(zegt de bcrigtgever i) ook ecn onderaardscli gcdreun, waarvan
niemand iels had -vernomen.
llierop volgde eene vrijc tusschenpoos, terwijl de schoone
nacht door den schitterendsten sterrenhemel werdt verlieht; —
weldra echter deden zieh nieuwe schokken gevoelen; in eene
zuidoostelijke rigting naderde uit zee eene vreesselijke baar,
die met een donderend gedruisch de vlakke znidoostkust van
het eiland Nias overstroomde en alles, wat zij in hären weg
ontmoette, menschen, dieren, huizen, ja, gansche dorpen voor
zieh uit spoelde, en, te rekenen van het groote dorp Mego,
hetwelk volkomen vernield ward, een nur ver landwaarts in
tot aan Goenoeng sitoli voorwaarts drong. Kleine schepen
(praoe's), welke aldaar in de rivier voor anker lagen, werden
100, ja, 160 schreden ver op het land gezet; de nieuwe
pasar, uit honten woningen gebouwd, werd vernield en honderden
van menschen, die door de nederstortende huizen nog
niet waren gedood, vonden nu hun graf in de wateren der zee.
Met tusschenpoozen van 2 minuten hielden de schokken
aan Lot 4^2 ure des morgens, op welk tijdstip zieh eene
sterkcre aardschudding deed gevoelen, die 6 minuten duurde.
Nog gedurende verscheidene dagen werden aardbevingen waargenomen,
die echter veel hgter waren dan de voorgaanden.
Van wege de hooge regering werden krachtdadige maalregelen
in het werk gesteld; de oorlogsbrik Siwa en later nog
verscheidene schoencrs werden van Padang derwaarts gezonden,
deels ter ondersteuning van de rampspoedige bewoners des
cilands, deels om de bezetting van het fort, te Goenoeng
sitoli, tegen een mogelijken aanval der Atjiuezen van Gloes te
beschermen.
Te Baros bespeurde men de hevigste aardschuddingen, welke
de aardkorst op verscheidene plaatsen deden berstten, niet voor
II1/2 ure.
Een uur later, namelijk, ten IS'/a ure, derhalve naar
waarschijulijkheid volkomen gelijktijdüj met de overstrooniing
' ) D. F. S. ; zio Jav. Coiiv. van den S'lm April, 27.
1405
te Sitoli, vernam men te Baros een geruisch als van een Sterken
wind en zag men uit het zuidwesten, dus in de rigting
waar het eiland Nias ligt, eene ontzaggelijke baar uit zee
opkomen, welke de met angst vervulde bewoners landwaarts in
deed vlugten. Even plotseling verwijderde zieh deze baar van
de. kust; wel had zij een aantal praoe's verbrijzeld, maargeen
mensch was erbij omgekomen. Drie schepen vond men later, opeen
afstand van 1 ,900 voet van hunne ankerplaats, op het droogeland.
Ook op zee werden die hevige schokken bespeurd; twee
Atjinesche schepen, welke den van Toeroeraon wai'en gezeild,
hadden zieh meer dan twee mijlen ver zien voortzweepen
door eene ontzaggelijke baar. Even als te Nias het geval was,
duurden insgelijks hier de schokken op den ll-^™ Januarij nog voort'.
Als opmerkenswaardig verdient te worden vermeld, dat siechts
eenen dag voor het plaats grijpen dezer aardbeving de goenoeng
Goentoer, op Java, zijne vroeger vermelde uitbarsting onderging.
Indien er op Nias en in de naburige Batta-landen
nog geopende kraiers hadden bestaan, waardoor de gas-soorten,
of de dampen, zieh een gemakkelijken uitweg hadden
kunnen banen, — de ontploffingen loch, of de plotselinge uitzetting
van dampen, in de diepe haarden der vulkanen, mögen
ongetwijfeld worden beschouwd als de wäre oorzaken der
aardbevingen, — zoo zou misschien de plaats Goenoeng sitoli
niet zijn verwoest geworden.
d843. Amboina. Op den 18-'- Januarij, des morgens ten
113/4 ure, gevoeldemen op dit eiland een hevigen schok, nadat
zieh ten 8 ure een onderaardsch gedruisch had doen hooren.
1843. Den 23''™ Januarij, des morgens ten lO'/j ure, had de Gôdé,
op Java, eene uitbarsting; zie bladz. 30.
d8A3. Amboina. Alhier ondervond men een geweidigen schok
op den 18-J«" Februarij, des middags ten 2 ure, die zieh voortplantte
in de rigting der lengte-as van het eiland, d. i., van het
noordoosten naar het zuidwesten.
d8U. Amboina. Den IS-'- Maart, des morgens ten 93/4 ure,
werden op dit eiland twee snel op elkander volgende, sterke'
horizontale schokken waargenomen.