540 541
Gede, die I61 / 2 , — de Salak, die 20'/2, — en de Tjerimai, welke
op een afstaiid van 11 geographische mijlen ligt; wijders stcgea
ongetwijfeldvoormaalsrookwolkenop.hoewel zij thans gesloten
zijn, uit den Boerangrang, die 91/4, —ui t den Tampomas, die
^ — uit den Malawar, welke 5 — en uit den Tjikorai, die 4</4
geographische mijlen van hier verwijderd is, derhalve uit 14
Vulkanen, misschien zelfs uit een grooter aantal! binnen eene
uitgestrektheid van 2S mijlen lengte en 11 mijlen breedte.
Uithoofde de vulkanen zoodanig in elkanders nabijheid gelegen
zijn, moet men aannemen', dat elk der vulkanische schachten
(of spleten) naar eenen afzonderlijken haard heenleidt, of dat
de onderlinge gemeenschap dezer haarden dikwerf geheel en
al verbroken is. Want hoe zou het anders mogelijk zijn, dat
slechts uit eenen dezer bergen bij uitsluiting zulke hevige,
verwoestende uitbarstingen kunnen plaats grijpen, gelijk uit
den Galoenggoeng in 1822, of den Papandaijan in 1772,
zonder dat de nabij gelegen bergen b. v. de Telagabodas
bij den Galoenggoeng, of de kawah Manoek, de Wajang en de
Goentoer bij den Papandaijan, niet ten minste daaraan deel
namen, of zonder dat zieh de werking gelijkmatig over al die
Vulkanen verdeeld had?
Zelfs werd bij gelegenheid van het schrikkelijk woeden van
den Galoenggoeng geene sterkere werking bij de overige kraters
waargenomen, even min als tijdens de uitbarsting van den
Goentoer in de verloopen jaren, uit de kawah Manoek, die
slechts 31/2 mijlen, of uit den Papandaijan, che 5 mijlen van
daar verwijderd hgt, eene hevigere ontwikkeling van dampen
werd opgemerkt. En vvaarom zouden de dampen zieh somwijlen
nieuwe uitwegen moeten bauen en nieuwe vulkanen moeten
vormen, gelijk b. v. met den Goentoer het geval was, mdien
er eene gemeenschap tusschen de schachten der afzonderlijke
vuurbergen bestond? Ter verklaring der waargenomen verschijnselen
moet derhalve noodzakelijk worden aangenomen: dat
eene dergelijke gemeenschap tusschen de vulkanische haarden
der Preanger vulkanen of volstrekt niet bestaat, of op zekere
tijden geheel en al verbroken kan worden.
De zon, welke op dezen oogenblik door het wolkendak heenblikte,
wekte mij uit deze vulkanische mijniering en dreef
mij naar mijn theodoliet, ten einde door de vensters der wölken
nog eenige peilingen te nemen, die mij ontbraken. Alle vordere
waarnemingen werden spoedig onmogelijk gemaakt door
de zieh gedurig digter te zamenpakkende wolkennevelen, ten
gevolge waarvan wij ten 12 ure den terugtogt aanvaardden.
Nueens (waar de helhng glad was) op eene zaamgevouwen mat
naar beneden glijdende, dan weder regtop afklauterende, gewoonlijk
door opstijgende zanclwolken omhuld, dikwerf den vasten
voet op de ligt beweegbare massa's verhezende en door afrollende
steenbrokken achtervolgd, kwamen wij ten 1 ure weder
bij onze paarden in de Glaga-wildernis van den Poetri aan; ten
2 ure waren wij te Trogon en begroetten ten 3 ure onze gastvrije
woning te Garoet!