•a 'í M
J
N E G E N T 1 E N D E SCHETS.
IIKT ARDJOENO-GEBERGTE EN ZUÑE OMSTREKEN. - DE GOENOENG
PÈNANGGOENGAN EN DE MODDERVÜLKANEN BIJ SOERABAJA.
„ loh sah im ew'gen Abenilstrahl
«Die stille Well zu meinen Füszen,
«Entzünilet alle Höhn, beruhigl jedes Thal,
»Den Silberbach in goldne Ströme flieszen,»
( G Ö T I I E . )
Malang, den November,
De eenige plaats van eenig belang tusschen Besoeki en Pasoeroean,
welke door Europeers wordt bewoond, is Probolingo.
Zij is eene der voornaamste kuststeden van Java, en bestaat
iiit enkele Europesche woningen en eene menigte Javasche hutten,
welke verborgen liggen onder het gebladerte van welig
groeijende bosschaadjen van vruchtboomen en voornamelijk van
Kok OS-palmen.
In de onmiddellijke nabijheid van het strand liggen de pakhuizen,
daarop volgt het fort, dan komt men aan de woning van
den Regent, terwijl die van den Assistent-Resident verderlandwaarts
in gelegen is; zij hgt, namelijk, in dat gedeelte dezer Streek,
alwaar de postweg op ongeveer 1 paal afstands van hat strand,
doch evenwijdig met hetzelve, van het oosten naar het westen
door deze smalle alluviaalvlakte loopt. Deze is zoo laag en vlak,
dat zij, na aanhoudenden regen, door de buiten hare oevers
tredende kali geheel en al wordt onder water gezet. Een ganschen
dag had ik mij alliier opgehouden,' ten einde, telkens
met tusschenpoozen van één uur, barometer-waarnemingen te
doen; zoodra ik hiermede gereed was, haastte ik mij dezen
heeten dampkring te ontvlieden, welke des middags van den
vorigen dag eene hoogte van Réaum. bereikte en des
morgens niet beneden 22,0° daalde.
Ik had het voornemen opgevat de reis naar Malang door
het Tengger-gebergte te doen, en begaf mij den 8''"" November
daarheen op weg. De afstand van hier tot aan het eerste poststation
Patalan bedraagt ongeveer 5 ä 6 palen en de weg,
welke rnfet rijtuig wordt afgelegd, loopt derwaarts in eene zuidwestelijke
rigting; van deze plaats, — welke ik ten 8 ure
bereikte, — begint de voet des Tengger zieh reeds te verheiFen
en wordt het overige gedeelte van den weg te paard
afgelegd. Over dit terrein, welks dorre, roodkleurige bodem
met brokstukken van obsidiaan vermengd is, loopt de weg nu
eens door wildernissen, waarin vele Acacia's voorkomen, dan
weder door koffijtuinen bergopwaarts naar het poststation Aligoendo,
hetwelk ik ten 10 ure bereikte 5 nu klimt men hooger
door de groote noordoostelijke kloof van den Tengger, welke
wij reeds vroeger hebben leeren kennen, bereikt men desa en
pasanggrahan Soekapoera gewoonlijk ten 11 ure (de hoogte dezer
plaats bedraagt 2,715 voet) en komt men ten I21/2 ä 1 ure te
Wonosari aan. De hoogte dezer laatstgenoemde plaats bedraagt
6,015 voet.
Van hier loopt de weg, welke een der hoogste gebaande passen
op Java is, dwars door het zandmeer en vervolgens over het
noordwestelijke gedeelte van den uitwendigen ringmuur naar de
buitenwaarts gekeerde berghelling, waaraan het sierlijke landhuis
Tosari, met zijne tuinen, gelegen is; hoogte = 5,480 voet, gemiddelde
temperatuur = 65,5° Fahr, üithoofde wij deze streken reeds
vroeger hebben leeren kennen, zetten wij onze reis door dezelven
ZOO snel mogelijk voort. Mijn doel was slechts geweest den Bromo
nog eenmaal te bezoeken, die, met gelijke woede als in het begin
der vorige maand October, zijne dampzuil uitbraakte. Te Tosari
aangekomen, ontwaardde ik weder den Ardjoeno, namelijk, zijne
twee oostelijkst gelegene toppen: goenoeng Widodaren, het eindpunt
mijner tegenwoordige reis (zie Ardjoeno Figuur 6.). Het
gansche woud, dat vroeger de benedenhelft van dezen berg overschaduwde,
is door de bijl geveld geworden en de zieh steeds meer
en meer uitbreidende aanplantingen hebben zijne plaats iugenomen,
zoodat de getande woudgrens thans zeer hoog gelegen is;
ith iV
lt. t ¡I
if '
t 1-
Ii