bespeuren. ï e Keiaa vervvijderde zieh de zee tweemalen van de
kust tot aan de uiterste spits « van het lange hoofd, » zoodat men
de achtergeblevene visschen met de hand van den droog geloopen
bodern der zee kon wegnemen,^—^ en keerde vervolgens in haar
vorig bed terug. Sommige bronnen gaven eene geringere hoeheelheid
water dan vroeger, anderen droogden geheel en al op.
d8i5. Java. Op den Maart, des avonds ten lOVs ure,
nam men te Batavia, Buitenzorg, Tjandjoer en in andere oorden
eene aardbeving waar, welke zieh te Buitenzorg sterker
dan in de laatstgemelde plaats deed gevoelen. Boven Batavia
was de luclit beider, doch in de nabijheid van den horizon
werd overal in het rond weerlicht aan den hemel waargenomen,
waarop eene trillende en daarna eene golvende beweging der
aarde werd bespeurd, die gedurende 57 sekonden aanhield.
(Jav. Cour, n" 22 en 20.)
Onmiddellijk na het plaats grijpen dezer aardbeving, begon de
asclmitbarsting van den Gêdé ; zie bladz. 30.
1845. Op den 22=»'''' April onderging de g. Salasi, op Sumatra,
eene uitbarsting; vergel. bladz. 1243.
d8^5. Blenado. Op den 15''™ Mei, des namiddags, werd te
Gorontalo eene hevige aardbeving bespeurd, welke 20 sekonden
duurde. (Jav. Cour, van den 18''™ April, 1846, no 31.)
d845. Sumatra. Eene vrij sterke aardschudding werd den
5'''"° Junij, des morgens ten Â^k ure, te Padang waargenomen ;
zij plantte zieh voort in eene zuidoostelijke rigting.
à845. Sumatra. Op den 29'""' Junij, des morgens ten I1/2
ure, gevoelde men te Padang andermaal eene aardschudding,
welke insgelijks zuidoostwaarts was gerigt. 1)
ö8Jp5. Amboina. Sterke, verticaal gerigte schokken, vergezeld
van een rammelend gedruisch, deden zieh op den 20""="
Julij, vanl'/î tot 2 ure des namiddags, op dit eiland gevoelen;
gedurende den avond en den daaropvolgenden nacht herhaalde
zieh dit verschijnsel, doch in veel geringeren graad dan vroeger.
') Naar luid der mededeelingen ran Stumpff, opgenomen ìb het Tijdsch.
V. Neêrl. Indie, Vili. n° 5, bladz. 425.
1411
d845. Amboina. Een dag later, namelijk, den 21"''" dicr
maand, des avonds ten 61/2 ure, gevoelde men op nieuw 2
hevige schokken, die tot aan den volgenden dag door verscheidene
andere, doch ligtere schokken werden gevolgd. De steenen
gebouwen werden er door beschadigd. Velgens berigten van
den 4''''" Maart, 1845, scheen de epidemic, welke sedert 183S
op Amboina heerscht, haar woeden te hebben gcstaakt; na
het plaats grijpen dezer laatstvermelde aardbeving, barstte zij
op nieuw uit. (Jav. Cour, n« 71.)
d84^5. Java. Te Kediri gevoelde men op den SO''®" Julij,
des morgens ten 5 ure, eene tamelijk sterke aardbeving, welke
zieh in de rigting van het zuiden naar het noorden voortzette.
(Jav. Cour, n« 65.)
d845. Sumatra. Te Padang werden volgens Dr StumpiT,
zie vroeger, gedurende de volgende maanden herhaaldelijk aardbevingen
waargenomen, als: op den 19'®" Augustus, des morgens
ten 1 ure; deze was sterk, hield eenige minuten lang
aan en was naar het zuidoosten gerigt; — op den 20''"" Augustus,
des morgens ten l ' / j ure; zij was hevig en ging gepaard
met verscheidene schokken; — op den 20'"=" Augustus, des
morgens ten Pli ure, werd andermaal eene ligte aardbeving
gevoeld; •— op den 24"®" Augustus, des middags ten l'/2 ure;
deze was hgt; •— op den 12''™ September, des middags ten
12i/2 ure, werd eene tamelijk sterke aardschudding waargenomen,
welke zuidoostwaarts was gerigt; — op den 11'^«" October,
des morgens ten 81/2 ure; deze aardschudding vvas hevig
en deed zieh verticaal gevoelen; — op den 2''®" November,
des morgens ten 3'/2 ure, bespeui'de men een sterken en vervolgens
verscheidene ligtere schokken, die naar het zuidoosten
waren gerigt; — op den 10''"" November, des morgens ten
7ij-2 ure, werd eene ligte aardschudding bespeurd; — op den
12'''=" November, des morgens ten 7'/2 ure; deze was hevig
en plantte zieh voort in de rigting van het oosten naar het
Westen.
1845. De Merapi, op Sumatra, woedde van den 16''"" tot den 18''''"
November; zie bladz. 1240.
rf
B