m^rfmrnm
BtariW
1398
100 iiiijlen van land bevond, nainelijk, op de hoogte dcr
Poggij-eilanden, govoclde de scliokken, waarvan de aardbeving
vergezeld ging.- Volgens de ingewonnen berigten, waren de schokkcn
te Padang naar het noord-noordwesten, te Batavia daarcntegen
naar het noorden gerigt; de eersten werden gelijktijdig
met het opkomen van den springvloed waargenomen.
Gediirende deze aardbeving bleef de Merapi in rust; naar men verhaalt,
werd slechts bij den aanvang derzelve eene zware ontploffing
in dezen berg vernomen.
Ook la ter, ja, tôt op het einde van November, werden van
tijd tôt tijd h'gte schokken bespeurd.
Java. Op den 10'™ October, des morgens ten S'/a ure,
werd eene hevige aardbeving in het. westelijke gedeelte van
Java gevoeld, welke eene minuut aanhield en de aardoppervlakte
golfvormig bewoog. Aan de zuidoostehjke zijde van den
g. Megamendoeng gleed een groot gedeelte van den bergwand
naar beneden in de diepte, waardoor het poststation Matjan
werd overstelpt; de muren van het groote huis (het gouvernements
gebouw) te Batavia spleten van één en het paleis van
den Gouverneur-Generaal te Buitenzorg werd in een puinhoop
herschapen. Zijne Excellentie, de vertegenwoordiger des Konings
in de koloniën (J. C. Baud), werd op eene onzachte wijze uit
den slaap gewekt en ontkwam ter naauwernood aan het gevaar
van bedolven te geraken onder de nederstortende massa's. Het
noodlot had hem tôt volksvertegenwoordiger bestemd. Zie eene
afbeelding van deze gebeurtenis op de plaat, voorstellende: iiTei
paleis te Buitenzorg ^ des fnorgens ten S'/j ure, op den
^Qden October, (Jav. Cour.) Twee maanden later, namelijk,
in December, had eene uitbarsting van den g. Goentoer plaats;
zie bladz. 80.
1834. Gedui-ende den loop van dit jaar barstte de Merapi, op Sumatra,
versclieidene keeren uit; vergel. bladz. 1240.
0835. Banda. .In de maand Februarij lieten zich lierhaaldelijk,
en op verscheidene dagenachtereen, schokken waarnemen,
welke echter niet zeer hevig mogten worden genoemd. Omstreeks
het einde des jaars, toen de wind van de zijde des vulkaans g.
1399
Api over het eiland blies, braken epidemische koortsenuit, welke
tot omstreeks het midden van Augustus, 1838, voortduurden en
en eene groote menigte menschen in het graf sleep ten. i)
d835. Java. Volgens berigten uit Lebak werd, op den
Augustus, eene aardbeving in Bantam bespeurd. (Jav. Cour.)
Eene halve maand later, namelijk, in September, had de g. Slamat
eene uitbarsting; zie bladz. 194.
d835. Amboina. In den nacht van den 1"™ November, ten
3 ure, werd dit eiland door eene vreesselijke aardbeving geteisterd;
reeds haar eerste schok maakte de stad voor het
grootste gedeelte tot een puinhoop. In het fort Victoria
stortte de kaserne in, en 58 menschen werden hierdoor van het
leven beroofd; de stad werd insgelijks verwoest, het havenhoofd
vernield, zijne diep in den grond geheide palen werden
daaruit gestooten. De bewoners van het eiland, van huis en
dak beroofd, bivouakkeerden in de opene lucht. Drieweken lang
na deze aardbeving was Amboina omhuld door een dikken
nevel, welke met zwaveldampen was vermengd; er berstte
eene epidemische ziekte uit, namelijk, eene gastrisch-biliemse
koorts met intermitterenden typus, welke een groot aantal der
bewoners van dit eiland, dat vroeger beroemd was als een
zeer gezond oord, in het graf sleepte (Jav. Cour.); vergel.
bladz. 1278.
1835. In dit jaar werd eene uitbarsting van den g. Kéloet, op Java,
waargenomen; zie bladz. 684.
d836. Java. ^ Ten 5'/2 ure, in den nacht van den ^i/^j
Maart, werd eene tamelijk sterke aardbeving waargenomen te
Jogjakérta, Solo, Samarang. De huizen waggelden, en schenen
gedurende een vijftiental sekonden in een kring te worden
rondgedraaid.
d836. Java. Des middags ten 2 ure, van den 17''™ Julij,
werd eene vrij sterke aardschudding in Midden-Java bespeurd.
Te Jogjakérta, b. v., sidderden de huizen gedurende eene sekonde.
à836. Aìnboina, Ternate. Sedert den November ge-
') Volgons sohriftolljko mododeclingen ; zie vrocgcr.