I. '
i r 1
I n
gcdaan, als voor de juistc beteekenis Tan uitdrulikingen als
dcze: \lammen, lava-stroomen, zwavelwater, zwavelbronnen,
cnz., of voor de juistlieid der schrijfwijze van inlandsche namen.
Ten einde zoo veci mogelijk cene volledige opgave te doen
der Vulkanen van den Indischen archipel, zullen wij met de
x\ndaman-eilanden aanvangen, welke zieh, even als de tertiaire
Nicobar-eilanden, doen kennen als eene verlenging van het
noordwestelijke uiteiiule van Sumatra en die tevens de noordwesLelijkc
grcns uilmaken van onzen archipel ; van daar zullen
Avij onzen togt in de rigting van het noordwesten naar het
zuidoostcn door Sumatra voortzetten, dan van het M'esten naar
het oosten door Java gaan, om vervolgens een halven kring om
het midden van den archipel te beschrijven, en onze reis door
de Oost-Javasche en Timorsche eilandenrij tot aan Nieuw-Guinea
vervolgen; van daar zullen vvij ons, in de rigting van het
noorden, wenden naar de Molukken, en zullen over Celebes,
Ternate en Gilolo tot aan Magindanao gaan, derhalve tot aan
de grenzen der Phihppijnsche eilanden. Op deze wijze zullen
wij een kringvormig gebied van vuurbergen hebben doorwandeld,
hetwelk een centraal, niet-vulkanisch land omringt,
namelijk: het groote, continentale eiland Borneo!
In de opgegevene rigting voortgaande, zullen wij de eigenlijke
vuurbergen met Arabische getalmerken aanduiden, terwijl vóór
de gas-bronnen of moddervulkanen, welke daar tnsschen gevoegd
worden, Romeinsche cijfers zullen worden geplaatst.
I.
DE VULKANEN DER OVERIGE EILANDEN VAN DEN INDISCHEN
ARCHIPEL, UITGENOMEN DIE, WELKE
OP JAVA VOORKOMEN.
1. NARCONDAM-PlEIi.
Een eilandvormige vulkaan, welke oostwaarts tegenover het
noordchjkc groote Andaman-eiiand ligt op 13° 25' noorder
• v! -
1235
breedte. Volgens Hamilton worden duidelijko sporen van lavastroomen
aangctroffcn op dezen kcgelbcrg, welke,, naar luid
zijner mededeelingen, langen tijd hecft gewoed.
2. BAHREN-PIliK.
Een eilandvormige, nog heden werkzamc vulkaan, welke
oostwaarts tegenover het rniddenste groote Andaman-eiiand eu
ongeveer li/.j graad zuidelijker ligt dan de zoo even genoemde
piek.i) Zie Lyell, Principles, I. bladz. 341, tab. 10,üg. 1. De
kratermuui- en de buitenwaarts gekeei-de hellingen van dezen
vulkaan maken een kringvormigen wal uit rondom den centralen
eruptie-kegel; deze wal is op eene plaats door eene kloof doorbroken.
Door deze kloof is het zeewater in den krater gedrongen
en heeft het de ruimte vervuld, gelegen tusschen den muur
cn den centralen kegel. De kraterbodem hgt derhalve beneden
den Spiegel der zee, en het gansche eiland bestaat waarschijnlijk
uit niets anders dan uit den top van een kegelvormigen
vulkaan, welke door de zee wordt bedekt.
Dat de inwendige vulkanische liaard zieh in de opgegevene
strijklijn van Sumatra nog verder naar het noordwesten en noorden
voortzet, hiervan strekken niet slechts de vroeger onder
n°. 1 en 2 opgenoemde vulkanen ten bewijze, maar insgelijks
de verwoestende aardbevingen, welke van tijd tot tijd plaats
grijpen tusschen de Andaman-eilanden en Sumatra, namelijk,
op de 7Vi;"co6ar-eilanden, waarvan het tertiaire geborgte derhalve
waarschijnlijk op eene vulkanische basis rust. Zie: Aardbevingen
op den 1 — N o v e m b e r , 1847.
Behalve de meer noordvtaarts gelegene moddervulkanen,
welke aan de oostelijke zijde van den meerboezem van Bengalen,
namelijk, op de dlimden Ramri, Tjcdoeba cn. Regoeain
voorkomen en die vooral door Halsted en Volloth zijn bekend
geworden (vergelijk Ritter, Erdkunde von Asien, IV. 1. p. 535
eu Berghaus, Physik. Atlas, p. I I I , geologische kaart nu. 2),
worden insgelijks op de westkust van Achter-Indie, derhalve
;
') Barren-island, Descrt-isle, op clo zcckaartcn gcnoomcl, rijst 1,690'bovon de zcc.
; t