40 A B R
M. aut MS. Menfis aut menfes
MM. Viginti millia.
MNF. Manifefius.
MNM. Manumißus.
M. P. II.1 Millia paffuum duo, & lie de aIHs. '
MV. MN. MVN. MVNICi Muni cipium yel muhiceps.
N
N. Neptunus, Numerius, Numeria, Nonius, Neho ;
nam, non; natus , /zrzfio , nefafius ; nepos, neptis ;
niger, nomen, nonce, nofier, numerarius, numerator ,
numerus , nummus vel numifma ; manen.
NAV. Navis. ■
N. B. Numeravit bivus pro virus.
NB. velNBL. Nobilis.
N. C. Aero Cafar, vel Aero Claudius.
NEG. ve/ NEGOT. Negotiator.
NEP. S. Neptunofdcrum.
N. F. N. Nobili familia natus.
N. L. Non liquet, non licet, non longé, nöminis
iatini.
- N. M. Nonius Macrinus, non malum, non minus*
NN. Ao/ri. NNR. vel NR. No/lrorum.
NO-. Nobis.
NOBR. November.
NÖN. AB. Nonis aprilis.
N Q. Namque, nufquam, nunquam.
y - N. P. O. Neque vendetur, neque
donabitur , neque pignori obligabitur.
NUP. Nuptice.
O
Jp- Officium, optimus > olla, omnis, Optió, or do,
off a , oßehdi't, See.
OB. Obiiii
OB. C. S. 0£ cives fervatos.
O C T . Octavianus , October.
£?• H c' B °JTa ‘JUS font quilfcant condita.
Fl. F. Omnibus honoribus functus.
ON , Omnia.
OO . Omnes, omninb. O. O. Optimus ordo.
OP. Oppidum, 0pit er, oportet, optimus, opus.
O R. Ornamehtum.
OTIM. Optima.
P. Publius ; profits , patria , pecunia, pedes, perpetuus,
pius plebs, pöpulus , pontifex , p o f uit, potef-
tas, profes, protor, pridié , pro, poft, provincia,
puer, pub heus, publiée , primus , &C.
PA. Pater,patricius.
PAE, ET« ARR. COS. Poto & Arrio confulibus.
P. A. F. A. Pofiulo an fias auctor.
PAR. Parens, Parilia, Parthicus. '
PA T. PAT. Pater patrio.
PBLC. Publicus.
PC. Procurator.
P. C Poft confulatum, patres confcripti,patronus
colonia , ponendum curavit, prafeSus corporis , pactum
convention.
P edes centum quindecim femis.
PEG. Peregrinus.
P. II. «o . L. Pondo duarum femis librarum.
P. II. S. " Pondo duo femis & triente.
P. KAL. Pridie kalendas,
POM. Pompeius.
F ' y.' C* Propnd pecunia ponendum curavit.
I DCCCXLIIII. Poft Romam conditam
anms oclogmtis quadragmta quatuor.
PR<eC. Proconful. P. PR.Pro-pmor. P. RR.
Protores.
PR. N. Pro-nepos.
P* Y* X , Populi romani vota decennalia,
A B R
PS. P affuS plebifcitufn.
PUD. P adieus, pudica , pudor.
PUR. Purpureus.
Q . Quinquennalis , quartus , quintus ; qudndo -
quantum, qui, quo, quod; Quintus, Quintius, Quin-
quafior; quadruturn , quafitus.
Q. B. AN. X X X . Qui bixit id elt vixit annós
tng\nta.
QM. Quomodo, quem, quoniam.
QQ. Qumqucnnalis. QQ . V. Quoquo verfum.
O* R- sfuoflor reipublica.
Q. V. A. rit. M. II. Qui vel j uct vixlc armos
tres, menfes duo.
R
R; Roma,Romanüs; rex,reges;Regulus;rationalis;
Ravenna ; recta, recto ; requietorium, retro reftra,
rudern, &c. ■ 7
RC. Refcriptum.
R. C. Romano, civitas.
REF. C. Reficieundm curavit.
REG. Regio.
R. P. RESP« Refpüblica.
RET. P. X X . Retro pedes viginti,
REC. Requiefcit.
RMS. Romanus.
ROB. R ob ig ah a , robigo.
RS. Refponfum.
RVF. Rufus. s
S. Sacrum , fatellum ,fcriptus, femis , fenatus ; fe-
pulcrttm, fepultus ; fanblus ; fervus ,ferva ; Servius ;
fequitur , f ib i , fitu s, fo lv it, fu b , fiipendum , ÔCC.
SAC. Sacerdos ,facrificium.
SÆ. vel SÆC. Saculum, facular.es.
SAL. Salué*
S. C . Senatus confultupi. ■
' SCI. Scipio.
S. D. Sacrum düs.
S. EQ. Q. OD. ET. P. R. Senatus, equefierque
ordo & populus Romanus.
SEMP. Sempronius.
SL. SVL. SYL. Sylla.
S. L. Sacer Indus, fine lingua.
S. M. Sacrum manibus , fine manibus , fine mater.
SN. Senatus, fententia , fine,
S. P. Sinepecunia.
S. P. Q. S. Senatus populufque Romanus.
S. P. D. Salutem plurimam dicit.
S. T . A. Sine vel fub Tutoris aucloritate.
SLT. Sc Hiebt.
S. E. T . L. Sit ei terra levis.
SIC. y . SIC. X. Sicuti quinquennalia, die tri-
cennalia.
SSTVP. XVIIII. Stipendiis novem-decimf*
ST. X X X V . Stipendiis triginta-quinque.
T
7 . Titus, Tullius; tantum, terra , tibi, ter, ttfia-
mentum ; titulus, terminus , triarius ; tribunus ; turma,
tutor, tutela, &c.
TAB. TABVL. Tabula, Tabularius.
TAR. Tarquiniits.
TB. D . F. Tibi dulciffimo filio.
TB. PL. Tribunus Plebis.
TB. TI. TIB. Tiberius.
T . F. Titus Flavius, Titi filius.
THR. Thrax.
T . L. Titus-Livius, Titi libertus.
T IT . Titulus.
T . M. Terminus, Thermo.
TR, PO, Tribunitia potefias.
TRAT
A B R
TRAI. Trajanus.
T V L . Tullus vel Tullius.
T R . V . Trium-vir.
T T . Q T S .' Titus- Quintus.
© vel TH. AN. Mortuus anno..
III. Defunclus viginti-tribus.
X v
V . Quinque', quintb & quintumi
V . Vitellius, Folera, Völero , Volufus, Fopifcus ;
vale, valeo; Vefia, vefialis; vefiis, vefier, veteranus,
vir, Virgo, vivus, v ixit, votum, vovit, urbs, ufus,
uxor, viclus,'victor, &c.
V . A. Veterano affignatum.
V. A. I. D . XI. Vixit annum unuiti, dies un-
decim.
V. A, L. Vixit annos quinginta ; & lie de aliis.
V . B. A. Viri boni arbitratu.
V . C. Vale c on ju x , vivens curavit, vir CQjnfularis,
vir clariffimus , quintüm conful.
VD L. Videliclt.
V . E. Vir egregius, vifum eft, verum etiam,
VESP. Vefpafianus.
V I. V . Sextum-vir. VII. V . Septem-vir. VIII. VIR.
Octum-vir.
VIX. A. FF. C. Vixit annos fermb centum.
•c X VIV. AN. X Vixit annos triginta.
'X
ULPS. Ulpius, Ulpianus.
V . M. Vir magnificus, vivens mandavit, volens
merité.
V . N. Quinto nonas.
V . MVN. Vias'munivit.
VOL . Volcania, Voltinia , Volufus.
VONE. Bono. .
V O T . V. Votis quinquennalibus.
. V O T . V. MULT. X . Votis' quinquennalibus,
multis decennalibus.
V O T . X . Vota decennalia.
V O T . X X . vel X X X . vel X X X X . Vota vi.cen-
nalia, aut tricennalia , aut quadragenalia.
V . R. Urbs Roma, votum redidit.
V V . C C . Viri clariffimi.
U X . Uxor. x X . Mille. “
X . AN. Annalibus decennalibus.
X . K . O C T . Decimo kalendas octobrisl
X« IOÇ. Mille fe x centum.
X . M. Decem millia. X . P. Decem pondo.
X . V . Decem-vir. X V . VIR. Quindecim-vir.
^ ><!. Duo millia ; & lie de aliis.
X XIIX. Duo de triginta.
X IIII. Tn ginta quatuor millia.
X
Abréviations enufage dans les bulles, &c. En
chancellerie romaine, les abréviations font d’un très-
grand ufage : on fufpeâeroit même de faux tout
afte ou-les mots qui s’écrivent ordinairement en.
abrégé, feroient écrits différemment. Comme ces
abréviations rendent les bulles très-difficiles à déchiffrer,
nous en donnerons ' ici l’explication , par
ordre alphabétique, d’après le Traité des Ufâges de
la Cour de Rome, copié par les auteurs du Grand
Vocàbulaire François.
A
A N Anno.
A 3- f i Anima.
Au. deçà. Auri de Camera.
Abbas.
7 ome I.
Abs,
A B R 4
Abfolufto.
Abhe. Abfolutione.
Abhs, abs. \ Abfehs.
Abfolvën. Abfolventes„
Accu. Accufatio.
Adhëren. Adherentiam.
Admitt. admittën. A ’drhittentes.
Ad no. præf. A d nofiram prafeniiath»'
Adriör. A dverfariofum.
Adrios. Adverfarios.
Æft. ASßimatioJGti
Affeéh Affiectus.
Affin. Affinitas.
Aiär. Animarum•
Aiûm. Animarum.
Al. Alias.
Alla. Aliam.
Aliénât"*5. Alienationel
Aliquod0.' A Hoquomodo.
Almus. Altiffimus.
Air. Alter.
Als. phs. gra. Alias profens gratia.
Alter. Alterius.
Altïis. Alterius.
Ann. Annuatim.
Ann. Annum.
Annex. Annexorum.
Appel, rem. Appellatione rernotd.
Ap. obft. rem. Appellationis obfiaculo remoto•
Aplicam, Apcam. Apöfiolicam.
Apoftol. Apofiolicam.
Ap. Sed. Leg. Apofiolica fedis legatus
Appatis, aptis. Approbatis.
Approbat. Approbationem.
Approbera. Approbationem.
Approbô. Approbatio.
Arbô. Arbitrio. ■
Arch. Archidiaconus.
Ap. Aripo. Ar- ' Arehiepifegpo.
chopo.
Archiepus. Archiepifcopus•
Arg.
Afleq.
Argumentum.
AJfequata.
Alfequêm. Affequationemi
Affequatiô. Affequationem.
Attata. Attentata.
Attator. Attentatorumi
Attent. Attento.
A tto, att. Aitento.
Au. Auri.
Auftë. Authoritate.
Audien. Audientium.
Augen. Augendam.
Augi. Auguftini.
Authén. Authentica.
Aux. Auxiliäres.
Aux°. Auxilio.
BB.
B
Benediclusl
Beatilf. Beatiffime.
Beatm\ Pr. Beatiffime Pater.
Bed". Benedtl. ' Benedicti.
Ben. Benedictionem.
Benealibus. Beneficialibus.
Benëum. Beneficium.
Benelos. J Benevolos.
Benevol. Benevolentia'.
Benigte. Benignitate.
Bo. mem. Bono memories.
Ca. Cam.
c
Camera.
Caa. Ca. Caufa.
F