ten de schandelijkste kabalen. Eerst was het een broeder, die door het
zwaard overwonnen moest worden, eer de keizer vrij was; vervolgens
een avonturier, die zieh uitgaf voor den vecmoorden kroonprins; eindelijk
een aantal zamengezworenenen onder de hovelingen die ten gunste van
een anderen prins den regerenden keizer uit den weg wilden ruimen.
Deze werden echter onldekt, en Tschao ti stierf een natuurlijken dood,
zonder zelf ooit geregeerd te hebben. Het volk leefde onder het genot
van vrede, doch de Tartaren werden zeer magtig en konden ter naauwer-
nood door aanzienlijke geschenken, door trouweloosheid en verraad van
hunne rooftogten afgehouden worden.
Men bleef geruimen tijd besluiteloos wie na het overlijden van Tschao ti
den troon moest bekleeden; want Lieu pang’s nakomelingen waren nog
slechts zeer gering in aantal. Eindelijk viel de keuze op eenen jongen
vorst, die zeer veel beloofde, maar nadat hij heer van het land geworden
was, zieh slechts aan zingenot overgaf. Lit kon de grijze minister niet
dulden, derhalve werd de raad bijeengeroepen, toen vermaningen niet
baatten, en de keizerin-weduwe verleende het rijkszegel aan Suen ti (73).
Als knaap had deze jonge prins de geschriften der ouden bestudeerd,
en het was zijn ernstig slreven om hen na te volgen. In het bewustzijn
van eigen onvermogen, liet hij de teugels der regering in handen van den
beproefden staatsman, die ze reeds zoo lang gehouden had. De keizerin
was de beminnelijkste vrouw aan zijn hof, doch werd na hare bevalling,
op aanstoken der gemalin van den eersten minister, door vergift om het
leven gebragt. Zij wenschte hare eigene dochter op den troon te verhelfen,
en vermits deze een zeer schrander meisje was, gelukle haar dit.
De monarch was over zijn huwelijk zoo tevreden, dat hij het geheele volk
zijne belastingen voor een jaar kwijtschold; terwijl de bedaagde regent
van hartzeer over de schandelijke daad zijner vrouw ten grave daalde.
Deze vrouw had eene oudere docbter in hare teedere jeugd aan den over-
leden keizer uitgehiiwelijkt. Thans was hare jongste dochter weder
keizerin, en vermits deze een zoon geboren was, meende zij dat die voor
den troon beslemd was. Hoe hevig was derhalve hare gramschap, toen
Suen ti den eerstgeborene daartoe aanwees; doch, gelijk eene Theophano,
kwam zij met hare dochter overeen, om den monarch door middel van
vergift om te brengen. Deze was echter te slim en verijdelde het plan der
furie. Weldra kwam een ander minister aan*het roer; hij trachtte de
bewijzen der gruwelen op te sporen; de aanhangers der keizerin ver-
scjiriklen, en men maakle toebereidselen lot opstand. Alles was reeds
bezorgd, toen het plan verraden werd, de geheele familie ter dood veroor-
deeld, en alleen de gemalin van den autocraat in den kerker haar leven
behield.
Met de Tartaren voerde men eenen eindeloozen oorlog, en zonder al die
veldtogten afzonderlijk op te sommen, kunnen wij hier slechts het merk-
waardigste vermelden. Een talrijk Chineesch leger onder bevel van drie
beroemde generaals rukte op naar de woestijn, en loen de nomaden voor
deze scharen terugtrokken, keerde ook hetChinesche leger om,ende veld-
heeren beroemden zieh dat zij den vijand over de noordelijke grenzen der
woestijn van Gobi gedreven hadden. Een ander opperbevelhebber wiens
bedoelingen edeler waren, volgde den vijand op den voet en moest nader-
hand, verstoken van levensmiddelen, eenen smadeiijken vrede koopen. De
drie bovengenoemde aanvoerders werden uithoofde van hunne leugens ter
dood veroordeeld, maarbenamen zichzelven het leven.Nu zocht men weder
door verraad den snooden roovers afbreuk te doen; doch dezen werden
daardoor slechts temeer verbitterd, en in huh voornemen om China te plünderen
verslerkt. Daardoor was men genoodzaakt den bekwaaroslen veldheer
naar die streken te zenden. Deze, in plaals van met den vijand, dien hij
voor onoverwinnelijk hield, te strijden, won de liefde zijner Soldaten, liet
hen het land aan de grenzen bebouwen, lokte velen der nomaden tot zieh
en gaf den overigen eene groote hoeveelheid koren, waardoor zij van den
hongerdood gered werden en dus minder lust hadden om uitgestrekte
slrooptogten te ondernemen. De onderlinge twisten tusschen de verschil-
lende Khans hielden langen lijd eene uitbarsting tegen,totdateenhunner
(31) des keizers vriendschap zocht, en tot dat einde zelf eene reis naar de
hoofdslad deed, om daar zijne hulde te bieden. Dit was een vreugdefeest
voor het geheele hof, en er werd niets "verzuimd om al de pracht van
Suen ti aan de barbaren te toonen. De ziel van den woeslijnbewoner
was verrukt over al wat hij zag, en toen hij zijn verblijf bereikt had,
maakte zijn berigt zulk een indruk op zijne landgenooten, dat de meeste
Tartaarsche stammen tot aan de Kaspische zee zieh aan het Chinesche
oppergezag onderwierpen.
Suen ti was een verständig vorst, die er zieh hoofdzakelijk aan gelegen
liet liggen, om bekwame ministers te kiezen en hun raad onbepaald te
volgen. Hij bragt de wetten in behoorlijke orde, en hield staande, dat
alleen practische menschen ambten bekleeden moesten, want dat dit hun
alleen en geenszins enkel geleerden toekwam. In zijn gedrag was hij nede-
rig en inschikkelijk, en toen er eens eene aardbeving plaats greep, ging hij