hij zieh niet geregtigd, en beschuldigde zieh van verzuim, dat hij
niets voor zijnen tijd gedaan had. Zijn dood, die (479) vier jaren vöör
dien van King plaats greep, vergrootte slechts te meer den roem zijner
daden en den invloed zijner aanhangers.
Van Juen (475) kent men alleen zijne vredelievende geaardheid
enden voortdnrenden strijd der leenmannen, zonder doel en gevolg,
dien hij niet kon beletten. Tsching ting, zijn opvolger (468), sleet zijn
leven zonder roem. Gedurende zijne regering sloeg men de Tartaren
eens door verraad. Zij waren door rijke geschenken in bergkloven
gelokt. Een andermaal werd er een beslissende slag geleverd, toen
hun geheele leger bijkans vernield werd. In het land zelve verkreeg
de trouweloosheid de overhand, en de gruwelen die men pleegde,
zijn schier ongeloofelijk. De Koning had vier zonen; de oudste was tot
zijn opvolger bestemd, maar werd door zijn broeder heimelijk ver-
moord. Toen stond een andere broeder op, om den moörd te wreken
en eindelijk viel de schepter aan Kao wang ten deel. (440). Van zijn
leven verhaalt men niets, maar wel dat gedurende zijne regering het
water van de gele rivier rood werd, dat het des zomers sneeuWde,
en de Tartaren aan de zijde van Sehen si eenen vreesselijken inval
deden en ontzaggelijken buit maakten. Hij beloonde zijnen broeder
grootmoediglijk met eene streek lands. Wei lie (428) zag zieh geheel-
enal verlaten van de vorsten, en benoemde uit dien hoofde drie
hertogen, die niet anders dan plunderaars geweest waren, tot leen-
dragers. Dit werd hem niet bijzonder tot eer gerekend; maar de bin-
nenlandsche onlusten veroorloofden hem niet zijne magt te bevestigeri.
Het ontbrak echter niet aan edele mannen, daaronder was ook een
beroemd leerling van Kong fu tse, die zieh de grootste moeite gaven,
* om de regeerders tot rust, en tot een zedelijk leven te vermanen. —
Het waren buitengewone tijden. Een generaal b. v., die het opper-
bevel over de troepen wenschte te verkrijgen, en wien zijne vrouw in
den weg stond, sloeg haar het hoofd af en vertoonde zieh naderhand
aan de spitse des legers, waar hij groote heldendaden verrigtte, en
wordt thans nog als een der beroemdste bevelhebbers in de geheele
Chinesche geschiedenis vermeld. Een ander krijgsman verduurde een
beleg van drie jaren, om eenen vriend te behouden, en maakte eerst
vrede toen hij hem gered zag. — Een uitstekend officier liet zieh het
hoofd afslaan, om onbepaalde gehoorzaamheid te betoonen, want zijn
Overste had het hem bevolen. Een vorst gebruikte den schedel van
een vijand, dien hij overwonnen had, tot een drinknap om zijne wraak
te koelen. Toen een trouwe vriend van den gestorvene het paleis bin-
nensloop, om den vorst te vermoorden en zieh voldoening te verschaffen,
vergaf deze hem zijn waagstuk, en prees in tegenwoordigheid
zijner hovelingen diens groote trouw. Het is dus zeer waarschijnlijk,
dat niettegenslaande de bloedige gruwelen menige ridderlijke daad
bedreven werd, en de opgehitste gemoederen dikwerf door edelmoe-
digheid verwonnen werden. — Het volk begon thans eene veran-
dering in het staatsbestuur te verwachten; want de vazen waarop de
geschiede'nissen des rijks gegraveerd waren, trilden, zonder datiemand
er aan raakte. Onder de regering van Gan (401) stortte er een berg
neder in de gele rivier, en stopte de geheele bedding, zoodat daardoor
eene groote overstrooming onlstond. Onder Lie (37o) werd de ijver-
zucht der prinsen, om zieh tot de opperheerschappij te verheffen,
nog levendiger, de oorlogen langduriger en de wensch om elkander
in het verderf te störten openbaarde zieh steeds duidelijker.
Het overwigt, dat de Chinezen op de barbaren verkregen, vergrootte
den roem hunner krijgslieden zeer belangrijk. Geen Staat was geluk-
kiger in den strijd legen de Tartaren dan de beheerschers van Sehen
si, die men onder den naam der vorsten van Tsin kent. Zij bezaten
het vijfde deel van China, en trokken zeer dikwijls met hunne troepen
in de afgelegen woestijnen, waar zij zeer groote heldendaden verrigtten.
Dienten gevolge, matigden zij zieh een groot gezag over het geheele
land aan, en gingen in hunne oorlogen zeer willekeurig te werk. Er
leefde toenmaals een wijze, Su tsin geheelen, die, hetstelsel van Kong
fu tse toegedaan, zieh ook met staatsbelangen bemoeide en den prins
van Tsin ligtvaardig beloofde, dat hij hem eenen raad wilde mede-
deelen waardoor hij zieh meester kon maken van het oppergebied over
geheel China. De vorst stelde evenwel zeer weinig vertrouwen in de
beloften van den wijsgeer, en zond hem met een spottenden Jach
weg. Su tsin was daarover zoo gekrenkt, dat hij zieh terstond gereed
maakte, om alle overige vorsten tot een verbond tegen Tsin aan te
sporen, en binnen zeer körten tijd waren groote scharen gereed om den
hoogmöedige te vernederen. Doch Tsin was tegen deze kunStgrepen
geheel opgewassen, en verrjdelde alle aanslagen door middel van zijne
gezanten. De verbondenen braken op, en daar men nergens zijn woord
of belofte hield, maakte de hertog. zieh van geheele streken lands zijner
naburen meester. Als voorbeeld van verraad willen wij hier eene