weg naar Japan, en vermits spoedig een voordeelige handel van Ning
pb derwaarts kon gedreven worden, verwierven de nieuwe Monisten,
zieh bedaard en gemakkelijk een belangrijk vermögen. Onder hen waren
ook avonturiers, die het geheele Chinesche rijk doorkruisten en vele
wandaden pleegden, waardoor zij in zeer groote gevaren gewikkeld
werden. Sommige verhalen, van het ronddolen dier zwervers bewaard,
zweemen zeer naar fabelen, maar bewijzen tevens, dal de Chinezen
toenmaals veel meer vrijheden aan vreemdelingen veroorloofden dan
thans, en dat de Portugezen in dit land denzelfden geest van onder-
neming bezaten, als de Spanjaarden in Amerika. Nadat zij een fort
gebouwd en groote pakhuizen te Tschu san aangelegd hadden, ontstond
er twist over eenige schuldenaars, die weldra tot dadelijkbeid over-
sloeg. De Chinezen wilden niet toegeven en beschuldigden hunne gasten
van groote misdaden; de' Portugezen, die verreweg de sterkste partij
uitmaakten , lachten om de dreigementen. Maar zij werden in een don-
keren nacht overvallen, bunue huizen verbrand, en niet alleenzijzelven,
maar ook al hunne Chinesche betrekkingen en bekenden vermoord.
De schepen werden op de ree verbrand, en ook bij deze gelegenheid
ontkwam er geen enkele. Dit is intusschen een zuiver sprookje; men
vindt noch in de Chinesche geschiedenis, noch in de verhalen der
zeelogten van genoemde natie, eenig geloofwaardig berigt deswege
(1545). De dood van 12,000 Chinesche Christenen, 800 Portugezen en
het verbranden van 35 schepen en jonken, waarvan men melding
maakt, schijnt overdreven te zijn.
Te gelijker tijd werden de kooplieden van het westen uit Tsiuen
tscheu in Fo kien verdreven; ook van dit onheil heeft men geen stellig
berigt. Intusschen kwamen de zeelieden aan een woest eiland bij den
mond der rivier van Canton (1535). Daar vonden zij eenige visschers
en een tempel, die aan Ma tu p u , de godin der zee, gewijd was;
men noemde dit gebouw korlheidshalve Ma kok, waaruit Macao ge-
maakt werd. Naderhand bleef dit schiereiland dien naam behouden.
Vermits men geen ander toevlugtsoord had, wilden de matrozen zieh
ook niet van hier verwijderen. Eerst wendden zij voor dat zij hunne
natte goederen moeslen droogen; vervolgens bouwden zij hutten, ein-
delijk eenige steenen huizen en bragten ook kanonnen aan laüd. Nu
werden er mandarijnen derwaarts gezonden, om deze ongenoodigde gasten
te verdrijven. Maar zij hadden geschut en de officieren waren bevreesd
voor de kanonschoten, waarvan zij eene verschrikkelijke beschrijving
geven, dus lieten de mandarijnen zieh liever omkoopen, dan dal zij
zieh, overeenkomstig hunnen last, met vijandelijkheden inlieten. Yan
dit oogenblik af ontstond er een slelsel van wederkeerig liegen en be-
driegen, hetgeen de Portugezen in het bezit hunner nieuwe woonplaals
liet en tevens de Chinesche overheidspersonen gelegenheid gaf, als
overwinnaars dezer barbaren, groote eereposten van den keizer te
verzoeken. — Elke andere handelwijs , die men in het vervolg beproef-
de, mislukte; dus bleef het bij wederkeerig omkoopen en bedriegen.
Wanneer men nu vraagt: wat deed Kia Ising bij al deze voorvallen?
dan luidt het antwoord: hij leefde bedaard in zijn paleis, hield zieh met
de kamerlingen bezig, besludeerde de sprookjes van het Boeddhaismus,
en wilde volstrekt een heilige van de eerediensl der Rede worden, om
hier beneden eeuwig te Jeven. Het ontbrak dan ook niet aan wijze
leeraars en raadgevers, die de ziel van hunnen kweekeling zeer ont-
rustten; zij zeiden hem, dat wanneer hij zieh niet geheel aan de ge-
heimenissen wijdde, hij slechts zeer weinig nut van bun onderwijs zou
kunnen trekken. Dit beangstigde des keizers gemoed bijzonder; daarom
deed hij den ministers den voorslag, zieh geheel aan alle zorgen der
regering te onttrekken en zieh in een klooster af te zonderen, om
naar hartelust over het levenselixir te peinzen. Maar de staatsdienaren
waren te slandvaslig, om zulle beuzelen te gedoogen; zij lieten zieh
bij de versebijning eener komeet zeer scherp uit over het onwaardig
gedrag van hun opperheer. Deze “was echter te goedhartig om hen
wegens hunnen plompen ernst te straffen, en tevens te zinnelijk om
zieh te bekeeren , en eene nieuwe loopbaan te betreden. De verwijten
die men hem deed, vergat hij weldra bij het lezen der dichters, die
hij hartstogtelijk beminde , en hij was bij gevolg vrij wel gehard tegen
alle indrukken. Op die wijze sleet hij 45 jaren. Toen zijn einde na-
derde (1566), bekende bij, dat hij zieh door ijdelen waan had laten
verleiden, en verzocht zijne ministers om deze bekentenis na zijn dood
opehbaar te maken. Doch waartoe kon zulk een laat berouw dienen,
en wie kon het ongeluk vergoeden, dat het volk door zijne zorgelooze
regering zoo vele jaren geleden had ?