welke gebeurlenis waar of valsch zij; want de grijze oudheid wil ons
die ondcrscheiding niet loestaan.
3. Het tijdvak der oude geschiedenis , dat van den leeflijd des wijs-
geers Kong fu tse tot aan de dynastie van Tang (618 n. Ch.) reikt.
Hier zien wij den strijd der leenstaten onder elkander, de groote
zegepraal van de Kong fu tsische leer, de grondvesting der alleenheer-
schappij, de vorming van het Chinesche karakter voor al de volgende
eeuwen, den duur van magtige dynastien, den strijd met de barbaren,
den tegenstand welken men den woedenden Tartaren bood, met één
woord, het votk.in al zijne kracht onder de groolste vorsten.
4. Het tijdvak der middeleeuwen. Het duurt tot aan de volledige
verdrijving der Mongolen. (1368 n. Ch.)
Gedurende dezen tijd gaat het rijk bedaard zijnen gang en bereikt
zijnen hoogsteq bloei, het wordt herhaalde malen gedeeltelijk een
roof der barbaren, maar standvastig voortgaande handhaaft het zijne
regten. Nadat de hand der Mongolen zwaar op China gedrukt heeft,
wordt dit juk eindelijk geheel afgeschud.
5. Het tijdvak der nieuwe geschiedenis.
Het onderscheidt zieh geenszins door de verbetering van het bestaande,
maar men ontdekt een bestendig teruggaan naar het oude en een ängstig
vastklemmen aan de onveranderlijke wetten van den voormaligen tijd.
Het gevolg daarvan was verzwakking en weifeling, het land viel aan
de Mandschu’s ten deel. Zij zouden vorderingen gemaakt hebben,
Indien zij niet in het weefsel van de Chinesche wetten; en gewoonten
gevangen waren en hierdoor alle kracht verloren hadden. Eindelijk
kwamen zij met de westelijke natien in aanraking en bezweken.. Dit
is het tegenwoordige tijdpunt, , misschien het grootste en gewigtigsle
voor het nageslacht in den geheelen loop dezer geschiedenis.
EËRSTE TIJDVAK.
VAN DE VROEGSTE TIJDEN TOT OP JAO.
M V T B a l i O a i S C H E T I J t D .
SCHEPPING DER WERELD.
M e t de verbazeude tijdruimten van de priesters der rede (Tao)
kunnen wij ons niet inlaten; want als men millioenen jaren voor-
onderstelt, kan men evenzoo goed trillioenen en quadrillioenen aan-
nemen. Beide is immers onwaarheid en onzin, en de mensch, wien
slechts eene spanne tijds gegeven is, kan deze grenzen niet overschrijden.
Men heeft geheele geschiedenissen, waarin de daden der goden en geniën
beschreven zijn. Indien de lezer deze werken ooit ter hand kon nenien,
dan zou hij dáár de buitensporigste avonturen geboekt vinden
die in eenig menschelijk brein opgekomen zijn.
Li tse, een wijsgeer, laat zieh over de schepping des heelals op
de volgende wijze uit. Het zigtbare is uit het onzigtbare door middel
der wederkeerige werking van het mannelijk en vrouwelijk begin-
sel ontstaan. Eerst bestond het groote beginsel zonder æther, daarop
de groote aanvang toen de æther voortkwam, vervolgens het groote
beginnen toen de vorm aan het licht trad, en eindelijk het groote
aanwezen, toen de stof haar bestaan verkreeg. Toen de æther en de
stof nog niet van elkander gescheiden waren, vormde het geheel een
bajert. Na verschillende omwentelingen steeg het fijnere in de hoogte
en vormde den hemel, terwijl het grovere naar beneden zonk en daar-
door de aarde ontstond. Een verständige lezer merkt bij deze plaats
op, dat uit de veredelde deelen de drie lichten voortkwamen, en daaruit
de hoofdstoffen, en uit deze de dingen, uit de dingen het sap, uit