leger werd tot geleidc beslemd. Vooraf verbrandde men fraai vervaar-
digde papieren iiguren, die metbijzondere gelijkenis huizen , paleizen en
allerlei soort van keukengereedschap voorstelden. Toen begon de groole
optogt, door tienduizendtallen vergezeld; voor de kist strooide men
längs den geheelen weg gele aarde; honderdemalen hield de processie
Stil om de gewone formalileiten in acht te nemen; eindelijk na drie
dagen bereikten de mandarijnen bet praalgraf. Daar slagtle men een
stier en bragt vervolgens een plengofier, om den geest der afgestor-
vene te verzoenen. Inmiddels was Wan li in de hoofdstäd bezig met
nog grooter plegligheden in de Walhalla te verrigten, en daar aan de
gezamenlijke schimmen zijne hulde te betoonen. Bij deze gelegenheid
ontsloeg Inj alle misdadigers die den dood niet verdiend hadden uit de
gevangenissen, en vervulde elks hart met blijdschap en verrukking. —
De schatten van een klein koningrijk zouden naauwelijks toereikend
geweest zijn om aan te schaffen wat men hier doelloos verbrandde.
In zijn paleis regeerde Wan li zeer beperkt, hij was de speelbal van
zijne kamerlingen en vrouwen. Bij de keuze van den troönopvolger
onlstonden er veel twisten, en de man, die het waagde daarover
eene satire te sclirijven , werd eerst onthoofd en in stukken gehouwen,
naderliand onschuldig verklaard. Het doordringen van een boerenjongen
met een slevigen knuppel tot in het vertrek des keizers veroorzaakte
groot opzien. Er werd zoo veel ¡onderzoek gedaan, alsof het heil van
den Staat daardoor gevaar liep; eindelijk bleek het dat de kamerlingen
dezen streek gespeeld hadden , helgeen men wel vooruit had kunnen
zeggen. Maar in plaats van zieh met deze dingen niet te bemoeijen,
had de keizer allijd groot genoegen in intrigues, en was nooit ge-
lukkiger dan wanneer hij in zulke kluchten verward was. Zijne regering
, die voor den westerschen opmerker tan veel grooter beteekenis
is , dan die van een’ zijner voorgangers, verstreek zonder waarde en
gehalte. Niettemin bezat deze man tamelijk veel talent, heerschle over
een bloeijend rijk en koos zeer doeltreffende middelen om alle gebte-
ken te verhelpen , wanneer de kamerlingen hem vergunden zijne eigene
krachten te bezigen. Ook was Wan li den geleerden zeer genegen,
een minnaar van letterkunde en sprak dikwijls over wetenschappe-
lijke onderwerpen. Maar zoodra hij naar het harem terugkeerde,
scheen hij voor de wereld en het rijk verloren, en kwam altijd ont-
zenuwd en verzwakt van daa r; echter kon hij dat ellendig verblijf
niet vermijden.
TAI TSCHANG , IN DE WALHALLA GENAAMD KUANO TBONG.
(1621).
Deze man was, toen men hem de kroon aanbood, diep bedroefd
over den dood zijner ouders, die kort na elkander stierven. Zijn ge-
drag als kroonprins had hem aller harten gewonnen, en men hoopte
dus op eene gelukkige regering. Om zijnen vereerders te toonen wat
hij vermögt, arbeidde Tai tschang onophoudelijk, onderzocht alle
dingen in persoon, en nam zijne bezigheden met buitengewonen ijver
waar. Hij werd door eene hevige ziekte overvallen, waarvan hij, zoo
als de geneesheeren hem verzekerden, zeer spoedig hersteld zou
kunnen worden. Om zulks nog te bespoedigen, gaf een doctor hem
den drank der onsterfelijkheid, dien de monarch ook gewillig slikte,
en toen hij zieh desniettegenstaande zeer kwalijk bevond, ten tweede
maal innam. Dit was voldoende voor zijne reeds zeer gekrenkte ge-
zondheid; zoodra hij den drank geproefd had, gaf hij den geest,
nadgt hij slechts ééne maand geregeerd had. De verwachtingen van
het geheele rijk werden in een oogenblik verijdeld. Men hield naluurlijk
den doctor en de keizerlijke prinses, die de artsenij bereid had, verdacht
dat zij den keizer vergiftigd hadden. Intusschen kon men geene
bewijzen vinden en moest zieh alleen bij vermoedens bepalen.
De moeder van den prins, die reeds vroeger hären zoon op den
troon poogde te verhelfen, en zeer bedroefd was geworden over
Tai tschang’s geluk, zocht thans weder zijne aanspraken te doen
gelden. Onverschillig hoorden de Grooten de taal der vrouw aan en
verklaarden, dat alleen de zoon des overleden keizers, een onervaren
jongeling, deze hooge waardigheid bekleeden moest. Daar zij geen
aanhang had, liet zij zieh deze keus welgevallen. Toen het besluit
aan den jongeling werd bekend gemaakt, kon hij naauwelijks een
woord uitbrengen van verbazing en schrik, en betuigde plegtig, dat
hij nooit en onder geenerlei omstandigheden zoo iets wilde toestem-
men, want hij gevoelde zieh niet tot de keizerswaardigheid geroepen.
Toen bezwoeren hem de Grooten en verzekerden, dat z ij, ingeval
van weigering, den ondergang van zijne familie en het geheele rijk
voor oogen zagen, en hem dus ernstig verzochten zieh het lot van zijne
millioenen onderdanen aan te trekken. Nog was de prins besluiteloos,
toen alle mandarijnen zieh voor hem nederwierpen, en met ééne
stem uitriepen: «leve de keizer!» Langer zieh te verzetlen was onmo-
gelijk, en dus besteeg hij den troon.