heeft toeverlrouwd, met de grootste minachting behandelen. Maar d e .
hemei, zonder zieh over de grootte of kleinte der rijken te bekümmeren,
lei slechts op de regtvaardigheid hunner zaak; daarom zal hij
zieh ook onze aangelegenheden aantrekken en ons geregligheid laten
wedervaren. Om onze bezwaren echter duidelijk te maken, zal ik ze
hier herhalen.» Nu volgen de reeds boven vermelde bezwaren. De
Khan besluit met de volgende voorwaarden. «Köningen regeren hier
in ’shemels plaats, en dus komt hun allen de litel van Zoon des-
Hemels (Tien tse) regtmatig to e ; daaröm verlang ik dien ook, en zal
niet dulden dat de keizer zieh hooger en trotsche eeretitels aanmatigt.
Sluiten wij vrede, dan betaalt China aan ons SO,000 oncen goud,
500,000 oncen zilver, 500,000 stukken zijde en 5,000,000 stukken ka-
loenen stof; wij daarentegen 10 paarlen, 2 zwarte sabeldieren, 10
vossen , 200 gewone bonte pelzen en 1000 pond Gin seng. Jaarlijks,
moet men ons daarentegen geven 10,000 oncen goud, 30,000 oilcen
zilver, 100,000 stukken zijde, 300,000 stukken katoenen stof; waar-
voor wij aan China 10 paarlen, 100 pond Gin seng en 400 sabeldieren
zullen betalen.» Deze voorslag beviel den stadhouder volstrekt
niet; doch däar de vrees voor een aanval hem levendig voor oogen
stond, verzond hij dezen brief naar Pe king, en het hof wilde daar-
over juist de noodige beraadslagingen hoüden, toen de keizer Tien ki
stierf.
lntusschen had de beruchte Filips II, koning van Spanje , Portugal
in bezit genomen, en daarom zond men een monnik van Manillä £
om de stad Macao de vereeniging met dit groote Rijk aan te* bieden.
De inwoners moesten zieh natuurlijk daarin sehikken; maar de Chi-
nezen bekommerden zieh deswege niet verder; warit beide waren
immers barbaren, en het was hun hetzelfde, wie de opperheerschappij
had. Maar de heerschzucht van den wreeden koning gaf aanleiding
tot een gerucht, dat hij zijn oog ook op China gevestigd h ad ,
en daaruit ontstond het reeds boven vermelde, dat Cataneo zieh
meester wilde maken van het land. De Chinezen namen, zoo als ge-
woonlijk, hunne toevlugt tot het altijd batende hulpmiddel, afsnijding
van alle levensmiddelen, en dit maakte de uitgehongerde Portugezen
zeer demoedig. Nu begon mpn veel te schrijven; het gevolg was, dat
men van weerszijde overeenkwam, dat zulk een stremming hinderlijk
was voor de welvaart van beide parlijen; daarom liet men het een
tijd lang bij eenvoudig bewaken blijven. Maar toen op zekeren Zondag
de Portugezen ter kerk gegaan waren, en bijna hunne geheele bevol-
king voor het krusifiks op de knien lag, trok plotseling een Moham-
medaansch officier met eene afdeeling Soldaten naar het groene eiland,
eene streek, naauwelijks een vierde mijl in omvang, zeer nabij de
stad, in het binnenste der haven. I)aar hadden de Jezuieten eenige
etablissementen, die de held zonder groote inspanning veroverde.
Toen nu de burgers van de plaats hunner godsdienstoefening huiswaarts
keerden, zagen zij het ongeval; maar zij vermanden zieh spoedig,
dreven de Chinezen weg en begonnen eenen langdurigen oorlog op
het papier. In dezen strijd behaalde de Chinesche overheid de over-
winning, want zij liet een bord met een opschrift op dat eiland
plaatsen, waarin zij den voorbijgangers verkondigde, dat deze land-
streek aan het hemelsche Rijk en aan geen ander toebehoorde;
daarentegen hieven de Jezuieten in het bezit en vruchtgebruik, en deze
overeenkomst duurt nog voort tot op dit oogenblik.
De Portugezen waren evenwel thans niet langer het eenige zeeva-
rende volk, dat zulke*uitgestrekle reizen ondernam; want een veel
krachtiger volk van Germaanschen stam was hen op den voet ge-
volgd. De Hollanders, die «het bezit van het schiereiland Macao als
voortdurend noodzakelijk voor hunnen handel beschouwden, kwamen
(1622) met eene vloot voor de stad. Öp eens bragten zij 800 man aan
land, die ook spoedig tot aan de poorten doordrongen, maar daar op
eene schrikkelijke wijze door de burgers en nog meer door de siaven
ontvangen werden. Van alle kauten aangevallen, konden devijanden,
die bovendien zeer verschrikt waren, zieh onmogelijk verdedigen en
vlugtten daarom naar hunne schepen. Velen werden echter gevan-
gen genomen, en voor hun leven lang tot slavernij veroordeeld;
to t/tra f moesten zij een langen wal oplrekken, die zieh tot op dezen
dag längs de landzijde der stad uitslrekt. Later, in. het jaar toen
Tien ki stierf (1627), verscheen een andere admiraal der Hollanders
op de ree; hij had stellig besloten zijn grootsch plan ter verovering
van de stad te volvoeren; maar zijn eigen schip werd in brand gestoken ,
en bovendien overviel hem de vrees, dat er van den kam der Span-
jaarden zeer spoedig hulp zou komen. Daarom ligtte hij het anker,
lie t,zij ne gevangene landgenooten in den steek en stevende naar Fo kien.
Zoo werden de Portugezen van hunne vrees bevrijd. De kolonisten
daarentegen leden door de stremming van hunnen handel met Japan,
waardoor groote armoede werd veroorzaakt. Wat de senaat ook doen