de sappen de godcn, van de goden de rede (Tao) en de deugd, en
door deze de letterkunde ! Een ander hairklovend wijsgeer zegt : toen
de zuivere æther nog niet opgestegen was, en de onzüivere nog niet
nedergeploft, was het daarin rondzwemmende geestige nog niet met
verstand bezield, en de vijf kleuren konden nog niet onderscheiden
worden. Op dezen tijd lag in de baarmoeder des begins het hoogste,
dit hoogste is vader en moeder des hemels en der aarde. De Schrij-
ver erkerit evenwel, dat deze begrippen uit valsche boeken ontleend
zijn, en men heden daaromtrent niets met zekerheid beslissen kan.
Dàt is ten minste eerlijk.
Hoai nan tse, een der beroemdste mystieken, beweert, dat de groote
glansrijke Rede (Tao), of zoo men wil, de Logos, in het nevelachlig
ledig ontstond; dit daarentegen het heelal voortbragt, waaruit de fijnere
lucht (de aether) ontsprong en vervolgens de melkweg. De fijne stof-
deeltjes (atomen) vormden zieh tot den heme], de stof werd dik en
werd de aarde. Hemel en aarde hun zaad vermengende bragten het
Dualismus (Jin en Jang, vrouwelijk en mannelijk) voort, deze weder de
vier jaargetijden. Toen eindelijk het zaad zieh verder uitspreidde, kwa-
men alle schepselen te voorschijn. De heete lucht werd vuur, het wezen
des vuurs de zon, de koude lucht water, en het wezen daarvan de
maan en de sterren. Doch genoeg van deze ijdele bespiegelingen.
Het blijft altijd bij het oude: In den beginne schiep God hemel en
aarde. De lezer zal met ons zeggen : Wie heeft den zin des Heeren
gekend? Of wie is zijn raadgever geweest? Of wie heeft Hem eerst gege-
ven, en het zal Hem weder vergolden worden? Want uit Hem, en door
Hem, en tot Hem zijn alle dingen. Hem zij de heerlijkheid in eeuwigheid!
SCHEPPING VAN DEN MENSCH.
Nadat de hoofdstoffen in orde gebragt waren, Jin door Jang be-
zwangerd geworden was, kwam de mensch te voorschijn. De eerste
droeg den naam van Puan ku, hij kon de hoogte des hemels bevallen
en de schepping begrijpen. Toen hij stierf en zijn ligehaam veranderd
was, werd zijn adern tot wind en wolken, zijne stem tot den don-
der, zijn linker oog tot de zon, zijn regter- tot de maan, zijne vier
ledematen tot de vier werelddeelen en de vijf geborgten, zijn bloed
tot de rivieren, enz., zoodat diensvolgens geen ligehaam der wereld van
grooter nut zou geweest zijn. Een ander schrijver merkt nog aan dat
■deze Puan ku, die in den bajert als een ei gevormd was, omtrent
■ 18 000 jaren geleefd heeft, en dat zoo langzamerhand het heelal ont-
■slaan is. Een dichter legde deze omstandigheid ten grondslag van een
■ uitgebreid verhaal waarin hij Feén en genien laat handelen, die alles
■ met veel ijver tot stand brengen, en den mensch, wien zij dienen,.
■ als hunnen heer beschouwen.
MYTHISCHE TIJDVAK. K.EN. i| Hierop volgden nu drie verschillende tijdkringen onder de regering
¡van hemelsche, aardsche en menschelijke magten, die tienduizenden
;van jaren aan het roer zaten en de wereld zoo tamelijk in beweging
bielden. Onder de laatsten vormde zieh de maatschappij, zooals zij
zieh thans nog vertoont.
De volgende vorsten schijnen veél minder hoog te staan. De eerste,
Tsao schi bouwde woningen, gelijk aan de nesten der vogels, zooals
zijn naam aanduidt. Toenmaals leefden de roenschen van de vruch-
ten der boomen en dronken het bloed der dieren. Sui schin ontdekte
hetviiur door het wrijven van twee stukken hout tegen elkander, en toen
begonnen zijne goede onderdanen hun eten te koken. Hiermede hiet
tevreden, beschouwde hij de hemelligchamen en werd de eerste ster-
rekundige; als een groot vriend der natuurkunde onderzocht hij ook
de vijf hoofdstoffen. Dit was voorzeker een spoedige vooruitgang,
die zijnen tijd eer aandoet.
DE VIJF AXL EEN HEERSCHER S.
* Nu volgden de vijf alleenheerschers, waarvan reeds Kong fu tse, hoe-
■ wel niet als van geschiedkundige personen, gewaagt. Een groot Fransch
I geleerde heeft hunne namen tot die der Bijbelsche aartsvaders terug-
■ gebragt. Dat er iels van de kennis van liet Westen, den oorsprong
■ des volks, achterbleef, kan men wel niet in twijfel trekken, maar het
zou ons kwalijk voegen, uithoofde van den verbazenden afstand des
tijds, hieromtrent iets met zekerheid te bepalen. Jang tse merkt des-
wege met zeer veel grond aan, dat al wat men van de hooge oudheid