nu een belangrijk leger bijeen had, wachtte liij toldat de Eleuten
weder onderling in twist waren gewikkeld, en viel hen onverwacht
in den rüg aan. A mur sa n a , die getracht had zijn vaderland weder
le betreden en zijne inagt te herkrijgCn, moesl wijken; de overige
opperhoofden vlugtten in groote wanorde, en Tschao hoei met zijn
plaatsvervanger Fu te , een dapper inwoner van Solo, behielden het
veld. Nu begonnen zij liunne Tartaarsche wreedheid le toonen. De
stammen, die den Chinezen onlrouw waren geworden, vervolgden zij
tot den dood, sabelden de oude lieden neör, maaklen de jonge tot
slaven, en plunderden en verbrandden alles waar zij kwamen. Zeer
weinigen dezer nomaden bereikten de grenzen van Rusland, de overigen
werden eene prooi van het zwaard, of eindigden hun ellendig leven
in de woestijnen, als lijfeigenen der wreede Man tschuren Deze han-
delwijze was geheel in Kien long’s geest; na langdurig bloedvergieten
kon Tschao hoei eindelijk aan zijn hof melden, dat Sungarien den
keizerlijken schepter huldigde, want de meeste inwoners had men uil-
geroeid. De monarch beroemde zieh toen dat hij de orde en rust
hersteld had en dal het volk voorlaan door zijne zachte regering ge-
lukkig zou worden.
Maar A mur sa na leefde nog, en zoo lang hij in leven bleef, kon
men van den vrede weinig vewachten. Hij was naar Siberie gegaan
en trotseerde onder Russische bescherming de magt van den overwin-
naar. Yerscheidene opperhoofden der Kalmukken werden intussclien
door den generaal gevat en naar Pe king gezonden. Daar werden zij
in tegenwoordigheid van den monarch in stukken gehouwen, ora hen
voor hunne trouweloosheid te straffen. Kien long wilde A mur sa na het-
zelfde lot doen ondergaan , maar de Russen weigerden hardnekkig hem
uit te leveren, omdat dit tegen trouw en eer zou strijden. De onbuigzame
monarch stoof op van toorn, en zou misschien zijne dappere scharen
ook naar Siberie gezonden hehben, indien de vorst niet aan de kinder-
ziekle gestorven was. Toen verlangde Kien long het lijk, dat hij wilde
verscheuren; de Russen lieten het hem zien, maar wilden aan dit
meesterachtig verlangen geen gehoor geven, en verontschuldigden zieh
met te verklären dat het lijk reeds tot ontbinding was overgegaan.
«Geeft dan de beenderen,» zeide de Tarlaar, «opdat wij daaraan
wraak nemen;» maar ook de beenderen mögt de wreedaard niet
hebben. Hij moest dus van zijn wensch afzien, maar vergaf den Russen
hunne ongehoorzaamheid nooit.
Nog bleven er verschillende Turkomansche stammen in zuidwesle-
lijke rigling v rij, die vroeger aan de Kalmukken onderworpen waren
geweest en hun bijstand verleend hadden. De generaal der Man tschuren
beloofde hun zeer groote voorregten en veel grootere voordeelen dan
zij onder de Eleuten genolen ; daarbij lieten de Regs het ook berusten.
Maar toen deze dingen ten uilvoer gebragt moesten worden, open-
baarden, zieh de roofzucht der Soldaten en de afpersingen der man-
darijnen in zulk een graad, dat de oorlog met al de vorige woede
hernieuwd werd. In dit gevecht streden de weinige Mohammedanen
wanhopig ; maar het groolste deel hnnner geloofsgenoolen bleef Stil hij
den huiselijken haard zitlen, en aldus gelukte het den Man tschuren
zuidelijk Turkeslan tot de grenzen van Kabal met inbegrip van Kaschgar
, Aksu, Jarkand en andere steden, benevens ettelijke duizenden
dorpen, onder des keizers lieerschappij in te lijven. Dit tameiijk uit-
gestrekt land werd in eene militaire kolonie, onder de regering van
een generaal der Man tschuren, herschapen, en de hoofdplaats der
Eleuten, I li, tot zijn verblijf bestemd. De bannelingen werden ook
derwaarts gezonden, om of den Soldaten als slaven te dienen en het
land oorbaar te maken, of in eilende te verkwijnen. De inkomsten,
die men van deze nieuwe bezitting verkreeg, en die gedeeltelijk op
den handel, gedeeltelijk op de veldvoorlbrengselen geheven werden,
en voor de verovering zeer aanzienlijk waren, vond men weldra zeer
gering, in vergelijking van de uilgaven door het leger en de talrijke
amblenaren gevorderd. De oorlog zelf koslte den keizer 60 millioen
oncen zilver, en niet minder dan vier legers, die achter elkander
geheel vernield werden. Noglans handhaafden de Chinezen zieh hier
in een toestand, gelijk aan dien der Engelschen in Kabal, der Russen
in Kaukasië en der Franschen in Algiers, met voorbeeldeloozen moed
en bewonderenswaardige onverschrokkenheid.
Wij zullen later daarop terugkomen, en merken hier nog aan, dat
nooit eenig generaal zoo geeerd werd als Tschao hoei door Kien long.
Zijne terugkomst geleek een triomftogt, de keizer zelfonlving hem en
bragt de ofifers, die bij zulke gelegenheden geschieden. In de Walhalla
had hij de bloedige hoofden der verslagene vijanden geofferd, daar
bragt hij ook zijn’ dank voor het zoo gelukkig gevolg zijner onderne-
ming (1760). Alles aan het hof was verrukt van blijdschap; Kien long
zelf kwam den generaal te gemoet en reikte hem een’ kop thee. Deze
wilde nedervallen om zijn dank, voor die eer te betuigen. Na alle be