Ecdcfûe
gloria.
Pfahl j.
Gutrrici Abb ut it Igmteenj.
Matth. j.
Scire quid
défie fi bi, c
tu
pars eft
profcChis.
'rimas
feientia
gradua,
leite quid
nefeiat.
mo in hutte mundum» Illuminata eftHietufalem mater
noftra, mater omnium quiiUuminari meruerunt, adeo vc
iam luceat omnibus qui in mundo funt. Gratias tibi lux
vera, qux lucetnaesfa&a, vt Hiecufalemilluminares, Ôc
lucerna pedibusmeis, verbum Dei fierec : Gratias, in-
quam, tibiquoniam ipfaHieruralemilluminatafadaeft
lucerna, vt luceat omnibus qui (untindomomagni pa-
trisfamilias. Non folum enim illuminata eft , lcd cxaltata
fuper candelabrum iîlud totum aureum, fita efteiuitas
fuper montem montium , ilia quondam derelifta
& odio habita,pofnaeft in fuperbiam fxculorum ; vttam
longe latequefulgeat eius Euangelium, quam longe la-
teque mundi vigebar imperium. Et fi opertum eft Euangelium
eius , in his qui pereunt opertum eft, inquibus
Deushuius faeculi, excxcauit mentes infidelium, vtnon
fulgeàt eis Ecclcfia glorix Chrifti. Quibus tamen non
folget vt videant, fulget vt inuideant : & Ecclefix tor-
quentur gloria, qui ipfius illuminari noluntgratia. Ve-
rum Ecclefia nec propter gloriaro qua floret luperbiens,
nec gratiam qua pollet inuidens, etiam illis quos mole-
ftos tolérât, lumen quod aiccep.it implorât dicens : Quo-
ni am tu illuminas huer nam meam Domine, Deus meus illumina
tenebras me as. Mei forfitan funt quia prædeftinati, fed adhuc
tenebrx funt» quia nondum vocati aut iuflificati. Vo-
ca & ipfos in admirabile lumen tuum,& prædicabunt me*
cumadmirabile nomen tuum. Quanquam iuftus quifque
ac fan élus in Ecclefia, ira fe illuminatumgaudeat, vtad-
huclè non minimaex parte tenebrofum videat &doleat,
& ideo neceflarie, cum illuminatus fit, adhuc fe illuminari
petat.Quanto namque amplius lucerna eius illuminata
fuerit, tanto verius ex lucerna ipfa tenebras fuas depre-
hendit. Nec ftatim contrarium putaueris,quod in Euan-
gelio veritas ait: Lucerna corporis tui, eft oculustuus. p i oculus
tuusfimplex fuerit, totum corpus tuum lucidum erit. Non enim
quia ex oculofyncerxintenrionis, totum opusnoftrum
lucidum fit, ideo confequens eft,vt ftatim omnes tenebras
Deus illuminator omnium gentium,de te nobiscantaba-
tùr, Lcce ve met Dominus & illuminai it oculosferuorutn fuorum.
Ecce venifti 6 lumen meum,illumina oculos meos ne vn-
quam obdormiam in morte, nec peccatum ad mortem o*
culosdeleéhtioneclaudat, & adconfenfumilliciat, aut
velut Hisbofethdormientem inuenienstransfodiat. Venifti
ô lumen ftdelium, ÔC ecce hodie de ilhiminationefî-
dei,id eft lucernæ noftrx, dedifti nobis gaudere : daetiam
de illuminatione tenebrarum noftrarum , qux refidux
fiunt,(èmper gaudere. Dedifti lumen fidei,da & lumen iu-
ftitiæ,da lumen feientix, da etiam Ôc fapi en tix. His profe-
âogradibus proficiendum, hac via proficifccndum tibi
puto ô anima fidelis,quo mundi huius te ne b r is exutà,per-
uenias ad patriam claritatis xternæ:vbi tenebrx tux erunt
ficut meridies,&nox ficut dies illuminabitur. Tune pror-
fus, tune videbis & afflues, & mirabitur ôc dilatabitur cor
tuum, quando replebitur maieftate incircumfcripti lu minis
omnis terra, ôc gloria eius in te videbitur. Dotnus la-
cob venite ambulemus in lumine Domini', vt filij lucis
ambulemus de claritate in clariratem tanquam prxdu-
cente Domini fpiritu; vtper fingulos gradus virtutum re-
gnum claritatis vlterius inuadamus. Quiigituriam perfi-
dem iumus in lumine, ex ea& per earn in amplius ôc fere-
nius lumen progrediamur: primo iuftitix, dein feientix,
demumque fapientix. Quod enim credimus pet fidem,
confequenter operandum vel promerendum eft per iufti-
tiam, poft intclligendum per feientiam, ac poftremo con-.
templandum per fapientiam.Prima namque omnium ac-
cenia eft lucerna fidei, ad quam operemur in node huius
fxculi. Inde feriptum eft in laude mulieris fortis, quæ de
no&c furrexit,& de nodte aedie operans manibus fuis,pa-
nem ociofa non comedir.No» extinguetur,inquit,in no fie lucerna
eius, id eft non deficiet in rentatione fides eius. Ad
hanclucernam non fiunt opera tenebrarum,fed extingui-
tur cum fiunt. Qui enim male agit oditlucem,ideoque extin-
H _________ _________ guit lucernam fidei, poftpo nu memoriam Dei, non eft trignorantiarum
noftrarum illuminatx fint. Is nempe mo- | mot Dei ante oçulos eius, & de tenebris quas fibi fecit ardus
eft adhuc illuminationis noftrx, vt in lumen verita- birrorumqueabfentiablanditur fibi dicens: Quis me vi-
tis multum exiftimetur profecifïe, qui defe&um fuum J det ? Tenebræcircumdant me,& parietes cooperiuntme,
potuerit nofle, & feire quid défit fibi. Inde eft q uod& a - j & nemo circumfpicit me. Quem vereor i Deliârorô raeo-
pud fapientes huius mundi quimagisfobriedifputarunt | rumnonmemorabjturaltifiimuS}&nonintelligitquoni-
de feientia, primus numeratur feientix gradus, feire quid j am omnia videt oculus illius.Bona vero opera & fi aliqua7
nefeias. Fratres, omnes vos filij ludseftis,& filij Dei: Non j do propter vanitatem declinandam in abfcondito fiunt,
iumus noclis, neque tenebrarum. Nox enimprxccflit, ! ad lucernam tamen internam &xternam,id eft,fubiudi-
dies autem appropinquauit. Et fi fuimus aliquandote- i cio fidei &tcftimonio Dei fiunt,quia opera lucis iunt: lunebrx,
nuncautero lux in Domino. Veruntamenfi quo-
niam non fiimus tenebrx,nec filij tenebrarum, dixerimus
nos nihil pari tenebrarum, nos ipfos iedudmus, & tene-
b ras morris qux illuminari non mereantur, n obis induci-
mus. Quid enim ait lux mundi, qux in indicium venir in
hune mundum, vtqui non vident videant, & q u i vident
cxd fiant ? Qma,inqaittdicitisvidemus,peccatum veftrum ma-
net. Video quantulumcunque,quoniam tu illuminas lucernam
meam ô Domine,fed quia parum eft quod video,
Deus meus illumina tenebras meas. Videmus vt mul-
per fpeculum & in xnigmate, fed multum longe eft
hoc ipfiim à claritate vera, daraque veritate, qux videbitur
in fâcie. Ideo forfitan cxcus,quem apud Marcum Dominus
illuminare coepe rat,ho mines quafi ai bores ambulantes
videbat: quia videlicet nonnifi per fpeculum ôc in
xnigmate videbat, fed fecundo imponens manum refti-
tuit eum, ita vt videret dare omnia: quod in nobisfiet,
cum nos refidet, 8c fanitatem perfidet impofitionema-
nuum lecunda, quam coepit prima, reftituens nos in claritate
perfeâaüed hoc ipfum per (peculum & in xnigmate^
Coecitas i cuiautquando,velquamdiupoteftcontingere i Quam
cordû ha.: mjfcricorditer mccum ageretur, quam foeliciter mihivi-
decer illuminatus, fi pêccatamea poflem vidére, cui quo-
ridie neccfle eft plangere, circumdederunt me mala quorum
noneftnumeruSy&nonpotuivtviderem.Ham deti&a quis intelli-
git, quando etiam fpecie virtutis vidum decipiens interfi-
ck , quafi vere angélus tenebrarum transfigurans fe i n an-
gelum lucis2 Magnus vtique multum que illuminatus,qui
deliâaadliquiduminrelligerepotuit & voluit; nam ne-
que & dololus potuit 8c noluit inrelligere, vt bene ageret.
Lucerna
fidei pri-
mum in
nobis accéda.
vtique ardentes in manibus operationum & exfpe-
«ftantiumaduentum fponfi, qui educet quafi lumen iufti-
tiam tuam,ad confpeâum h ominum &angelorum:& ficut
lux meridiana clara eft, darefeere faciet opera tua, quia
in Deo funt fada: vt Deum in te ,& te in Deo clarifieent o-
mniumiudicia. Quanta vero claritate iuftitiarefplendeat
etiam in prxfen ti,quanta luce lxtificetconfcientiamiufti,
fa miliarius & luauius con feientix veftrx teftimonium vos
docebit. Sxpe autem & fides radiat, & iuftitiacorufcat,&
adhuctamen inrelledus caligat, vt myfteriumfidei quod I '
velutinuolutumtenens veneratur, explicare nefeiat, fi-
gnatus fit'ei liber feripturx quafi literas nefeiat : fed nec ad ^
difcretionem boni& mali,. veri &falfi,exercitatosfenfus
habeat. Et tales quidem multi in Ecclefia, quorum fides
multa,abundans iuftitia,feientia vere nulla. Quod tarhen
meritum & experientia iuftitix lumen accendarfcientix,
docet fermo Propherx,qui cum prxmififlèt:fèminare vo-
bisadiuftitiam,vtoftenderetquas interim primitiascol-
ligamusde hocfèmine, fubiunxit, Illiuninate vobis lume
feientix. Sic & Apoftolus air yfruftificantesin opéré bono,& Collojf.i.
eufeentes in feientia Dei.T u quoq; Dauid fedens in cathedra I
fapientiffimus princeps inter très, quomodo fuper fènes j
intellexiftisQuia mandat/*,inquit,g«<ejî«i. A mandatispror- P/aLni.
fus intellexi:quiainrelledus bonus omnib.facientibus timoré
Domini.Nam & vndio docens de omnib.fciens ni-
mirûquoordine quidqjapudeâdifcendûfit, prius docet
bonitaté 8c difeiplinâ, ôc poftmodû feientia, fi tamen qui
docendus eft primo omniû cred idetit,id eft,elemen ta ex-
ordij fermonum iuftitix didicerit. Ideo ille difcipulus vn-
dionis ta prudeter prece ordinabat,atq^ allegabat.BogiMlc
A
ibiÀttu.
B *
Efa.n.
Sapicncia
vera, fapor
ürguftos
rcrum eft
æccraaru.
ïyâ.40.
iTria fimt
1 euenos
faciunt
Chriftiam
m
inquit, & difciplinam.fafiiiéïî?iam doce me, quia mandatistuis
credidi. (Aefi'aîceret ; Didici prima elementa,id eft,fidem
nqffiiètim, iam quod fequitur doce iuftitiam, id eft, bo-
nitatem 8c dif ciplmam.v t fiedemum prouehar ad fando-
rumfcientiam. Vocaftiad gratiam fidei,iam iuftifica per
bonitatem amoris, ôc difciplinacaftitimoris,vtpoft magnifiées
munerefeientix fpiritalis. Quos autem vocauic,
hos&iuftificauit: &quos iuftificauit,illos&magnifica-
uit.Sciendum fane quod cum fit hxc feientia fandorum,
non tamen omnes fandi docentuream, fedilliduncaxar,
in quibus nec induftria gratiam, nec gratia deftituit indu-
ftriam.-fed vtrunque mutuo fibi fuffe agio cooperatur, vt&
docibilis fit homo difcipulus, & fpiritus ad lit dodor fc-
dulus. Cum autem varia charifmata contineat hxc feientia,
fpiritus tamen moderator non in vnum facile çonfert
omnia,fed diuiditin fingulis prout vult;alij notitiàm my-
fteriorum,alij intelledum feripturarum, alij interpreta-
tionem fermonum, alij diferetionetn fpirituum, ali) illam
quç perneceflaria eft velut gnofin,id eft,di n ofeentiam at-
que diiudicationcm virtutum ac vitiorum, ne fallant vitia
fpi
dcnntetrogcsi omnes tèrcinacnisChriftianiffimos:fîçô-
Icientiaa difcutias, paucos admodum inuenies vere Chri-
ttianos. Totos fere mundm conHtctur verbis fe noffe
Deum, ractis autem negat : adeo Vt & qui fpeciem pierans
vidcnturhabete, virtutem eius fïpiusinuenianturpto-
pemodumabnegate. Quid putatis autem ftattes mei,
quos tn hoc ngnidcare voluerim, quos ici licet dicam pie-
tatis habere ipeciem, Ted abnegate virtutem i Siillosqui
fpactofamviamfeculi ambulant intelligitis, quid illivel
de lola præretunt pietatis (pécie, qui iolo nomine Chtijtiani.
atque inuacuumaftumentes nomen fandum Chrift
», totaac libera profeflîone feftantur quæ huic inimica
luntnomini.quiomnifpecieconuetfationis.ScmodovitæleproteftanturinitnicoscrucisChtitoHeccineellfpc
cies pic taris quam in eis videmus, habitus& inceiTus me-
ritricius,fermo feurrilis, oculus impudicus, venter qui pro
Deocohtur, & omnis ilia vitxcontumelia , quxpubficé
&glonabunde velut in façié pietatiirrogatur ? Quæ enim
m occulto ab îpfis fiunt, tutpeeft & dicere. Fodmparicn-
temeorum, qui ad ipfos miiTus eft ptophetare.vtadhuc
niaioresabominationes videat, quas nonerubelcuntaut
Maadut
totus vei
bis Dcam
fè aofTc farceur,
fa-
Ais autem
negati
jecie virtutum. Non nocebutit, i n q u it ,^ non occidentin vni- ______________
ùerjofanfto monte meo, quia repletaeft terra feientia Domini. I Ouid
Iam vero fi quis poft hæc & per hæc tria fidem , iufti-| cnimmihiqui monachus videor, de hisqui foris hoc monalrPrinninriuJioA..
tiam,arque feientiam, proficiat adfapienciam,id eft,fapo- I nafteriofimrindicafe iî ÙVt.i:n_a_m necdie hi i7's i. pf.i s qn.ih. .icin-
rem & guftum æternorum, vtpoilit vacare& videre, vi- tus (unt,mihi effetiüdicare. Ad meipfum nanque contùr-
dendoqueguftarequam fiiquisOominuslScquod oculus ; bataeft animamea,dum fcilicet,vereor.nechæciofafni nÀnvlrlir Xf aune non 'looimr H/in rnr nominie Ho .Teun . . 1 . . _i _>__ • , ,7 ■ . t — —*
non vidit,& auris non audiuit,& in cor hominis no afeen-
dit, eiperfpirimmreueletur thune omnino dixerimilln- ■
cies pietatis,quam vtcunqivobifcumgero.grauiusmemcinur
i r n i l a r a ____ . . ° , . —
mmaturn magnifiée & glot.ofe tanquam qu. gloriam Omnino fratres verendum eft mihi, an v e t X f b L :
Domm. teuelata fa c e fpcculetur & fuper quem glona j ipfis, vos videritis, ne ad nospræcipue fpeaerillefer-
Domim iæpuis onatur. Hutc vu dicere habet non p ro-, mo.qni per Apoftolum prophetatoseft de remporibns
pheta,. fed propherarum fpiritus : Surge .UumnareHmu- nomffimis, vbicummalitiam hormnum defcnbemt unC
falm.quu,vemtlum«,uum &gUruDem,mfi,f ,,teerueß. \ futurorutn, qualis nunc manifcfte legi poteft in vi “ &
Fratres es» mues eapsuusbcc verbum,fii qu, foseft .apereca- r moribuseorum, longum tamen fie conclufi malornm
pu,. Non condetnnacur qutnon capit, fed qu. non eup
it, vtique tempons arguicur. Qu. autem cap. t , nouent emabueguutes. Quid enimita fpeciem mt a t h a b c
quiahoclumenfap.ent.æfetuensacceud.totat.o,/icut ficu.hæcquamptætendimus.huLlitaTtoniuræ&habi-
& lumen fc.entiæ ficquens leflio leg's tus,parfimoniacibi&potus.laborferecontinues &ordilucernamardentem
adh.buer.s,.deft, mftimmopetum natiffimusperomniav.uend,modus;C x te tu rn d ^ tm - G
te ipfa pietatis,quam hæc fpecies exterior promitiit, quam
propenihilin me mihique fimilibusvaleatinueniri,pu-
dor.mihiefletconfiteri, fi non omnibus eftèmusmanife-
fti.Quæ eftenim vitras pietatis, nifi chatitas non fiâa.hn-
militas vera,patientia longanimis,obedientia non fegnis?
Inhis virtutibus earumque fimilibus, quantum vobis 11-
ceat gloriari, veftro fratres telinquimus iudicio : de me
fiquidem ingenue confiteor,quia nomina quidem earum
fcio,faporem adhucignoro.Merito itaque pudorem mihi
piorumque experientiam fenfuum. T u autem Domine
parer luminum, qui lumen de lumine vnicum tuum mi-
liftiilluminare tenebras mortalium , da nobis per viam
luminum peruenire ad lumen æternum, vc placeamus coram
te in lumine viuentiuro,qui viuis & régnai,per omnia
feculafèculorura. Amen.
Sermo deeodem I V.
SEcundanobishodieftatresnatinitas celebratur.quae pameroettmoremincutit habitus quem veto relieionis
de lttapnma natinltate tanquam de cauia effeans.co- , Cui fere nullum fuffragarur teftimonium virtutis Nun-
fequencer nata-videtur. Ilia fiquidem quam vfquchodie .. . _
celebrauimus, nat iui tas Chrifti eft; ifta quam hodie cele-
bramus natiuitas noftra eft. In ilia nanque Chriftus natus
eft: inifta Chriftianitasnataeft. Gum enimtriafintqux
nos faciunt Chriftianos, fides, baptifmus, 8c alcaris participate,
hodierna dies fidem nobisinitiauit, baptifma co-
fecrauit, ac menfx cocleftis miracula prxform auit. Quomodo
fane prima gentium illuminatio fidem nobis mi-
tiauerir,quomodo Chriftus baptizatus baptifma noftrum
confecrauerit, qualiter illaconuerfio aquxin vinum,mu-
tationem rerum in conuiuio menfx Dominicxprxoften-
derit,nequaquamiam opus eft doceamus; fed illud arbi-
troroperxpretium vt nofmetipfos commoneamus, ne
fides in nobis fuis degeneret initiis, ne vacuetur in nobis.
gratia baptifmatis, ne cedar nobis in iudicium participat
e calicis Ch rifti. Et ipfa quidem fides, qualis ab illis Ma-
gisprimis videlicetauthoiibusfuis, nobis hodie tradita
f it , qualiter maximum fidei fijeramentum myfticis infi-
nuauerint munetumfiguris, fatis abundeque differuere
patres noftri;vt ex ea parce nullus iam alius labor quam in
labores eotumintroire nobis infederic. Sed neq; magno-
pere poftulat flatus, imo ruina temporis huius, vt de my-
fterio fidei difputetur, fed vt magis id modis omnibus
elabotetur, ytficut Apoftolus ait. In confcienttapura,idem
fidei myfterium babeatur. Eccccnim hodie fi de myfterio fir
quit enim tuto mihi pofTum vfurparemonachinomên&
honorem, cuius non habeo meritum & virtutem, cum
ficut ante nosdiûumeft, fimulata fandlitas duplicata fit
iniquitas :& lupus fubouina pelle deprehenfus,grauiotê
fit fententia percellendus ? Propcerea vos quoque fratres,
vt tuto gloriari poffitisinhac qua corporaveftradecora-
tafuntlpeciepietatis, ponite corda Veftrain virtuteeius:
vt fpecies in corporibus,virtus in cordibusprobatosvos ^ pj
exhibeant tam an gel is quam hominibus, fitque ficut fen- 1
ptumefk: Omnes quividerint eos cognofcent illos : quia iftifunt Ef f'^ ‘
fernen cui benedixit Dominus. H xc eft fratres Çhriftianx i
fideipictas vera, hoc eft habere myfterium fidei in con-
feientiapura. V t enim myfterium fidei quod hodie nobis
myftica commendauerunt Magorum munera, fideliter L r
ôc digne conferuaremus immaculatum in confcientia cimfti ***
pura. Hodie icidem Chriftus baptizatus, non fibi, fed noslauic.
nobis afperfit, ficut Apoftolus ait, corda noftra à confcientia
mala, & abluit corpora aqua munda. Quam felix ô
fratres anitriailla, qux uclotainfalutem, mox èveftigio
fccutaeftfaluatorem,vtdeincepsadhxrensei,cum Apo-
ftolis illam merueritaudire vocctn, Qm lotus eft, non tndi-
getnifi vtpedes lauet, fed eft mundus torn. Cxterum oui ba- *****IJ'
ptizatur à mortuo ôc icerum tangit eum , quid pro-
ficit lauatio illius ? Ego poftquam bap ti f mo lotus fui, non
vnum mortuum , fed tot mortuos quot opera mortis