T^koUt CAbaft U
cum nec cruciatus, nccmortem cum eo pertulerimusjfed
fokis decretauerit,tarnen poftquara ad coronatio'ne ven-
cum e ft, turn nos fibi conferees efle volueri t. Eft igitur hoc
eriameiufmodi humanitatis > vt verbis exprimi nequeat:
necproculautemaratione,rerumquc canlequentia.Poft
crucemenim Chrifto conglutinatifomus; quonondum
taortuo,nulla nobis cum eo com munitas interceflic. Ille
enim erac filius, & diledus j nos fcelefti,& fer ui, Sc animo
hoftes. At poftquam necem pertuli t, 8c pro libertate no-
ftraprctium eft impenfom, &diaboli career deftrudus.
tunclibcrtätem, &adopti®nem filiorumrecepimus, &
beati illius capicis membra fadi (iimus. Ex eo igitur quae
capitis font, nöftra quoque font. Et nunc quidem nullo
peccato obligati ab aqua iftadifeedimus, 8c cum co in ea-
dem gratia confociamur, ac propter vnguentum, & propter
menfam eadem vita cum iplo viuimus j in futuro au-
tem ficculo di j cum Deo, 8c eorundem cum illo hxredes.
&eodem regno cum ip(bregnantes|iuemus, nifinosi-
pfos Iponte volentcfque in hac vita excxcauerimus,ac veilem
regiam difr uperimus. Hoc enim folum foper vitam
acceptamdcnoftroaddimus, vtdona contineamus, 8c
gratiameuftodiamus , neccoronamabiiciamus, quam
multis fudoribus & laboribusDeus nobis contexuit.H^c
eft vita in Chcifto. Quam conHant quidem my fteria j fed
ad^xndempraetereahumanadiligentianonnihilconfert.
De qua djflerere volenti, vbi de vnoquoq; myfterio feor-
fom prius dilputauerit, tum demum de adione cum vir-
tute confonda ordinatim tradatio foccedet.
nós&vnétione, & menia vidória, coronaque obueniat,
qux labor um, fodorum, pcriculorumque prxmiafont?
Quiatamctftnon certamus,nec laboramus ifta obeuhtes,
nihilominus illius agonsflaudibus celebramus,vidoriam
fu fp i cimuSjtr op h xu m ad or amus ■, 8c erga be 11a t ore m f or-
tilh mum eximium incredibilemqj amorem oftendimus;
vulneraque ilia, 8c plagas, & mortem ad nos trahimus,&
qua via poftumus, nobis vendicamus, ipiamque carnem
mortui, &rediuiuiguftamus. Vnde non iniuria bortis e
morte,& agonibus illis profluenribus perfruimur.
'Si quisenimtyrannum captum, 6cpcenisaddidum
conuemenseximat, corona condecoret, ob tyrannidem
veneretur, & eo pereunte moriendum fibi exiftimet, ad-
uerfos leges exdamet,& contra iuraindigneturjneque id
cumpudore j ac imp robitate difomulatej fedproterue,ac
deos teftans,& Ce in eo oftentans,qua fententiam in hunc
feremus ? nonneiifdemcumtyrannofupplieiismulean-
dum cenfebimus? Planum hoequidem cuiuis.Nonne i-
giturprorfoscontrarium facit, qui Regem bellicofifli-
murh ad miraturjeius vidoria exultatjcoronam ei pledfo
plaufom excitat; 8c theatrum totum commouet; ante
triumphatem, cum voluptate in genua procumbir, caput
eiusdeofculatur; dextram compleditur, atque adeo ve- ;
hementer, 8cpropeadinfaniamImperatorem, reporta-
tamqueabeo vidoriamdiligit,quail ab eode Caput foum
corona ornadum lit? Nam hie partem quandam prxmio-
rum £ vidore capiet,apud iufte rem xftimantibus,ficut if
le alius, opinör, tyranno yidorix focius erit. Si enim im-
p^obis qux eos accipere decent concedctnus, Voluncatif-
que & animi habenda eft ratio, neutiquam faseft bonos
luisemolumentis priuatum ire.Qupd fi hoc etiam accefe
ferit, vt qui vidoriam illam peperit, ipfe vidorix prxmiis
non fodigeat, & illad inftar omnium ducat, fui amantem
ac ftudiofom in theatralimuldtudine conlpicuum cerne-
re,& hoc certaminis foi honorarium reputet.coronan videlicet
amicum, quomodo ille non iure,& conuenienter
admodum, fine fudoribus periculifque èftello coronam
auferet?Hxc fane nobis cociliare poflimt lauacrum iftuc,
& ccenajfobria ccena,inquam,& raodeftx vndionis deli-
cix conciliate poflimt: Namcum initiamur., tyrannum
deteftamur.cpmuimus &auerlamur. Forriffimum autem
bellatorem collaudamus^n oculis ferimus, adoramiis,&
toto pedore diligimus, &abundanriaamoris, tanquam
pane pafdmur,& velutiaqua circumfluimus-Liquecpor-
ro eriam prxlium hoc ab illo noftri caufla fufeeptum eflè:
■ &vtnös vincercmusdpfom mod nonrecufafle. Quocir-
ca'non eft parum confequens,nec abfurdum,ab hifee my-
ftenis nos ad coronas peruenire. Nos enim quampotui-
mus alacritatcm ftudiumqi demonftrauimus, & audicn-
tesfonfemiftum habere mortis & fepulturx Chrifti effi-
ciendam,&credimusomnes, &libcnteraccedimus ,&
immergimur. Non enim exigua donat, nec mediocribus
dignatur. At ille left poft mortem,& (èpulturam foam ad
ipfom applicantei amanter fufeipit, non corona aliquam
por s,ne c gloriam iis foam communicansj (êd ipfiim
vid^mi,ipfo temedpfom coronatum communicat,& c
(aero fonteexcuntes,ipfom Saluatorem in animabus no-
ftris portamus, in capite, in oculis, in ipfis vifceribus, in
membris omnibus,^ peccato purum,ab omni corniprio-
ne liberum, qualis reforrexit, & difeipulis apparuit, & in
ccelum profedus eft,qualis redibit, thefaurum hunc exa- *
durus.
Sic nari cum fomus,& veluri ipecic quadam atque forma
Chriftofignati, ne aliam ipeciem admittamus, vitx
DE V I T A IN C H R I -
s f o , L I B E R SECVNDVS.
Quem « vtilitatisfruttum diuinum baptifma
conctliet.
A c r i s itaque myfteriis vitam làçram
contineri, & cohxrere, libro proxirae fo-
periore demonftratum eft.Quomodo aut
tem vnumquodq; per fe adeampcrtincat,
(èquitùr y t indagemijs. V itain Chrifto nö
aliud eft, quam conglutinariin Chrifto. Quo autem modo
vnaquxqj initiatio initiatos cumChrifto conglutinet,
nuncexplipabimus. Licet igitur cü Chrifto coniungieos,
qui pertranfierunt omnia, per qux ille tran fiuir, fadique
font, &perpefli omnia qux ille. Chriftus itaque carni&
ianguini omnis pe c cad expertibus co niumftus, & vnitus
eft. Gumque Deus eflèt ab inido, etiam hoc,quod poftea
faâus eft,diuinitateaffccit,humanam naturam videlicet.
Tandem «amis gratia mortem quöq; fobiuit, 8c-in vitam
feie reuocauit. Oportet ergo 8c in carne illius confortem,
&in diuinitate participem,& inlepultura, acrefurredtio-
ne focium eflè,qui cumeodem colligari defiderat.Ideo in'
vndam fiilutarem immergimur,vt illiusmorte moriamiir
& reforreâione refo rgamusi V ngimur autem,vt regix vn-
«ftionis &Deitati illi confociemujr. Edentesveropariem
focratiflimum,& diuiniflimum poculum haurienteSjCar-
rîis ipfius &{ângiiinis,quç afliimpfit, participes reddimur.'
Et ifta via copulamur ei, qui pro nobis inçarnatus, & dei-
fi cat us, 8c m or t mis eft,& refurrexit. Qujd igitur? num 8c
ndem cum illo ordinem tenemus ? Nihil minus, fed v-
lle defiit nos incipimus, &âquibusille incepit, inea
nos defini mus. DeJHklit enimvtnosafeendamus -, 8c
aditumipfeoccupat: &perqux ad vitam foftentandum, cum eadem fit via pf<ip&fita, illius negotium defoenfiis.
n fpintu ducimus,& alimoniam capimus,per eadem j fuit, noftrum afeenfus eft. Itaque vt in fcalis, quod iili de-
__ inanimasnoftrasmgreditur, & portas ambas fibi at- feendenti extremum erat, hoc nobisafeendendbuspritribuit;
illi quidem vt; vnguentum&foauis odor: huievt' mumeft. Deinde aliter etiamprop ter ipfom rerum con-
cibusaptus&conueniens. Etenimillum&ipiramus, & ditionem non licet. Baptifinusenim eft gencratio,.fiuc .
pronutrimentohabemus. Etcumitafemeripfompero- ortus. Vnguentum, fiue chrifma adionis & morionis ra-r!
mnianobisimphciierit,commflcueritque,foum corpus ■ tionerti hibet. Panis autem vitx,&poculumEuchari-
facit, & nobis idem fit,quod membris caput.Propter hoc ftix,verus eft cibus,& verus potus.Atqui non datur motu
enim quia caput,eriam bonorumeius omnium participes j cieri,aut ali.priufquam natusiis.Adhxcbaptiftnus homi-
ac focij fumus. Nam qux capitis fiint in corpus tranfire j nem cum Deo in grauam refticuit; vnguentumdonisillic
necefleeft j quod quis non immeritoadmiretur, quod I repofitis dignum efficitrvirtus fiicr^mcnf^ etiam carne,&
fanguinem Chrifti cum initiate} communicat. Eft autem
impoflibile , ante reconciliationem ciim amicis habere
confuetudinem , 8c ea promereri prxmia qux ipiorum
font propria, malignofque & peccatis fubdftos, de carne
come_dere, & de ianguine bibere eorum, qui nullo delidd
genere implicantur.Qupcirca primu lauamur,poftea vn-
gimur: ita iammundos,& foaueolentes menfa excipit.
Et hxc quidem hadlenus. Ia,m de fingulis myfteriis do-
'c<?re pergamus, quam vtilitatem facrx vitxappdrtcnt. Ac
primum de baptifmoiquxnam adifthanc vitam commo-
da inde progigni queant.
J ,Eft igitur papdzari idipfum,quod fecundum Chriftum
hafei, ipiamque e llentiam, & uibftantiam accipere, cum
ancea niliil fueris: id quod multis e loeis peripicere licpt.
Frincipiaex prdine ipfo, hoc enim eft primum myfterio-
rum,quo confecramur,.&hQcantealiaGhriflianosin vitam
nouam intrpducif. Deiude ex ipfis nominibus, qui-
bus id appellitamus. Poftremo ex eius cxremoniis & pre-
cibus, qux.ineo conferendo vforpantur, Ordo igitur ab
fe, hoc eft, vere ttotum eflè. Quapropter 8c Dauid de his
quibiis cum hac fiui&a vita nihil eft rei,non ero, inquit,we-
mor nominumittorum per labia mea. Ignoti enifh &obfcuri
font, qui femet à lumine illo procul remouerunt. Nequè
enim oculis afpicere valentiDus citra’lumen quidquani
eft a(pe£fcabile : neque Deo notunr, quodindc radium lu-
cis nonaccepit. Caufla eft, quodxeipfe ne eft quidem o-
mnino, quod illo lumine non manifeftatur. Et hac ratio-
ne mouit Dominas qui fmc em. Etrurfomi fatuas virgines
nonfe nouille ait.
ïdeireo baptifma illuminatio dicitü'r j qu'oniam veruni
eflè prxftans i notosDeofacit, 8c in lumen illam produ-
cens , acaliginofaimprobitate feiungit; Ob id ipfom etiam
/a^cr«/w,quiailluminatio.Sic eriirrt dat cum luce de-
fxcatumacpurum habere commércium, cufo omne in-
quinamentum, quo diuinus radius ab animabus hoftris
excluditur, velutmediumparietemdiruit. Chariftna autem,
fiue donum. Nam ad generationem foiritualem foam
quid eft, obfecro, quod prius quifquam confort ? Etenim
initiohfoeft,ablui priinum}portinupgi,atqueitadeinum . haudfecusquamingeneratione naturaliferes habet:hec
'facratisepiilisaccumberej quod profoifto.euidensârgu- 1 ipfam quidem voluntatem bonoram èbaptifmo exiften-
mentumeft,& prindpium vitx,acfnndamentum^& prx- j tium atterimus,fiquispenidusremintrofpcxerit.Libet'ê-
ftruâiones huiufmodi penes lauaçrum eflè : fiquidem & \ nim ea qux font cogitare : aft hxciwïor hominis nonafeende-
Chriftus cum iis omnibhs qux noftri caufla tolerauit, runt : neepoteft quifpiam ea mente concipere, donee ex-
quoniam&baptifinoluftrarippprtcbat,eumprimoloco |periatur. Nam cumaudimuslibertatem, Ôtregnumeflè
nondetreftauit. |propofita,vitamquandamfcélicemc6gitamus,qüama-
Nominaautemquorfom tandemaltpfpeiftarepoflînt? I nimushumanus erompleéliqueat. Atquiiftucomnimo-
Generationem,®enefotionem,& reformationëm,& ( dis aliudeft,ingenioque aç defiderio noftro ftlperius. Vn-
figillum, ftuei.fignaculum nuncupamus. Prxtereabaptif- , ftio autem fme cbrifma appellatur, quia Chriftum propter
ma feu immerfionem,indumientum,vndionem,donum, nos vndum initiatis infcribit:& figillum eft,ipfom Salua-
ôçilluminationéj&lauaçrumçquæommahocvnuvalét, I toremimprimens. V'hâio-enimybique•, per totamfor-
8c voluntjhis qui fecundum Deum font,& viuunt, initia- mam corporis fofeipientis perfeâe penetrans,& illud ad-
tionem iftam eflçntix primordium eflè. Generatio quidem I aptans, ipfom vnéfcum ex iplo expfefliim & fignatum fanon
aliud , quam iftuc ipfom hand abforde videtur figni- cit, 8c formam oftendit, & figillum eft reuera. D ocuimus
ficare.Similiter regeneration reformatio.T anturn hoc adfi-
gnificant, nunc demum natosformatolque, alios quoque
natos foiflèj& forma perdita,nunc ifta altera genera-
tione ad priftinàm lpeciem,formamque,reuertiflè:quem-
admodumeum materix ftatux alicuius formam amiflàm
ftatuarius reponit, imaginem régénérât, & reformat : fiquidem
& hoc ipfijm, quodcunque tandem in nbbis eft
bapeifmatisopus\, ipeciesquxdam&formaeft ; imaginera
enim quandam in animabus noftris depingit, 8c in-
Iculpit, for mamquc inferit, morti & reforredioniSalua--
toris conformes efliciens. Hincfigillum, fmefignaculum
quoque dicitur > quando nos adregiam effigiem , &ad
beatam illam Ipeciem fingit. Species autem materiam
complexa, informem de extero eflè non patitur. Infopcr
indumenti, & baptifinatis, feu immerfionis nominÇ affiçimus •
hoc myfteriunT, diciturque qui initiants eft 8c indutus, &
baptizatus, fiueimmerfus. Significans vero Poilus, indûment
urn,8c figillum eodem lpe6bare,nunc quidemGhriftia-
nis inlcriptum>&formatum,nuncquafi veftimentum cir-
ciimdatumeflè affirmât. NamGalatisita fcribit : Filioli,
quositeram partnrio, donee for metur Chriftus invobis. Et : qui-
cunquein Chrifto baptizati eftjs, Chriftum induiftis.
■ Etenim aururn,argentum,& xs, donee igne colliquefo-
6ta fluant, materiam intuentibus nudam exhibent : vnde
8c aurum tantummodo, aut argentum^ aut xs ea ipla materia
no minatur. Vbi vero inftrumento forreo ad formam
recipiendam compulfom fuerit,n on iam materia, fed for-
j ma prius apparet: ficutveftes prius, quam corpora viden-
tibus occurruht. Ex quqetiam nomen aliquodproprium
ladipifeitur: ftatua enim, aut annulus, aut quodcunque-
tandem huiufmodi rerum, qux iam non materiam, fed
I formam & Ipeciem duntaxat fignificant, appellatim Ac
| fortaflis autem propterea lalutaris baptifinatis dies etiam
j Chriftianiseft ivopta.weA&i (ideft,eonominabaptizatis
imponuntur) quoniam tunc fingimur&formamur,vita-
que noftra informis, 8c incirciunforipta, faciem,& termiporro
figillum idem quod generationem pofle : ficuti-
dem qubd figillum indumentum & immerfio. Sed q uo-
niam donum,*& illuminatio, 8clauacrum eodeiii quo
formatio generatioque pertinent, patuit,omnem baptife
matis appellationem vnum illud fignificare, nempe hoc
lauacrum generationem, & vitx in Chrifto principium
nobiselfe. Vtrumautem cxremonix, 8cquxrecitantur,
in hoc myfterio,hanc vim habeant, dare bit iis,qui initia-
tionem iftam paTticulatimexpenderint.
Cernitur enim qui ad myfteriumhocpercipiendum
accedit,antequaminitietur, nondum Deo reconciliatus;
nondum a vereri detfecore ac turpitudine immunis. Pre-
caturquippe initiator ante aliam cxreinoniam, Vtaquo
occupatus eft dxmonfliberetur. Nec folum alloquitur
Deum pro eo, fed & ipfom catechumenum adoriens, tyrannum
increpat, & flageIlo infedacur. Flagellum eft women
illudfuper ownenomen.Tantumque abeft vt viuat,& fi-
lius.atque litres fit,vtadhucin tyrannimancipio verfetur,
Nam qui cum maligno rationeshabet, is a Deo penitus
reccditi Hoc vero eft prorfos mortuum efle. Quare etiam
velutiadexanimemadhuc accedensinitiator, in facicm
eiusfufflat: qux infofflatio vitx ccelitus inferendx teda
fignificatioeft. Quxfequuntur, relpondent. Omniae-
nim funt quafi modo procreatorum , &prxfentia, qux-
queinmanibusfontdelpicienrium, &ad moderamen a-
liudtranflatorum. Vrgetur enim eduplicimundo hunc
confemnere,ilium honorar e:& vitx huic quidem valedi-
cerc, illam viuere; & vitx ducem hunc velisremilquefu-
gere, ilium quam ftudiofiflime fequi. Igitur quia prxfen-
tia deponit, iatis indicat, quorum femet nondum adhuC
reconciliatus condemnet. Quia autem vila pulchrio-
ra,& a fe prxfentibus antepofita, ab hoc myfterio aedpitj
oftendit j fe quod baptizatus fit, vitam laudabilem exor-
diri. Templum quippe ingreflus, veftem deponit, & caf»l
ceamenta foluit,vefte &ealceis,quxad Vitam font necefi
laria, prioremviuendi rationem infinuans. Prxtereaad
j num, ac limitem certumaccipit. Infoperab co quifiuos oecidentemconuerfos, lpiritumoreemittir,Vitxintene-
cognofcit tuneprimum cogniti (fic vt Paulus ait, nunc au- j bris adx indicium j manus extendit, &tanduam prxfen\
tem cum cognoueritis Deum, irnmo etimeogniti fitisaDeo) vö- tem,fibiqUeincumbentemmalignumrepellit,&ceuim-
cem illam fignificantem, cognomen noftrum illo die au- purum fceleftumqüe abominatur, foederique inimicifli-
dimus, velut tunc plane cogniti. Deo enim eognitumef- mo 8c infideli & cauflai omnis exitii renunciat, amici