ffoutrb.it
< i'Non ita pebum
ia Vulgata.
y f o D. Gennadij Patr. Confiant. Expofitwnis pro Conc. Florent. Proemt um.
C a p v t X V I .
TErtio loco , quod recepemnt haneifidem, licet noua
effet,& prêter conijnuncm opinionem, aç mira, homines
YBpK locorum, magno ftuaio, miilris aimpericu-
lis.ISfêc idiotfefohimV&nmf a dodtriria çruditi: fed etiam,
quiprhdentes ôdfapientès habiti fiiêré.Difloluti iam hinü
prorius,doli & deceptio dæmonum.
C a p v i X V I I .
QVarto, quod nihil impoflibile, nifcil diffèntaneuni,
hæc fides cpntinet, nihil corporale,fed omnia ipiri-
tualia. Et via eft, quae aftimoshominum adcharitatem
Dei,& futuræ vitæéeternæ ducit.
C a p V t X V I I I " .
Vinto, quocquot fufceperunt hanc fidem i 8c cum
^ J v i r t u t e fecundum Iefu legem 8C inftituta vixerUnt:
himagqis donisaDco ornati fuerunt : & miracula multa
potentèr, nomine &C conceilu ipfius Ieiü, fecêre : quod
profefto, fi# ericati hæc fides adueriâretur, iècüturum
n o n fu ifle t®
C a p V t XIX.
SE x to , quicquid ab aliquibüsaduerfiishartefidéthaf-
fertur, id tum facile, tum veritati eongruenter fohier«?
poffümus.
r ; ' C a p V f ' XX*
POftremo, fidem hanc oKm pppqgnarurtt mulris fup-
pliciis & cædibusfege$,3f præiides ePrum,perorbem
terrarum 318J aftnis : vt multitudinem icilicet Deorum
füorum,&idola fua, quorum cultui d^çlici erant, tueren-
turfnee hilum prpfeceruht: ied eludtara vicit fides, in
hunc vique diem permanens. Sed & Dominus, quartdo
venërit,rëperiet eam. Quodnifiinvoluntafe Qgifuiflet
hæc fidesfundata: facilerunc, velütihebuîâ, dillölutae-
uanuiffet. lpfihuie Dominonoftro lefuChrifto, gloria,
Amen.
G K N N A D I I
SCH ÖL AR.1I PATR.IARCHÆ
c: O N ST A N f IN OP O L I I ä N I.K X PO S I T i p : P R.O :s; A N C T A , ET 'qfeipy ^E'NI C A/itŸ NO D Ö(
Fiorentina £ & défeniîo qüirique capitum,
*quæ in decréto eiys cbfttirientiir, 1
adGrascos.
Fabio Ben eu oient io Senènfi interprète.
P R. O OE MI V M.
I magnum religtonis myfierium, pur a
mente dr fincera difpofitiork adhifyita
fueritperquifitum, mentis oculos dreor-
^ ports y explanat atque aperit, Solaribuf
que radiis clariores redditiac veluti ij defaperinterram
procumbentes, nonplanas tantum vias,fed etiam abdi
tos drobfiurosangubs illûfirant,fie dr mentis oculi,ve-
ritatefubmxi,necremm difiortarumprafumptione ob
tembrati,,mnfilumquafintreftd, drfaciäafcriptura
percipiunt ( diuinopratunte auxilio ) fed etiam quain
intimisfenfibus oratiom abfionduntur, exafte irptelli-
gßfot, dr adrectum finfumperducunt, atque vtperci-
pigntur ejficiunt, quemMmodum fiipientia dicit: O-
m n îa rcd a fiin tih te llig îétib iiS j&æq u a in u en ien l
tibus feientiatn: necéHin(ïsquidpra.uum-inequeper-
uerfum. Nos igiturfintentiam nofiram omnibüt decla-
rare çupientes veritati confirmae, & religtonisdogma-
ti nos ipßs committimus : hortamurautem vos , riefitb - '
dole& inuidiofe oratiönem tiößramperfcrutemmi ,fe d l
I pur a mente & confident ix. Non entm de minimis agi-
tur, 0 amicir, verum de mqgnts rebus ac diuinis.: quan-
! quam tnternuncius imbectilts e fié r infirmes, v t Eccte-
! fiafiicdproponat concordiam,qua contigit diebus nofiris,
quam multi mort ales ante nos videtc exoptarunt, nec
viderunt J^uidigitur? Q u o n iam litcrarutam noti
c o g n o u i, m g red ia r in potencias D o tn in i, d r ego
turn Daitidexclamabo : E t lingua mea meditabitur
iuftit i am eiu s.Sedquamuis à quibuficUm oppugnemur,
dicentibus,nos non aiuino du ftos %elo Florentinam Syn-
odumamplexari, imopotius temporaria dud os gloria in
earn transfigurari, quodtfe muneribus, (^pollicitations
bus fhafi earn induimus: aliaque multa dtcenda tacenda
conuiciantur ( btuampatiennam, omnium Rest i vulgt
temer'ttitsinfioUns, verba effundit aduerfum Deum bla-
Jpemiaplena,in nofiram fidem dr in Deumcontumelio-
fia,acfi ethniiiefifemus) no tamen,vtfileamus,nobisper-
fiùadebuntfied adoculum quiomnia Videt corner temur, '
dr ad illud tncorrupturn tribunal, mentis aeiem dirige-
mus,vbi nobis non oberit, temere hie ejfupi excu/atio, ibi
enim actufiatoribus non tft opuç; quémadmodum neque
eorum qui inconfuitegratficantur, coniuratioproderit:
non enim ibi eft opus aduoeâtis. In illud tgttur, tuimihi
eBoccultum, mbunalinfpicientes, omnes cont time lias
fioccifacimus : imo vérôfiententiam nofiram ntido capi-
te, dr âudaderpradicautmus. idtantum de nobis omnes,
ficire velim, quod Omnefi quid a nobis diclu, antfactum
eft, dr qtta inprafientia infittuû, D 0 minusficit, f i id pro
Ecclefiaftica concordia ~ConfiitUenda gefium eft, nonvt,
alt quid ex nofiris Confiitetudtnibus veldogmatibus abro-
gatemus .Sed quicuntfe dd hanc Etckfiafhcampacem de-
ficendit, dr decretu Florentin! Conctlij recipit, quaficon-
fitetudiriesdrdogmàtanofita damnant, EcclefidmqHe
Romanam Orientali dr nofitaftapofuerit, neevtrique
eundemhonoremexhiberevoluerit {cum vna tantum
fit Ecclefia, vnamquefidèm drteligienempradieet) décidâtes
à Chrifii regno: Iudaqueproditon dr crucifixori •
bus eius annumeretur : quandoquidem nofir a Ecclefia,
eàndempmdicatfidem quam Romana Ecckfia cofitetur
dr tenet, nec vnquam à folo procederefpiritu fehfit nefo
inpulpitispradicaiRt, neque in aTimo fiacrficiumeft d-
(perndta.Abjit: neque antmarum purgationem vtcum-
que abnuitfièdnetLfanftorumfiuittonem reprobat,netfe
Romanum Pmtficem reiicit quafi nonfit totius Ecclefia
caput,vtpofiea declarabitur. Capitibuejingulis(ham afi |
fignando rejponfionem. Seda quibufidam litigij dr con-
tentionis fiudiofis ëa difta fiimtdr jeripturd mandata:
quos vulgp témérités fequens, conuicia dr conturnelias
aduerfus Romana efifunduntEcclefiam, & aduerfius nos
qui earn fequimur. Af, nospradictu iufiurandum (quafi
orationisnofirkfundamentum)pr&firuentes,oratiotiem
refumamus, afieftndo, nos diuino %elo, dr'qutaverdeft,
fynodum hanc intègre teneremofi autem humandgloria
gratia earn ample£timur,netfa muneribus conupti (yft-
pfidicunt) earnfufcipiendofirmiter apprehendimur,fid,
veluti Chrifiifintentiam dr Doctorum Ecclefia. It vero
tgnorantiadrprauitatismorbo agrotantes, dicerè au-
dent,quod qua àfynodogefiafimt, nonfecundumentem,
drfiententtam Do ft or urn Ecclefia gefia[unt. Imo contra
Jehabet,magifijueqUamfitonitruum ederent,videntur
fie r i Do ft ores hacferiptis tradere, ab iistfc nos hanc f in ■
tentiam dr fidem didicijfi cofitemur, aepro eapradican-
T/i/70.
W h .
uiolatamfiruare ex opt am us, dr vna cum ea occumbere
fperamus dr coram Saluatore Çhrifio Deo cum ea in iudicio,
dicidfifti, dr cum ea in fempiternum, quocumque dab it
Deus (qui omnia confiât, nth tique ei abfionditum eft)
mitti: nec ad homines, f i d adDeumreJpiciéndo, hanc
conçordiami dr Ecclefia vnionem amplcxqfioportere e-
xtfiimauimut. Jpuodfialtquibus non videtur,nihil ad
primo capite in quo nosaccufint, quod Spintusfan ft us
nonprocedit etiam a Filio , feda Pâtre tantum. Sic vti-
que hi dicunt, dr (ytaiunt ) reftijftme tradunt, acvera
credunt^it quia nos etiam à Filioprocéderedicimus,ad-
_ uerfirniosfanftis dicunt dr Chrtfiodtcenti -, q u i à P a -
Vps, quia nos quod debemut , efficimus. Vos vero quid tre p ro ced it.Hocipfiaffirendofiiufiificariputanty
dicitis, auifacram f/nodum non recipitis? Nonefteius vero ,quificramfinodumnon cum charitateX Dane,
decretum: fecundum Doftorumfintenttam. At nos con-
trarinm demonftrabimus, non ex no fir0 fin fii, neab-
furda dicere videamur (quis enimperfiadere vobis ali-
quidpojfit ,fifu a tantummodo argument a in medium
att tiler it? ) fed ex, diuino rum Patrum, dr Ecclefia Do-
ftorum, nonOccidentalium tantum, verumetiam O-
rtentalium, quorum difta ^ etiam infernus reueretur,
ianqtiam afiacro dr diuino fpirituilluflratorum. Acpri-
mwn qttidem quinque ex nofiris criminantur, imo non
ex nofiris, fid eX Ecclefia'. namEcclefiainfuodecteto,
yeluti Stentor, omnibus viribusclamat. Primum,quod
fanftus Spiritus ex Patredr Filtoprocedit, idque ipfe Fi
lius a Patreaccipit: Cun ft a (inquit) entm qua habet Pa
tër,ingenerando tribuit Filio,praterquam ejfe Patrem. I
Secundum,quod/acrifictumper atyrnum velfermenta j
turn, vnum dr idem eft, quodquefinftijfimum chrifii j
corpus invtrifqueconficiturpariibus. Tertitm,quodar
nima illorumqui inpocnitentia moriuntur ,purgatonis
p centsp o ft mortempurgantur, drfiddium viuorum fuf-
fiagiis iuuantur,idquepropterea quod anteapeccatisfuis
fatisfacerenonpotuerunt. fijuartum, quod fan ftif in t
verocumcharitate drpace, Deo opitulante ofiendemus,
etiam à Filio Spiritumfanftumprocéder e, qtiemadmo-
dum fane dr à Pâtre ; non in iracontumeltofi ,f id d i -
fcipuli eius qui dicit-, ^acenu ièquimini, nec îrafca-
m in icum loquimini.
C a p v t I.
S P I R IT V M S A N C T V M P R O C E D E R E
ex Filio, non ex Pâtre tant um,v t aiunt quiSyno-
. dumnonjequuntur.
N c i P i e N î> v m ëft igitur ab eo qui
primo Theologicam hanc veritatem
reuelauit.Hic enfin apud loannemEu-
angeliftam ad difcipülos fuos fie air .v
adhuc multa habeo vobis dicere, fed nonpote-
flis pondre modo , cum autem verterit ille Jpi-
^ ritus veritatis,docebit vos omnem veritatem^
nonentmloqüeturdfemetipfo, fedqtmunfaudiet loquetur, &
qua ventura funt annunciabit vobis : ille me cldrificabit, quia dé
meo accipiet& annunciabit vobis. Num habetis quid ad hoc
reipondeatisjvos qui contrarium fentitis? etiam, iriquiqr,
in gloria Dei quatenus anima Deumque ad faciem v i- cognhi°nemaccipit,verba,acceptionem: aüditd filio,vt
dent, &eius latantur vifione: dr rurfus ingehennam \ patretopientiäm,& rellqua:Etnos itadi'ämusded
pelcatores tre clamat, drquemadmodum illos beatitndo ! igere in Deofas noneft, ne compofitum
/ L* ' J- . eummtwhgamus>vnuma.cciperedicimus:eflentiam,que
lanficat,ficdrhosa die exituseorum, igmseombunt fapienseft&bpna,^.Proptereafifapientiamaccipihnd
ginnt um, quodPapa,fiuefummus Pontifex Romana ; aliudnifiipfurnefleaccipit,audiet ergo fpirimsfandiW
fidis Apofioltca,caput eft totius Ecclefia beati Petriprin- j ideft,ab eo audiet, a qiio proeedit. Illud audire, cogno--
cipis Apofiolorum /uccejjbr, dr verus Vicarius Domini | fcere cognofeere autem eile. Quoniam igitur a fe
liofirijefuchrifii, Ecclefiavero aduerfiru, Ecclefiam i “oHe^fedäqtoq.pröcetURdquppföuefiifdeflenriajab
reprehendunt, quodeaquaveranon funt, fenferit,dr i 1 ° illoergo&auditio: quod nil aliud eft;
/ ■ * ’ . 2 - .:2 . ( J ^ auam eflentla. Semner icrmir an/iir Q™. &8XS8M?
\Matth.16.
\SUtth.iZ.
decreto prolato Apofiolicis dr rubris literis ea fib i arro-
gauerit'. nobis autem,Ecclefia ab Us oppugnata,nequepatrocinari
conuenit nequepojfibile eft, cumfor tern aduo
catum ficum habeat Chriftum Iefiirso, drfuam veracem
promiffionem firmiter obtineat, id eft , quod porta: i n-
fe r i non præualebunt aduerfus earn: quodque cum
ea erit yfque ad mundi huius confummatioyem-. dr quod
folidapetra eft ,in quam, quioffcndun*,peribunt : fine
: quafilutis nullafpes eft. Cum igiturfponfim ipfimfi-
cum habeat, illi non eft opus aduocatis : nobis magis opus
efiquiabiis ( quafi malegejfirimusr9nionem cum Lati-
nisrecipiendo ) incufimur, dr quia nos tanquam ignorantes
reprehendunt, dr yelutiper dit os damnant, dr
!Cprbh dolor) nos lugent, dr v t harettcos auerfantur. Ab
his igitur coafti hac conferibimus, v t ms inculpât os, dr
hac reprehenfione drealumgia tndtgnosdrgratia ortho-
doxos ofiendamus : imo eosmaioris poena dr damnation
s reos, quam cuius nos illi temere dr fiperbe conde-
mnant. Acprimum quidem, Deigratiamperquiramus,
perindeac nihilproferre valeamus, nifiis anieribbisos
àpèruerit ; ipfe efienim qui dicit : & fi ne me nihil po i
teftis face re, poflea (quantum nofir a mentis exiguitas
patitur ) in mediumproferentes ,jcnminibus obitftis re-
fpondebimus ; nonfillogifitios adhtbendo. ( quippedr iUi
vere dicunt fidem nofiram fyllogifinis nonconfiare, neque
nos id efficere valemus ) fed fin ftorum Ecclefia Do-
ftorum tefiimonits vtemur. Cater is ergoomijfis, à primo
Théo logo exordiar Domino siofiro lefts Chriflo, in
quam ellentia. Semper igitur audit Spiritus, ian&us,
quiaiemper-cognofcir, & Cognofcer: idcirco audiiiit,audit
, & aildiet: hälft, vt dixifnus: id eft diaudire quod 'c'o-
gnofcerej & cognpfcere.eiidem eft quod eile: ab ep igitur
audiuit, audiet, & audit, a quo eft : abeö autem eft, a
quö procedit. SeH ne dicere poflint, quod in eo pto'hp-
tnine,meo, cum dicitur, quod, de meo accipiet: in telligitur,'
Patri'i nfr^ in eodem capite coniungif, dicens,omnia qiu-
cunque habet Pater, meafuniiproptereadixtMisqüöddeMeo
accipiet & annunciabit voids. Cum yerö Aixzik: omnia qua*
cun<h habet Pater,mea fünf: occlufit brnne os volensexclu-
derc etiamFilium eileprincipium eilbhti^iaridiifimiSpi-
ritüs; Q_iiod autem verum .fit, cunbta q u* habet Pater,
eä & Filium habere: ipieid ceftamr cum dicit, Pater,Omnia
tüa nieafunt, &mea tua. Et Joannes Damafci refulgefts iy-
düs, ait: Omnia quacunque habet Pater, wgenerando tradidit
Pilio,piaterquam cjfe Patrem,Ergo,& Pater(quatehus Päterf
producit Spiritum: & FiliUs hoc modo com'münicäret
Patii.-.eflec Spiritus ipie,filius,& filiuS Vna ciim P a t i^ iio
Patres Spirictis: & hoc padtö, Filius cumPatre n&h commuhicareteilehti
«SpirituS: nunc Vero^oft p'fbdüdtfe&
pa«äö Parer Sgihcum,fed qhätehus prodüftonheqüeM-
liö opponiegr, qüinipfe quoqüe fir CaüfaSplrituS: naift-ii
qüaecüpique habet Pater,habet & FiIius,Öc hihi! reitnaÄet
Patri,<juöd Filius non habeat, habbtautem Pater p'fddi^
(ftioriem Spiritus: id ergo habel & Filius. Ex hocdent-
queaperce oftenditur, qübdhöhfölüm ä Patre eftSpirf-
tus, fed&dfiliö'. HuiuS rei teftis eft ömniüm DöcWrüm
feriptura: & maximüs Cyrillus tötum huhclbdüm'egre--
gie intei jrerafts, & verba prÄdigra i ättentd äm'niadtfer'te •
qü« diciuEt« ettith,Spirit# ventatis (ideft.fui ipfius )pdrdeH-
turh dices: a PätrepfOcedere eum dftir.rthm quemadmodü pröpnus
eßspiritus Fily, cum ndturdliter in eofit,&db eo procüdäf.ficet-
. . . ______ . . . iantPa-
Nôâdûlh-
tunt ThtQ-
logihä«lo-
'Curiöheffi,
filiuseft ‘
principiiun
H
«flentij Ipi-
jitus fimäi,
näcflentia l
diuinasqut
eftinfpSri-
tu fanito,
noa habet :
principïû, ;i
ledGcnn^
diuc onhi?-
duxusalioo
tantu mvuli
aflerereSpr-
titü fanftü
Tiabere
-lio tanquS
pio eflenJJli
diuinam.