* Le ni*
fluresjant
à Ctnjlan
» " ’ 4 "
ad VValdü
PllicbdsrffÎM
rreioneWaWisPetrus nominatus, quiiimiliterviapaupemtisiocWt,
aqnibusfe£bWdetiliseftort£Sediquie
fignavirturumprsdi&ispcchibcnt teftimonium! Cam
tamen fa ft a ccleberrima 8c mitacula Sylueftti totum
munddm non lataerinr.
ItcmEc cle fia C h r i ftie ftilU c iu ita s .q u s in q u a d ro p o -
iicaeftjAUocii. qua verba Haymopertra&ans>fic inquit:
BeneltilefiiinqUMlroptfitamemorAtHr > qui* eft robufla ptr fi-
dem lom-mmisperfpem.*mpl*penbarit*lem, effieuxpereper*.
I mem. Ex quo tanquamdpofteriori poteft ficargui. Quar-
icunque multitudo eft firmiot 8c robuftior perfidem,
longauimiorperfpem.ampliorpercharitatem.efticac.or
peroperarionem, MaeftEcclefiaChtifti;fed multitudo
fuccedens Sylueftro efthniufmodi. Igituttenetconfe-
quentia: quiaiftxfunt conditioncsdomusfirms inqua-
dropofitx, 5: conditionerEcclefia, funtexconditioni-
busScproprietaribus Apocalypf.it.IgirurScantecedens,
quoad primam pattern,videlicet quod firmior.Esarn fidclesipfius
potius laudabiliter moriuncur, quam aliqutd,
Iquodeftdelubftantiafideiabnegent , prout multi fuc-
I ceffores beati Syhteftti fecerunt; quam tamen fitmitatem
'fideiWaldenfes minime tenent.quiadicuntinfuafeaa,
martyriumeuitandum;8c,quod
i 1 .. r i___ r.nmf>nnfi.lirernonmentc,ledvocclic!
rant,&multip\Uatierant,éetntetfealiqutdmaffiiejfe, &quiaex
Deo non er ant, id circo multitudo eorumperijt, &confumptaefl-S\ c
inpropofitoarticulo': Cum multitudo fequens focium
Sy iueftri,continue coardetur.ex Deo non eft.
Sed tettia pars affumpti, videlicet,quod fitamplior per
chatitatem, pater, quia oportet,quod lllud fcripturæim-
pleatur. Adorabunttum omnes reges terra. omnesgentesferment eu
In quacunque ergo multitudine prædidaferiptura magis
adimpletut, cenfetur efle Ecclefia Chrifti: fed hoe eft in
multitudine Sylueftri videlicet.
Item in ipfa magis impletur feriptura, quæ dicit de Ecclefia
fpon fa Chrifti. Vtneam deÆtyptotranftuhfii, eieciftigen-
tes.&phntafti earn: Extendit palmitesfuos vfque ad mare,& vfque
adflumen propagines eius. Et illud Uz.^-Multiplk obit ur eius imperium
, & pacts t 'tus non er\tfini$. Ex quo ergo Ecclefia Chrifti,
vbique^dilatanda eft , iuxta illud Prophetæ in Pfalmo:
Omnesgentes quafcunquefecifti, ventent,&adorabunt coram teDo-
mine:tanc in hoediferiminatur inter Ecclefiam Chrifti,&
aliaconuenticula: quia, iliadilatandaeft, &dilatâtur
quptidie,ifta vero de contrario coardatur.
Sed quoad quartam partem antecedentis, videlicet,
quod fit efficacior per operationem,patet. quia efficacitas
operationis Ecclefiae militans quoufque perducaturin
miimnKdnrpm 1 rnnfiftit in efficacia Sacramentorum a
Pfalm.yi,
Pjàlm.79.
P/^.85.
quod fidesfitcelanda ad martyrium euitanaura,oc,4uuu upetauums ucu* mimauj , ^ ^ 1 ^
Drofalutevitæ, nomenDei.licetnon mente,fed vocefitj triumphantem , çonfiftitin a
negandum.In quoetiam eorum infipientia manifeftatur. Chriftoinftitutorum: fed illis abutuntur prædidiWal-
Nam quivere diligit Deum, & eftveruseiusdifcipulus, denfes,feuPauperesdeLugdunovocati, dicentcs.eri«»*
plus diligit Deum, quam fe, &per confequens, potius non facerdotem pojfe conficere, & Sacramentum peenitentia poffe dif-
perditfe , quam nomen Dei. Vnde Auguftinusde vita \penjare: contra primæuam inftitutionem illorum Sacra-
Chriftiana • UiDeumdtligunt, qui vnde nomen Dei glorifcetur, j mentotum. VndeChriftus inftituens Sacramentum Eu-
exercent Igitur ex quo fideseorum non confitetur Deum chariftiæ, dixit Apoftolis, vel ad minùs non nifi fuis difei-
coram hominibus, nec Dominuslefus Chtiftus confite-j pulis, quibus in Ecclefia non fucceduntnififacerdotes: J - ■
bitureoscoram patte fuo. luxta illud Matthæi io.Owww' hacquotiefcunquefeieritis, inmeimemor'tamfacietis. Hocidem
aaiconûtebitur me cor am bo-nimbus, confitebor & egoeumcoram\habetur ex fenteiuia Pauli 1. ad Corinth. 10. Panetnqüem
t>atre mw.Itetn etiam ptædidus error eorum répugnât feri- fiangimus, nos fcilicet Apoftoli, nonne communicatio corporis
pifùræ Matthæi 11.vbi dicitur. Quod cxfruftu arborcognofci- j Dominiefti Sienim quilibet fidelis poftet conficere, non
tur:&quodexabündantiacordis,osloqiiitur.Ltc\\ioàbonushomo oporteret alium aliis àliisfrangere,frangere, fed quilibet pofiet de fuo
fuo
dethehurofuoprofertbona,&malus[militermala. Ét Ariftote-
facnficio commünicare. Ex fundamento huius fententiae
les j.Ethic. Vnuffuifquetaliseft.qualia dicit, & qualiaoperatur.
Ecclefia determinauit Extra de fum.Trin;& fide Catholi-
Item Saluator. Sertno, qui procédât ex ore meo, ille teftimonium
ca,quod nemo conficere poteft, nifi facerdos,qui rite fue-
perbibetdeme.
rit ordinatus fecundum claues Ecclefiae. Et ratio ad hoe
Itemhancmendacem fidem, qua corde conhtentur
congruaeft: quia, ficutab anima,mediante corde,deri-
Deum,& ore negant,pulcherrime reprobat Auguftin.in
uanturvirtutesanimæ&cîétera membra : & in corde eft
lib.de menaacio j oftendensaperte, quod non eft facien-
principalis fedes vit*fecundum Ariftot libr. deanimali-
Idum mendaciuih pro aliquo malo vitando, nec pro com-
bus.Sic&in qualibet politia,aâ-us principales pertinentes
1 modo procurando,nec pro hominis anima vt vita faluan-
ad ipfam politiam,exerceri debent per perfonam prin-
^da,& exprimit vnara inter alias pulcherrimam rationem:
cipalemin ilia politia : Et fie rationabilè eft, a&umconfi-
j si,inquit, aliquxndt liceret ex tali caufaproferre mendacium, tota
ciendi & difpenfandi Euchariftiam refidere apud ilium,
I Ecclefia doctrina pertret : quor.iam tunc pradicansjideminpubUco,
qui eft in Ecclefia Hierarcha. Sed tabs eft facerdos. Igi-
\ex tali cauftpojfetmcnt'ni. Cur ergo, cumficdoceretur,fidem aufc
tur. I ' •' ■"' r 'j;' '- r ""‘
tores tn cor dibus _fuis non pojfentfu arguere ? Ifte, fecundum do*
Exquofequitur, quod nee minifterium pertinensad
Wmam élrinam faam poteft potefi licite duerefaljum,dicerefalfum, &ermentm:ment 'm: nejeto,nefcio, w-nec
Sacramentum oacranientunipoaiucmi^peanitentiç, pFoutietfitt »à^Laa»ic.wo d«i..frpwen..f.a--r-i-i-C-o--nfeirenuncpoffamantalisiamfibitnftetcafus.
l^turdoärinafuanon I gruumeftenim ,v tid em h ab c a t poteftatem fupercorpus
Chrifti verum & my fticum. Et ex pr*cedentibus,folus facerdos
Ydjeb, eo fidem adhibere.Et tandemU cioxn\AcluuAd\irc-n -.uqunoiai adda tofftfcictiuumm lluulftti C h riftiv en im &m v fticum .E te xp r * ced en tib u s ,lo Iu s la -
' hominis nunquampertinet,prof erre mendacium. ^
I Item, hoc eft praeeeptum Saluatoris Marci 10. Vbi cui-
i dam quxrenti ab eo,quid faciam,vt vitam aeternam poifi-
jdeamî Taliter refpondet; N g adultererïs, ne occidas, nefureris,
I nefalfum teftimonium dixeris, nefraudem feceris. Quomodo
j ergo fraudulenti& mendofiWaldenfes,fociumSviueftri
fequentes, dicunt fidem fuam efle veram, & cum hoc, in
1 atïgulis præJicandam, cum veritas non quaerat angulos,
Iteftante ipfa Vetitate,&dicentefuis Apoftolis,&dilcipu-
lisMatthaeiio. Quoddicovobisintenebris, diiueinlumine:& ,
quod in aureauditispredicatefuper teftafo quibus patet prima
pars afliimpti,videlicet quod multitudo fuccedensSylueftro
eft firmiôr & robuftior per fidem, quod fuit proban-
dum.
Sed fecunda pars, quod fir longanimiorper fpem, pro-
batur: quia tantum eft gau diumiftimultitudini,& tanta
obtinendi certitudo, continuum praebensconfolationis
&patientixauxilium, vt fine moleftiafjturamgloriam
expedent ; parte alia contra Deum murmurante, & fe iu-
ftificante, quod fe hzepatipermittat. Ecmultumadauget
habeepoteftatem fuper corpus Chrifti verum: Ergo
& fuper corpus my fticum. Confirmatur: quiaficutin
Ecclefia triumphante, ica ÔC in militante, quia militans a
triumphantedcfcenditiuxtaillud Apocal.ai.K tdictuitatem
fanftam Hterufalem nouam,defcender,temdei<elo, &cxt. Ex quo
ergo militas fumpfit originem à triumphante,& in trium-
phanteextrema reducunturad extremum per medium:
Idcirto fi congruicin Ecclefia militante, vtextterna,fcilicet
peccatores,reduc an tur In extremum,hoc eft in Deum
perhierarcham.Non eigofinegraui periculopoteftatem
cibandi populum Chrifti , & poteftatem daiiiuro fibi
aflumunt tales pfeudodifeipuli Chrifti, contra fotmam
reli&am à Chrifti Apoftolis, & eorum fuçcefloribus, proue
per fucceffores Apoftolorum, &perrelationes&lcri-
pturas fidelium ad nos peruenerunt, prout longo tempo-1
re etiam anteSy lueftrum fuit obferuat um. Et grauitas.hu- j
iufmoditraDgreflionis & inobedientiæ, confiât ex dido
ChriftijLuc.io. Vbi inquit: Qui vos audit, me audit : Et, qui \
v»sfpernit,mefpernit. Qu*verba pertradans Bernardus in 1
lib.de præcepto Sc dilpenfat.dicit: Obedtentia, qua maioribus
lebetur.Deoexntbetur. Quamobrem quidqutdviceDeipracepitbo-\
_C... Mi « « ) n u ■ l-nii/l fpiux nitiTittiu ac— !
fpem przdidam Gamalielis fententiahonqrati,& le- — — ------ s—1- — - *
21s Doctoris dicentis Ador.5. Dequibufdam, quiinfurrexe-} mo,quodnonfit tamen certumdtJplicereDeoj baudfecus omnmo at
cipienaum
ipiendumeft, quamfipracipiat Deus. Quidenim inter eft,vtrum
per fe,autper fuos miniftros,fiuepet homines,feueper angelos hominibus
innotefcat fuumbeneplatitumDeusîHxcBemàtdas.
Item,fi folus bonus confide corpus Chrifti.no n effet in
magnum remedium viatorum, conficere, fed quafi com-
muniter in decrimentum. Cum enim nulluspoffit efle
certus de bonitate propria -, multo magis neode bonitate
alterius. Ergo, fi ex bonitate miniftri dependéret confe-
ciatio.vel baptifirms, nunquam pofiet aliquis efle certus,
fivererecepifict[Euchäriftiam veFJbaptifmum. Item,ex
parte f ufeipientis eft congruentia;quia,omnino iniuftum
eft, alterumproiniquitatealteriuspuniri, quandoalter
nullo modo communicat iniquitati ill ius.ita vt poffit fibi
imputari ; Sed, ille baptizaudus difponit fe ad gratram,
quantum poteft; fi ergo malitiaminifterimpeditur , ille
punitur propter culpam alienam nullo modoimputàti-
dam. Tanquam ergo infidèles puniendi finit, qui præcë-
ptaPactum Sc fuperiorum contemnunc, teftante Beato
nonneceflltate , fed voluntarie tali habitii inconfueto,
quafi pro nouareligionevti. fed facris Canonibus eftirt-
terdidum, ne q'uis nouum Ordinem, aut religionem in-
ueniat,aut habitum nouae(religionis affumat : fed quiconque
ad religionem venire volueric, ingrediaturvnam de
rel igionibus ap proba tis. Confiât igitur, quemeunque ra-
lem contra præceptum Ecclefiae venire,qui ficinufitatum ;
veftitum pro religione ab Ecclefia non approbata vfur- i
pans, fub quo & haèreticifunt reperd, eoram ludi.ee de-
ponerecontemnir;
It cm.quicunque congregatioiies & conuenticula facit
difcipulos fibieligéndo,ficut¥præfatus Nicolaus de Lug-
duno fecit, quosper orbem terrarum circumducit, & noua
eis loca confttuit, aut conftrudarecipic, in quibus eos
angulariterdocet, & dqnorumdodrina & conuerfatio-
ne nequaqua vult defiftere,eft tanquam vulpes callida,&
rapa x lupus in fua dodrina vi tandus. Timédum eft enim,
ne forte fit de numéro illorum, de quibus dicit Apoftolus
vbi men.
ohuitu
Nicolai fis-
Gregorio 37. Moral. Obedientia folaeft, qua meritumfidei Adorum 10. Scioquodintrabunt poftdifcefiionem mea'ti in vos
pofttdetftne qua infidelis ejfe quifque conuincitur,licet fidelis ejfe vi- lupi rapaces, non parcentesgregt, loquentesperuerfa^, vt abducant
deatur. I difcipulospoftfe. Et multum videtur addere,&: prxfumptio-
ExquorumPatrumdodrinafequitur, quodquiiibet nemfacere, quod talis fit petfidus & peruerfumdogma
tenetur parcre fuperiorum mandatis , non folum inhis, j doceatjfiinhuiufmodiconuenticulbhzreticifuntreper-i
quae ex facia feriptura deducuntur,aut euidenti ratione j.ti, teftante B.Ambrofio,&dicenteihEpiftola fecunda ad
conuincuntur.fed etiam in his,qu<£ fic'obfcura funt,vt nec tres Imperatorcs. Quomodo enim fieri poteft, vt, quern
cognitumfit,quodPeusfic,autaliter velit.Vnde &Bea- 1 focietatihaereticotuinfeitum vidimus,nonetiam afTerto-
tusBernardus, vbi fupra,monet; quoniam de dubiisno- rem perfidiasiudicemus? VndeEcclef.ij.fcribitur;^»««-
bis, quoad Dei voluntatem, ficdicendo. Sed homines, in- geritpicem, coinquin abitur ab ea. Dcuitandus igitur eft talis
quis, faulefalliinDeivoluntatederebusdubiispercipienda, & ■ i ndodcinafua, qui pro ipfa fecreta loca exquirit. .In hoc
praciptenda fallerepojfunt;ReJpondendum,fed enim quidrefert tua, enim obuiat dodritiae Chrifti, Match.10 Ouoddicovobisin
cfiiconfciusnones, prafertim cum ttadasdeferipturts;quia, tenebrisdiciteinlumine,Scc.
labiafdcerdotticuftodiuntfcietiam,&legem ex ore eius requirerit, Rurfum quod talis fit vitandus, patet perB.Ioannem
quia angeltu Domini exercituum eft. Requirent legem, quam vel ' in Canonicafuafecunda; Si quis venit advos,&dottrinam,
authenticavllafcripturatradidit, vel ratio manifeftaprobauit. Chrifti non affert ,noliteeutnrecipereindomum ,'necaueeidixeri-
Dehuiufmodi quippe necpraceptor expeUanduseft ,necprobibitor tis-,qui enim dixeriteiaue, communicat operibtis eius malignis. Et
aufcultandus, Sed quod italatere, aut obfeurum ejfecognofcitur, i.Timoth.i.dicebat A p o f t o l u s . autem&vjmtloquia
vtindubiumvenirepofiit; Vtrum namDewsfic,analiterforteve- , deuita: multum enimproficiunt adimpietatem: &ferrho eorum
lit.Sinon de labiis cuftodientibusfcientiam,& ex ore angeli Do mi- j vt cancerferpit: ex quibus eft Hymenaus &Philetus, qui a veritate
nire£lumr(ddatur ,aquo denique diuinapot’m confiliarequiren- exciderunt, dicentesrefurrettionem ejfe iam fact am: Etfubuerte-
tur,quamab illo,cuitraditaeftdiJpefatio myftenorum Dei ? lpfum runt quorundam fidem. 2.. Timoth. 5. Ethos deuita.
protnde, quern pro Deo habemus , tanquam Deum in his , qua
aperte non flint contra Deum, audire debemus. Haec Bernardus.
I Valde igitur notandifunt, & tanquam deinfidelitate,
& hærefifufpedi, qui non folum non volunr,fed etiam
nolunt obedire facerdotis imperib,qui eo tempore mini-
ftrat Deo non folum fuper his, quæ fic in dubium venire
pofiunc, an Deus fic, vel aliter velit ; fed etiam fuper his,
quæ aperte facræScripturæ repugnapt.
Item hæretici funt cenfendi, quinoluntadrequifirio-
nemiailudicisdimitterehabituminuficatum , &fufpe-
dumjinquopluresjtaquam fub ouina pelle,lupi rapaces,
callidæ vulpes, venenofi ferpentes, dicenres fe difcipulos
Chrifti,làtuerunt, prout fuper hocinquifitores hærecico-
rumcertam noriciam habenc, & habiteront. De quibus
pfeudodifeipulis Apoftolus 2.Tim.$.yr$dixiT:bocfcito,quod
innouiftimis diebus inftabunttempora periculofa.Ne aütcrede-
ret,quod in extremis tantum temponbus, videlicet Anti-
chrifti imminerent ifta pericula dicit gloflaconfequen-
terfuperillo verbo : Ex his funt, quipenetrantdomos, Sccxt.
quod in primitiua Ecclefia quidam tales fuerunt j per
qualesinftabuntifta pericula. Sed appropinquancefinali
Ecclefia , in maiori multitudine erunt. Item inuficatum
habitum ■, voluntarie afiumprum, 8c ab Ecclefia non con-
ceffum, licet vilem reprobat Beatus Auguftinus in fermo-
ne Domini in monte fic diccns : Maxime animaduertendum
eft,non infolo rerum corporearum niton at que pompa,fed etiam in
ipftsfordibuslutofis ejfe pojfe iaâantiam, & eo penculojiorem, quo
fub nomine feruitutu Detpluresdecipit. Qui autem inprofefttone
Chriftianitatisinujitatofqualore, autfor dibus intentos in feoculos
bomtnum facit, cum id voluntatefactat, non neceftitatepatiatur,
cateris eius operibus poteft conuinct.
Siigiturquisadrequifitionemludicis, cum ratione tails
habitus fufpetftumhabencis, ftatuerit, fe nolle talem
habitum dimittere, & fibi de alioprouidere; confiâteum
REFVTATIO ERRORVM,
QVIBVS VVALDENSES
DISTINEN TV R, IN-'
cejto audore.
Rroribus hxreticorum Waldenfium eft
fiibfequentibus,& aliis fubferiptis obuian
dum .Et notandum, quod Frater Petrus in-
fra fpatium vnius anni de przdiäis haete-
ticis retiocauicad fidem c;rca fexcentos.
Primo dicunt,hsrefiarchas,quos apud fe fratres nomi-
nant, & in confeftiöne Dominos appellant, efieveros
difeipulorum Chrifti fucceflores. ' ^
Contra: Ipfi fecreto praedicant, & paucis hominibus in
angulis domorum, 8c plerunque nodis tempore ; quo-
rumeciam occultillime confeffiories audiunt :ergo non
funt fuccefTores Apoftolotu Chrifti; de quibus dicit Pfal-
mus& ApoftolusRoman.ro. Inomnem terram exiuitfonus
eorum, & infines orbis terra Verba eorum. Et ChriftusLuc.iz.
Quodtn aure auditis,pradicabitur in teäis. Item Matth.nj. Vbi-
cunque pradicatum fuerit Euangelium ifttid in vniuerfo mundo,
8cc. \tGm.WL<sx.\.\i.v\i.lte,doceteomnesgentes. Item.Luovlr»
Nonne oportuit Cbrftumpati, 8cc. &pradicari reinißtonem pec-
catorum in omnesgentes. Item, Chriftus Ioan.x8.Egopalam lo- 1
cutus fum mundo in Synagogis, vbi omnes Iudai conueniunt, & in
occultolocutusfumnihil. Item,Matth.26* Quotidieapud vos
eramdocensintemplo. Quotidie, dicit, contrahaeiefiarchas
Waldenfium:qüifaepius node prxdicant, quando fami-
lia Chtiftianadormit.quam inrer fe vocant alienam, 8c &ic
$vembben.:ntemplodicit,contraeofdem j qui in cameris,
lolariisjgranaciis,^ ftubellis,occultifiimis 8c claufis.Ideo,
Pfalm.il.
hypteau-
ftulis.