| j j f Pilichdorffttii
non folum non funtApoftolorum Chrifti fucceflbresjve-
rum etiam font fares&latrones; quilucem odiunt,ad lu-
cem non veniunt; quia, maid[tint opera eorum ,&non ittDeo
fatia,loanrt.$.cap.hemIoann.io.Quinonintratperoftiumin
ouile ouium,fed afeendit aliunde, hie fur eß & latro. Et ibidem;
quotquot venerunt, (ante me )id eft,fine autoritäre Dei,vel
Romans Ecclefiae, fe miferun t,fures fuerunt&latrones.lpG.
veto dogmata peruerfa fub verorum dulcedine , &fan-
tarum dotrinarum fpecie, contra veritatem R omans
Ecclefisprsdicant; ergo non ab ea, fed contra earn ama-
giftroerrorisdiabolomiffifunt: nec vnquam literis,aut
feripturis, aut fignis probauerunt, quod aDep mifli fint.
Ergo , licet qusdam veritatem continentiadoceant,vt
funt,non furari,non nuechari, non maledicere,nonfalle-
re,non mentiri, 8c cxt.His tarnen fententiis mellitis vene-
numiniquitatis Articulorumhsreticorum, per fan&am
Romanam Ecclefiamreprobatorum inferunt, fimplices
decipiunt, animarum falutemfubtrahunt, & furantur,&
infinita mala introducunt.
Secundo dicunt; Sacer dotes Ecclefia Catholic*fine ratione
ideo non effe veros & legittmos fuccejfores difiipulorum Chrifti',
quiapoßtdentpropria, quod, fecundumeps,Apoftolinonfecerunt,
pracipiendoDomino Matth.io. Noliteportarefacculum, neque
per am, neque pecuniam in zonis vefiris: nolitepoßtdere aurum,
neque argentum, 8cc. Et dicente Petro; Ecce nos reliquimus o-
mnia,Matth.i6 .
Refpondetur, quod idem ipfe Dominus,qui ante tern-
pus manifefts perfecutionis dixit, quod pnemiflum eft,
imminente horapaftionis,horumlicentiam dedit.Luc.22
Quando mifi vosfinefacculo,pera,&calceametis,nunquid aliquid
defuit vobis ? Et refpondentibus ipfis, nihil; Dominus fub-
iunxit.Sed nunc, qui habetfaccum, tollatfimihter&peram,8cc.
J Item ipfe Dominus, qui ante mortem dixit coram Pilato;
i regnum meum non eß de hoc mundo; poft refurre tionem fua,
I dixit coram difcipUlis-.Ddtaefimihiomnispoteftasin toelo &in
• terra. Item Pater aclfilmmVfalm.i.PoftuIaame.&dabotibi
gentes bar edit at cm tuam & pojfeßionem tuam terminos terra.
Item tempore primitius Eccfefis, non folum Apoftolis,
J fed omnibus credentibus erant omnia communia, & nemo
' quidquamfuum effe dicebatfVnde etiam Ananias,& Saphy ra
fraudem committentes,aPetro correpti mortuifunt.. Si
, ergo facer dotes ex poffeffione proprietatum non funt fe-
1 quaces Apoftolorum: ergo necLaici primorumcreden-
tium;& per confequens, credentes hsrefiarcharum W al-
denfium, etiamfi hsre tici non effent, condemnati funt;fi
ea,qus magiftri eor ü vna cum ipfis afferent, vera funt,&c.
! Tertio , quia vident inpluribuspresbyterisEcclefis
mala exempla,fuperbis, auaritis, incontinentis,ebrieta-
tis,rixs,iracundis,inuidfe,&aliorumvitiorum.Ideo plus
creduntfuis hsrefiarchis prsbentibus eis exemplabona
humilitatis, largitatis, caftitatis, fob t ie tatis, pacis, amoris,
manfuetudinis Staliarum virtutum,quam prssbyteripr^-
d it i : Sclibcntiusaudiunt eorum prsdicationes, quamil-
lorum;& libentius co nfitentur eis,quam iliis,& maiorem
credunt eos ex bona vita exteriori habere autoritatem
abfoluendiäpeccatis, quamillos; quanquam non cre-
dant eos ab Epifcopis Ecclefiafticis ordinatos.
fuper Catbcdram Moyfi,8cq.qua dicunt,facite.Item Ioan.n.HaC
Cayphas a fe non dixit.fed, cum eftet Pontifex prophetauit. Ecce
Pontifexmalus, eft honoreprophetialideCoratus. Item
Paulusin A&. Apoftx. 23. Cumpercutientifeftmmo facerdoti
dixijfet, percut i at te Deus paries dealbate; & improper antibus ei,
qut aftab ant, & dicentibus tufummum facer dotemDominum ma*
ledicis?Refpondit,nefciui, quod fit fummus facerdos Do-
mini.S cio namque feriptum; P rinc'tpempopuli tui ne maledi- 1
xerh. Item filij Heli, Ophni & Phinees, raali fuerunt,& tamenfacerdotale
Contradudas Ifcharioth, traditor,Matth.2(J*Fur, loan.
ij.Simoniacus Matth. i 6 . Quidvultismibidare, &c. 8c aliis
plenus vitiis, vtetiam Dominus dj4&ofemappellaret,loan.
6. Nomeduodecimvoselegi-,&vnusveftrumdiaboluseft ? Hie
tamfceleftus cum aliis vndecim ad prsdicandum mitti-
tur.Matth, io , Prsdicat, baptizat, figna fecit. Etpotuit
vtique Dominus angelicumhominem,verum Ifraelitam,
qualis fuit Nathanael.Ioan.i .("ad quern DominusjEcce ve-
rusifraelita, in quo dolus non eft,) inApoftolum, vnumde
duodecim elegiffe;fednoluit;imoIudam Diabolicumfe-
cum habuit, ad prsdicandum mifit, poteftatem fuper virtu
teminimicidonauit. Dominus etiam leprofum fana-
tum ad facerdotes mifit, quanquam effent peruerfi, Mat.
8.ItemLuc.i7.Decem leprofi cüm effent coramDomino,
fanati non funt, fed raifli ad facerdotes;&euntibus fani-
tas data eft. Nam feribitur: Et fact um eft,dum tret,fanati funt.
Item Dominus Matth. 23.E o s, ad quos vno Capitulo di-
cltur oCties. Vavobis, honorat ibidem in principle dicens:
habueruntjnec per Iudgos depofitifunt,
donee eos Dominus occideretin bello, 8cc.
Quarto dicunt;$4«(^0r inpatrianon eJfeinuocandos.Rztio.
Quia ab forptifunt plenitudinegaudiorurn, vtnihilpoftint cogitare
de nobis,& his,qua nobifeum aguntur.
Contra:Luc. ij. Gaudiumeft Angelis Dei fuper vnopeccatort
pcenitentiamagente. Sigaudenc fuper pcenitentia peccato-
rum>feiunt vtiqueeam. Nonenimpoteftquislupereo,
quod vtrum fit, an non fit,nofcit, gaudere. Si ergo angeli
lciunt,quod peccatores hie pcenitent; fciiïnt ergo no tantum
noftra opera bona, fed etiam mala. Item Apoc. 1.2.3.
feribit loannes feptem Angelis, id cft,feptem Epifcopis in
Afia,quorundam bona bona opera, 8c etiam tnal& i 8c ilia
didicit ab Angelo;ergo an gel i,(ciunt noftra bona 8c mala.
Item, Matth.18. Angeli eorum,iA. eft,paruulorum,/ewpend-
dentfaciempatris met ,qui inccelis eft; ergo Angeli in ccelofa-
ciem Dei confpieiunt,etiam paruulos in terris cuftodiunt.
Ec,Ii dicit hsreticus ; tuprobasrede pro Angelis, fed
non pro animabus Sandqrum. Contra: Matth. 22. Eilqre-
gninon nubent, neque nubentur ,fedfuntfimiles Angelis Dei: imo
alius Euangelifia,aquales dicit. Item, fi Angeli, qui nun-
quam funt in corporibus , feciunc incommoda noftfa,
mul to plus anims fan dor um; qui cum effent in corporibus,
cum corporibus pafli funt ea. Item,ex quo cognolcer
re eftbonum rationalis creaturs,qushic cognofcitin via,
multo plus cognofcit in patria. Ideo Chriftus per cognoi-
feere deicribit vitam sternam Ioannis 17 Mac eft vitaaterna,
vt cognofcant te folum verum Deum, & quern mififti lefum Chri-
/«?w.Etquiaomnesfideles funtmembra corporis Chrifti
myftici ; ergo fine ipfo non poteft Cotum corpus Chrifti
myfticumcognofci. Cognolcunrergofendi inpatriaea,
q u s nobifeum aguntur, clarius, perfedius, conftantius,
quamnosipfi , qui quales ifto momento inquofumus,
futuri fumus.n efeimus. lpfi veto,qui nos in Deo,& in Dei
yerbo sterno vident, 8c cognofcunt, nos mutabiles 8c in-
conftantesimmutabiliter Cc conftanter cognofcunt nos,
8c ea, qus,hie nobifeum aguntur, in quantum eft pro gloria
eorum,& pro laude Der. Vnde Ioann, i. Quodfaftum eft
in ipfo vita erat.
Item in inferno eft cognitio; ideopptiusinccelo. JPris-
mumpatet Luc. id. Eleuans autem diues oculosfuos cum ejfet in
in tormentis,vidit Abraham a longe,& Lazarum infinu fuo.Item
recordabatur fe habere adhuc quinque fratres in domo
patris fui.Nec obfta t,quo d feribitur Ecclefiaft^ p .Quodcu-
quepoteft manus tuaftnftanter operate: quia non eft opus,nec feien-
tia,nec ratio apud inferos, quota proper as: quia ho c intelligitur
de opere meritono,& falubn. In inferno enim laborabunt in Pfalm-w
aternum, & v went adhuc infinem. Etiabor eorum peflimus,
8cmiferabiliseft;maledicereDeum, inuiderebonis , 8c
irafei. Apoc.id. Commanducabuntlinguaefuas,& maledicent
H
viuenteminfaculafuulorum. Pfalm.iii. Peccator vtdebit, &
irafeetur. Et hie labor non folum eft: eisnonmeritorius,
imo poena miferabilis & acerba, grauior quam gehenna-
lis Hamma. In purgatorio :etfi non laborabuntlicmifera-
biliter, dcdamnabiliter; tamen nihil omnino merentur
omnibus poenis eorum, nec de ptsmio effentiali, nec ac-
cidentali. Et ficut didum eft de opere, itaetiam dicendum
de feientia 8c ratione apud inferos.
Patetergo, quod tarn reprobi, quam eledi cognofcut,
differenter tamen;quia eledi in verbo,reprobi ex naturali
difeurfu. Diues enim, cum nec vidiffet fratres fuos quinq;
in Abrahs finu > ^nec apud fe in inferno; ergo congnouit
eos adhuc effe in paterna domo.Didus eft autem infernus
terrapbliuionis-, quiaetfiqusdamfciuntur, vtprsmiflum
eft;hoc tarnen folum eft; eis ad maiorem pcenam & confu-
fionemiEledis vero ad gloriam.
Item
Waldenfitim.
Item dicunt ^ ( Waldenfes hsretici:;) Sifanttiorantpro 1 in Domini laudem amplam & latam prorumpere, ab eius
nobis,ipfiicarerentgaudio
Contra: Matth.18. Angelieorumincoelisfempervidentfa-
ciempatris: Q 3 non poteft videre fine gaudio 8c deiformi-
tate Eledorum. Item Angelus Gabriel, quando falutauit
Virginém Mariam,&ei expoluitveri Dei incarnatienem;
non folum gaudio non caruit; imo maius habuit, quam
eftgaudium Angelis Dei fuper vnopeccatore pcemten-
tiam agente; qus tarnen non profuit alicui ad falutem s -
ternam, fineincarnatione&: morte Chrifti. Plus fuit ipfis
oaudiu m detotiusmundi falute, qu s ortum habuit iftin-
carnatione Verbi. Vndein Chrifti natiuitate fadaefteww
Angelo multitudo coeleftis exercitus laudantium & dicentium;
Gloriainexcelfis DEO ; quieftcantusexultationis&lsti-
tis.
Item Tob.ii.dixit Angelus Raphael adTobiam.^tf<*»-
do or abas cum lacrymis,- & abfeondebas per diem mortuos in domo
tu a >& notiefepeliebaseos, ego obtuliprecestuas in confpetiu Dei.
Item Ioannis Apoc. 5. Vidit Angelos habentes phialasfuas &
turibula aurea plena odoramentprum,&expofuit;^«<«/««f
orationesfantiorum.
Item dicunt Patrien ;o!us Deuscreauitnos,redemitnos,glori-
ficabit nos-,ergo fibifoli, & nullialiorumferuiemus.
Refpondetur : -verum eft, folus Deus creauit nos,fed
-non fine fandis eius redemit nos, 8c glorificabit nos. Vo-
luit enim antë opus redemptionis habereP^triarchas.eius
aduentum,& noftram redemptionem & glorificationem
prsnunciantes in figurisjProphetas, in promiflionibus &
fcripturis:Ioannem,qui pr^curreret: Apoftolos qui Euan-
gelium eius per totum mundum prsdicarent , 8c fignis 8c
prodigiis 8c miraculis confirmarent. Item Martyres, qui
nos eorum tormentis& morte, in fide folidarent; & qua-
liter pro fidepugnarc debeamus,inftruerent:Dodores &
digniffimagénitrice voluit exordium ducere, dicens;Bf4-
tusventer,qui teportauit,&vbera,quafuxifti. ‘ •
OvoslgiturWaldenfes hsretici miferâbiles & miferi;
qui nunquam dicitis, beata 8C cafta mater Domini, quam
velutignaram & furdam effe creditis ; imo, quafi non fit
laudis digna,non beatificatis,cum tamen ipfa dixerit:Bw-
tam medicentomnesgenerationes. Patet ergo vos non genera
tionesfed corruptioneseffe,8cpeftimoscorruptores. Et
fi veraeffent veftra dogmata, iam non effet mifericordiæ
mater Virgo Maria: quia dicitis;fi ipfa noftri mifereretur,
elfetipfemifefe,non beata. Patet, hoceuidentiflime fal-
fumeffe.Sienim omnis miferi cors effet mifer, quid prohi-
betetmiferum effe Deum? ad quern Dauid : Mifereremei
Deus. Et Phulus vocat eum pâtre mifericordiarü, 8c Deiim
totiusconfolationis. Aliter ergo mouebatur Chriftus in
carne mortali;cumdixerat; Mtftreorfuper turbam : quia non'
habent,quodmanducent:8c aliter iam in carne glorificata.Si- wtrik 6‘
militer credendum eft de Vlrgine Maria, 8c aliis[fandis]
qui funt in patria. Item in Canonica 1. loan.2:Si quispecca-
uerit,aduocatum babemus apud Pattern lefum Clmftum, iuftum,
& ipfe eftpropitiatio propéccatis noftris. Chriftus Deus non interpellât
pronobis; quia eftsqualispatrifecundumdei-
tatem.Interpeilatautem pro nobis fecundum humanita-
tem Chriftus homo. Ergo etiam Maria Virgo,& quilibet
fan dps 8c Angelus in coelo.
Jtem dicunt hsretici;T<i»ie» feriptum eft-,Dominum Deum 'Beat.6.
tuu adorabis,&iüi foli feruies.Ergo non eft fantio alicui feruiendit.
Refppndeturj verum e ft adoratione latris, fólus Deus
eftadorandus. Sed adorationedulisomrves hiadorandi
funt, &eis feruiendum,ad quos dixit Pfâlmifta. Ego \pfalm. 81.
dixi,Dijeftù,érfilijexcelfiomnes. Et Boethius in de confolat.5
j Omritsbeatus,Deus.Ezlin&mtaqaiiem vnuseftDeu^,par-
Confeffores, quinosdo6trinis&exemplis virtutumin- 1 ticipatione vero nil prohibet effe quam plurimos. Item,
ftruerent,& fcripturasimponerçnt.Omnesergatalesho- quamuis,Chriftus folus fit oftium in ouile ouiumhicin
norandi funr, 8c inuocandi, & eisfèruiendum eft,quos o- j terra militantium, & in ccelo triumphantium : tamen in
mnipotens Deustaliter, vt prsmiffumeftyhonqrauit,vc j Apoclypfi deferibitur ciuitas Hierufalem habçns portas
etiameumpermortisàcerbitatemfequerentur.Ecclefiaft. | duodecim fecundum duodenarium Apoftolorum [^nu-
Gloriamagnaeft,fequiDominum. L a c .x t. Voseftis,quiperman- jj merum.3 San&a ergo mater Ecclefia fdbriè, piè , & ïuftè
fiftif mecum in tentationbus mets -,&egodifpono vobis regnum ,vt canit ad B.Virginem,Aue maris ftella,&c.Foe!ix coe!i p o r - j^ ^ 11'
edatis & bibatis fuper menfavn meaminregno meo, & fedeatisfu- ta:Item fpôfa in Canticis potui (fee dixiflejDi/e^tU! am o-
perthronosiudicantes duodecim tribus ifrael. Ecce; licetPater ; relangueo. Non fie dixit;fed fic ; Eili*Hierufalem,nunciate
ömne iudicium dederit filio.doanij.tamen eciam Apofto- j, diletio-,quia,qmorelangueo.ltem diues,videris Abraham effe
'lijimo quiqueperfeâivcum Dominoiudicabunt.Matth. ■ honoracum aDeo,adeovtrequies Patrumfan<ftOrumfi-
"Ï9 .Vos,qui reliquiftts omnia,&fe^utieftis me, centuplum acctpie- ! nus Abrahæ dicereturiRoÿo te Pater Abraham,dixit,miferere
tis,8cc. Etfedebitis fuperfedes iudicantes & condemnantes duode- mei, quia tarnen immediate potuiffetdixifVc-, Mifereremei
cm tribuslfrael, Illos fcilicet, qui ypbis credentibus crede- Deus,8cc.
*videtur
j aliquid deholueriint.
Si ergo talker eos honorauit Rex omnipö-;
tensjquomodonon honorarent eos eius famuli i Hefter.
y.Siehonorabitur, qucmcunquevoluerit Rex honor are.
Nunc ad illam prtecellentiflimam Virginem Mariam
Dei genitricem,*&earn otnni laude digniflimam firmif-
' feme credamus.In EuangelioLuc.5 neap.quando viri pef-
! fimidixerun t.de Domino Iefu. Hie non eijät damonia nifiin
-'Beelzebubprincipe damoniorum: extollens vocem quadam mulier
■de furba dixit ad lefum. Beatus venter ,qui te portauit,&vbera,
quafuxifti: volens htec mulier laudare filium, laudauit mä-
tris vtcrum.Latior enimfuit laus illa,quaboni filij bonam
laudauit matrem ; quam fi folum bonum filium com-
mendaffet. Potuitehimdixiffe; Beatus es Domine Iefu
ccelorum terrarumque creator , ’ leproforum mundator;
infitmorum curator, cjecorum illuminator» fiirdoriim,
claudorum, mutorum reparator; mortuorum fufeitator,
famelicorum in defertis locis cibator, fuper marisyndas
ambulator; optime praedicator. Si haec 8c talia,&alia,quae
Chrifti funt ex aeterna eius diuinitate» quam nooriginali-
ter exhomine matre,fed ex Deo patre habuitiexpreffiffet,
filium vtique fine matte commehdaffer. Vndeloann.2.
cap.cum in huptiis Virgo pauperum defedui compatiens;
; dixit ad filium; Vinum nonhabent,dixkDominm:quidmihi
!&tibieftmulieri quafi diceret ; mutate rerum näturas eius
eft,qui creauit eas, Dei videlicet, quam ate originalster
non habeo.^ Nondum venithoramea. Quando pendentem -
videbis in cruce humamtatem, quam ace fufcepi,durifli-
me vulnerari.* V olens igitur mulier Euangelica prtedi&a,
Biblioth.Vet.Pat.Tom.i}.
Quarto dicunt; Ecclefiarum dedicationes effe inutiles&adi-
ficatïonesturrium ,Ecclèfiarum, Camp anar urn, ornatuutn, alta-
rtum confetrationes&coemeteriorum, cantus organorum,&plu-
rima, imo quafi omnia, quae pro foiennitatibus fuerint,
damnant, 8e reprobant,dicentes effe pompas&fuperbtas Deo
difplicitas.
C ontra: Moyfes ad mandatum Domini fecit arcam
difpofitionismirandae, &pulcherrimx, vtpulchritudó'
Iudaeorum vocairctur area a Dauid in PCal.yy .TradidttDo-
minuspulchritudinem eorum in manus'mimici.fitem Salomon
ad mandatum Domini templum pulcherrimum aedifica-
uit 8c pirnauir, confecrauit, 8c confecratiónis feftiuitarem
in ftituit. Dauid in Pfal. 25. Domiriedilexi decorem domus tua.
Ethoc templum in (cti^xxxrz fantium dicebatur. Vndd
Pfalmifta;Pfal.io. Dominus in templofantio fuo.Item Pfal.y.
Adorabo ad templumfantium tuum.hcm, i.Mach.4r.Machabai
ornaueruntfaciemtemplicoronisaureis, & dedicauerunt alt are
Dowi»o.Item,GhriftusDominus,veniensin Hierufalem;
prius, frequenterque venitin templum, de quo Chriftus
allegat per * Prophetas,Matt. 11. Domus mea domus orationis * lfa.tf.
V0Cd&ifMr.Imo,nunquam legiturChriftus pro aliquo malo Machal?. j,
tarn apertam vindidam fcciffe; ficut die inhonoratione
templi -.faciens quafi flagellum defuniculis ( Ioan.2.) eiecit ven-
dentes&ementes.
Item de ornatu veftimentorum facerdotalium.Refijo-
detur,quodad mandatum Domini Moyfes fecit fieri Aaron
Pontificalia;
Item,ficut in eius Paflione veftitus eft alba vefte coram
F f Herode