ïMjSi
V A R IÆ L E C T IO N E S .
fuis fieri, qui miferetur cui voluerit, nullusambigit Chri-
1 ftianus 3 fequens illud eius quidem iudicio, fed Spirituum
I malignorum minifterio,fcripturarumauétoritateproba-
, ...... ............... ... ram.Oiigrcndtim<jfcuias. mr. Nam & diabolus mißt in cor Iudæ.primum vi tradei.
j^Jhi videncurver.ifta Proph.e*uhaacis.C. Cam. Mihi videntur rct Dominum,deinde vt[z] fufpenderet Ieiplumj&in d iver.
ver. ift
ifta Prophet**//« cxulcantis. _ . , J gyptios mifit Dominus iram, & indignationem, & tribu
;imina, ad Chrift.Reg.& ^n.“ c ra'Jn I lationem,immiffiones per angelos malos.
Difcnmina, conuerfis ad chnft. Reg.& Princip. munai. , -, - , ^ ®
3. Discrimina
loan. 13.1.
Mai.z 7 .6.
Pfd.77.49
Verum [3] cur vnus allumatur, aljus 4. Sienificateminentiam:C.Cam. Significattuidentiam. , K . i ... , r,e linq3 ùa-,t ur,. eu,t i-
7 Montera pofita, nccvbx.C.Cam. Montera pofita,nec poteß fte conuertatur (anandus,iftetradaturdæmonibusindu-
latere, qua in m__oan.t e f'l at, nec vox. ,. b i mgi la i m m u
6. Pnedicacorumordo, yc raulcitudini yideretur ,C. Cam. Pr*dicatôrum
numéro*, r t multitudini populorum videretur.
7. Velis intelligere multiradmera credcntium.C.Cam.Crerf«»/«»»
velis multitudinem int eUtgere.
g. Vt videlicet data pace.C. Cam. Vt fciUcet plebes mnumerabtles,
que eateno* invaüe vitiorum ferduerant , data pace.
9. Montes conlcendi. C.Çam.Montes confeenderint.
10. Scilicet &Prophetamm dodrinam.C.Cam.Scilicet Prophetàrumque
doânnam. ^ t . .
11. Eius inmontibus SanftisieiusIcilicccEcclclîsB. Voiïonuin
Scc C.Cam Eius, haud dubiumquin ecclejierin momibus
Sandis.Hi fimt, &quxfequonmr,vfqae
il. Detiles, exemplo impetatorum Gentes ad fidem limtcon- j
nerf*, adiecit.C. Cam.debiles exemplofaptentumfimpltces,
exemplo Imperatorum Gentes adfidemCatholicamcon
fiat effe conutrfas adtecic.
13. Congregatarum non eraj, C.Cam.congregatarûra. §uomodo
congregate, funt, & vnde congregate ? N on erat.
14. Potentias Regum.C.Cam. Potentiam Regum.. .
13. Venerat. Inproximo.C.Cam Venerat, quam faUcet, SC caetera
vlque ad In proximo enim.
16. Carmen. At Gentes, C. Cam. Carmen. In proximo erant, &
quse adiccimus vfquead At Gentes.
17. Commendat,qu;a,C.Cam.Commcndat,eJ‘q«ia.
18. Patnarcharum gratiam Gentiles. C. Cam.Pacnarcnarum/o»-
tem Gentiles. ■ ^ . . . . . . . «
19. A ^acre ; non enim ad imaginera & fimihtudinem patnseft
faétus, fedipfeC. Cam: A Pâtre quia nec fimilior, & quæ
fequuntar vrtpi e ad, JM on enim e(l ad imaginem & umili-
tudincm patris Faélus, led iplè. : ,.
lo. Habuit fapientiara.C: CamHabùitSf faptenùàm.
u. Sapientiafuit. C. Cam. Sapientia wldilctli* (ait.
i i Pertinent regionemiC. Casa. Regionempertinent. . -
13. Maxime cohabitacio.C. Cam. Maxime autem çohabitano.
14. Voluntariam paupertatem ; fic'C. Cam.voluntariam nuditatem
-, 8c. .
it Habet temporalium.C.Cam.Habetmi«» temporalium.
* Facile aduerterc eft. His.qaoquedc ceteiis Vims diligenter
infpedis.C. C3.m.Ammaduerterefacile efi. Sane vicintu eft
caftitati. & reliquavfquead, Hisquoquedecæterisvitns
vel virtutibtu diligenter. ■ '
17. Igiturdelonginquo vénérant. C.Cam. Igitur de terra procul
vénérant. r
18. In vnum, vnum infuper. C. Cam.In vnum; viuentium in vnum-,
laudantium in vnum -, vnum infuper.
19. Feftinadî.Iîunvero his omiffis. C. Cam. Feftinatis. Si veroad
viti»i8c quæ deinceps adduntur, vfquead , Nos veto his 0-
mijjit. . »
30. Regnat per omnia fecula.C.Cam.Regnat Detcs »« fxcula. .
Sermo Ottauus.
H A £tenus profitera onusBabylonis fectindumhoc,
quod per aduentum Domini noftri, Sandis prædi-,
cantibus, mulcorum eft fepararione deftru£la,paucis qui-
demverbis, fed profundis fententiis comprehendit.
Nuncvero ad eos, quivel [ 1 ] Euangelij vericatemnon
fufceperunr, vt falui fièrent -, vel qui fufeeptam fidei ve-
ritatem iniquis operibus covrumpebant, Prophetantis
fermo çonuertitur. A[ummitatecoeliDominas, , & vafafuro-
riseïus, vtdtjperdatomnetn ter ram. Non hanc terrain, quam
calcamus, prænuntiat, difpcrdendam, fed terra: nomine
eosvult intelligi,,quinonnifiterram fapiunt,quiterre-
nisdefideriis diuinispromillàpoftponunr, quiæternis
temporaliaprçferunt,quifpreta Euangelij veritate,mun-
di vanitatibus & erroribus imphcancur. Hos nimirum
difperdcndos præmiflàProphétæfententia déclarât. Sciendum
fanfc quodduobus modis difperdunturpeccato-
res, cum videlicet conuerfi ad Dominum per poenitenti-
amdefinunteflequod erant,&incipiunteflè quod non
Jfa. 13.3.
[oan. 13.5.
lfa.ij.6.
randus,vel puniendus, ad occultaDei iudicia, ac profun-
da confiliapertinere (ciamus. Ideo ait, A fummitate coeli Do-
minus,& vajafuroriseius vt dijperdat omnem ferraw.Summitas
cceli,vtmihividetur,ip(àfummaaebeatatrinitaseft,àqua
profe6lo immobîlis didlatur fentènria, vtDominusno-
fter Iefus filiushominis, cui poteftatemdéditDeuspater
iudicium facere,iftos difperdat per poenitentiam,illos per
[4] pcenam. Primum illud per (ê,id eft fua interna infpira-
tione, fecundum illud per vafà furoris fui, data eis in im-
pios teuiendi potéftate, ideo A fummitate coeli Dominus&
vafa furoris eius, vf dijperdat omnem terram. Vafa furoris eius
contrarias fortitudines intellige, quæ operantur infiliis
difHdentiæ, vt qui in fordibus eft, fordefeat adhuc, & qui
excæeatur,excæceturadhucj&quiinduratur,induretur
adhuc. Si vero hanc fentcntiamfuperioriputasefleiun-
gendam,vt quod prius dixerat, Dominaspracepit milith belli
venientïbus deterraprocul, fequentibus ver bis expo nat, cum
dicit, A fummitate coeltDùminus & vafa furoris eius, fi c præce-
denti continuanda eft ifta quæ fequitur. Nonfolum Do-
minus præcepit militiæ belli venientibus de terra procul,
vt ea,quæpræmiftàfimt,fierent;fed etiamipfe Dominus à
fummo ccelo defeendit, vtpervafairæ fuæ eos, qui vafis
gratiæfuænoncrediderunt,difperdat. Mihitamen magis
placer, vt alteriuscapituliinitium fitjvtin priore Regum,
& Gentium fide, Babylonis euerfionem fentiamus elfe
defcriptam.’infequenticorum, quivelnon crediderunt,
velcredentes corruerunt, conuetfionemfiuedamnatio-
nem elïè prænuntiatam.Vnde fecundum hune duplicem
fenfum etiam ea,quæ fequuncur,legendafimt.
Sequitur Vlulatequia propeeft diesDomini. Vlulatum ita-
que peccatoiibus prophetaindicit, quos vel in pceria,vel
in poenitentia vlulaturos præuidit. Vlulatus quippe,ve-
hementem luâum,quicumclamotefit,conuenienterfi-
gnificat -, quem nimirum illata miferis extorquent fuppli-
çia, velàcordibus peccatorum elicit poenitentia. Quid e-
nim putamus fratres mei l Ceflànte perfecütione, & Ec-
clefiareceptapacerégnante, quanta fuit lapfis confufio;
quanta cordis contritio, quam immanisrugitusintusin
confcîentia, quamlacrymofuseiulatusin voce ? Vlulate Luc. 11.17.
(mquit)qutapropeeftdiesDomini. DiemDominidiemap- bdat.x6.z7.
pellat iudicij, iri quo Dominus in potentia & maieftate
apparens,reddet vnicuique iuxta opéra fua. Hiclàue dies
vnicüiquetuncincipit, quando egreifus de corpore, vel
futuræbeatitudinisprimitias recipit in requie, vel initia
damnationis in anima,quam eft recepturus,&in corpore.
Hæcvtique dies tanquamvaftitasàDominoveniet, A Domi- ifa. 13.tf.
no fane; vere enim »«wemDominemenfiumnoftroruma- job 14.5.
pud te eft, & conftituifti terminas noftros quiprateririnoflpote-
runt. Tanquam vaftitas à Dominoveniet. Quid enim [yjdies
ilia non deuaftat ? Nudus egreffusfini de vtero £<f] matrismea,
nudus reuertar iüuc, ait quidamSandtus. Vbi ergo diuitiæ,
vbidelitiæ, vbi auriargent!veaggeres, vbi ptomptuaria
plënaeru&antiaex hoc[7jiu illud? vbi fericæ veftcs,& e-
quipugnantes? Omnia certe morienti vaftantur. Cum(e-
nirnytnterieritnonfumetomniaynefydefcendetcumeogloriaeiuf.
Quicquid infuper virium in corpore,quicquid yoluptuo-
fumin carne, quicquiddeleëtabile in fenfibus, quicquid
iocundumin moribus, totum profedo dies ilia obcuit,&
confumit. '
Félix mens, à qua diei huius rccordatio non recedit.l
Quam enim vtilis fit morris meditatio, teftatur Salortion
qui ait, Ttlifempermemorarenouïfima tua, &inaternumnon
peccabis.: Quem enim peccare deledet ,antecuiusfemper
erant, fecundumiljud. Verteimpios&non erunt; vel certe t oculos horailla verfatur? Vlula ergo, ópeccator,inpceni-
cum de malis,in deterioraruentes, poftremo xternis fup- j tentia, ne vlularè cogarisin pcena. Contra voluptates Cx-
pliciis mancipantur. Er primum illud ab ipfo Domino in ! culi amarefcat tibi dies Domini in memoria,ne nimius
H
b I. il. I
Pf. I4J.IJ..
Pfal. 48.1?
Eeclef.7.4<
A
iÇei.t\j[
loan.9A ‘
x4pocM-}l-
Matth, ii.
tb I
Ecclef.9.10.
\$trm. 487.
B
Matth.zy
18.
c
£«c.i8.u.
D
PJal.it 7
ifai.6i.6.
Pfal.\\z .1.
aipoe.yi6.
amarefeatin experientia, fentiafque quod fequitur. Proper
hoc omnes manusdiffoluentur, &; omnecorhominis tabefeet
r&conteretilr. In manibusinteiligituroperatio.Eiafratres,
vt ait Dominus, Opprtet nos operaridohec dies eft. Ve- i
niet nox in qua nemo poteft operari. Beati mortuiquiin
Domino moriuntur, amodo iam dicit Spirittis vtreqàiefcant d Ur
boribus fuis. Mor$ igitur noxeft , inqua nemo poteft operari.
Aut enim in bonis operibus requiefcet ,aut in malis
pünietur. Dieitaque illa Domini omnes manusdilTol-
uentur,quando alij, ligatis manibus& pedibus mittun-
tur in tenebrasexteriores, alij poftopera fex dierum exci-
piunturà fabbato, ideft requie, admiffi ad delitiasinter
io r s : Amodo emrù dicit Spiritus vt requiefeant d laboribus
fuis Itaque qudcunquepoteft manus tua inftanter operare, quia
nec opus, nec ratio eft apud inferos, qtio tu proper as. Omnes t nim
manusdiffoluentur. Quid dicis & tu, quiconfidis in virtu-
te tua, & in multitudinediuitiarum tuaruih glpriaris? Vi-
deat chariras veftra.
Alij quafi nihil operantur, alij mala operantur, alij bona
male operantur,alij bonabene operantur. Quafi mfrB
operatur malus ille feruus piger, qui acceptam pecuniam
foditin terram, nec de accepto aliquid/caudans, necac-
ceptumlucrû cumulans :cui fimiles fiint pigri & tepîdi, ;
quibus magnum videturà folis abftinerë criminibus, '
cû nihil laboris,nihilinduftriæ impédâtinacqüirédis vir-
tutib.lfti ergo quafi fine manib. funt. Quidifti[8J faciant i
quando nemo poteft operari?Certe opera eorumnonle-1
qUunturillps. Non requiefeent ergo. Nonfuntoperain
quibus requiefeant * omnes manus difloluentur, vt operari
non valeanr. Quid igitur reftat, nifi vt etiam feruus
inütilis proiiciatur ih tenebras exteriores ? Verum ficut
bene opérantes , bonaoperafua præmittunt ad Deum,
vt morte interueniente, manibus diffolutis, in ipfis re - 1
paufentScgloricntur^ ita nimirum male opérantes,mala
tuaopérapræmittuntadinferos ,in quibus perpetuo ctu-
cientur. Qui [9] enim hic fuerint in malo potentes,
pGtentertormentapatientur;&quicrudeles, crudeliter
torquebuntj&q foetentes libidine fiilphureisfoetoribus
vexabuntur : de quos inflammat auaritia flàmmis tartare-
is exurentur : 8c quosgula&ebrictas polluit, perpetuis
vermibus depafeentür. Caue tibi o homo, quoties enim
*peccas, material poenarum, quibus torquearis, præmit-
tis ad inferos. Tu tibi ignemacce ndis, quo torquearis 3 tu
foetorem lufeitas, quo crucieris; tu vermes viuificas, qui
te confumant; tu tenebras paras , quæte excæcent.Tunc
manus tuædifioluentur, vtnecaptæfint àd operandum,
nec validæad refiftendum, fed diflblUtæ [10 ] ad patien-
dum. Quid tu qui bôna male operaris, qui non es ficut
cæterihominum, raptores,fornicatores,adulteri,nec
velutpublicanus ifte,non es feruus piger, qui ieiunas bis
in iabbato & décimas das omnium quæ poffides,laboras,
operaris, congregas multa, led omnia quæ tranfmittis,
vbiferuantur,ibiinuenientur. CertepropeeftdiesDo-
miniquam fequitur nox,in qua nemopoteftoperari.Ro-
go vbi funt quæ congregafti?
Omnes manus difioluentur, non eft amodo tempus
operand!. Amodo quidem iam dicit Spiritus vt requiefeant
a laboribus fuis. QuifCerte de quibus fubdit. Operaenim
iüorumfequunturiUos. Itane tua te fequentur opera, quæ
vel vëndidifti, vel ventilafti in-omnemventum.? Quicquid
bonorum operum collegifti, aut vili pretio huma-
næ laudis vendidifti ? aut in lucrum turpis quæftus ex-
pendifti ; aut in ipfo tuo animo vanitatis fuperbiæ fla-
tibus çffiifflafti j 8c tu iècutura te tua opera arbitraris?
Cum igitur non habueris vbi confoleris, quid reftat,
nifi vt 8e tucrucieris? T u quoque charifli.me, qui etiam
bona bene operaris „ nolo confidas in virtute tua^
neque inmultitudine diuitiatum tuarum licet fpiritua-
lium glorieris , quia tune omnes [ n ] mamïs tuæ dif?
I ^>iucrîtur. Qoomodo inquis ? Quia omnes iuftitia no-
Jtr*, quafi pannus menftruatain conjpettu eius. N on enim iu-
Jhpcabttur in conjpeftu eius omnis viuens■ Ne ce (Te ëft proinr
de vt omnes viulent ; malus , ne in malo perfeuerans
damnetur j piger 8c tepidus, ne quando neque frigidus
i neque cahdus à Dei ore euomatun Sic 8c qui bona male
operatur, ne duabus [ 1 1 ] viis viam ingrediatur j qui
autem bonabene, ne occuleo Dei iüdiçio reprobetur.
Dicit itaque Prophetà. Vlulatequiaprope eft dies Domini,
quafi vaftitas d Domino veniet; vt vicinæ mortis intuitu 8c
bonirimeant, 8c mali lugëant, difcantque vlularc in poenitentia,
qui noluerunt vlulate in poena. Hæc vox li-
(cet (pedtaie videatur ad omnes , fecundum ordinem
tarnen Propheticæ pronun tiationis ad eos,qui vel in per-
fecutionibus lapfi iunt , vel tempore pads diuerfis foe-
datifceleribus, fpeciali comminatione dir/gitur. Quibus
nimirum 8c poenitentiam fua;! et, 8c poenam intentât,
quibus 8c conuertendi, 8c bene operandi dum viuunt,
facultas tribuitur, quæ profedtoomnibus,mortefu'per-
ueniéte,fubtrahitur.Tunc enim omnes manus difloluen-
tur,ÔC omne cor hominis tabefeet, 8c côteretur.
Eia fratres, tabes de putrefcentibuscainibusnafcitur,&
doriecpenitüs fuerint putrefaëlæ, profluere non cellar.
Habetautem in fe tabes [13 ] 8c horrorem, 8c foetorem.
videatnuncvnufquisquecorfuum;videatqualibus cibis
illud pauerit.Eft certe cibus animæ verbumDeijcibus vti-
quë, quinon corrumpitur, nec tabem générât, nece-
denti corruptionem importât. Eft cibus animæ opus,. !
bonum, ficutait in Euangelio Dominus. Meus cibus eft vt ioan.^q.
faciam voluntatem eius qui mifit me, Cibus [iqjquoque eft • :
falutarisanimæcompunëlio, ficut dicit Prophetà, Ciba-
bis nos pane lachrymarum. Ecitem. Fuerunt mihi lacbryma ,
meapanes die ac noch. Eft 8c cibus animæ dulcisin De- ^
um deuotio,quafiadeps frumenti,qua fatiatur Ierufalem i f ‘I47' 4
dicenteadeam Plalmifta.Ef adipe frumenti fatiatte. Hi ci-
bi vitalem alimoniam animæ præftant efiîrienri, trànk
formantes earn in fe, 8c æternitatis lùæ donan tes elle par-'
ticipem. Sunt alif [15] cibipemiciofiflïmi, qui tabem
nutriunt; 8c materiam putrediui fiibminiftrant, porco-
rum Icilicetfiiiquæ, quibusplerumque tamauideinhia-
tur, quibus tam deledbabiliter anima pafeitur, vt coeleftîs
eduljj faftidium ingérant, 8c fuper manna, cibo certe an- \u„m.
gelico naufeam prouocenr. Hæ funt carnes, quæ putrue- Nim. n.33.
runt in dentibus populi peccatoris;quiin fêpulchris con-
cupifcentiæ milerabiliter lèpulti,in iplà quam creauerant
tabe confumpti fuiat, Itaque fornicationes, adulteriafuQ
furta,blafphcmiæ, 8c çæterahuiufmodi, porcorum fili-
quæ funt id eft cibi dæmonioru m 3 qui piofeéto in cor-
dibushominum licet deleâabiliterfapiant,tabistamen,
8cpu tredinis materia funt3cuius profeâofoetoré aut ho là
lubriter fentiet in poenitentia,aut,imminente morte,pce-
naliterfcntietin confcientia.Tunc enim omne cor hominis
tabefeet, proiluentè vndiq3 ex conlcientiælatebris fa-
nie immunditiarum, 8c fordibus vitiorum 3 ex quibus 8c
vertjiis ille procreatur , qui non moritur,8c acçendituri-
gnisj qui non extinguitur.
Ifti funt vermesà quibus cor illud conteritur in poeha,
quod hic non fuetit cçntritum in poenitentia. Omnefm-
quit ) cor hominis tabefeet, & conteretur, omne plane cor hominis,
id eft lecuridum hominemviuentis, qualibusait
Apoftolus, Cu fit inter voszalus & cotentïo nonne homines eft isi iwCôr-bb
Etin priori quidem fententia eu diceret,Owi«« manusdiffoluentur.
Non addidit, hominis, quoniam bonorum8c
malorum opera, morte fuperueniente, eelTabuntjeorum
autem tantum, qui lècundum hominem viuunt cor,8c
corifcientia conteretur. Hæcigitur hora[i7]fratresnon
recédât à memoria, vt fi nobis nunc fuërir eaula timoris,
tune fiat porta làlutisjper I esvm ChriftumDominumno-
ftrum.Amen.
G
V A R IÆ L E C T IO N E S .
1. Euangelij Yeritatemnon.C. Cam.Euangelij ■ viriütum non.
1 . SufpenderetfeipîomC.Gam Sulpenderety2»j«f^/î<w.
3. Cur vnus aflumaturiC.Cam.Cur«//«j aflumatur.1
4. Poenam;Sequitur.C.Cam.Pcénain.PriOT«w iUnd.Ët qu* interijciuntûrvfquead.
Sequitur. Vlulate,
3. Dies illa non. C. Cam.Non dits ilia,
6. Marris meæ,nudus reùertar illuc,ait quidam Îamfluî;VbiergCT
êcc.Ci Cam. Matris raeæ, ait quidam SAnRua, nudus reuertar
îlluc. Vbi ergo.
7. In illud?Vbi (èriese vertes, & equi pùgnantcs? C. Câm.In illud?,
Vbi ouïsfatof*,& boues crajfa. Vbi feiicst Vertes, & équipé
gnaces.
8.Faciant