&tibi erit totum tempus &vitatua ac fiper modicum Ipa-
cium,puta per iter itiediæ leucæ perrexiflcs. Gogita quari-
C a p V T X X I I I .
tus,erit dolor cum videris quod proptet tarn paruam
Generalis modus méditandi circa extremum
deleâationem ilia lempiterna gaudia amififti. Cogita
. indicium.
quaro amaraerit feparatio, cum ab his quæ viriofè dilëxi-
fli lèparaberis,puta,ab honore ruo,qui hic in alto ftatu rôtis
DE extremo examine cogita, quan tus tunc fiet terror.
viribus honorem quæfifti,vel à voluptatibus tuis,& fie
dealiisconfimilibus. Confidera dilpofitionemmorien- _
tis, quomodo totum corpus nigrelcit & rigélcit, oculi uerefacient. Cogitafi potes magnitudinemiræ iuftiiudi-
contabefcunt,& cætera. Cogita quomodo dæmones lint cis venientis cotra cos, quieum offenderunt,& quantum
ibi tanquam leones rugientes præparati ad éfeam exp.e- màli terrêbuntur. Imaginäre quomodo & quam amara
étantes animam. Deindeimaginarc,quomodo.animain fictibi diuifio.Ponenturenim iufti,humiles,mites ad de-
egreflu l'uo à corpore cum inceperit confiderare regio- xteram, luperbi,inuidi,&c. ad finiftram,in æternumam-
nem ignotam,& quod rot dæmoncs earn experte t, quam modo non coniungendi. Nunc Hint duo in mola vna, in
inuiteexiret, quamlibencerrediretad corpus luum, lèd domovna,&vnusaflumetur,vnusrelinquetur. Cogita
non poteft, quia claulæ funt feneftræ lènliium & aditus quid timofis,quid horroris,quid admirationis erit luper-
vitales,cogitur ergo trànfire ad cateruas inimicorum.Co- ; bis & elatis huius mundi? cum Ce abieétos,pauperes,viles
gita quomodo tune finguli Ipiritusvitiorum ad eam oc- 8cdefpedlos,quosinfanosputabant,ad dexteram Chrifti
current,quærétès fiiain ipla,lpirittis ftiperbiæ fuperbiam.
IpiritusluxuriæquæTua, & fie de. aliis. Vltimoàduerte,
quomodo anima egreflà de corpore ftatim ftatuetur ante
mbunaliudicis,& tune fëretur lèritentia,quç ex hoc tune
vlqué in æternum non reuocabitur, ôctuncvbicunque li-
gnum ceçideritibi manebir. Demum cogita, quomodo
tandem corpus lèpulturç tradetur & perpetuæ obliuioni.
Holpeshic fuit vnius noélis 8c abiit, 8c memoria eiùsrein
Ipla cnim Angelica tuba mirabilia terrenda ligna,
fulgura,corufcationes,percuticn t corda hominum&pa-
gloçia viderint alfiftentes ? Tune poenitentiamintralê
agentes, dicent: Eccehiluntquosaliquandohabuimus
in derifum.Econtra,iufti ftabunt in magna conftantia ad-
uerfus eos,qui Ce anguftiauerunt. Cogita quomodo ibi o-
mnium operum & cogitationum fietredditio. Ierulalem
enim ferutâbitùr in lucernis, id eft , hi qui apparent velut
fan&i inüeftigabuntur ibi, quicquid occultum in eis
fiieritadlumen veniet.Tcftcs erunt Angelus & diabolus.
ceilit de terra. Poterisaiitem modum hune ex Contrario qui oftendent nobis omnia quæfecimus, vbi & quando
aflumere de morce iuftorum. Nam ipfi videntes Ce de hoc ! 8ce. Item proprium Icelus 8c totus mundus dabunt tefti-
mundo migraturos, gaudent in teftimonio conlcien tiæ, j monium contra peccatores. Cogita quomodo ibi Chri-
exultantquodliberanturdeiftismilériis. E t quia hic non , ftuséxhibebitpaliïonisluæinfignia, & quomodo per fî-
fueruntligaticoncupifcentiis, non dolenthincexire, & • gna ilia exprobrabit nobis g uodea contempfimus. Colic
de aliis. ' ‘ .y y ^ g it a d e i llo conitmo horrihili&irreuocabilifententiadte
malediâi in ignem æternum. Cogitade dulcilfimainui-
tationeiuftorûadlèmpiternam coenam,perillamvocem:
Venite benedi&i patris mei,&c,Cogita quammagnafinc
opera milèricordiæ & pietatis, cum ea lôlum Chriftus ad
iudicium fiium adducere videatur. Cogita quod iufti i-
bunt in vitam æternam, iniufti autem in lupplicium lèm-
piternum.Et hçcduo locaper chaos magnum diuilà jumper
manebunt.
C a p v t X X I I .
Generalis modus ad formandum méditât tones
depeenistnferni.
DEpoenisinfernalibusimaginare iplum infernum lê-
cundum quafdam fimilitudines à lànétisfuper hoc
pofitas. Alpiceigicur chaos horribilillimum, locum fub-
terraneum, puteum profundiilimum & totum ignirum.
Itemimagihareciuitatem horribilem&magnam, &pe-
nitus tenebrofam oblcuriffimis&terribiliflimis flammis
fuccenlàm, clamantibus, vlulantibus & plangentibus v-
niueriis præinexplicabilibus doloribus. Talibus &fimi-
lib us fimilitudinibus poteris cogitare. C ogita de poenarum
acerbitate. Dicitur enim ignis ille ad ignem noftrum
C a p v i X X IV .
Generales méditationes de gloria coelefli.
De gaudiis lupercçleftibus imaginäre locum ilium per
imaginarias fimilitudines à làndis pro noftra capacitate
inuentas. Eft enim ciuitas ex auro mundilfimo gem-
tatiti elle calons,quanti nofterignis cft ad igné depidum .
Et ita cogitade frigore ôcfoetore. Huius poenalitatis acer-
bitas patet ex ftridore den tium.ex gemitu,plandu & bla-
Iphemia Dei,& fie de aliis. Cogita de poenarum multipli-
citate. Ibi eft enim ignis inextinguibilis & oblcurilfi mus,
frigus intolerabile, feetor horribilis, tenebræ palpabilcs.
Ibi erit poena imomni lènfii. In vifii per horribi les ,vilus &
& alpedus dæmoniorum. In auditu per lamentabilesge-
mitus & clatnores, & c. Cogita de miferabilifocietate &
crudelitatetortorumfineomnimilcricordia, qui intor-
quendo non fiitigantur nec ad milèricor^am cômouen-
tur.Inlùltabuncenimdicentes:Vbinuncgloria,vbi mine
aims ftatus, vbi nunc fiiperbia, &c. Cogita quomodo ibi
per membra, quibus quis pe ccaui t,eilHem & puniatur,ita
,vtin omnibus raembris malusibi poenamfuftineat. Co- j bis & tu. Cogita de dotibus, quasibicorpustuumreci-
gita etiam depçna interiori, videlicet de remorluinterio- > pier, quæ funt immo'rtalitas, impaflîbilitas, fumma agili-
ri confcieri tiæ & verme eorum, qui non morietur. Quis tas & maxirnalpeciofitas. Cogita de dotibusanimæ qui-
poteft lufficienter cogitare quantum doleant,quod illam bus iplà replebitur, quæ lune plenitudo Icientiæ, iuftidæ
pce nam modicislaboribus&breui tempore non eualè- &lætitiæ. Cogita ex his dotibus quam multaaliaconlè-
runt? Item internæpafliones maxime regnabunt in eis. E - . queris » videlicet lècuritatem qua non timebis eiici, non
runt enim maxime iracundi&inuidi, 8c erunt ita fimul timebis à tentatione vinci. Inde tibi fummalibertas, inde
ficutcanesrabidi,&c.Itemrecordabunturpriorumdele- lanitas,indevoluptas»indeamicitia,indehonor,inde
dationumadaugmentumpoenæ. Vndeibilamentabun-, concordia. Etbreuiterhabebisibi quicquidvolue-
turdicentes:Quidnobisprofuitluperbia?&c.Gogitadé i iis , & quicquid nqlueris non
duratione poenarum, quod IciUcet nunquam fit fincm ‘ habebis.
habitura, non poll mille millia milliumannonim, imo ■#
non poftannos quoçpoflènt in mille millibus numerari, i
quia nulla eft ibi redemptio,nullus finis.
mifq; jpreciofiffimis mirabiliter conftruda. Singulæpor-
tæ ex fingulis margaritis. Eft campus lpeciofiflimus omnium
florum piilchritudine decoratus.lbi æftatis amoeni-
tas,ibi odori^fuauitas,&c. Cogita quahtumpbtes,quantum,
erit gaudgim ex vifiöne làndilfimæ T rinitatis,in qua
îelucet exemplar omnis pulchritudinis, omnis bonitatis,
omnisfiiaiiitatis. Quam videndoomniafeiendafeies, &
quicquid volueris in ilia habebis. In eius enim vifione
beatificaberis. Cogita de vifione humanitatis Chrifti,
quomodo qui hie fiiit propter nos pauper & vilis homö,
ibi fublimis erit Deus & homo. Cogita de gaudio quod
habebis ibi èxibcietatë gloriolç virginisMariæiômnium-
que landorüm Apoftolorum, Martyrum, Virginum &
Confeflorum, & quomodo de ciiiuflibetgaudiogaudeÇ
' ‘ . . C a p. X X V .
A P v t , X X V .
Breuis modus meditandi circa beneficia Deik
\ 7 T circa beneficia Dei innumera, aliquem módüfti
V habeasmeçlicandi j&memoriamtuamreformandi,
-feias quod in histripliei- eonfideratione poteris tuasme-
ditationes variare &dilatare, vtnunc tuameditatiover-1
fetur circaipfum bcnefadorem,nunc circaipfa beneficia,
quæ tibi multipliciter élargitur , vt nunc circaipfum edi
benefacit. Confidera quod ipfe bènefadortuus Dominus
Deus ita tibi benefacit, vt nihil à tè répétât ,, quia nec
tenecaliquacreaturaindiget. ,Confideraquodfitinfini-
lctæpotentiæ,ciiius potentiam déclarât vniuerfitàs &multuséft
cum patribus, appatuit in hguris, loquebatur in
Propheris -, eduxit de Ægypto ,induxit interram promif-
fibnis,&infinitamirabilia, operatuselh Vt quid autem
hæcomnia fecit, nifi vt per figurasj per Prophetias, inteh
ledum tuum in cognitione veri illuminaret, & aftedum
tuum traheret ad amorem boni?
. V c A P Vt XXVii
Sequitur vita Ghrifti fub cömpendio colîetlâ.
Nihil apparct vtilius quo falubrius occupés merao-
riam tuam , quam myfterium incarnationis Iefii
Chrifti. Frequenter igrtur, im o quotidie aliqua hora per-
trada in corde tuo aliquid de vita vél de morte Domini
titudo creaturarum fiiarum. Confidera quod fit immen- ] tui Iefii Chrifti; Cogita quomodo Dominus Deus mus
læ lapientiæ. Et hoc attende éxpulchritudine&ordine | poft multas præfignationes figurarum * poft multaPro-
totius vniuerfitatis. Attende igitur, quantæ fit bonitatis, 1 phetarum oracula,mifît Angel um fuum ad làératiffimam
quodhictalis, tàntufqueDominus modicum ençenio- virginemMariamvteonfenfiimpræberet, arque in eius
lumtibi tribuit, imo quantæ bonitatis, quod tantps de vtero conceptus eft,&nouem menfibusimmoratus. Go-
tantillo dignetur cogitare. Confidera quam folicita fit gita quod Deifilius, cuius magnitudtnis nori eft finis, fa-
bmta maieftas cirça te in tribùendo beneficia, modo quo dus eft infantulus, in prælèpio vagiit, pannis inuolutus ,
tibi maxime expedit. Ab æterno dilpofuit ea tibi dônare. | eft. Cogita quod tanquam peccator circUmeifuseft, vt tu
Ab ætqrno & femper de te adualiftime cogitauit, & taiia ■ à fuperlluis concupifccntiis pollis circumcidi. Et nbmen
beneficia tibi præordinauit. Ita foheitus circa te,fiçiït circa
integrum orbem vel vniuejjitatem creaturarum. Itae-
nim hic magnusrex tibi & circa te intendit ac fi vacaret à
fingulis. Et hoc affedum tuum non modicum ad gratitu-
dinem &*tmorem accenderet, fi fîngula diuina beneficia
toto generi humano collatà,ita tibi attraheres,& ita ex eis
te ad gratitudinèm intelligères obnoxium, ac fi tibi foli
fuilîerit collata. Verbi gratia : ' Aie fi pro tè lolo crucifixus
ellèt, & homo fadus, propter te lolurn creallèt coelum &
terram. EthocdocetnosChrylbftomus. Affeduetiam
tanto ilialüa beneficia tibidat, quod fi etiam minimum
quid tibi daretjgratiïïîmü rnerito deberet elle. Perpetua
inquit, charitate dilexi te. E t ex perpétua & maxima chau
ritate donat fiià bénéficia. Cirça teipfum autem, eiii tan-
tus donat fua beneficia, attende quam vilis fis,quam pie-
nus malitiis & coricupilcentiis, ficut tibiluperius Iritis eft:
oftenfum,çum diceretiir de difculfiorie tui,& propria co-
gnitione,& de memoriapeccatorum.Circa beneficia du-
pliciter forma meditationes.Primo,circahoc quod mala
tua tibibenignillîme dimific. Secundo, quodinnumera-
bilia tibicontùlitdbna;i&i,nuncra. Dimifit enim tibi tot
mala quod feeifti, de qùibus fiipra didum eft , imo dimifit
tibi tot quot facere potuifti, à quibus te præleruauit.
•Attende eriam quod longanimiter te expedauic in pec-
catisj& non occidit ficut meruifti.Circa autem beneficia,
quæ tibi deditcogità, quam multa, quam bonaj quam v-
tilia , quam magna, quis ènumerabit ea, quis intelliget,
quislbqueturî Etiam attende vt hic modum habeas cogi-
tandi.' Cogitk quqd tibi dédit dona naturæ^onagratiæ^
8c dona fuperexcellentiæ. Pereurrc aliqua de fingulis.
Nam in quqlibet funt multa bona valde. De dono natu-
ræ eft quod creauit te,' & ab æterno te prædilpofuit crean-
dum, non creauit te pecus j lèd hominem. Dédit tibi vi-
lum, auditum, & cætera : & fingulis creauit lènfibus ea,
quæfibicongtuunt obledamènta. Item dédit tibi animam
immortalem, cui ded.it ratiphem , ingenium ôçindu
ftriam, qua omnia materialiapoftèt intelfigère. Dédit
riccepitvtlelùsvocaretur, vtintelligeresquia flips, non
autem alienpsellètlàluaturus. Çogita quomodo adhue
rex paru ulus, magos adlè traxit ab Oriente ftellapræuiaj
àquibusadoratur. EtquodipfeeflècChriftus, teftimo-
nium adhibent fcribæ&prophetiade loco Natiuitatis e-
ius apertius déclarante.. Cogita quomodo iplè primoge-
nitus creaturæ,tanqûam lege primogenitorum obligàtus
oblatuseftin templo. Cogita quod adhue paruülusfu-
giendo inÆgyptiim, Regis .Herodis infidias&perfecu-a
tiones declinatiit. Cogita deinde, quod à duodecimo anno
vfqüe ad tricefimum, tanquam vnus de populo inco-
gnitus, &igriptus, o milium Dominuslatitabat,vt te do-
ceret, vt non furgasad agendapubliceinquibuslaus&
honor conqliripoterit nilï priuslèdérisdiutiuste humi-
liando. Surgite, inquit, poftquam lèderitis. Cogita deinJ
de,quodipfepuriftîmus& mundilfimusab omni macula,
vt omnem iuftitiam impleret, àloanne baptizatus eft,
& v t aquas baptifinatis fandificaret» Cogita qualitèr vt
nobis exemplum tribueret tentatioriibusrefiftendi, iplè
à diabolo tentatus eft vicitque, arque nobis dédit exem*
plum legitime contra inimicos præliàndi. Tune deinde
paucos de mundo abie&os homines '8c humiles elegitj ;
cumquibus paucis,toturn mundum incepit gladio præ-
dicationis debeilare. Ciuitates circuibat & caftra, noéteS
ducebatinorâtioneperuigiles. Gæcis viliimtribuit, fur-
disreftituitauditum, leprolbsmundabat, dæmoneseii-
ciebat. Omnes quoque qUibuféunque languoribus de-
tentos lànabar, ac multa miracula fa ciebat, quæfi perfina
gula lcriberentur, vt lanétus dicit Euangelifta Ioannésj'
totus mundus non caperet. Volens autem hoftiam offer-
repropter quamvenerat,alktum à dilcipulis alëllum,cæ=
li terræqueDominusalcendit, magno triumpho & lau-»
dum præconiis, püeris Hebræorüm elamamibus : Ôlàn-
na inexcelfis. Ierulalem ingreditur,eiufqüeruiHam, & a -
nimæ noftræ cæcitatem 8c impüritatem , taétus milèri»
côrdiæ vifeeribus amarillime deploràbat.
G a p V x X X V I h
fibîmentemvél intelledum, qua immateriales Ipiritus,
Icilicet Deum 8c Angelos intelligeret. Tropter te omnia
De coena Domini,&pr¶tioneadfühtpiïOnetH
in terra créaùit, omnia èlementa ad tuam vitam, diueula
corporis Chrifti.
animantia ad tuum nutrimentum. Dédit dona giatiaî;
Primo quod volnntatem tuam ab eo auerlàm ad le reuoJ
Nter omnià méttioraiia Chrifti præcipüé rêcoraatio’né
cauit,& ei gratiam fuæ iuftificationis infiidit, quæ folum
Icpnftateflèdignilïimüm, finale illüa conuiuiurriDd-
ab iplo delcendit.Dedit voluntatëm vt te velles emenda^
minicæ eoenæ. Ifleoque nonriunquath Ipecialïiis & de2
re, tempus & locum ordiriauit, vtpoftès. A d donum fu- j uotius tuas circa illud formabismediratiönés'. Cèjgîtâ i-
pcrexcellentiælpeéiac, quodprdptertè mifitfilium fiium giturquantæfuérit humilitatis, qtiod Domihus Chriftus
ihearnari, vt eilet amicus & frater tuus, qiii propter té cum illis paupércülisdilèipülis luis, præéipüé dim Iuda
mottuus eft, & crucifixus, & feipfum dédit in altaris là- prôditore,eaoem riïenlà & fcutella ctenaiierit;Qupdqtié
trament© yrttifit tibi Q>iritum là ttétum, & hoc in fignacit- j pedes eorum humilitatis vólètlsefcem plülii altius itnpri-
lum accep'tationis, in priuilegium amoris, in annuliim.'j mere,proftrafus humilicér abluebaE.Qilahtæque pifetatis
defpohlàtionis. Cogita quam multa egitâb initio mirifi- | & charitatis4io c fu it, quod eofdem dïfcipulos tam dul-
ca cum généré humano. Propter genus hiimanum Iqeu- éibus colloquia verbifijue exhörtatoriis «ôhfortabar*