qui in Ecclefia Chrifti voluptatibüs immunditiifque foe-
dantur, quos ambitio content, quibus paupertasoneri
èft,&ÉUangeliumludibriQ;vel Àntichïifbpromifl^ conf
tempturi , vel tormenca pro Ghrifto paffuri æftimandi
funt. In quibus modo ©yfterium operatur iniquitatis,
eu© multi eorum, adHuc régnante Ecclefia , fidei,quam
publice ptædicant,occulte detrâhant, in fcholis quafi pro
fide difpütantes,in thala©is& in angulis ipfam fidem de-
ridentes ; 8c cum ipfi ex fidei profeifione 8c cellaria plena,
^ 'Su pe rbis poyiraw. C. c i - Supctbfi, S fH m t l fH m * -
, 1 Secmàaum, « cogita, teft. cft. Qâabfton^ç homo, o c r a -
- * - tetmonum m/^o- * cogjt- ceft. çft. ^ W » « î « e ml"
homo.- ... v.K;vy h
18. Illios futac«.,c.cwa.futurtillists,,. -
19 Quando iramoduro. c.càrn.Qiando^modum.
zp. Érit omnibus.c.cam. Omnibus erit.
< ai. Etadmfero!.c.çam.Et»>i»fcioj.
iz.- Deindede Geatium.é.cai î.Dernum de Gent«
I W ÊÊÊÊjI , & marfupia farcita, 8c primas falutationes, &cathedra$
Condemnations, c.cam. Damnattone.
' Chrifti j fublimes,v.elhabeant, velappetant} nihilominustame©
cutn Pat. & Spir. SaK&o viuit, & extern vfque ad pfcr ,o en m ad enicauftoria. & calices., ad cubllia 8C occulta de-
rfiU y i.
Exod Z. j.
Sermo Deamus.
EcceJiisDommhimtau4elù't^iniigmtiom(teaus,&m
fwwrt/ârSicutnieiniriit chantas veftra,hæGVcrparrophetæ,
licet die* vlnroq,cooueniénteraptçptur^ ad tem-
pora tamen Antichriftt diximus.polte rcferri, ficut Sant
a Ifaias diuerfos Ecclefiz ftatux non Mum Ptamuntiafie.
fed etiam ordinenr, quo fibi fucrancfuccemm.lcruaffe
intelfigamt. .Ptitnnoe igitutApofto orura prædica-,
tiooeminfinuanssS»per»ionteiB(inquit>«li^»i>rai«/Ç{»«»<-
& cætera. Demdepefiecutionem, qua martyrestuccant
coronandi, ptænuntiansait. Ego mandauifanftificatts mets.
8c reliqua.quæfequuritar. Ab eo autem loco quo ait. Vox
multitudinisin montïbus. Pace© Ecçlèfiæreddita© Regism,
& Gentium conuerfione déclarât. Porro eorum,qui per-
, fecutiombus cedentês lapfifunt, iut pacis tèmpme vitns
T©daw,vel perdiùonem, yçl conuerfionem defcribens; A
Âmmitate£inqmi)coeli bominusy&vdfafurorifeius.ôc cæterâ.
Quibus demum metum ©offisincutiéns adieçit« Vlulate
quta prope efi dies Domini. 8c cetera. Pofttemo, quomam
\ crefeente iniqqitate, totum fere horamum genus abre-
, nuntiaturum v.eritatj, chantate|n4efêrturuiri,[t jyitiis vi-
! dit & errotibus implicandum, déillo tempore prophète
cumtexitoraculum, quod talibusmittenduseratopera-
i tor ertorisjVtcredant mendatio,8c [V]iudicentur qui non
' credunt DeiÈuangelio. Etideo,vt mihi yidetur,tempus
iHuddjemDomini non inconuenientei appellatiqüo tm*
piusiile quafi gladiusir® Dei, de abyffoiUdiciornmeius,
velut de vagina procedét ad vindi6fcarn malefaéïorùm,
laudêm veto bonorum. _
, Qnaequidem dies crudelisdicitur ,in quamnUrum ta-
lis etit trihulatio,qualis non fuit ex quo Gentes eue ccepe-
t*nt vfque ad tempusiUnd. Dicitur Scplenus indignation
nis> quia vbique tçrrarum aduerlus SanÛos timor^jjil-
lins foperbi indignabitur, cu©.(ciiicet pauperes fc Üiùi-
tem,humiles fubtimera, infirmos [4}fortemhâbere çon-
temptui, fuifqué viderit nolle parère imperüs »imo & de-
cretisrefiftere, & contraire mandàtis. Tuncerittempus
illad etiam plenum- ir * furoriique, vt ira intelligàtur in
minis,futoejn [jJtormentis. Itaenimbeffiæilliuscontra
Chrifti cult ores ira defôuiet rvt intern plo D ei fedéristan-
quamipfe fitD eu s, ad fui côn^nfiiin fcelerismileros
mortâles & ministeircàtj& miraculi$.fallât, & cogattorr
mentis« Quæ omnia iuftoDeiiudidofieripermittentur,
ad ponendam terram infolitudinem, & peCcacoreseius
conterendos çx ea. T erra hoc loco Ecelefia Ghrifti intel-
ligîtur, de quadiOutneft. Dominïefiterra&plenitudoeius.
îfe qua etiam dicitur ad MoyXen. Locu/m quo fias,terrafan-
fta eft } in qua profedko boni cum malis, hUmiles cum [ 6]
füperbis, ebriofi cumiobriis, cafti eum luxurioûs, fid i
cumveris Chriftianis communiterviuunt. [ 7 ] Eoigitur
temporèDbminus illius perditi peflîmam yoluntatem,
ad fuam iuftiffimam retorquebat feruitutem, quafiven-
tilabro eius vtensiropçrio, ad permundandamaream fuam,
vtvento perfecutionisiUiuSiàgranispaleafeparetttr,
& ab area euolet, & fie tèrira fan6la (alübrcm quandam
remànentibus ,fuftineat,
cumadepicauftoria,êccalices ,cubilia &
decoj^â ventumfuerit, Catho|icam fidem cxfiifïlant, re-
furreéfcionemcorpotum imppflibilitate euacuant., çxtr?7
mum itrident iudicium , libidinem naturæ necefiStatc
èxçulant 5 & fie vel in illam infipientis itur blafphe-
roiâm.s Dixit infipiens in corde füo non éiï Deus, vei certe in pfd. j i .î.;
illam impij prælumptione.m , quam Piàlmiftaçomme-. F
mprans ait. Propter quid irrifauit impius Deum y dixit enim in PfaUp. 13.
corde fuo non requiret. Eapropter ficut quondam à Scribis
ßcPharifais, qui clauemfcientiæhabebant, quiplebilet
gis décréta, tradebant ,. omnis peruerfitas apudludæos,
quali futur« defolationis caufa iumpfit exordium ; ita
nunc,quoddolehsdicojà nobis ClericisyidelicetScM^o-
nachis , qui[S^ videmur-mundi elfe luminaria, futuro-
rum malorum onginesprælemi(nantur & caul® j de qui?;
bus dicitur. Qmniam ftella call non dabunt lumenfuum-y
obtenebratus eftfolin ortu füo, ^ luna nonßtlendebit luinine fuo.
Haec fu n t, vt mihi videtur, futur® calamixatis indicia,
de quibus Dominusdn Euangelio. Erti»t ( inquit ) figna
. in Sole& Lurt*& Stellis. Si quaras quae ligna, Audi Ioe-
lem Prophetam. a.- Sol conuertetur in tenebras , & Luna ioel. 2.31^
in fangtttnem, priufquam ventât dies Domini magnus & mani-
fefius.
Eiafratres, fecit Deus duo magnaluminaria,laminarema-r Genef.i. 16.
iusyvfpraejfetdiei,&laminare minus vtpr&Jfetnößi. Sunc Sc in
fanól® E cclefi® firmamento aDomino creata duo magna
• luminaria, Sacerdotium & Regnum, Rex & Epifcopus.
Priuceps & Clericus? Dies fpiriralia, noxfiguificat læcu-
laria. Itaque luminare maius façerdotium, vt præfit dici.
ideft fpiritUalibus-, luminare rpinus regnum, vc pr®ficno-
6ti, id eftfæcularibus. Contranaturamproindeeftfi fol
nod i, fi præfit luna diei 3 fi Prineeps ad fpiritualiafacra-
menta conficienda fe ingerat, fi facerdos fæcularjum negotiorum
tenebris, confeienti® fu® ferenum obnubiler.
NemoJenim)militansDeo,mplicatfenegotiis fstcularibus. R e x i-Tim: 1.4.'
Ozias, præfumptione fpiritus, in fan&a fandorum mo? ^ 1
refacerdbtisingreflus, leprapercutitur; & P r o p h e t a c
laam, contra Dei voluntatem, impij Regis defideriofô.7 13.0*14.
uensapercos habens propheticolupyne oculos, auari-? '
tia excæcatur. O quam bene conueniebant h ® c duo
luminaria/ quam fplendide ex hoc fpiritali firmamento
lucebant,quam optixpe inter dies, & menfes, & tempora
, & annos diftinguebant, Rexfcilicet&Sacerdos, in
fuis legradibus continentes? quandoilliuspoteftas non-
nififuoditotum paei, & æquitati feruiebat; iftiuslapien-
tia & dodrina ad depellendas mentium tenebras,luGem-
que veritatis infundendam inpigilabat. V ® nobis, qui
itrifla incidimtis tempora ipfelicia in quibus fol videtur
conuerfiisin tenebras. ,J.n qnasinquistençbras ? N olo
dicerefrUtres; N olod ice re, ne videar poperein cce-
lumos meurn.Ipfi videriot. Rédueànt ad memçriam eos,
quorum vices gerunt, quorum obtinuerunt cathedras,
quorum ipfulis gloriantur. Confidcrent quos foienti®
radios, quae virtutum lumina, quas charitatisfcintillas,
qu® fpiritalium correprionum fulgura , fuis emittebant
temporibus Gregorius, Auguftinus, Ambrolius, [9] Hilarius.
Et vt ad vicinjora ven iamu s, re cogitent noftri, quo?-
modofuis éluxerint temporibus [ iq^ Cutbertus,Dunfta-
nusjnonne hi facerdotium,quafivnum maximum fdlcm,
per vniuerfum mundum luce incomparabili radiare fe-
cerunt? >
Videant medo ifti, quomodo ex eorum fiderefplenfolitudincm,
paùcis bonis in ea
Quarouis folitudoifta feeundum eorum poflit ®ftimation^
intenigi,quiEcclefiamChriftiabiedam tunc & con- . , , - - ,
culcatam & quafr redadamin nihklum iudicabunt.Tunc I deant, & vtrum ipfi tantum, vel plus, vel paulo minus lu-
cette peccâtores eiusconterentutexea. îtequeenim hi, 1 ceaut j & fie conferatit ^mporibus tempora , meritii
— ;— -------- - — “ ^ ;v: meri-
H
mérita, perfonis perfonas, & vtrum fol conuetfus fit in
tenebras, feeundum confeienti® fu*teftimoniumiudi-
cent. Felicia tempera, in quibus tamraro malus, quam
nuncbonusinuenitùr. Iam verode Regia poteftate quid
-dicemus? quam lunæcomparandamæftimauimus, qu®
præeft nodi. Qu ® quidem tunc fiio lumine refplende-
bat, quando ad nodishuius, iniquitatis feilicet, & iniu-
ftiti® tenebras depellendas-, Reges, & principes, & bonis
erant confolationi, & malis terrori ; patres orpha-
norum , & indices viduatum ; dèfenfores Eccle-
fiacum, & propulforcs iniuriarum -, fuperiores poteftate,
fed humilitate inferiores: prodefïèmagis, quampræeffe
cupientes., Talis fuit Conftantinus, talis ille primus
Theodofius, & a lij multi. Tunc autem luna conuertetur
in fanguinem, cum manus Principum pien® fanguine
fuerint ,.exadionibus & vedigalibus effundentes[n] vif-
ccramifericordi®, iuftificantesimpium pro muneribus,
& iuftitiam iufti auferentes àb eo; fie populo quafi pr®da
abutentes;[i z]tyranni non reges,deftrudpres pauperum
non confultorcs pr®ferentes-,iufta & iniufta,, licita & illir
citaconfundcntes,'&commifcentes; nonius &®quum
fed fuam libidinem fequentes & ftomachum.Ef^ri/<e ( in-
quit) cadentdecdo. Pec ftellas [13] qu® nuncdicuntur
præefTe n od i , cum earn tamen & ipfse illuminent,
eos qui fæculo abrenunciantes, cogitatione& auiditate
in ipfis fupefnis manfionibus conuerfantur.intclligen-
doseffeexiftimo.jQuituncvere mundierant luminaria,
quando vita, mdribus,diledione*contemplarionej©undo
vniuerfp fuperiores efSedi,o©niaterrena& tempo©;
lia contemnebant, diuitias & honoresreputantes vt fter-
, corpore cafti, mente puriffimi, in illatis [14 ] con-
tumelijsimmotijin huAlitate&obedientiafuperioribus
fubditi,paruiffimoacviliffimo cibo contenti,adiram tar-
d i, ad ptæftandum prôpti, ad accipiendum verecundi,
nun quam qu® fua funt quær entes, led qu® I e-sv Chri-
propter Sacanam, qui fè transfigurât in Angelu© lu? E
cis, manifeftu© ctit quod ait Vzopheta * Obtenebratus eft 1.C0M1.14
fol in ôrtu fuo, quia mox vt oriri ccepit eius imperium,
& fuperbia exficcabitur; & erroribus obtenebrabitur;
Sc fumo maliri®, concupifcenci® inuoluetur. Tunc
Sc Luna ideft Ecclefia, nonJplendebit lumine fuo, quia ab
omni poteftate terrena de ie âa, conculcabitur à Gentibus
per tempits & temp or a , & dimidium temporis.
Quiddicamfratrfschariflimi? Quiddicam? Quidfu-
mus? Vbifumus? Numquid inccelo? Nunquid ibi, vbi
quondam Antonius, Macarius,[i5]Hilarion? Numquid
nonpotius de coelo in terram cecidimus, qui nihil fere
pester terram fapimus, terram amantes, terram cogitantes,
de terra loquentes, contentiofi,[,i6]querulofi, inui-
cem ©ordentes & eomedentes, inuicem inuidentes, &
detrahentes alcerutrum. Qu® nundin® fine‘«nonachis?
Quod forum? Qu® conciliai Ja c e o multos ita abforptos
à terra, v t corum gulsnec terra, necmarefufficiat, vt nihil
perhortefcant quod[i7]libeat, yt miferos, quibus do-
©inantur,quafi exa£tores,P hataouis vexent,& crucient,
erudelius quamquiiibet fæculares pecuniam extorqueant,
vtfanguine pauperum incralfatiyimpinguatijdilatati,
vfqucadfacrorum quoque véditionem emptionemque
prorumpant. Sapdus quoque Propheta cum de tempore
Antichnfti præmifilfet. Ecce dies Domini venietcrudelis & cç-
tera, mox caufâcur ab eo vel decipi,vel[i8] opprimi vide
buntur, fubiunxitdicens. Quopiamftella ccelinondabunt lu-
men[wm* Quod qusfolumenexpandent homines t*ne-
brofi, de ftellis mutati in carbones, de coelo in fterquiÜ-
nium ^omenzesi Obtenebratus ejt Sol in ortu fuo. Eia fratres
multiinitio Sacerdotij fui lucent, quorum fcilicet& vitaintegraeft,
& intenrio re £b ,&ele&io fana, qifitamen
poftca morum mutatione obtenebrefcuut. A t inftante
tempore Antichrifti, ita mortalium mentibusdomina-
bitur auaritia&ambitio, vc etiam ipfa promotionis initia
, quafi ortus folis tenebris plena fine; q u ® nimitum
& v ita peffima procedet, & peruerfa intentio, & tuçpis
ingteflio fuccedet. Itaque obtenebrabitur fol in ottu
fuo , & Lupanoh fplendebitlumine fuo, quoniam ficut
prædiximüs, fol conuertetur in tenebras, & luna in fanguinem,
vcfequatur diésDomini magnus &[ip]mani-
feftus.Siquis autem per ftellas illius. temporis perfe6tos
vclitintelligi, qui tunc tenebris petfecutionis vel dece-
ptionisp.mnia occupantibus, no expandent lumen fuunr
feilicetfeienti* velmiraculorum, non eius improban-
dus eft fenfusjfiei çonueniantquæ fequuntm.Sivero nomine
folis conuenientet poffic intelligi Antichriftus,
Sequitur. Et vifitabo fupervrbesmala.Pct vrbes conuen-
ticula, quædiuerfis locis fub diuerfa régula , diuerfis
moribus, invna tamen fide Catholica viuunt, àccipi-
enda exiftimo. Sicut enim multi ciues in eadem vrbe
fub vna lege conueniunt, ita h i , qui fub vnoordinein
vnam coeunt focietatem, quafi vnam ciuitatem effici-
unt. Circa[20] illud tempus in huiufmodi conuenien-
tibus tanta erit corruptio, vt non ad colendum Deum,
fed ad fua tantum defideria, concupifcentiafque explen-
dàs videantut vniti , de quibus beatus Apoftolus, Injta~
bunt in noüïfimis diebus tempora periculofa, erant homines fei- i.Tim.y 1
pfps amantes ycupidi, elati, voluptatum amatores magis quam 1 F '
Deiy habentes quidem fpei 'umpietatisy virtutem autem etusabne- i
gantes. Et multi taîeshodie funt, quiin habitu ,in Pfal- I
mis canendis, in tonfurafpeciem pietatis præfetunt; i- 1
pfins-autemvirtutem, quse ft incharitate , Sc caftitate, ;
Sc humilitate, *incontemptuvoluptatum,nonhabenr^; ¥Lcgo
Super huiufmodi itaque vrbes vifitabit Dominus mala,
à peccatoribus exigens vltionem , Sc eorum denudans
turpitudinem,vt velpeifecutionibusattriti corrigantur,
vel de flagitiis ad infidelitatcm peorumpentes, cum Ba-
bylone çternis fuppliciis manifeftoDei iudicio conteran-
tur. Video vosadhucadpluraaudienda auid os,fed [ii]
parcice iam prolix o fermone fatigato o ran tes vt ad ea.quç
lèquunttirindaganda,inueniamuridonci,perIefumGhri-
ftum [z2jcui honor Sc gloria. Amen.
V A R IÆ L E C T IO N E S .
Eibliolh.Vet.Pat.Tom. 13 .
1. Vitiisvidit.C.Cam. Viciis etiamvidit.
2. Iud C-nrur,cjui.C.Cam.Iudicemurc»z»«qui.
3. Illius (upcrbi.C Cam.Superbiilliui.
4. 'Forcemnabere.C.Cam.Fortem^/om>/«»7«Z>*ft!?0fhabere. •
3: Tormcntis.Qux omnia.C.Cam.Tormentis.It»enim. Ec quae
fequunrurvfquead.6)u& omnia.
. 6. % uperbis fifti.C. Cam. Supecbis, ebriofi & reliqua vfque ad fifti.
"7. Eo func quondam. Ç. Cam. Eo igitur tempore, cum his qu* ft*
quuncurvfque ad. Eapropterficut quondam.
8. Videmur efle muadi.C. Cam. Videmiir mundiejfe.
9 Hilarius. Et vc ad.G.Cam. Hilarius, Marttnu*, & mille altjt Ec
Vtad. y, . • 1
©. Cucbcrtus, Dunftanus. Nonne hi.C.Cam.Cuebertuss W'ilfri
dut, DunllaniiSfloannes & centum «/ÿ. Nonnen»« hi. '
11. yifceramifericordiæ,iuftificances.C. Cam,ViEcttzmiferorum,
' • iuftificantes. »
11. TyrannijDon.C. Cam.Tyrannos ngn.^
13. Qu* nune dicuncur.C.Cam.Qux non dicuntur.
14. Concumelijsimmoci.C. Cam. Coacumebjt&injurijsimmo-
? tj.
' 13. Hilarion?Nunquid.C. Cam.Hilarion, & multialij} Munquid.
.16. Qgerulofi,im»cénïinüidéce*,&âltermcumdecrahences.Q5Çi
: C.Cam.Qijerulo.fi, murmureß, inuicem merdentes & comedentes,
inuicem inuidentes, & detrahentes alterutrum. Qu*.
17. Libeâc.San<SusquoquePropbeta.C.Cam Libeàt,x^»i>^CT'w&
qviæfequun’cur vlq; ad,San<3us itatfo Propheta,
- 18. Opprimi videbuncur, fubiunxit dicensv Quoniam ftelj* cccli
non dabunt lumen.C.Cam. Opprimi merebuntur.fubiungit
d/c«w.Quoniam ftcll* cccli non expandent lumen.
ly. Manifeftus.Scquitur.Et vifitabofupcrvrbes.C.Cam.Manife-
ftus .Siquis autem, & qu* fnppleuimus vfque ad .Sequitur.Et
vifitabo pet vrbes.
. zo. Illud tcmpus.G Cam.IlIud itaqj tempus.
zi. Parcice iam prolixo fermone. C.Cam. Parcite mihiprolixo iam
fermone.
it. Cuihonor&eloriaAmen.C.CanLCui^?honor6cgloriaOT
ftculafeculorum. Amen.
Sermo Vhdecimus.
FAteor fratres chariflimi, quia fccus quam putaueram
accidie mihi. Videbatur enim mihi paucis fermoni b us
onerum iftorum, de quibus nobisfèrmo e ft, myftcria 8c
facramenta pofle abfolui,[i]cum hoc primum, quod àd-
C hue