EsMetft-
phrafte vi-
Kd Ioatinis
Cliryfoft.
_________________ , _____________
eft, facilius eft ccelum & terram & omniaconcuti, quam
Ecclefiammeam'.incuifioneshqreticifacient.atnonprq-
ualebunc, in petram itnpingent capita fua&difpergen-
tnr, quia fuper petram fundataEcclefia eft, propterea Ec-
clefiatanquam petra manebitinconcufla, fecurafiducia
Chriftus dixit,nam qui ä principio fuaepridicationis earn
oppugnauenmt, deleti funt, & memoria eo’mm cumfo-
nttuperijt: Ecclefiavero vcrnat& rcfulget fuperfolem,
vbi Reges qui in earn defeuierunt! vbi principes! vbi hx-
retici! vbiArius&Eunomius? vbi Ncftorius& Dioico-
rus! vbi Seucrus & Eutyches! vbi qui prace(Terunt,& qui
pofteaiubfecutifunrpmnes?nonneperierunt!nonneex-
tinfli funt! fedEcclefiatunc& nunc, & fempereft, vfque
ad feculi coniummationem 6c finem.
Td
S e c t i o X IX .
Ot igitur 8c egregijs’ rebus expofirisexmelliftuis facri
_ dodoris fermonibusiaequum eft, quodilli dum ora- i
ret eueniCjCum omni reuerentia commemorare.Sic enim i
inuenimus Icriptum in eius vita, quam Metaphraftes e-
narrat,cuius initium, & omnium quifeeundumDeum in bac j
vita verfall funt,poft multaait: Cum is noäu m oratibneperflx- j
ref,feobtulitquadamdmnares,&[ub!mm,quam vtoculiscer- ;
nipojfeti &quemadmodumreminmediumproponerelmguavix j
audeatjta&auiirenouum videaturftaqxenomm qu\ddam,&
borrore plenum auiijfe, caterum animaduertendum quod buic |
1 narration!,aqua miftafunttimor & latitia,duo quidam viri alba ;
amicUvefie, ajpeäuborrißco vififunteideceelodefcendcre, huif- |
quepraclaroviro dum oraretmconßcctum venijfe, quorum alter i
volumen,alter llaltcs mambas eonttnerc vldebatur, eumque loan-
net bamnouamjpeciem mtraretur,timore ejfe correptum-. bos vero \
manibua apprebenfum erexiffe & metum abßerßfle, bonoqué animoeumeffeiufij[
e,percomantiqUinamef[entqviritantapraditi
gloria,qmaccedereadfedignatiejfent-,neumeas,eosdixijß:nosve- I
nimuaaChriftomißiatlttrumpopamanuprotenfavolUiaentrafrf
didiffe, die entern-, fume librum, nam ego fumloannescui fapientia
Dei peltus tradidit,in quod & reeumbere voluit, quaquidem te &
pernosadferipturaspermfeendasidoneum redder, & te qujfii manu
ducet adeimeognitionem, alterum vero manu extenß, fume,
dixijfe, bat claues, meque tetrum efiefcito,cui Deui slaves in ma-
nustradtdit,quern nunc,per me,crede teeadem gratia qua mepar-
tkipemfacere,quart quacunque hgaueris vel folueru fuper terram,
eruntealigata vel foluta&inceelsi. Nbnne deprehendis ex
his, alteramvnacum munereferipturas facileinterpre-
tandi, 6c harum intelligentiamadatore Capienria; adiun--
xilfe! alterum vero vnacum facultate foluendi 6c ligandi
8c intelligent,iniunxiHe,6cpie in Iefum Chtiftum Dei fi-
liumper earn credendi! Otedite inpofterum quod fine
obedientia erga Petrum, fiduari non poteftis,6ciure qui-
dem.nam is eft porta Cilucis, qui per curb in cognitionem
fideinó ingreditur, ideft, vt eüm agnofeat eiTe Chri fti vb.
catium, nonpoterit vnquam falutem coufeqfii, namvr
Chriftus, inquit, egofum oftium, qui nonintratperoßium,fed
aliunde afeenfum parat, f ir eflelr lacro.iaScPuaasamCnc-
celTordicitt qui non credit per mefihum inuifibilts Dei & Patrit
in earnsgeuitum quipajfusefi&refurrexit, &cateradtjpcnft-
ttonis myßeria, hie hareticus efl-,&faluqri nudo vnquam tempore
poterit. Haec igimr 8c talia tenentes, quorurefert* funt o-
mnes dodorum feriprune, ecclefise fubijeimur in eaque
permanemus, 6c in obedientia eius petfiftere in omnia
lieculadeprecamuri vtpropitiumDeum nandfeamurin
trémenda die retributionis, fiat,fiat.
Patriarchet Confiant. .
Marcus
Ephef Epi-
fcopus Ec-
! S E C T I O X X . Q r
T A ® quoad eius fieri potuit præftitimus, quod polli-
ic it i fiimus, allata, au qiünque articulos refponfione,
qd&n decreto Florentin* Synodi conrinentur. Confcri-
pfimus veto h*c àconimunibus patribus acdofÇtoribus
defiimpta materia; quos Ecclefia kndtos eflède’cernit,il-
lorum veftigijs infiftendo qui h*c literis theologicis
mandauerunt & tradiderunt vc veraces fufeipiendo, qûi-
busEpheftus Marcus non valets in fynodo contradjce-
e.&miincertus certanjen detreûauit.Peifecimus autem
hoc opusmulto labore acAudio, propterea omnesqui !
hæc perlegerint,oro,ne doloiè & cum pr*(umptione,aut
proprio affe&u indudi,percurrant,fed finceira diipofitio-
ne adhibita fuam confcientiam iudicem diétis præficianr,
arbitror enimeum quihacconditione ad legendumac-
cefleritjd morbo fe vindicaturum magnamq; gratiam ha-
biturum ei, qui hæc edidit ôc elaborauit, cum hanc com-
menrationem exmultisjocis collegerim & coagmcnta-
rim. Exanclauimus vero hunclaborem vt Dominus feit,
qui occulta cognofcit, nongloriam aucupando tempo-
rariam, neque opum comparandarum gratia •, fed pura &
pia mente pro viriliveritati patrocinariexoptantes , qu*
quidem ijs, quiapertefanctis contradicere nolunt, liqui-
do eft demonftrata, &eapr*terea de caula hoc opus ag-
greifi fumus, vt qui horum ftudiorum funt ignari, 8c ta-
men de hoc dogmate ambigunt,nequaquâm aropliüs ex-
culàtionem afierrepoffint, ie fententias & dida fandto-
rum plane ignorareJdep çquum mihi viium eft volumen
hocrerum contexere, & refipifeere aliquando voiétibus,
veluti fiimptuofum quoddamconuiuiüm apponere. Ec-.’
clefia vero.fponla immaculata nullas ror‘des,vel mgasad-
mittehsjfole lucidior denuo apparent,’vtftut,
ritj quanquam diftumpantur qui contra fentiunt, nam
femper extitit extra erroremj r^qtie dii^erias opiniones
prædicauif.fedeafdem illas, quasà diuinoore ialuatoris.
accepit. Rogo vos iterum ô charilfimj, vt héc cum çhari-
tate legaris,& ipiritu fidei:ac fi vera,6ciufta vifa fuerint,ijs
aflèntiamini, fi vero contra, confutetis, & feriptis editis
rationes afFeratis : vt & nos ijs perpenfis fententiam ho-
ftram cum charitate dicam us, retradtantes noftra; vel de-
lentes,lperoigiturDeofifiis, qui pads eft pater, voshis
rationibus fuafosveritati cefliiros, animi candore & obe-
dientiam Deo prçftando,mutuoque accipiendo paracle-
tigratiam&prudentfam: nameo conceaentenullamu-
tatio,velimminutio pij & patrij ipiritus conlequeturine-
'^lieorthodoxa veritasimmipuetur,abfit:malo enim mil-
lies mori, quamfiiadere vos, vt tantillum quidem à vera
fide declinetis. Refipifcite rogo fratres, refipilcite, quan-
diu vos in hacfalfii maftone perdurabitis ? quandiu fi non
vtroque, altero tamenpede claudicabitis îèxcitemini légués,
qui humi repitis, exurgatis, ne dum vos malum lb-
mnum ftertitis,facile inimicus diflèminèt difeordi* ziza-
niam,tôllatur paries qui dirimit fepem,fiamus vnum corpus
fiib eodem eapite ; eft aute caput ipfe Chriftus, quem
vtmagiftrumaevit* datorem pie &pura confcientia fe-
quendo, cognofcemusDeum & patrem eius: à quo ab * -
•terno fine tempore, fine defiuxu & fine paflione eft geni-
tus, fandHfiimumque & viuificantem eius fpiritum à pâtre,
tanquam à produdtore àb æterno, & à principio pro-
dudlum, & procédai tern,& per eum emanantem, & fca-
turientem efl^tialiter & fiibfiftenter, & prodeuntem &
editum, vnam increàtam potentiam & fihe fine regnum,
immortalem^itam & beatitudinem, quâvtinàm omnes
confequamur; ne de via déclinantes in montés, folitudi-
nes&fbuegs delabalftur, & in lp ca , quænbnafpicitlux
vultus Domini noftri,&SaluatorisnoftriIefuChrifti,cui
gbsria 8c vidloria in læcula læculorum. Amen.
GENNADII SÇOLARII PATRIARCHAE
Conjiantinopolic« nixorattoad vnum & trittmÎ
pePfonarum <&eum.
DEus SandlerSandtorum, omnipotens, fempiterne.
fords Deus fpiri tuum,& cundlæ carnis, cuius à facie
tremit ccdum, 8c terra, cuius nutui omnia obediunt ele-
menta. In vnitateTrinitas, &?in Trinitate vnitas Pater,&
Filius, & Spiritus fandus, fubftantia lubftandficans me,
vita viuificans me,lumen illùminansme,fcienda (anâifi-
cansme, fuperfubftantialis, fuperuitalis, fuperluminis,
perignote, te adorant, dcglorificant omnia errata,& ego
nodie éà qu* in te, fide fléélo mei cordis collum fub tu*
magnificentiç pedes,gradas ago tibi,quoniam ex non ente
mejformafti, quoniam fecundum imaginem tuam 8t
fimilitùdinem fècifti, quoniam pietatem donafti mihi
quoniam myfterijs Ecclefiælànélificaftij quoniam nutrft
E
.clefia Rom,
Expofittonis pro ConciUo Florentino, Cap. V.
me à pueritia omnibus bonis tiiis.&vnde mihi h*c factor
cceli 8c terr* & abyfli, qui bonorum meorum nonihdi-
gendam habes? vnde mihi hoc, quod amàfti me? quid ri-'
bi dedi,retribuifti mihi?vbi enim eram antequam fierem,
vt&incipérem bonum ? fed tua gratia &fa«ftus lum, 8c
film ,&innumerabilibustuis donis ornatus fiim, tua fo-
lius gratia,tua bonitashçc fetit,pro vnoiftorumnon pofe
film tibi gradas agere, qüömodo pro tot'gratiâs agam ti-
bi?quomodo oblcuritas laudabit lumen? quomodo ftul-
titia veritatem ? quomodo mortalitas immortalitatem?
quomodo materia immaterialem? quomodo fordes mu-
ditiam ?: quis laudàbit opéra tua ? quis nunciabit laudem
tuam? Verum fufeipis vt clemens noftras preces,acceptas
libentçr puerorum tuorumgratiarum actionem,dignum
fac me igitur gratias agere tibi & laudare te indefinentcr,
8c conglutinari continue amoït tuo,gratias agere tibi pro
multis & magnis beneficiis quibus nos honorafti,pro pe-
riculis àquibusredemifti, fepe gratias agere tibi, &pro
dulcibus & moleftis, quoniam omnia borio iudicio feci-
fti, quoniam Dominus es j & herus animarurn & corpo-
[rum noftrorum, v it*& mortis, fanitatis 8c morbi, boni
diei & niali diei,& ommutriin manu tua bilances, lætaris
benefaciens.&triftificas admonens,& differs erudiendo,
&folaris rurfiisreuocänajioftram fegnitiem, gloria vari*
; -, m
fapienti* tu*,gloria ineffabilipotenri* tu*, laus infinit*
fiumanitati tu * , guberna & reliquum vit* noftræmitifli-
me dux, 8c vigilans guberna tor, libera nos ab omnibus i-
nimiciS Vifibilibus&inuifibilibus, porrige manum bo-
nara auxiliatricem extrahenteni ex profundis aquis mun-
di tempe ftatum, 8c leuantem qu* in principio calamita-
tes, guberna ipfe principium, quod nos credere fecifti, tu
gubernator,nosgubernaculum,moueat nos inüifibilitér
manus tua, quo ipfa vult,quo ipfa nouit, no enim in arcu
meo fperabo 8c gladiiis meus non feluabit me, feddexte-
ra tua, 8c brachium tuum, 8c illuminatio vultus tuï, fiat
tua optime voluntas,dein nobis,ficut in coelo,&in terra,
neirafearis, fi cadimiis ; tu enim feis creationem noftram
Detis, fi vis poteshosJaluare, fac me velle, quod vis, ego
enim & quod vólo, non poflum nifi tua me potentia för-
tificabit, confblare meum cor ineffabili dulcedine tua,&
intelleftus futuri 8c fempitemi in te gaudij meam leuet
mentem,&dignare mepoft præfentem vitam,percurrerc
àd teDominum, &Deum meum ad videndum diuitias
I regni tui, & ad intelligendum faciem tuam pemetuo, fiat
rex fan6te,Deusvere creator mi per preces fanóriffi-
m* Deipar*,fen<ftorum Angelorum,& .
fan (ftoriim omnium,
Amen.
F I N I S .
Sæculum Dccimumfcxtum.
F ID El P R OF E S S I O, QVAM
M O S E S M A R D E N V S, A S S V.R I V S, *1 A C O B I T A,
P A T R I A R C H ^ A N T I O C H E X I L i?G A T V S ; S V Ö , E T P A T R I A R C H A T
S V I NOMINE BST PRÖFESSVS R oM Æ , A n N O d o c l t l l ; E X IPSO PROFITE N-
tis autographo Syrico tradufta ad verbum, per Andream
MafiumBruxellanum.
* De Iacobitarum Harettcorum AiithoreiOrigtnei&H*reß,VidcNiceph. EcclefiaßiU Hift.lib. iS. c .^ .& $2.
Hac verofideiprofejßo indicat, eos hac demum atatefiltern reftpMjfc% & ad Ecclefia Catholua Romanafidem &
com muni onem redtsfiepofl liminio j cum atioepui exfiperiore Rufiici Dtaconi contra \_Acephnlum hantle um dtf-
p ut at tone viderefit cui~uis>haretim nunquam vinei difputationibus & multo minus refipifiere^forte veto vnam
Fur car um tyrannidem qua iam diu & Neßoriani & lacobiu vexanturjllis demum dareintelleiïum.
N nomine Patris, §c Filij,& Spiritus
fanóri, vniusDei, quieftglo-
riofiis in&cuîa. Qbfeçro te Do-
mineDeus noftgr fv t référés portas
mifericordi* tu* coram me,
& acceptes à me, fupplices preçes
qüas offero tibi, neque dimitcas
me vacuum rcfponfo gratiæ tu*,
neque finas vt excrcitentur ^ âduerfus me cogitationes
van* qu* fint de rebus veritatis e^pertibùs. Et non dtô
locum in me, diabolo, vt conturbei me fraude fua, 8c ia-
ciat in me fagittas fiias occultas, prohil^atque à via plana
Fidei. Ne gaudeac de me^duerfarius anim* meæ, éüm i
cognofcendis probis fenfitfdimotus fuero. Nequaquam
Domine collas à me gratiam tuam, vt càrèarfrèogitation i-
bus fynceris. Nequaquam Domine fit lingua mea offen-
diculum animç me*.NequaquamDomine loquar quid-
quam quod tibi non fit gratijm, neque ambigarcOgitatio
mea de Fide rè6fca^> Nequaquam Domine vérfer in rllis
controuerfiis,qü* ceu Mare tempeftuofiim vndis crebris
concutiunt nauiculum anim*, conanturque demergerè
ipfam inabyfïiim perditionis. Nequaquam Domine de-
relinquas me folum, ne gaudeat Sàtanas videns me,& di-
car : Deus ipfîus dereliquit ipfum, venite deleamus nomen
eius de terra. Nequaquam Domine it^ fiât : fed illumina
me vultu tuo,' arque adeftomihiauxfjiô; &c*d e
hoftes rrteos retrorfum, pedefque meos conftitue fuper.
petram fidei v è r*, 8c ponein os meum verbum veritatis^
ac da mihi cognirionem qua vidât anima meà, teqne glo-
riofium prædicetpropter falutem quacontulifti inipfâmy
atque inrroducito me cum quiete & pace in numerum a-
mi cor um tuorum, qui funt filij Ecclçfi* fàmft* Gatholi-
c * , Ecclefi* Roman* i ac colligito omnes proies eius di-
fperfâs, quas inimiçus homo notüs difperfitj vt intrentin
medium ipfiuSjfintquevnius pró fèflionis,&gloriofe prç-
dicentTrinitatem fanéfam : itaeftô ; Amen. Ecego mifer
Mofes,charitaré feruus eorum quiadorantÇhriftum çum
Pâtre ipfius,& Spiritù cius fandto: Credo in Patrem,& Fi-
lium,& Spiritum fanélum-,très perfonas,trianomina,tres.
propriétates; vnum Deum, vnàmlubftanriam,vnampo-
teftâtèm,vnam dominationem,vnam voluntatem,vnam
Operationen!, vnam naturam, vnam eflènriam. Patrèm
genitorem & non genitum j Filium genitum & non geni-
torem •, Spiritum fànétum procedèrttem ex Pâtre & Filio
abfque diuifione vilain fubftantia ipforum : nec eflèper-
fMianriun-oremautfenioremperfona. Patrem, creato-
rem cüm Filio fiio &Spiritu fuo fan<5to;Filium,creatorem
cum Pâtre fuo&Spiritu fuo fiinéto; Spiritum fàniftum,
creatoremeum Pâtre & Filio. Cum Pater dicitur; Filais
& Spiritus exipfb funt: &cum Filius dicitutjPater &Spi-
ritus in ifCo cognofeitur : cumque Spiritus dicitur; Pater
& Filius in ipfo* definitur; neque eft diuifioin vnitateil- |
lorum. Cum porro vellet far.^ta Trinitas creare hominem,
dïcebat Pater ad Filium fiium, 8c ad Spiritum fîium I
fânâum ‘.faciamus bominni M imaginem noftram,cradfimili- 1
tudinem tioßram : vbi vero ereaflet ilium fânifta Trinitas, I
a N n 3 pofuit '
SpiritU.Jfan
âus ptoce-
Bit ex Pauc
& Filip.
* alias,ab
foluitur;
reddi pollet
h 05 "çtbü.
Gtnef.I.