fjg ' ; f j j I______
& Domini affumptionem. E rgó ex his omnibus ieqüitur,
azy mum : exticifle , quràlefo ftadus duobuS difcipulis
tradicuseft. > ■
S E C 1 1 o V I I I.
fia vribquoq;arinb cùm laudé facitîhic enimoptime çau-
(àsredditazyipij&fermentatijCradicqiOccidencalemec"
cicfianl azymiim, Orientalem fermencàtum antiquitus
iiîvfu hàbuiflèjbonaqv&laudabiliratione vtramqi adid,
cfficiendum .fqifle permotfou,fcribitenim:Solet multos
perturbare quamobré in ecqlefia quidam panes azymoS,
quidamofFeruntfermentatbs.RomanaEcclcfiaofrerra-
zymôs panes propterea quod Dominas finevllacommi-'
ftione iufcepit carriëmrfèd cçterç ecclefiç oiFeruntfermé-
SI veto ftolide quis clixeri t, eos extra Ierufalemfuiflè,&
ira fermentatum comederé panem pp t uiiïe;, repiiret
ni habit aculo veftro comdetû aatytna , non fermentatum :qui-i- fatum .L pro ... eo , quodverbüm pajris indutum ••
eft carné, &
CliniquecomedentyperibitexIfraelmpmvelutiin coenavefpe- éftverus Deus & verushomo ,item, &rermentum com-
ri mynérij tempore azyme fompto pane, & frado cfcicu- mifeetur farinæ, & efficicur corpusDômini noftnfeiu
btiic, difcipulisdiçcns|accïpttecomedite : fic & hocloco fé- Chrifiivfoi^dfiue inazyrbquüeinrwmentato çonncja-
cit idcirco cognouerunt eum,inmemoriam reuocando, ‘ tnr, Domîfti corpus,& Saluâtoris noftrimmimus. Audi-
quæ tuîn gefta font i quâfi tacite fecum méditantes, hic hfti quomodo magnus hiepater, nullum inter a?ymum &
maaiftereft quidiefoperîormanemfregi^epdemmodo,: ferméntatum iudicat ëiTe difenmen ? quodq; îndLibitam
& fiatribus tradidit, & cumvoluiflèrifeum cangereéua- j vtroqj modo conficitur corpus Ppinini;idqué iamdiu itj-
nuit.Sedquomodointelligamusdepanibuspropofitio-j fosobtinuitinecclefijs, apudoccidentaleminquam,&
nis, de quibus d id f Chriftus capite fecundo apud Mar- L prientalêmmam optime.vtipfe arbitror,declarauit quod
cumEuaneeliftam, dicitenirn adludæos obiurganfes A- ruine propoficiim e ft, hancazymovlam eue ait prop ter
poftolos, quodfpicas vellebârit : nunquamlegiftisquid ;Tnicerimtem&puritatemcarnisDomini, quiaimmunis
feceritDauid quando neceffitàtem habuit,& eforijt ipfe; p e x p e r s eftpranis vitijullam forrneiitato propter diuini-
& qui cum eo erant ? quomôdo introiuit in domumDei tati> & humanitatis vniontm in îpfiuàhypofoafoidq} me-
fobAbiatharprincipeiacerdotum,&panespropofitio-, rito : namvcazymumfobtiliffimum,aepuriftimumeft,
nis manducamt,quos non licet nifi facerdbribus riiaridn-'’ quia fine fermenro cprificitüf( nam fermentopropec
&deàit eis’qulcûeoéràrit?percudamur igitur vos, . to;fcriptura vutur)fiç&pQmim corpus cum punffimum,.
panes propofitionis fermen tatineerant, an azy mi; ? fifer-
mencati,nosetiamIudaizamus, vtvos exiftimatis,in fer-
'jmeritatis.panibusiaaificantes.Si vero a'zymijergo
’ mi panes vöcantur, pratereafifermentarierant panes illi
; propoficionisjiacrificium in FermentatoGhriftum tollere
opottefeat, tanquam vetefem^ legalem,ne IucJ^ps imii
taremur; & in azymo iacrificium inftitqere, & pr«eip;ere.
Siazymi erant,ergopanrsetia'mazymus appellacur,iuffi-
cienter igitur oftefiim eft b bone Nicepfipte, qiiod & pa-,
riis diciturazymuSj&eftjintelligituriine adiedtiuo.Qi^-
obrem nemo prudens vnqüam dixerif ; nos n£(^aaqria,fih
p Jfle intelligere azymum: in quo focrificium fecitChri-
ftus: & quodfineadie&iuo dixit Euagelifta,panemacce^
pifleChriftum in die azymorum,& pafehatis tepore,azy- ■
musergoerat aZymumintelligimus ,v t iam olcenftim
[eft. Hisigiturita expofitis,ärgumcrtfaciuriculaateaddu-
«fta,quod pauem dicircPrpus iiium, no tarnen fermenta-
turn,laris eft diifoluta.EayeröVerbäjErw^/cSf ^ r in azymo
ftcrificiupi offerunt ,.non; jibet refle<5tere: led in eos qiii ne? -
feiunt quod fit iIlud, imo fciUnt quidem,fed propterpra-
uamfoafionem, acftukaprzefomptionem,aliud feritiunt
bcdicutjid ipfom dicimus dedecus retorqueri, quod fine
dubio credimus ^qupdqj librdrurri adulteratores, & WM
ob malam pnefomptioriem & mälitiam aduerfus Rbrnra-
nam Eccleiiam fcribunt,nunqiiamfalutem ebrifequipo^i:
terunt: inio indie fodicij velutiveritiatis hofteserubefeet.
Quidam tarnen prxterraribnemadmodum imperite , &
adeo ftolide,Vt ita dicam,& impudeter obiiciunt,quam-:f
uisazymorumdieseifont,vtdicirismecferinetatuminüenfti
bpibrtebatytamen curb Deus eilet, azymum fermen-
tatUtn efficere po terat:nihil eft enim impoifibiledpudb-
mnipbtentem Deuifo Nihil efie impoflibile apud e |n ,
qui poteft:bmniä,omnesconfitentur:necfolum azyinuin
fermentatum efficere, fed& lapides ipfosparifesratneceP
fitatem banc, quäadhöcperägendüm d'ueeretiir,ego per-
fpicete non vkleo. Qua nam decaufa ftatuere voTuiiTet,
fermentatum ponUs.quamazyiTmm,corpus foum confi-
ci,hancmihi explicate neceflitatem,finoftis:at nunquam-
poteritis; Nefoioetiamanpanemfermeto carentem3cor-
piis,& Anguine foum fieri pro.hibuiiletrvelfo^diuina eo -.
foefarioniSverbäinualidaredderelibüiiret.Sedidrieque
härieticbfiemäChriftiäna religibne alierii ientient vnqua,
vel dicent. Quod autem sbei Ecclefia nullum eile diftri-r
men'inter^ymum,&fermentatumarbitratur,multis&
cgiegijsafgumentarionibus i'ambftenfomeft. Nunc de-
? mofträbitur, qubriä<äoRomanaEcclefiaazymum>& O-
rientalis Ecclefia fermenDitnm conficit., per Gregorium
dialoguiri viriim ian<ftiflirnurri , qui ante ecclefiarufchip
matavixi2,cüiÖs ebriimem orarionem noftra etiamEccle
neealieuius peccatiperceptibilefit,in azym^ &criftjio,
coniicituf y ac vt fefrnentatum per fermentum in pariem*
cbnuertitur?& fobftantiam craflioretn fobit:fic,& D ömi-,
nicbrpusperhumanajcarhisconiperfioneminvnamdi-
uinitatis&humanitatisperiönäm perfeimentum indica-
tur.Itaqvper fermentum,&azymumonini.remota dubi-
tatioäe Domini corpus confieitür: & apudcredentesia-
lutaris fit communio* :
, ■■ S E C f 1 0 IX . :
8Cce iecuridasiam accuiätiöhi veftne bene reipondP
mus, oftendimufqj quod imperite noscriminamini:»
finiftre cecumenicam traduciris ^nodürii, qu* asque,“
inazy'nlo, & ferrnento dominicum corpus cphfi.ci credit,
cum vriumiit Domini corpus, non in dub diftra<ftum9\vt '
vos qui iynodum non foquimini, nolentes volentes,
quamuis non foripto, fed negandoqu«dicimus,cbnclu-
ditis,& ideo flein haerefis lapiiim incidaris, non effugitis.
,N amChriftus dicit nunquam foam errare ecclefiam,quia
feieiriper cumea manfor um p ollici tus eft.. Siergpverus
bft Chriftus, & prociiffionem ßiam yeram eile oportet: >
ita eriim dixityegovobifeum fumömnibus diebusvfqueadcon-
pmmamnemfacult: nofque ita credimus, eum cu'm ecclefia
fua femper eile permanforu,nec eamderelidurümyn-
quärn. Si ver 3 iepundum vos cumea ie femper manfof
cum pollicitusift^fed dereliquitillam&errarcpermifit,
ex neceffitate mendäx eft. Si vero mendax, Deus noneft.
Videte in quam abforditatem incidiftis, Chriftumvo-
cando mendacem: pamhocomneminiquitatem & bla- :
fphemiamfoperat: ied cum ea fiiit,&.eft,&erit, & mane-
bit in fecula, quamuis difrumpantur ,-’qui con tra » quam,
Ecclefia feritit, fentii:nt, & faciuntmos verp eam lequP1
mUri&obforüamus,periride,acimpoifibilefityteaecro-
rem pr*diceti Ied mägis veritatem,&,re<ftam fidem: cum-
ea iecürn habeat iponfom foiyn Chriftum. Cum ergo illi
fobiieimur, inu-a fafutis arca'm pofitifumus: per quam ex]
hac ftulta vitain asternam,ac beacamreuerteinur. H^ber-
tis igitur quantum fatis eft orthodoxi ad ea qu? di<5tafont/
refponfipriem : in hismanete. : nihil enim in ijsreperitür,
nifiea, qtrje luminafiaEcclefixiuberitinequeijs, quilitP'
gandi, & cpntendendi vitio loquuntur,1 aeferibunt ,.ve-
ftigfjs irihxreatis vnquaq?, aut aflentiaprini: quia non'
diüino permoti zelo id agunt: fed vt fimplicibres tan-
tum decipiant, ac perdant, yt ipfi vna cum ii? ) ■
:• iisin irrtpietatis praecipitium dela- .
1 . ' m bantur.
Qteg.Pap* j jj
paulo diu« j
ÆnmEitat D. s
Tho. hunt
' :iJ;F
locum in li-
bro de eilil
ribus.Giï.jj
corum.
Epilogus.
» J i
T E R T I I . C A P I T I S , Q V O D IN D E - ■
CRETO SYNO DI 'cO N r iN E T V R ,
demonftratio.
S e ' c ' t i o I.
Id efiyanimaseorum^quiinpoenitentia mmmtur
' . pofi mortempurgart.
Empus igitur eil: de tertio etiam capite,
quod in déefeto con tirietur,perDra6tin-
dv Sed qualenam id eft?-änimarum poft
mbf tem purgatioiqupd’apud Græcos Ca-
thartërion', apud Lätirios vero purgato-
riü'mdicitur. CuiuS.tenorexdiuirio & iacro decreto hie
eft.PrçtereadeeernimuSjfivèrepcénitentes'inUeicarita-
te decèiîefint, anteqiiam dignispoeniçentïæfrubtibusde
cbmmiflis fimul, & omiifis iatisfecerint : eorum animas
purgatoriis poenispoft mortem purgari-Et vtàpoenis hu-
iüfmodi réuelentur,prodeiîè eisfideliurijviuprumfoffra-
gia,’miffiifum fcilieetiàcrificiajprafipribs &eleemoiÿnas,'
& alià pietdtis officia quæ d fidelibus pro aliis fi.delibus.
fieri confueuerunt iècundum Ecclefiç inftituta.Id vique-
quaque abnegant ichifinatiaorum ièétatores, hæcomni^,
no non percipiendo , neque quidde hacreiènriant do-
étoresydeiperatione & fàlfii perfoafioneièobletftantès,
& in ignorärionevériantes. Atneqtteindifceptationein-
venire volunt:vel malitiâ, velbdio aduerfus Latinos permoti
^ vél quia riihil profedohabent quod eifatu fit di-
gnum.Sed iuania quçaara ,& futilia nihilqj iànum conti-ÿ
nefttia fopenumerp nobis obiiciunt, quæ tanquamfrigi-
da quidem,neque cbhærentia penitus auerfiwnur.Nam f i .
quæ ipfi afferunt in medium protUlerimùSjridiculaiisqui :
mentis finît compotes videbuntur idcircb nolumus ea ;
proniulgaremoftra enitri gente progna'fi font, & eitiidem ;
o’rdinis cuius fobs fumus. Agedum videamus quam re- :
ipofionem huic capitiafferamus : de e^m quam decetme- I
delam adhibeamus. Priniumque dinirtum& maximum j
Damafcenurti l oan hem in ipeidium prpducamus,déinde '
&reliquumd6<ftorumcoetum, quiâborienteefFiiliètût,-
focumqi conièntiitnt , fiftemusi Is enim beatus vir hoc
’dem iplum,quodiàcræ iy nodo rebellantes negant,& de-
fpiciunt^ad ffifquirendum proponens in libro demyfticâ
mbrtuorum confider$tione,liquide declarator:qudfi de
hoc quidam eo tempprç ( y t videtur) anebigerent oratio-
neque integra cbrifçripta, eotum eifræriâta obiSuxic ora.,
Quod fi quis bona fide quai ibi coilrinentür perlegeriti.:
quantum fatis eft admirapitur;necamplius quæftionem^
in dubiùmreuocabit.Cçterum anteqpam doàiifima hu-?
ius verba & teftimonia proferre inèipiamus ,orationem
noftràm itanquam in iridicio diuidamus iis qiii veri
ftudio ducunturi prop on amus,pr din ë în receniendis te-
ftimoniis ièruato , quæ illediuinus viCjCjariJm expofuit:
diâ:umidinmemoriam1:edigendp,qup!lpueîid.i,quod
multotieslatuit adultos,adinuenit: Â q iip a façictes pfiû-
teriit,idiotæôcctirrit:quodque dodpribus corn j>.ef tum
ripn efty eius diieipuli meminèrunt, verum id nbs ^icerq
nonaudemus. Sedquafi racemurilpoft vindepiiamide-.'
rëliétüm : & fpicam poftmefiem pr.æ riimia copia negle^
dam', & reliquos ftudus, y t v no verb o dicam,poftillosi
perceptos bbliuioni traditps coaceruantes,itaeos qui di-
gnatiruerintexcipiemus, Chrifto Ieut opitnlante ^ brâ^
tibnehi ribftram rijpôrtisdemonftratibùibü^
In très igitiirgenéràles paEtes, fiue cla/Iès çiefundos om-
nés abire decernimus : quod & egrègie comprobèbimus:
non enim àliter.diçere fas eft. Vnam & primain diuirio-
rum & fandoyùm yirorum coetum Apqftb1o|fcilicet,
martyres ,hietârchasy açhletasiDei iàndbs & fo.ftos,, qui.
nüllapenituspoftbaptifinummaculapeccatorUm'vitam
“ refperfemnb: ièd in caftimonia & temperantia magis fe
; êxercueritnt, curaruntqué, vc foa corpora ranquam db-
mos i fpiritibus mundas efficerent : qui hune yifibilem
mundutn odio habuerunt: & coeleftia tantpm concupie-
runt:,quibusrebuslôcum quiétis reeeperunt', quem-fibi
antea comparai ut. Si vero, poft baptifinum aliquampeçr
cati labem contraxerunt,eadem ipla vel dum adhucviue- -
rent, yel poft dépoli tum corpus mundaf os, incoeleftem
patriam aifomi, iècundum diuinum & facrum iynodi de-
cretum, eos etiainaddimus, qui ante baptifinum fiiarum
virtutumbèneficib ièruatifont, p.rimbs Patres, Prophe-
tas , Patriarchas. & iuftos, quos foo aduentu Chriftus ab*
inferni vinculis liberatos in coelum deduxit,& y t eo frue- !
rentürdighosefFecit.Secundam verqmediprum, fiue il-*
lorum qui poenitentes deceflèrint, ac in: confeifione, & *
coirdîs contritionè ipirifum emiierunt : ièd foblataiisfa-
.cültate iàtisfaciendipropeccatis, vel omiffis ipforum ob
çëpènrinam (yt fit) & mbmentaneârdemigcaribriemrhàn c ;
inpiirgâtOrioeiredicimus,quqdque i j non potuerunt in
vitaperficere,p.roHis fopefftites ad redempfionem opem
fecunt jiècùndum illjus didu fiforte quidprofittibi: idqj
riàndarumprccûbënefidbjèleembiynis,iacrifici1s,aliirqj
piisoperibuSj'vtin diuino , & iacro decrero optime itri-
ptçxm eft.T ertiamAc ÿftiinafo^ônftitmmusieomim^qui in >
mortalibus peccatis ex hac vita migrauerunc, nullumque
fibi poenitentiæpræfidiü;dtim viuerentteliqrierunt, quorum
animas ad:iriferos ft|cim defcendeie , poenis tamen
dilpatibuspledendas facrum innuit decretum.Cæterum
;,dëpritrii órdiriis ftâtuy qüæ ëbrum qui liberaritur claffis
eft,quæ & iuftorum fruitio e.iïè: diciturire.iponfiohem re- -
peries iri quarto decreti capite, de quo nos antea diiputa-
turosesfiepollicitifiiraus,peculiarenihacd tràdatum
faduri : propterea multlsVerbishic non eft opus : quippe
quiiü'eo loco Deo adiuitante reipondebimus.
:y ^Si'-Ç.^i ó' I I . ' ■ ‘
■ pRoximum ,v t hic de iècunda, & tertia claflè diiïèra-
A muf âtdë tertianùlla ndbiseft ciifa fofcipiendà: quo--
niam neque Ecclefia r nequfi fandialiqüarn dè iis qui ad
eandemriertinenc claflèm fiep Gomiuemorationem per-
«nittonl* oiq; omnino damnhtoseffifèntiunt,velutideT j
iperatos*&abfquepoenitenuaihincfoblatbS', de nisènim I
non oportet nos eue follicitps, neq; laborare, vel depre-
cari,vel iàcrificia offerte,vel ^ieemoiyrias exhibere,'yel a-
liaquæ pro iisqui fideliterqb.dormiêruntjferuidiiqj cum'
lachrynlispoenitentiam egerût>conftituta.fimrjquoriiam
in'delperatibne, non autefo |n pcenitentia hinc demigra-
rüt.Acvèlùripro prima claiftyqiKein paradifo curii ChEi^j
fto-eft, npn opbr têt pib éorùlta peccàtis tpIIendis^focrifi-J
cia offerre,cum in hoc fieculb iatisfeceri,nt,ôt nuriciri dè-
litiisinefFabiliumbonorumvferièntur.ficneqvprodimit-
teridispëccaris ebrum, qui in criiciatibus infernidegunt
'licet làcrificafe. Atidnouiiiti theplogi non coricédunt:
quippe qui necifoidp^in regnb coelorqm eifovoluntinec l
incruciatu peccatores.Nobisaiutenv&fiptoppfitrim non
eft dehis hocloco diflèrere, ieid,d,e pprgàtorio tantum,
quodeftteitiumdecreti caput: j'amen neVideaturdeefiè
npbis feipondéndi fàcultas, etiàjtn de h is panca quæda m
adiungemus : aniriiabus cnim qu.ajhinçfinefrùdupoeni-
tentiçdecedurit,uüllapôftmor.tenivtilitas acceditiNatrl
8ç Prophetaidinnuens-dkebat;foj«^,>'«o autein qukconfi-
tei>iturtibifÉtm\:(hs:non eft wcrfew/acérdicit
Eÿphanius,moriémgppellans plefiaih miuftorum dàm-
natiQnemjVtin exemplp diuitis, qui in igrie t orreçui, o-
fténditur, ftillamaquæ petentisnecïmpetrancis, ftillâm
videlicet poeniteritiæpoftulariris,necinueriienris. Idque
meritOjhyeme müèricordiam nôh lèminauit,venit,«ifos,
neç meifomfecit.hyeméni hipifitelîige,præfentemvitam
pecmtisimplicitam, meifimverpfuturam,atq;operum
retributipij|em.Hicenim“,in haç hyeme,poeriitëntia fèpe-
ritur:ibi çftas.ideft.fiuitio.Et alibi rurfusPropheta,Glau-
fit Deus àduerfos éos inqmt.*a,pecttim autëm eft, eun^qui
in hac vita nQn poenituerity i Apoffibile èire ilia tranfada
poenitere:riamaimi(roconuëntu&,clarifotha!àmifp(?n-
iàlis ianua, net pdenitentià Valet, nëclachrymæproiimt:
vein parabolaquiri'que virginum oftenditui, curiieædi-
cerenriDpmine ,<^)omine apéÿnobis,refpondit ipOnfos
Chrircus,nëfi:îbyoS;Egre(fo enimà corporeanima neque
flet,nequë porçft poenitety, riàtutæ foblatis infttumentis,
H
TA/.w.