p i M p
43$, F. Datiidde Augtifia
tumtantummodo requicfce,tequærit,dc cordis habita- |jiudatura>acfinonfuerint, 8ëgaudcrequodfuftitiùim'tis,
culo excludi t. Tertia qualitas ireeftdiuturna commotio, hcjm* cum tribulatiö pertranfiett'c, meritum eius adhuc
quaealiqaando rancoremfouet. Quidam habentd epri- Hmanet. Cogitareétiamdebemirsiquodhemoinhacvita
ma qualitate magis, Sc minfts de fecunda 8c tertia,quidam ifiheaduerfitate viuit.etiâ qui fçcùlô fetuiunt,fæpe grauio-
de fccunda magis quidam de tectia. Quidam abundant ! 'ra tolerant : Item quanta fanâffuftinuérint, & maxime 8C
in duabus ipfatum, quidam etiam in omnibustribiis, &
hi peflimi font. Ira cotitrariatuïvirtuti mànfuetudinis,pa-
tientiæ 8c mititatis, 8c dehoneftat difciplinam morum, &
facit hominem inconfideratum » quia rtéctimet Domi-’
num,nec hominem reùeretur * ira «tiatn non habet mifc-
ricordiam, nechùmilitatempretendiGScexcæcatintel-
leâum, ficut fumusoculis,ficiracordi.
Remedia ire funt, primumpl'ouida præmeditatioillo-
rum qua pofluntioccutrère> cam vérborum, quam fa âo -
rum contrariorum, Vf antepugnam fe homo ad patien-
tiam prçparet,&hoftem quaû infidiis paratiis êXpeófcet,vf
eo minus perturbent venientîa, cum fuerint pràruifa.Qu)
enimdebentin duello pugnare, antepugnamfolentar-
tem pugnandi exercitandbâddifcere, ‘vt ibbusaduerfarij
fciant fcuto exei pere, neimprouidi vulnerentur, & fuperentur.
fuper omnes Dominus nofter Ielus Chriftus.Et fi ipfe paf-
fûs eft tanta pro nobis, non eftindignurrt,fi nosaliquatd-
leranuis projpfo, 8c pro magna gloria noftra, Sc pro meriw
to peccacorum noftrorum, pro quibus vtilius modicahic
pati debemus, quam in f uturo plurima 8c acerbiora. Hæc
8Chisfimiliapfudenter 8c fæpecogitando,impetumità-
cundiæ 8C impatientiæ facilius fuperamus.
ACcidiæ vitiüm très habet fpecies.Primà eft quædam
dio pafeitur, faftidithominis confortium. Haec eft, quam
Apoftolus fæcülitriftitiamappellat, quæhiortemopeïaadnocendum,
Nam qui tune primum vültamari,quandohoftes #
C A P. L L .
Quod accidia tresfuntjpecies. _ *
amaritudo mentis,qua nil lætüvel falubre liber,tæ-
Irruunt fuper eum, nec fpatiumpræftupore, necconfi- j tur,procliuis ad defperâtionem, 8c diffidentiam,pronaâd
lium inuenit, quo euadat. Secundum eft os comprimerc ; fufpitiones, quæpadentemaliquando inftigatadnecem
tacendo,8caccenfamflammamirein corde fuffocare, ne fuïipfius,Iu&uirrationabiliopprefla.Hæcaliquandona-
fi euaporare permittatur, increfcat,8c alios incendat,ficut ! feitur ex præcedentiimpatientia.àliquando ex retardate
de igné materiali fæpius experimur. Ad hoc enim duo j veiimpeditodefideriocupitærei,aliquandocxprædomi-
oftialinguæ dédit Deus, dentes 8c labia, nefacileprofiliat j nantibus melancholia's humoribus, & tune medieorum
maxime cumintus incenfafuerit ignefu-
r o ris, vel infeéfca toxico liuoris. Ecclefiafticus, Facito oftia
orituo,8c c.Pftlra.Pone Domine euftodiamori meo.Ter-
tiumeft, conuertere fe ad alianegotia. quibus cor occu-
pe t ut loquendo, vel alia traéfcando, vt fie oblïfcatur çommojsonisfuæ,
ficut qui vultignemextinguere,fubtrahit
i ftipit es ardentes, vt fie diuifus ignis deficiat^ materiaper
! parteseifubtraéb». Quartum remedium eft verecundia,*
j qua homo modeftus etubefeit difeiplinæ fuæ detrimen-
’ tumincurrere, 8caliosfcandalizare,.8evimfacitfibimet,
reprimendoiram, vel etiam alios motus inordinatos, ne
honeftatis difpendia patiatur. Sic etiam timor reprimit
iram,ficut videmus inferuis, qui à Dominis fuis fæpe dure
caftigantur, Sc necaudent leniter contra mutire,nefor
te peiora eis infèrantur. Si hoc.poteft timor humanqs,
quanto magis timor Dei, fi vere infit menti, 6c maxime a-
mor ipfius boni. T am potens eft quifque malo refifterc,.
quanto amor boni-in cordis eiusaffe&u conùaluerit.
Quartum eftafluefcerefe, ftatim cum fentitur commotio,
admittere confilia prudontiæ,perpendendo quam noçua
fitiracundia, quae laedit con(cientiam,confundit famam,
alios feandalizat,cor inquiétât,Spiritum fan&um effugat,
to rm en ta meretur. E contra, quod illudpro quo irafei-
mur, iam ineuitabile eft^ fi faâum eft, vel fieri oportet, &
quodnihifproficimusrefiftendo^ nifi quod malum du-
plicamus. Tanta enim in hoc faeculo occurrunt aduerfa,
eft adhibere remedium, potius quam religioforunuSecu-
da eft torpor quidam pigritudinis, qui fomnum amat, 8c
omniacommodacorporis, hortet labores, fugit afpera
quaeque, friget ad operationem, ocio deleólatnr, haeceft
pigeitia proprie. Tertia eft , quxfolafaftidit ea quae Dei
func,ad alia agiliseft 6c alacris, oratio eft infipida, a lau-
dibus Dei ft abfentat,vbi caute poteft &auder,feftinat ex-
plere vel oci ter orationes debi tas,& ne nimis afticia tur radio
earum ,aflumit interim alias cogitationes vel occupatio
nes quibus intendät, don cc per ficiac horas, vel orationes
confuetas, 6c rumoribus pa(citur,ludis dele<ftatur,ex-
cogitat negotia,quibus occupetur.Nil magis eft ei onero-
fum,quam intendere Deo,& his quae fpedliant ad ftudium
& profe&um fpiritualem. Celia ei career eft, euagari au-
tem tarn corpore quam mente extra clauftrum diligit &
quaerit multifaria occafione. O mnis^vigor diiciplinae fpi-
ritualis grauis eft ei, 6c murmurat è co ntra, 6c conqueritur
de duritia praelatorum, 6c pro difciplinazelantium. Hoc
accidiae vitiumfignum eft ingratitudinis, quta tanta beneficia
contulit nobis Dominus, 6c confert quotidie, quod;
fidelem feruum eius dcccret nunquam ab eiuslaude ccf-j
fare,nunquam eius obfequium feftidire, Item fpoliat nos
multis mehtis 8c praemiis inccelo, tantam enim gloriam
omni bo A negligimus, quanta bona interim facere pofli-
m us,fed otiose earn tranfigi mu s.Et nulla vel modica mo-
ra preterit, qua aut non meremur, aut demeremur. Item
quod fi etiam omnem diligehtiamapponimus» qualiter cuminmultisoifendamusDeum,conuenienseft,vttemeanobifmet
rcitigemus leniterpatiendo,tamen vixom- à— J - JL ------a-------L:" J
nia portabimus , quanto magis fi voluerimus ea nobis
aggrauare per impatientiam, & rctinefe in corde per ran-
corem, necexpellere,vt euanefcantficutfumus, a.nte ob-
ruemur & fuffocabimur,quampoflïmus omniarefiften-
dofuperare, fient illi, qui cpntinuumfluxumreua»atis
nonexcreantjfuffôcaritur. Quid volumus verbacontu-
meliofa contra nos prolata retinere,quæ cum aura cranfic-
runt, quæ nihil nocuerunt, quantum fuit in fej necin rebus,
necin corpore, nec gratiam Dei nobisâuferunt,nec
honorem apud ho mines ,-fi nos non per impatientiam of-
fendimus nofmetipfos , imo potius magis gràti fimus
Deo ôc hominibus, fi contumelias patimur. Sic æftimepus,
quodadhucreftat nobis ad viuendum, tanto melius
expendamus, vt redimamus tempus, quod male amifi-
mUs.
C a p . L 1 I . — .
Denmedijsacöidti.
REmcdium accidie fimt, primum efficacius cogerefe
adeafpiritualiaftudia, qute maxime faftidit homo,
&precipuè ad orationem 6c celebrationem diuinorum,
quoufque per Defgratiaih vertatur nobis in obleiftatio-
nem.Si autem differatur talis gratia,nihilominus delabo-
relu&aminisaccrefcitmeritum, & virtusroboratur, 6c
mus verba màlediétorum 6cdetraâorum , ficutlatratus ! per cofuetudinem magisacmagisrediumminuitur.Deus
canum, vel clamores anferum, quos contra nos audimus, ! non requirit a nobis quod non dedit, kilicet gratiam de-
8c non curamus. Qui alterum contumeliofe-vitupérât, ; uotionis,fedhocvult vtquæràmus, 6c cum dederit con-
feipfum magis', quam illumdehoneftat. Ecce aliquando 1 feruemus,8c gratias ei agamus.Poflibile enini eftaliquem
in ltinereintemperies aerisamigit nos,8ccum euaferimus.
plus meren, in pugna laboris pro obtinenda
lætamur, 8c triftitiæ prions obliuifcimur, nec adijelmus vt
iterato eontriftemus nos pro priori incommodo , quod
iam prererijt jSiciam debemus pretetitarum obliuifciinquandoque
deuotioneetiamfinilproficit, quamfimultadeuotione
fiagraret fine.laborc. Quia de ifto poiTetforfitan extolli
6c meritum diminui , de illo aut cor humiliatur 8c me-
TormuL Nouttiorum. 4M
ritumconferuatur, Contra triftitiam autém maxime valet
frequens memoriabenignitatisDeij&intuitusbenefi-
ciorumeius , contracuius bonitatem peccata omnium
noftrorum funt ficut gutta ad mare. Item fit libenter cum
bonafojdetate, maxime qui de Deo fiepe loquuntur de-
uote.Iacobus.'Triftaturaliquisinvobisoretæquo animo,
&pfallat. Sic«<nimcorhilarefcit, ÔCÏpiritustriftitiaeeffu-
gatur.Occupatio etiam prodeft triftibus, vt obliuifeantur
triftitiæ.Pigris vtilis eft laboris exercitatio, 8c confuetudo
incommoai cogente ftrenuo magifterio,ncpoflintremif-
feagereproredio laboris, nifi débilitas fit in caufa. Item
contra tædium valet varietas aôtionis, vt ab vno tranfeat
adaliudopusbonum. ^
C A'P. ''LUI.
Quod feruus Dei in quatuor exercitiis debet ver-
- far t‘
SEruus Dei in his quatuor exercitijs verlètur,vtautDeo
intendat orando, pfallendo, meditando , ftudendo
deuotioni : aut de Deo traâet legendo, ftudendo feien-
tiæ,conferendo, difcendo,docendo: aut pro Deo laboret
operando,feruiendô,corpus caftigando,8c virtutibus ftudendo
: aut corporis rereâioni moderate indulgendo,
quiefeendo, cibum 8c potum fumendo, ad hoc vt corpus
pqftîc fpiritui feruire, Ecclefiafticus, Panis, 8c difeiplina» 6c
opus feruo. Panisad fuftentationem,difciplina ad corre-
âionéjOpus ad exercitationem. Afinus indiget pabulo,ne
deficiat onere,ne lafciuiat otiofus, virga quà impellatur,
ne pigre ambulet vel deuiet. Grauis accidiaeft negligen-
tetperloluere ad quod quis tenetur.grauior prætermitte-
re oranino ex tædio,grauiftima etiam aliosimpedire, 8cà
bono retrahere, nec pofte aliorum ftudia æquo animo fu-
ftinere.
C a p . L 1V.
Quod auaritia tres habet Jpecies.
iuris eflè. Sic in primitiua Ècdefia fideles fub Apoftolîs e-
rant,8c in monafteriisbeneordinatisclauftrales. Hoc eft
efficacius auàritiæ remedium,ficut Dominus docuiti Qui
nonrenunciaueritomnib. quæ poftidet,non poteft n)eus
eflè difcipulus.Iteratfi vis perfeâus eflè. vade, 8c v:ende o-
mnia,8c da pauperibus.Secundum,confiderareomnesp-
plcxitares diuitiarum, 8c laqueos auaritiæ, 8c paupertatis
libertatem » 8c vtilitatem. Diuitiæ enim periculofe acqui-
run tur,8c cum labore, 8c cum multa follicitudin e confer-
uantur,quia multorum inuidiæ patent,fùrum, raptorum,
1 poten tu m,fraudulenrorum ,vbi multæ funt opes,multi8c
quicomedunteas,tamconfumentium, quamfubtrahé-
tium. Anullofecurüseftdiues, necabextraneis,necd
proximis.Sic eft diuitibus in medio cupitorum, ficut car-
nificiin medio fameliebrum canum,diu colligun tur, cito
'amittuntur affligiint nondum habitæ, 8c amiflæ.Pauca fuf
ficiuntneceffitati, morscitojapitabeis,poenasæternas
amatoribus fuis lucran tur, ab his omnibus libera eft pau-
pertas. Pfalmus:Rapinasnoliteconcupifcere , diuitiæ fi
aflluant,nolitecorapponere. Fruâus diuitiarum,eftlar-
gitas eleemofynarum, fine illainfrubtuofie funt, 8c.perni-
tiofæ.Ecclefiafticus,Diuitiæ conferuatæin malum Domini
A Varitia tres habet fpeciès. Prima eft anxia cupido'
J l j L habendi, velacquirenditemporalia,fiuelequâtur
effeélusjûue nonj8c fie poteft auarusefle pauper, qui mo-
diçum habet,vel etiam nihil. Secunda, tenacitas canfer-
uandihabita, quænonpermittiteaerogari-hipiascaufas,
vel in vfus neceftarios côgrue expendi, nifi cum animi do-
lore.Tertia,aûgere diuitias,8c vndecunque acquirere, et-
j iam de iniufto, 8c turpi quæftu,vtfurto,rapina, fraude vr
fiura,8c alijs inhoneftis modis.Quidam laborant in prima
Ipecie, quidam in fecunda, quidam in tertia , quidam in :
j duabus,quidamlnomnibus.'HocvitiumvidetuApecia-
; liter contra naturam eflè , 8c ex fola praua confuetudine,
j velcorruptavoluntatemolitumefle,quôdexhocproba-
. tur. Quia mundusmulto tempore caruit hoc vitio,8c ali-
j quçgentesadhucputanturab eo immunes efle,vel fuiflè,
ficut gymnofophiftæ. Item,quia multilæculo perfeélere-
nuncianteSjCum ab alijs fçpiusimpugnentur,ab hoenun-
quam deinceps pulfantur,nifi forte propria mifera volun-
. täte fe>fubijciant. Qui autem fe iemel eius laqueo alligari
permiferit, vix vnquam de cætero ab eius compedeliber
erit. Vnde videmus religiofos quofdam, poft paimamfæ- j
enliabrenuntiationem, quaab eius laqueisereptifuerant,
rurfuminuoluiaùaritiæretibus, 8c infatiabiliter fitireres
aliénas,qui priusproprias contempferant propter Deum.
Sic Iudas omnibus fuis renunciauerat,poftea fur faâus 8c
loculoscoliigens, Dominum maieftatis vendidit, 8cla-
queo fe fulpendit.
fui cedunt.Semen accumulatum putrefeit, feminatum
! autem fru&ificat.Tertium remedium,côfidentia de Deo,
[ quinonrelinquit fperantesinfe, iuxtapromifliim ipfius:
IN olite folliciti eflè dicen tes, quid mäducab imus?dut quo
operiemur î feit enim pater vefter coeleftis, quiahis ofiini-
bus indigetis.Qui enim fie fecit hominem, vt alimétis in-
digeat,non patietur eum perireperneceflàriorumfubtra-
(5kionem,fi eius cure fe committat.Matth. Quærite primü
regnü Dei,8ciuftitiam eius,8c hæc omnia,f.necèflària corporis,
adijcienturvobis. Si.n.mali8ccrudeles homines,
imo beftiæ^c bruta filios fuos nutriun t,mu 11 o magis o . ili -
mus 8c verax Dns filios fuos non deferit , qui etiam beiA-
gnus eft fuper ingrat os 8c malos, quanto magis fuperbo-
nos,qui oém follicitudinem fuam in eum proijciunr.Non
vidi derelibtum iuftum, nec fernen eius quærens pané. V-
num ex tribus à Deofperandumeftauaritiam proijcien-
tib.jp Deo. Qui aut procurabit homin é in nsceflàriis, aut
cum pareb viétu, 8c in penuria,dabit homini vires,quas m
abundantiapoflèt habere. Et hoc eftiucundius, de mbdi->
co magis eflè fortem. Aut quod fubtrahit corpori,refun-
det menti,in confolatione fpmtuali,vt libenter careat cor
porali abundantia,quæ fpiri tualibus délit iis felicius recô-
penfatur. Infuper magnam gloriam in coelo meretur patienter
tolerataproChrifto penuria temporalis.
. C a p . L V I .
Quod quatuor JpeciesguU.
G Vlæ quatuor funt fpecies. Primaante debitumtem-
p.us,vel fæpius quam debeàt comedere, preter ne-
ceffitatem more pecudum.Secunda cum nimiaauiditate,
8c impetu quodam vorare, ficut lupi , vel canes famelici.
Tertia, nimis impiété fe potius,quam reficere,id eft, plus
funiere,quom fit neceflè, ex cöfideratione vel deledatio-
neGulæ.Quarta, nimis lauta8cexquifita quçre, hæc nü trit
auaritiam,ficut prior aceidiam vel pigridam. Qui delica-
ta quærit^cupit diuitias,vt poffit habere quod cupit 8c appear.
Nimia vero ciborum repletio pigrumreddit, quia
vas plenum ponderofum eft, habetat etiam intelleétum,
8c affeâum deu otionis obruit,8c réfrigérât, 8c agilitas retarda
tur, 8c in fomnum deijcitfuperflua repletio.
C a p . L V I I .
C a p. LV .
De remedÿs contra Guîam.
De remedijs tribus auaritia.
REmediaauaritiæ funt. Primum omnia pro Chrifto
relinquere,8c fub alteriusregimine,8cpfouifionevi-
uere. Et fi qua habueriteiplenerefignare, 8c in nullofui
REmedium Gulæ eft contra primam fpeciem, fuïficit
fola bona voluntas,vt nolir prius vel lçpius comedere,
quam fit conueniens.Infirmis autem non eft lex pofita.
Iuuenes vero 8c laborantçs, ficut exigit necefli tas, difcrc-
te refici poflun t,quando confuetudo, vel Ecclefiaftiça in-
ftitutio non répugnât;
Contra