Hill
Item habètur in Talnyit, iniibrp vö-
bernatpr exiftat, omnes vnanimiter, & eorum per fe qui-
libet refpondebi.t,fe in Deum credere qui cieauit caelum
cato Quidufin, in c. decern genera erant in Balylone : legunt
& terrain.» mirabiliterqueregit omnia & gubernat. Va-
'Magiftri ,Jpurii & Gabaonita, omntsirunt in tempore futur0 iu-
num eftigitur a quocunqüe qusrere quodpetens ipfe te-
Jlificati: hoc eft opinio , Ezechielis , ficut fenptum eft : Effun-
nec.S.ed quomodo pater, quod in Mediae tempore felua-
: dam fqper vosaquam mundam, &c. Ecçe quanrperlpi-
tio eius fiendaeratGentibus, 8c ex his populum nouum
cuum eft per diâas authoritates , quod in temport fu*
Deuseflet creaturus? hoc enim per plurimas Prophetias
turo quod ipli pro tempore Mefliæ acceperunt'» norifo-
manifeftunveft. Primum quidem didrarper IacobPa-
liun illi qui erant degenere Iftael, verumetiam quæcum-
triarchaminGenefi; donecveniat quimittendus eft, ipfe erit! que generationesgentium,medianteaqua, eorumpec-
expect.itio gentium. Item Zacharias : &qpplicqbunt gentes cata mundari debebant, fed de fpiritu lan&o, pereun-
multauADominum indieilla, &eruntniihiinpopulum. Item 1 dem PrqphetamEzechielem in eodem capite,vbi fic feri-
iQ Pfeltnis -.Scribantur hac ingenerations altera, &populu$ qui bitur, &Jpiritum meumponam in media veflri: 8c in Caldai-
creabitur landabit Dominum. Vftra prsfatas Prophetias, eft ea translatione feribitur CiCySpirttumjanflum meum dabo
qusdam nobilis authoritashocidem aflerensin Berez.it invifeeribusvefiris.
Rabba, de Rabbi Moyle prsdicatore, cap. 90.fiipra illud
Genefi$ j dixit ouoquerex ad Iofeph ,'egp fum Pharaon:
C A P I T Y I V M X T
dixit Rabbi Ocbalr, ex ego Pharaonisquierat homo carnalis,po-
terimus addifeerequod aliud eft, Ego Domini nofiri Dei, quia eo,
quod Pharao dixitad Iofeph, Ego {\imf3hatao,dignusfattus
eftlofepf), vtomnebonumMud confequeretur-y fed quandovene-
rit Ijego Deivt cum dicit, ego feci, ego feram, ego portatacumaquimundat.
De humilitate Mefia, & eius equitations in afina.
QVod conuerfatio Mcflis nobifeum in paüpertate 8c
humilitate fucura erat :Item quod fiiper annum ad
b o, $cegofeluabo-, quis dubitat quod multum bonum habea- 1 tempium, in habitu pauperis venmrus erat, & quam
nm ? Creditfor fan quod mundi redemptor., acceptor perfçnarum
exiftat l certe non -yfed qutcunque corde, verba, propere crediderit
in eum,faluus erit atque liberatusiferiptuyt eft in ieremiayln die-
bus illis feluabirarluda; id eft, confejfor veritatis, quia Iu-
das interpmatur ,in tempore confitens :&inlftia j.Conuerti-
^nini ad me, & lalui ericis omnes fines terrae: Item ibij quia
mjhi curnabitur omnegenu: &de ipfodiftumeftj dedite
in lucem gentium, v t jS lahis mea vfqüe ad extremum
terras. Satis çalamex huiufinodi authoritatibus 8c vtr-
bis ciun tarn copiofis Prophètes roboratis-, patet conclu-
fionem nóftram fore bene probatam. Item habetuf in
MidraßUim, fupra illud I{àiæ, in die ilia erit radix Ieffè quæ
flat in fignum populórum , ipfumgentes deprecabun-
tur, & erit lèpulchrüm illius glopofom,<fixif Rafà Hamni-
na:ex hoc mtelUgitur, quod rex Heßias non venit,nifivt legem atque
praceptagentibus prabeat. Quad aucem Me (fias, ex Gen-.
tibus quæ adèius fidem & credulitatem venturæerant,
facerdotes create debebat, probatur fiibrnde: fed hoc ni-
mis yidetur difplieere Iudæo, nimisque proinde gmua-
tur quod alios aoceatur D ef lacerdotio Vllo modo fung
i, præter illos quiXunfdegenere Aaron, fed ante M e t
lise aduenturn, verumtenebant,poltea vero minifne. Eft
etiam poft Chrifti aduentum fecerdotij gratia mirabili- j
ter ampliata , yt patet per quandam authoritatem quae j
eft in Mtlchilta: dixit Rabbi Barachias de eo quod dicebatlob\£o- '■
ris non manfit peregrinus; boce/? vtique,quiaparatifuntpere-
1 grini, vt tempore Meßia, Dei facerdotio fungantur,ficenim habetur
in ifaia : Adiunge.tur aduena adeos, ~& ad haere b it do--.;
mui I acob : jßud autan adhærere» facerdotio minime cohuenit-J
Sic namque dicit Aquilonperegrinus, legisperitut, quidfonat illud,
DeuteroUy amat peregrinüm, & dat éi'vidlum& veftitum?
Jüi autem reßumderunt eh nouer is quod lai ob pater noßer nil aliud
petiit aDeoßbi dari ,in Genefi, & dederitmihi panem ad ve-;
feendum, & yeftimentum ad induendum : Tu ergo quino-
uißme venßi ad hós 5 nonne vt fimilis Jacob exifias., contentus es .
quiprimogenitus d Deovocatus eft't Verumtamen non imaginer is,
quod Jacob , duntaxat viäum & vtßitum à Deopetierit ; fedfeire
te oportet quod Jacob dicebat fic, Dominus promifit mibi qtiod erit
meum,& per totumfeculum bonum de me produfturuseft: quomodo
ergo fciam quod hoc debeat implài : hoc erit, quando egreäien-
tur de me facerdotes qui Dei facrificium panem comedant , <& fa-
cerdotii veßibus induantur. Tarnen probare pollicitusfiim
quod feius Gentium, .poft Melfiae aduentuiÿ,, per bapti-
fmum aquæ & fpiritus fenâi fienda erat. H oc liqaide pa-
Ä*t per Ezechielem Prophecam, vbi fioait; effundam fuper
plurima vulnera 8c pafliones paflurus erat, liquide paret
per Zachariam Prop heram exigea fat is plu S ton, iubilafilia
Hierufalem,eccerex tuusventetttbï tuftus&faluator:& ipfe pauper,
afeendensfuper afinam &puüunifilium afina.Eodemmodo
quo per Prophecam enatratum eft, Dominusnofter
Ielus Chriftus venir ad Hierufelem, vt no&doeeret quod
eiusaduentus non erat Vcdiuitiasvel Eoelicitatescorpo-
ribus daret, fed animabus.' Etelegit fibi difeipulos pau-
peres, & temporalibus bonis earentes,feientiæ defe<5tub-
I0S & caucelarum quarumeumque, quorum prædicaçio-
ne , ad fidem catholicam mundus conuerfiis eft. Et lu-
per eandem Zachariç Prophetiam dicitRabbi Salomon,
quod impoflibile eft texrum ilium dealiquo alio deela-
rari quam de regeMeflîa, quia moxfequitur, & loquetur
pacem gentibus, & potefiaseius d mari vfqueadmare, & dflu-
minïbus vfquead fines terra; 8c non reperimus ( dreit Rabbi
Salomori ) fimilem principem ip templo fecundo. Ipfe
namqueimàginabatur quod Mefliæ poteftas deberet efe
fe temporalis » videlicet quod ipfe ex fua perfona ma-
gnam præeminentiam &poteftatem habere tin mundo.
Et ad veritatem non eft iic-, qufe rêgnum Chrifti de hoc
mundo non e f t , cum eius poteftas fit mere Ipiritualis.
Quod autem dicit textus, à mari vfque ad mare âefignat
quod fides eius debèbat extendi per mundüm vniuer-
fum.Item eft quçdAn authoritas in Berez.it de Rabbi
Moyfe pïædicatore : quid yoluit dicer e Jacobin Genefi li-
gansadvineam'pulhimluum, &advitem (ôfilimi )afi-
nam fiiam ? Ofiendit nobis, quod cum venerïi Mffiias/idfaluan-
dumlfrael, ipfi'metfirabit afinumfuum & equitabit fuper ilium
& remet in Jfrael cumpauperfdte. Ergo videant omnes quo-
modo verba iftoruni doctorum nbftraip intentionem o-
ftendant,catholiçæ veritatisl Item habetur in quodamli-
bro voc^o zàfrat: flicit Rabb'ÏJoftGalilaus5 vent & difee quanta
eft merces régis Méfia atque rem u neratto iufiorum credentium
ineum : bac poterie addifeere abAdamprimo parente, cuinonntfi
ynumfolum praceptupr'acepit Deus, quod erat cejfire ab opéré quo-
danr,qüçd quia tratisorefùs eft fibi & omnigenerïftidab eodepro-
cedentiyfquè ad finem faculi, mortem eau fault; & certutheft,
quod maioris quantitatif eft meritum boni operis quam punitio
mali :ergoregis Méfiar qui àffltftionumpanas atquepafiônes &
mortem pro peeçatoribus patit tir,fiait largius narrai Ifaute, quan-
ta debet ejfe remunerate potefi imaginari, & quantum erit bonum
quod propterea nobis débet euenire. Item , eft quædam
authoritas inSanhedrim c^tp.col. jfrael, quæ fieibr récitât:
Rabbi O fua filius Leui reppent Eliam & Rabbi'Simeon filium
Vft aquam mundam, & mmdahimint abomnibus iniquitatibus locaij fiantem ad portas paradifi, dixitqüe ei Rabbi Ofua lbo
veft 'is,&ab omnibus idofis vefiris mundabovos ,füfïa. quod, ego ad gloriam paradifi : dicunt eiyita, fi Dominas ifte voluàit:
haberurinlibroderflftM, mc.yambac<juipunm.iàsfii,d*es ! dixit Rabbi Ofua, fie -, duos homines vidtbam, fed voces triiim
expiationum: dixit Rabbi Acquiba: beatieftis Jfrael: cor am quo . audiebam : glofiat Rabbi Salomon-, quod gloria Dei cum illis erat
eftis iufiificati vel mundificatt ? aut quis eft tile qui mundi fic at vosl j ibi: dixit eis Rabbi Ofua ; & quando veniet Méfias T dicunt eh,
quia ipfepater vefterceeleftis eft.Jtcutfcriptumeft. EfFundim fu- , vade&quare abipfo eodem: qui aityybi report am cum ? dicunt
per vos aquam mundam, &c. Et habetur, fens Ifeaelis, Do- j ei-, ad portam Roma-. & ille-, qua funt eius figna ? Rejponde-
miniiseft : quiaficutfons mundatfordes, fic Deus ifraeltspe'cca- runt : repêrïes eum inter paupercs, vulneribus pqf ionatumyficut
■ ’ ,__________________ ______ '______v‘ . . iftias
Meflis.
ihronas principalis;
jfaias ait) vere languores noftros ipfe tulit, & peccata ho-
ftra ipfe portauit, & nos reputauimus eum quafi lepro-
fum, percufium äDeo & humiliatum: Juitergo adeum, di-
xitque iUi-, Domine,quando verliest qui ait, hodie-.poft aliquot vero
Mies reuerfus eft Rabbi Ofua ad Heliam, dixit que illi -, in emit us eft
mihi Mef ias: me enim ab eodem, quarente quando venire deberet,
rejpondit mihi-, bodie: Cut Helios rejpondens ait -, verum dixit tibi:
nam, Kodiefi vocemeiusaudieritis. Ab hac authoritate
egbextraho quatuor coclufiones. Prima eft; quodatem-
pore huius dodloris Rabbi Ofue, cmfait'hodie, fpntplu-
resquam milleduceritianni, Mefliasiam natuserat. Se-
cunda; quodfefiioprincipalis, Mefliai, 8ceius thronus
principalis fit in R öma.Tcrtia;quod licet primus eius ad-
uenüfe füeritin illo tempore äquofluxeruritanni 141z.
cum toto hoc tempore, adhuc quotidie venire non cefe
fet, & illos videtqui ad do<Strinam eius 8c fidem conuef-
tuntur. Quarta eftj quod eius conuerfetio foit cu. pauper-
tate 8c humilitate j & h s c eft principalis intentio capitis,
C a p i t v l v m X I I . & finale.
Quod aduentusveri Mefia debebat prim per certum praconemin
deferto nunciarty & quod Judaorum captiuitasfuitpropter ingra-
titudinem , quam erga ilium fabuerunt Jtidai, qua odiumgentis
nuncupatur; & quod ab inde Deus pater caelum claufit, ne oratio-
ms Judaorum audiantur -, verumtamen conuerfionis tamtam
femper,pcenitentibus & baptizari volen-
NOtum etiam eft, quod aduentus feluatoris noftri Ie-
lu Chriftipaulo antequam effet Gentibus reuelatus;
per b.eatum Ioannetn Bapriftam filium Zachariæ filium
fecerdotis rempli Hierofolyraitani annunciatiis fuit;
quem quidem loannem Rex Her odes in vinculispoluit,
eo quod eundem regenl beams Ioannes increpabat,
quia vxorem fratris proprij in vxorem acceperat contra
diuinami gem, & finaliter mulier ipfe fecit illi caput am-
p 11 tari, prout lacius Iudæushanc hiftoriam reperirepo^
teritinlibrolofephi, vbi étiam narratur quod diófcus Ioannes
in flfiuio. Iördanis Dominum Iefiim Chriftum ba-
ptizauit : quamuis iftud verbum poftquam natus fum
noniegi; fed ab eodem libro, Magiftri Iudæorumabra-
ferant, pro vt credo illos & alia multa de Talmut abra-
fiflè. Sed ad propofltum redeundo j ipfe beams Ioannfes
pergensperdefertum, clamabat ad populum, dicenso-
mnibus quod conuerterentur & pcenitentiam agerent
peccatorum fuorum , quia regnum'Dei appropinquate
BaptizabaÈ autem illos qui adeum veniebant, quod tarnen
totum inaduentu Mefliæ (prout di<5lum eft) fieri
debebat vt per duos Prophetas merat prognofticatume
quorum primus fueratlfeias, vbi fenât^mloanneravo-
cem appellat, fic inquiens; vox clamantis in deferto, parate
viamDomini, reftasfacitefemitas Deinofiri, 8tc. Secundus
Propheta, fuit Malachias ; quiin quodam loco, beatum
loannem Angelum appellate In alio vtro,Heliajn: primo
vbificaite tcceegomittam Angelummeum quipraparabitviam
antefaciemtuam, & ftxtim veniet adtemplumfuum dominât or
quern vos quaritis, & Angelus teftamenti quern vos vultis, ecce
venir. Nonne omnibus nbtum eft, quod eodem modo
quo hie Prophetauit Malachias Propheta, itafaéhim eft?
quia pâuk) poftquam coepiAprædicare, veras Melfias reuelatus
eft, & omnibus publice diuulgacusCe 8c illud deli-
gnat iftud aduerbium, ftatim. Deinde idem.Malachias
Propheta, in fine fuæ Prophetiæ 5 beatum loannem, Heliam
appellate ecce ego vobis mittam Heliam Prophttam * antequam
verdat dies Domini magnus & terribilis, & cornertet cor
patru ad filios,&corfiliorum ad patres eorum: iftud opuslau-
dabile, beams Ioannes eft operatus. Sed quod Iudæo-
rum captiuicas, propter ingratitudiném quam èfga verum
Meflîam dc hombile peçcatum habuemnt, exiftat
caufe e clare pateç per quandam authoritatem libri vo-
caxi,addhebarim Rabba-,id eft,Deuteronomius magnus, vbi
fic habetur: quid voluit dicere Mo fes in libro Deuteronomfy Ge-
neratio pemerfe 8c infidèles filij ? hoc eft: quia dixit Deus J f
raelÿ vos eftis fitii infidèles, qui c uni ejfetis coram me in monte Sinui,
dixijiis-, cun<ftaquasDominuslocutus eft, faciemus
8c audiemus : Ego fimiliter dixi vobis'eadem bora -, ego di-
xi, dij eftis 8c filij excel!! omnese fedpoft hoc, vbi dtXiftis,
Ifti funtdij tuiIftael, quite eduxeruntde terraiEgypti,
ibi rejpondi vobis , vos aucem ficut homines moriemini,
8c fieüt vnus de principibus cadetis e poftea ad terram
patrum veftromm congregabo v o s, in qua mihi tern-
plum xdificabitis: Tuncegodixi vobis-, nunquam eritisabeodem
patria transmigrati: Cum autem dixiftis non eft nobis
pars in Dauid, nec htereditas in filio Ifeij fimiliter ego dixi,
& Iftael captiuus migrabit de terra fua, & ca:tera. Si
quis volueritiftam authoritatem diligenter eonfiderare,
elate videbit, qualiter intentio noltra concludetur ex
ea. Patet namque & perlpicuumeft, quod Kocverbum
allegatumj fcilicet, non eft nobis par sin Dauid; quod quidem
verbum diXerunt Ifraelit* propter malam relpon-
fionem quam eis dederat R oboam, non debuiflet propterea
ingredi captiuitatem; nec reperitur quia ideo eif-
dem temporibüs eflentd Deo puniti tali punitione, ficut
ifta tarn longa captiuitate. Captiuitas namque Ba-
bylonis propter idololatrias peccata » & Prophetarum
homicicfia, & adulteria, fadta eftj 8c non plufquam fe-
ptuagintaannisdurauit: quo ergopadto credendumef-
fet, quod propterillud verbum quod tempore Roboam
dixerant -, ad fume tarn longam captiuitatem condemna-
ti eflent, quae mille quadringentis annis iam durat ela-
pfis ? quare n^ceflario didendum eft quod hie Dauid
in Prophets authoritate nominatus, quem ( pro vt aß»
feritur) negaueruat, ita quod propter illud feelus ad
tarn grauiifimam captiuitatem lunt condemnati, nul-
lus efle poteft alius quam rex Mefllas; de quo eft qus-
dam authoritas in libro magho lamentationum, lamen-
; tatio magna vocato , in quo dicit R abbi luda; ft hie rex
j Mefias, Deus vnus eft-, Däuid eft nomen eius. Intentio huius
do6toris e ft, quod Hue ante tempus pafllonis eius, fi-
j ue po ft, femper vocatur Dauid : & elicit ibidem Rab-
! bi Thahuma j Vis authoritatem ? ad hoc reptries in fecundo
Reg. Magnificans felutem Regis lu i, & faciens miferi-
cordiamChriftofuoDauid, 8cc. Non dixit, Chriftöfuo
& D auid, quia videretur Chriftus vnus & Dattid alter fed
dixit, Chrifto fuo Dauid j adoftendendum quo ipfemet Chriftus
eft ipfemet Dauid. Concluditur ergo myltum bene
ex authoritate prxmifla, quod propter ingratitudinem
quam Contra Mefllam habuerunt, ad hanc prsfentem
captiuitatem foerunt rationabiliter condemnati. Item
reperitur in T almut, quod idem ipfi doftores tempo-
ris illius & legis periti dicunt -, Quomodo fieri potuit
quod in templo fecundo in quo nulla fuit idololatriaj
vt nec alia i^nominxofe peccata -, vbi erant quam multi
religiofi v ir i, probi homines , fepientes & iufti, tarn
feuiflimae punitionis rei facri lunt •, vbi nullum aliud
feelus erat, nifiinuidia 8c odium gratis? & certe verum
diciirit Iiidari huiüs temporis non tarnen inrelligunt;
hoc , propter odium & iniquitatem quam erga Mef-
flam habuerunt, illis contigifle j-propter quod, procul-
dubio äd hanc venerunt intermi,nabilem captiuitatem
condemnati: & non folum iftud euenit eis., verumetiam
& aliud quod deterius e ft; quia Deus cum ab eis
fit ignoratus 8c ex toto contumaeiter negatus, ianuäm
cceli totalirer claufit, vt nullius Iudari audiat oratio-
nem. Quod vtique patet per quandam oratioriem quam
habent in Talmut, in libro Berachocbot -, id eft, benedittio-
nem, in capit. Heuvmdim j id eft, nonftabunt. DixitRab-
bi Eliazer : a die quo tempium fuit deftrudlum , ora-
tionis port* claufie lunt, ficut feriptum eft inlamenta-
rione Hieremis fed cum clamauero & rogauero , e^-
clufit orationem meam. Ite^ dicit ipfemet: a die qua
fuit deftruäa Hierufalem, quadam tabula ferrea interpofitaml
inter Hierufalem & patrem eorum ceelefiem: fic enim feriptum
eft in Ezechiele -, & m liime tibi fertaginem ferream, 8c
pones earn in mumm ferreum inter te 8c inter duita-
tem ? Attamen 11 beneprobabftnus quod portae orario-
nis claufe lint, certum eft tarnen, quod ports conuer-
lionis omnibus temporibus lunt aperts -, 8c hoc patet
per quandam authoritatem , in MidraftiUm z dixit Rabbi
E
Exod.19.
Pfalm. So.
G