Hur. tn .
Ep!ft. ad
Ephef.
Philip, i.
Hier*, in libre
dt vita
Paula.
I ’ I B
Beda in lib.
biß.Anglo
rum.
Sedulius
lib. 4.
Deoffic.I-.pifc.
lido rum virtus, xgrotantium mcdicusjemuridatio lepro-
forum,paraelytorumrequies,efurientiumpanis,fitientiu
fons.nudorum proted;Q,dequaHieron.intradatu Epf-
ftol®adEphef Gru^ Chriftisnon lolum nobis,fed8c An-
gclis cundifq; in ccfilo yirtqtibnsprofiiit&aperuitSacra-
mentum, quod ancea nefciebant. Quiaergo illo die quo
crucem o fcul amurh u mil i a cu s eft pro nobis vfq; ad mortem
crucisj bene cpgruum eft, vt tora deuotione ante crucem
profternamur, non creaturam aliquam colendo,fed
ipfu m qui in ea pr.flus eft > odorando.: 8c illttd vexillum re-
giuqi Chriftifangninerubuicatum, venerandum,vtcor-
pore profternamur ante crucem, & mente ante Deum, q»
ionatillud , quodadorandodiceredebemus: Crucem
tuam adoramusDomine, & fandam Refurredionetuam
laudamus &glorificamus. Ec B.Hieronym.de'vita Paul®:
Proftrataerat ante crucem quafi Dominum k^crucepen-
dentemcerneret. Hoc eniro fignum bellicum inter alia
pretiofiuserat, eoquodlmperatoremprxcedere&adorari
ficaturautem ifte cereüs per columnam nubis, quæ filios I $
Ifrael in node illuminauit. Vnde in benedidionecerei '
dicitur: H ®c igitur nox eft,qu® peccarorum tenebras column
® illumihatiqnp|mrgadir; Secundum autem côïùeî*
tudinem Roman® Ecclefi® eodem die benedicitur cera
oleo mifta, & inde debenragni fieri vfque âd odauas Pa-
lcfiçrefèruandi:in quibus omnibus fignificatur agnus pta
nobis immolatus ad memoriam producédus. Eavero die
generalis in Ecclefia céïebratur Bapti frnus, e o quod fuam
cfticaciam fortitusfirex paffione IefuChrifti. Vndelegi
tur prima ledio de Gènefi, qu® pertinet ad fanftificatio-
nen: Baptifmi.Vpde feribirur: Spiritus Domini ferebatur
luperaquas. Alia autem de caufa legitur ledio de Genefi,
fc.in principio crcauit Deus ccelnm 8c terram,& quiaroy-
ftice per opera creationis intelliguntur opera recreatio-
nis,quibus completis eadem dierequieuitSaiuator. Le-
guncur autem leâ:ionesfinetitulis,tum quia Chriftuscaput
noftrum nondum eft nobis redditum,t utn& propter
a milicibus folebat.Seribit eriam Beda inlibr. hiftori®/j Neophytos,qui nondum etiam habent notitiam feriptu-
Anglorum,quod Qfvvaldo fideli regi & Chriftianiffimo, rarum, quibus non expedit pr® mitcerenominalibrorum
qui in pericul6pofitus,fubico fecit crucem:eaqueadorata | .Secundalediofimiliter pertinet ad Baptifmum , qu®eft
abipfo&abyniuerfo exercicu fuo, poft orationis effu- exExod.Hoc,fc.fadumeftin vigiliamatutina,&c.vbia-
fionemconfcquutuseft vidoriSm. EcSedulius deipfain gitur defubmerfioneAigyptiomm , & detranfitumaris
Pafchali carmine: Quatuor inde plagas quadrati colligit. rubri jper quxfiguraturremiffid peccaroruminbaptifmo:
otbis;Splendid9audorisdc vercicefulgetEous.Occiduo &tranfitusdetenebris peccatoru
: V '.Mat ib. 17.
I- c
1 ibidem.
. ibidem.
____ Splendid9 audoris dc vertice fiilgct Equs.
fact® labuntur fydere plant®, Accurn dexcra tenet, médiû
l®ua crigic axem.Vnde non immeritp crux v-iuifica nomi-
natur: quia fieffi primus Adam qui fuerat caufa perditio-
nis,perquatuor partes mundi dilperfuserat: fic Fecundus
Adam,qui caufa eft fàluationis,quatuor partes mundi fta-
tu fui corporis comprehends in ligno.Tres au tern adora-
tipnesfacimus ,quia ter propter nos Çbriftus fuitillufus:
primo, flexis genibusvelataeiu.s facie in atrioPontificis;
1 fecundo,anteprætorium qnillotradito IudçisàPrlatOjVt
'Matth 2.6' crqcifigerent eu,milites.piefte.ntes.corona de (pinis, flexis
1 17 gertibus illudebantei:tertio,quandotranfeutesdicebant
Chrifto in cruce; Vahqui deftruis templum Dei,dcc. T ri-
pliciter aüt crucifixus legitur Dns illo die.Hora tertia lin-
guis Iud®orum diccntiumjT olle,tolle,crucifigeeum;hp-
rafexta.cumpofitusfuitin cruce: hora nona qn expirauit^
Eædem hor® per totuin annum ad celebrandum Miflas
canonice funt inftitutæ, quæChrifti paffionem myfticc'
repr®fentant.Vnde diebus feftis horatertia;diebus profe-
ftis, horafexta; & in iéiuniis horaûona celebratur Mifla.
Sunt & alia quæda j .> generalia ad hoc triduun? pertinen-
tia,vt tres vigili® trium noótium, qu® treshotas generalis
eclypfis defignanr,quando, tefte Euangelio Luc®>fol pb-.
i feuratus eft,& tenebræ faâæfunt fuper yniuerfam terrain
I abhoralextavfqueadhoram.nonam.-qjinfidelesaccidil-
fe dicebant naturaliter,npn miraculofe.Quod elle no po
teft,ficut patet in Epiftola Dionyfijad Apollophanemrln
memoriam igirurillius eclypfis,qu®fuit horistribus,&
nos tenebras tribus noâ:isfacimus& câdelasaccédimus:
j & fiiccefliue eas extinguimus, vtdefedlumfidei Apofto:
[lorum fignificemus. In ThrenisHier.legimus*, quiaficut
Hieremias Io fi® mortedeplorauit,fic.nosChnftipaflip-
nera. Diurnum officium filcntçr dicitur,fed n oólur nü altè
cantatur. No&urnum.n. officium fignificat vatidnium
pTophetarum,qui alta voce qu® deGhriftoventura erant,
pr®dixerunt.Hor®aUtemdiei>quibusinEuangeliocom-
parantur-A poftdli cantantur lubmil&quiaprçdicàtio eo-
rum ceflauit in paffione.Ad Benedidus au tern dicitur an-
tiphonavoce terribili& altadignificas cohortis tumultû,
quamaiduxit ludas, qncum gladiis &fuftibus tradidit
Chr i ftum.Ignis autem qui referuatur, fignificat Chrifti di-
uinitatem,qu® licet occultaretur,non tarnen extingueba-
tur*
C A .P. X X X X V I I L I
POftParalceuen fequitur fubbatu fan<ftum.Sicutenim
completis operibus creationis diefeptimorequieuit
Domin’ ab omni opere quod patrarat : ita completis ope-
rib9recreationis fepcimadieDomin’ in fepulchro requie-
uit.Incipit autem officium illius diei à benediótione cerei,
ficut pr® ceptum eft ex conftitutione PapæZozy mi.S igni-
Dionyfius
•dApello
Abfoluris
Paraleeues
myfteriis
tandem
peruenit
adfabbatum
fan-
<Sum,cu
iu*quo<5
tpyfteria
nunc up
rit & cu;
rat.
Gen.z.
Matth. 1
ibidem.
Exod. 14,
Efai.*
Deut.$ i,'
Bar.}.
peccarorum ad poenitentiædefer-
rum. Cum. n.tefte Apoftolo,Ghriftus mortuus fit propter
peccatanoftra, & refutrexit propter iuftificationem no-
ftramj debemus&nostranfire de morte culpæadyitàm
g lo ri® , deÆgypto > id eft,de renebris peccatorum.debe-
mus tranfire ad claritate virrutum.Notandum auté quod
officium huius diei inyefpera débet celebrari, qui perti-
tinetadrefurreôionem. Similirer 8c vigiliæ illius noélis
non debent appellari tenebr®> led potius gloria refurre-
«Skionis. Tertia le â io legitur de Efaia: Appréhendent fé-
ptem mulieres virum vnum, Ôcc. In qua oftenditurquod
gratiæSpiritus lan«fti&donafeptcm in Bapdlmo dentur
baptizatisjpleniffime tarnen fuerunt in Chrifto; Vndefu-
.per pr®diâum locü Efaiæ dicir Origenes:Spiriius famftus
in alijs fanâis inucit h ofpi tiü tri b ulationis, in folo. Chrifto
habuit domiciliü quietis. Quarta vero ledkio eft Deu-j
teronomij.Hoc fc.fcripfit Moyles canticu,& docuitfilios
lfrael, quæ pertinet ad in ftruékionem renatorum. Quinta
vero ledioeft Baruchs fc.audi lfrael mandata vit®, &c.y’bi
agitur de promiffionepræmiprum,qu® per Chriftî paffionem
baptizatisfidelibuslargiuntur. Leékis autemle&io-
riibusvaditproceffio ad fontes cum lætaniis. Immittitur
autem cereus fonti, ad defignandum quod taéku fuæmü-
diffimæ carnis vim regeneratfuam contulitaquisi.Proeter^
ea cereus fignificat columnaignis & nubis,quæ filijs lfrael ^eß.i},
præftabat refregerium contra cal orem ,&illuminationem
contra tenebras no6kis. Sic virtute Chrifti datur baptisa- j
tis refrigerium contra incentiua vitiorum, & illuminatio-
nem contratcnebrascæcitatis&ignoranti®.San6kificatis;
autem fontib9 redit proceffio ad chorum çum lçtaniis, &
fineintroituàKyrieeleyfon in officium M ill® , quod per-1
tinetad gloriam refurretâionis.Poftea veroafta voce càn- !
tatùrGloriain excelfisj& tunc pullantùr omnes campanæ
in fignum vniuerfalislætiçi®de refurreékione. Poftea legi- ' ”
tur Epiftolaad Colofl. Si conlurrcxiftis cum Chrifto,8cc.
Poftea alta voce cantatur Alleluia.Et quia gradis reftat labor
poftprimam refurredkionem donee veniaturad fccü-
dam,ideo fequitur Traékus:Laudate Dominum,ôcç.Poft-
eavero legitur Euangelium fecundum Matth. Veipere
autem fabbafiï&c. Ilia die non cantatur Offerenda : quia
oblatuseftChriftus, quieftverahoftia, &propterhoe
quod fanékoe mulieres latenter & çum filentio ad monu-
mentum venerunt cum aromatibus. In ilia Miflà
ofculum pads non datur *, quia Chriftus
. qureft pax noftra nondum à mor-
tuisfufeitatur.
Explicit Trattoetus de officio Ecclefia.
Pfal.iïè.
Matth. 2.8,
Prafatio.
B. FRATRIS DAVID
DE AVCV STA ORDINIS
MINORVM, PIA ET
deuotaopufeula.
C O N T IN E N T V R HO C
’ libro,
Formula. Nouitmum, de e x ü f iéU hominis reforms
tione.
Formula interioris hominis.
Deßfitemproeeßibtss religtoß.
£ VIR O R EV E R E ND 0 ,
IOANNI ANTONIO VELSERO,
IOANNIS, AVGV.STIE
Vind. II.: viri, F. Societatis Iefu
presbycero.
Dideram ante menfes aliquot non multosj
pium&vtilemlibellumex'Pollingenfi co-
dice.quem beatus Frater Dauid A ugüftan9
deexterioris hominis inftitutione, Tcripfit:
cum mox duó pr®terea eiusipfiusaudoris
libri, ex Ethalenfi 8c Dieftenfi monafteriorum bibliothe-
ciseruti, afferunturi quorum vnusadïnteriörénvhominem
pertinet » alter de religioforum profeSfcu religiose &
erudite dilputat.Comifiittendum non putaui,vt Seij,magno
multorum damno , quoS ex hac leiftione meliores
fiinSkiorefque euafuros confidojdiutius intenebrisdeli-
tefeerent. Neque porro dubium fuit^,* Vir Reuerende»
quin ad te re€fca mitterem, ad teinquam,irt cuius clientela
prior quoque exiiflet editio t nam cäuf« militabant Vtro-r
bique e®dem, prorfus adeo, v t q u ® tune pr®fatus fiim,
nunc etiam, vberióris pr®fatiónislóco, hiciterum yölue-
rimfubiungi. T u , quiexteriorem hóminénjlubensvö-
lens fufcepifti, interiorero quoque j-& quod de religioforum
profeÓku proxime confequitur, grätum acceptum-.
que habiturus es,nilambigo,tanto magis quanto interioP '
raexterioribus pr®ftant. Vale. Et Deum pro me ora.
AD EVND-EM,
PRiEFATIO IN PRIOREM £ DI-
tionem Formulx Nouitio-
- rum.
K Arcus Olyfipponenfis , qui chronieos libros de
XVJLFrancifcana religfonis rebuspatria lingüaedidit,
feriptum reliquit, Fratrem C®(ärium S pifenfèm, viuo ad-
Huc fanóko Francifco,Miniftru inGermaniam miflum aliquot
ibi monafteria condidifle , quorum Auguftanum
primum fiierit, Francifcus autem Anno 12 z 6. mortem
öbift.Eam miffionem Gongazain Annumiz'ip.refert, &
prouinciale capitulum tune Auguft® cclebratum fuifle
narrat, exquofratresad aliaspoftmodumGermafiiavr-1
bes fint profeóki .* Itaque fides ijs annalibus conftare non |
poteft, qui Francifcanosanno demum 12 4 3 . Auguftam
yeniffe prodidere. In höc monafterio credibile eft, viros
pietate 8c doófcrina infignes permültos flotuifle, pr® cipua
enim virtutis 8c boriarum artium feminaria, Francifcan®
familix, illo ptxlertim ® u o .. S'ed du or u m pr® exteris nomina,
Dauidis 6c Terterici,pofteritaticommendata. Ifti
cum Auguft® ambovixerint fepultique fuerint,beatita-j
tis opinionempoft'mortem tulere. Dauidi Gongaza elo-
giadeuotiffimi literarum diuinarum&humaharumnon
ignari,addidit:Tertericum,q.ui primus argentinenfis pro- .
uinci® Proujncialis fuit, virum omni ex parte perfeékum,
8cmiraculis darum nominauir., Vt mirarifiibeat, 'quifa-
6kum, eörum memoria' apud hoftrös ’hominesfunditiA
propemoduminterciderit, Dauidisprxfertrm , quipr®-
terquam vit® fandkimonia» literarum-mönümentis' fa-
mam poterat mëreri. Verum an reliquäeius Icripta-,
quorum Trithemiiis meminit, adhuc fuperent mihi
non liquet: libellum ad Nouitios, cum forte (jüädä'm in
in manus ven(jftèt, vulgandum cenfui; eo fidentiüs, Öütod
viro do£ko & pio cui legendum. tradidi ,*mirificè vfqnè
adeopl^cuiti v tM É D V L L A M E V A N Ö E L IC jE
P E R F E C T IO N IS appellauerit j, 8c muldplicem ih-
defrüÄiiqi ad omn'es omnis generis religiofo5èlate dimi-
naturum éxiftimarit: Ita enim Hie doceri titönes, vt & ve*
térani rnülta qua vtiliter addifeant rêperturjfint'. Certè
Bertholdüs, ad quem liber feriptüseft, mirüm quameö
dodore profecit, inrantum inde*virum euafit, quantum
multa multorum teftimönialoquuntur , vnüm ioannis
Auentini proferemüsf homiiiisin Francifcanoshon ni-
mispro^ènfii &mffiimeomhuimblandi,qubd fideffa-
ciend® vtrumque valere debet."'" Bertholdüs tum Frankifca-
hui, Regtnoburgio ortus, clarus iniegritate vita, at que Cb'nfiiäna
eloquentia orator infignisfu.it Jexdgmä ämplius milliä bonunum
eius conciones frequentdffelitteris proditur. Eitis fepulchrumal
huc3nohfolum incolis,fed& Vgris venerdbileReginoburgtjih im-
plolrdncifcdnorum oftenditur.
T i i, Vir Reuerendej qüoniäm in fortemdominivö-
catiis, bptimam paltem felcgefti eandem quam beätus
Oaüi.d 8c Bettholdus viam » etiamfi hoti éödém duebj
gnauiterinfiftis, Äugüftanus Ätiguftanüm;religioihsre-
ligiöfurii, è tenebris & fqüalqre multorum böno er 11 tuin*
öbuijs fpërö vlnis recipieis, & fi quid opüs bohinuitüs
tueberis: quam quam nihil opus ^ nemo vfqüe eó diabo-
losfutqrüSi qui qiiod calumriietür hicinüeniat: Vnutii
qxcipiö, fed «tatis Vitium , Sermones äd fratreS inete-
mOi Augüftini nomine aliquotieslaüdarii qüodfalläm
illarri eorum fermoniim inferiptiohem eflè^i nöndum
tune quifquam ahimadüértérat; Vale, Et me Déo,landiS
facrificiis piifque précibüs, commerida: quöd reliquoS
«que, quiäliqtiidhinc vtilitacis hauriem, faduroScon-
fidOi
T E S T IM O N IA DE BEATO
FR Ä T R E DAVIDE DE
Augufta.
Ex libro conformitatüm vir® fandi Francifci ad vitäiil
IefuChrifti.
De prouincia Argentina.
tn loco Ratisbona, iacetfrater Bertholdüs, egregiuspradicator,qui
etiam infua vitamiraculafaciebat. .
LocusAuguft^-
ln loco Augufta, iacet frater Dauid, fociusdiäifratris Bertholdi,
virinomnidifciplinamorumdeceritißimus.
Ineodem loco iacet frater tatericus, minißereiüfdemprouincia,
vir miraperfeäionis&fdnäitatis.
Ex eodem libro.
DduidTeutonicusfcripfitfermones de tempore lib. vnum.! temfer^
monesdefanäislib.i.
F.Franciicus Gongazä de origine Seraphic® religionis,
Capitedc fcriptoribusilluftribus.
Erater Dauid Teutonkus, human arum diuinarumque literarum
non ignarusfiripfit de compofttione hominis exteriorislib. 1.
fermoMi de tempore libr. i.de fahäis itb. 1. Claruitnön Urige
poftbeatumFrahcifcum,obijtqueAüguftaVindeUcorum.
Idem de Beacis Seraphiciordinis.1 r
B .Dauid ,vir vtique deuotißimus, Arigußa Vindelicorumfitus eft.