1A pofAto lis
daturin
lingùis i-
gneis.
palis in eodcm loco congcegatis, in limilitudinem ignis
ßclinguarum, vt effent abundantesinfermone,&ardentes
in arnote. Eftiftâ fuit certa prouideptia Domini Dei
noftri , quia duobus modis venit malignus fpkituS ad
hominem decipiendum inparadifo , fcilicet per malum
inçitamentumfuae lingua: , & pet frigiditatem fut vene-
ni, 8c ideö venir Spiritus fan&us in lingua, contra intita-
mentum diaboli » &igne, ad de ftruendum frigiditatem
fuiveneni. ,
V C a p . XXI I I .
De incarnatione & cruciftxione.
A Nte meridiem deb*t cogitate de Annunciatione &
dePaffione.De Annunciationé,cogitabisde mileri-
cordia Dei noftri,quia voluit homo deüenire j 8c mortem
pati prö nóbis in fua humanitate, cum alio modo potuif-
fetnosredemiffej&totum hoenobis fécit.vtftbiattrahe-
ret noftrum amorem.Nam fi vnus,effetnofter Creator,&
H P alius,nofterfaluator,tunc plus amaremus noftrum SaluaredimercJ
torem quam noftrum Creatorem. Ideo voluit nofter
I Chriitus:
.Voluienós
verbumdixit latroni bono, pcenitenti. Tertium verbum |
fuitiftud quod dixit Matri fuæ& fanôto Ioanni, tali mo- 1
do :Muiter,eccefilm tuus : deinde dixit difcipulo : eue mater tua. '
Quartumfuirj Hély Hetylamazuiba'thani ; hoeefi, Deus meus,
Deus meus, vt quid dereliquifti me. Quintum fuit illud ver- ^
bum ,-Sitio ,-Sexrum fuit, Confummatum eft : hoceft, lam '3°
prophetiaimpletaeft. Septimum eft illud : Pater in manus
tuascommendo(piritum meum, & inclinato capite emifit jpiri-
tum. Quatuor figna fuerunt ifta : totius T erre mptus fa-
(ftuseft; Velum templifciffum eftinduaspartes,& ceci-
dit i Petra fcifla fiint \ & m o n urn en ta aperta funt ,0c mortui
refürrexerunt, & Sol obfcuratus eft,&retraxita mundo
fuam claritatem à meridie vfque ad horam nanam.
Vnde dixit Dionyfius Areopagita, exiensinpartibusre-
motisàHierufalem , fcilicet Athenis: aut Deus nature
patitur, aut tota machinamundi diffoluitur. De Afcen-1
fione cogita bis, quia in tali hora Dominus nofter venit ad
montem Olineti videntibus dfifcipulis eius , & dulcif-
fima matre eius , 8c abinde afcendit ad ccelos, & fed et
ad dexteram fui Patris. Et difcipuli eius reuerfi hint in
ciuitatem , ibique fuerunt in ieiunijs & orationibusvf?
que ad aduentum Spiritus (anQi. Fuerunt enim congre-
Creator, effe nofter redemptor &faluator, & pariinfuo gati in vna domo , centum viginti homihes expe&an-
corporetotumnoftrüämorem.Depaffiöne debes epgita- tes adpentum Spiritus fandi, ftcur precepit illis Domi-
requodtalihorafuit Iefuscrucifixusinterduoslatrongs,
vnum a dexrris &,alium a finiftris, ac fi eflgtillorum magi-
fter.Hic Ocfcio quid dicam.Nam fi omnes morbi &doio-
res iftius mundi effeOt in corpore vniüshominis iolius:&,
ft homoille poffitconcipere täntarm anguftiam&tantos
dolores ficut omnes homines inifto mundo, parum effet
aut nihil per comparationem ad dolorem quemfuftinuit
pronobis in vna hora diei. Vnde-fi pbffem viuere per centum
milleannos, & qualibet die nulliesmori pto eo ea-
C ap. XXV.
De ccena Domini, & depofitione Jefu de cruce,ad Veßteras.
ANte Vefjîerasdebemus cogitate dé coena Domini,
& de Paffione. De Paffione debes cogitate quomo-
_________ H H , t dolbféphab Arimathia impetrauitcorpus Ièfu a Pbntiq
dem morte qua pro me mottuus éftfemel, nihil eflècin Pilator&quomodo milites venetnntad Crucem,&fre-
comparationeaddoloremquemhabitinIé;Tuncdiceret geruntcruraduorurhlatronum ; &quomodo viiusmili-
aliquis,quodpoenaquamfiiftiriuitChriftusin Crucepro j tum,Iancèa , benedi«5lulatus Iefuperforauif, &con-
nobis.fuit maior quam peenalaferni, in tanta hora. Ve- tinuo exiùit fanguis.de aqua. Sanguis in fignum noftræ
rpineft.: Etpfopteriftamcaulàm , nullaCreaturapor'1 redemptionis,&aquainfîgnumremiflionis 8c ablutio-
I tuit tantum pati ficut Iefus, cumnuüushabnitinfetanr | nispêccatorum. Iofeph vero aepofuitjpfum dc Ctuce,
tarn deveritate. SédaliquaÇreaturapoteftpati poenam propter hoc quod nullum corpus deberet manere inhu-
Infernalem inigne perpetuo ,ergo apparet quod poena i màtum intammàgha &àltadiequalisfuitin,craftinadie
infernalis fuit minor in tanto tempore quam poena Chri- 1 fequente. De coena debes cogitare quomodo in tali hora
fti; Nondico certitudinaliter propter fcicntiamalicuius Dominus nofter dédit difeipulis fuis corpus fdum 8c fan- la Sacra-
gentis. PropterhocdicitDomiriusdefeipfo, per Hiere- guineminfimilitudiriempahis&vini. Hic debes cogita- n»entpA|
miam prophetam : O vos omnes qui tranfitisper viam, attendi- } re quod in Sacramento Àltarisfun t tria'; fcilicet fimiiitu- 1 c^ ' ef ^
te&videtefiefi dolorficut dolor meus. Certenullus.dolor.eft dopanis&vini quam videmùscorporaliter : feçqndum
necvnquamfuitiniftomundo,addoloremtuum,dulcif- eft, corpus & fangùisDomini noftri Ielu Chrifti, quodjni.
fimelefu : Hicetiam debes cogitarë de dulciflimayirgine non poffumüsvîdereoculo noftro corporali : v Tettium J
Maria,quantaanguftia eratrepleta,quandoftetitadde- eft, fpitituàlisgratiaquanirècipimus, quand© digne fu-[
xteramfuifilijdul«iffimi,& recepitdifcipulum pro Ma- J mimus illud fanâiffimum Corpus atque beatifllmum 'Subftanti;
giftroj&quamhabujtmagtiumdolcftem.quandorecepit Sanguinem. Nos videmus fîmilitudinem panis & vini,'p*“is no‘
feruumproDomifiOjfilium peccarorisproFilioDei.Ideo j & tamenfut^lanriapanisik vininon remanetpoft Con-!p^a^ )(
potûitipfadicerëdêféiplà, illudqüôddiçitpJt)phçta,«e fecrationem. Ernos credimus firmiter quod ilia fîmililf
medicaspulchràmjeddecert'oappellesajnaram,nam amaxitudi- ' tudo habet&continetin fé veracitercorpus&fanguihem
ne,&magnodoioreDominus omnipotenswe repleuit. Simi-
liter potuitilla dieere illud jn Canticisamoris j nonmirê-
ris fi fufcafi m & pallida, qüia decolofauit me Sol. - Ideo
dicitvnusangelicus\ pietatemotus ; O paellaIpeciofa,
iam veraciter es experta acjitiffimam punélionem illius
gladij, de.quôSymeon fecit tibi mentionem inPurifica-
tionisdie, tumodorecepifti promiffa, quætibipromifit
Anna prophetifla.
C a p.. X X I V,
De mortelefu Chrifti, & de eius Afcenfione,ad N on am.
ANte Nonam debes cogitare de Paffione & .Afqen-
fiotie. De paffione cogitabis quod tali hora morie-
baturauéborvire,propternoftrumamorem. Hipdebes
cogitare de feptem verbis qu* iocutus fuit in Cruce, & de
quatuor fignisquæ accideruntin morteipfius. Primum
Cnw* ^ verbumquod dixit,fuit illud, P/trer i^».£>jceii/weorum.pec-
catum, quianefciuntquidfàciunti Secundum; verbum fuit
tue.ij. taie Amenamen dicottbi, bodte mecmn erïs in Paradïfo : iftud
Domini noftri lefu Chrifti: verumtamen .fimilitudinem
Corporis & Sahguinis Domini noftri non poffumus yi-
dere, quia abhorremus & timorem habemus quantum
ad corpus , coinedere carnem crudam & bibere fangui-
nem hominis. Ideo dedit nobis Dominus Corpus fuum
&fanguinem fubfpecie panis&vini, adconfortandum
noftrum fenfum corporalem pertalem cibum qüeßi fo-
lemus videre & audemus comedere; &adasrfihcatfdum
noftramfidem , per hoc quod videmus vnum& cfedi-
mus aliud. Et ideo cum.debes a’pprojfinqaare ad altare vr!
communices,itafumasilludSacramentum,acfireciperes
vifibilitet corpus fuum &fanguinem fuum qui effluxitde
latereeius. : •
C A P. X X V I. .. .
Defudorefanguineo,&fepulturaDei>adCompUtorium.
A Ntd Completorium debes cogitare, Ptimo , quo- j
modoIofeph&Nicodemusinublaeruiit'corpusIefu
Chrifti in pulchris linteaminib.findone müda}& vnxerüt I?
illud
_____________________ ’ -: ••__Speculum ’Ecclefix, "ytis
illud vngaentopreciofo,&pofuerunt illud in fepulchro, enim non effet Deus. Pereandem fâtiônem,eflet (ecuh-
& lapidem ad oftium monumenti. Iudæi quoque ap- j dusfuperfluusi cum primus effet folus , fblusfufficiens;
pofuerunt figilla fupra petram , & ordinauerunt mili- Exaliapartequilibeteorumeffetdiminutus,propterhoc
ad cuftodiendum'Iepulchrum. Secundum quod hie
debes cogitare , eft, quodDominusnofter dulcis Iefus
Chriftus die ccena: poftquam ccenauit, iuit cum Difeipulis
fuis invnumhortum,vbi pattern fuumorauit, 8c
pretriftitia mortis, taliterfudauit, quodgutrefangui-
nis ftillauerunt de facie eius benedi&a vfque ad ter-
C a p . X X V I I.
Decoutemplatione Dei quantum ad fuam diuinitatetn.
Odo habes materiam 8c modum cogitandi dé
Deojinfuahumanitate. Pofterius, debesfcire
qualiter cogitabis de ipfo in fua altiffima deirate. Ad hoc,
debes iritelligere quod Deus temperauit fuam cogitatio-
nem in prefen ti:nam , ita quod noluit,Iehomini ex toto
Deus co*
. gnofeitur.
jabhominé’
4.modis.
iI
iRaciones,
jquibusho-
a cogno
fcic Deum
effe.
Human*
rationes
cogn«fcc.
d* facrofanäat
Trinitatis.
quodquilibeteofümdeficeretàreliquQ. Nullus eorum
effet feliquus i fed qUilibet eorum effet fummçbonus:
& tune deficeret bonum ab vtroquç iHôrum , 8c fie i, in v-
troque effet diminutio; Étideo, fi duo dij effent, inam-
bobus diis eflèt fuperfluitas & diminutio, fimul 8c femel:
Et oportëtneceftario quod nonfitnifi vnus folus Deus.
Éxaliaparte,nullum bonum poteft Deo deficereifed quia
dulce, eftbonum &folatiumfocietatis, îdeoDeusnon
potuiteffe fine bono, focietate. Ettuncbportec neceffa-
rioquodpluralitas Perfonarum fitinDeofumpieboho.
Et quia focietas neqüit elle inter pauciorâ quam inter d uoj
ideo Oportec quod in Dco ad minus fint duæ perfonæ.
Et quia focietas parum valet vbi non eftfoedus nec amor;
MOdo habes materiam 8c modum cogitandi dé ifteooportet quodin Deo (ïttertia Perfona, quae fit foe-
Deojinfuahumanitate. Pofterius, debes feiré ftUs&àmôr inter alias duas Perfonas. Turn igiturVuitas
fit bonai & plurali tas, fim il i ter : oportet neceffario quod
vtraqucillarumfitinDeo. Pertalemrationem venit ho-.
. - moadiftamcognitionemDeiiquodipfèeftvnusDeusiti
monftrare nec ex toto celare : quia fi fe totaliter monftraf- le&fuafubftantia, &TrinusinPerfonis. Iftudidemvi- 'imago Tri
1er, tune Fides nihil valuiflet, 8c Infidelitatemviucanet. ftet homo in feipfo. | Namipfevidet bene quod fèm per à nitatism
Fidesautcm,eftderequænonpoteft videri:&nunc,fia- jjnncipiohabuit homo in feipfo, potentiam, &poftpo- ^ om‘ne•
liquid video, non eft Fides de illo. Si vero fe totaliter ce- tentiam, fapientiam ; Et tune incoepitillecognofcérea-
laffet, tune Fides non fuiffet, fed Infidelitas exeufata ef- perte quod ipfe in anima habetpoteftatem, & de ilia po-
ièt. Et ideo voluit Deus partimfe monftrare, & partim teftate,fcientiam, &deambabus venit amor. Et quan-
fe celare. Quatuor vero modis voluit fe monftrare homi- j do vider homo quod ita eft in feipfo, exhocintelligit béni.
Duobusmodis,interius; &duobusmodis exterius.j ne,quoditaeftinDeo,quieftvltraillum;videlicetquod
Interius , per reuelationem & rationem : exterius, per inDeofitpoteftas, &deillapoteftate venit fapientia; 8c
Scripturam 8c Creaturam. Per reuelationem , quando L je vtraqUe veriitamor. Et propter hocquodex prima
Deus femonftrauitalicui populo per infpirationem , auc perfona venit fecunda : &deambabus procedit tertïa:
per Miraculum. Per rationem venit Deus in cognitio-1 Idco prima perfona vocatur Pater, fecunda, Films-,tertia
nern hominis , tali modo. Quilibet homo bene potéft Spiricus fan&as> Ec quia fic folet effe inter homines,quod
paterfitdebilior filio propter feneélutem ; 8c fili us, minus
fapiens propter iuuentutcm : nealiquis homo ica æfti-
metdeDeo; ideoporeftasattribuiturPatri, & fapientia
Filio* Et quod illud verbum, Ipiritus, fonat in aufteri-
tatem : Ideo Spiritui lànâoattribuitur dulcioramor 8c
bonitas. Ifto modo venit homo , primo, ad cognitio-
nem Deifui Creatoris, quomodo ifteeft fine principio.
& quare vocatur Deus , 8c quare eft vnus in fubftantia
8c Trinus in Perfonis ; Et quia prima Perlona vocatur Pater,
lècundaFilius, tertia Spiritus fan£tus,& quia appropriate
poteftas Patri,fapientia Filio,bonitas &amorSpi-
ricuifanéto. Tali modo debet cognofcere Deum Filium;
Ecifte modus cognicionis,eft fundamenten Contemplavidereinle,
quodipfe eft, quod habet effe, 8c quod non
fèmperfuit ; 8c ex hoc, bene feit quod initium aliquando
habuit. Tuncfequitur quodaliud tempos eratin quoi-
ple non fuit} (èdquand© non fuit, tune nullo modo fei-
pfumfacerepotuit. Hoçenimvides , homo,inomni
Creatura! Nam qualibet die, vides aliquas Creaturas
tranfire,&aliquas venire j 8c quia omnes res funt, &, a fei-
pfisnonfunc. Ideo oportet neceftatio quod vna res fit
quædat omnibus, effe: hoc eft, à qua omniafunt. Etex
hoc conuincitur neceffario quod ille per quern omnia
funt, eft fine principio: quiafihaberetprincipium, oportet
quod haberec ex alio. Tunc non eflet primus author,
& primum principium omnium. Etideo oportet neceflà-
rio quodipfe per quern omnia fa&dfunt, fit ante omnia,
8c nihil ante ipfum:&, fi nihil fit ante ipfum, non venit ex
alio: tunc temper fuit, 8c fine principio. Nam,vtprius,o- j
mnequodhabetinitium, ex alio habetillud C nihil enim
quod non eft, fibiipfi poteft dare elle.) Et ideo, oportet
omnibus modis quod vna res fit quæ nunquam princi-
piumhabuit. Etquandoratio hominisvidet neceftatio
quod non potuit aliter elle, incipit firmiter credere quod
vnum eftabfque prin cipio; qui eft author. fa<5tor,guber-
natoromnium quæfimtin mundo. Et illud appellatur
Deuspropteriftamrationem.Tftudenim verbum, Deus,
venit a nomine greco TeorjEt hoc tamen valet ficut creare
vel nu trite. Et ideo appellamus primum ptincipium Deum
; quiaipfe omniacreauit 8c omnia emifit,hocenimdi-
cit illud verbum. Ifto modo venir homo primo ad cogni-
tionemDci,quieftomniabona: 8c de quo eft omne bonum
quodeft.
C a p . X X V I II .
Quomodo, Deus eft vna fubftantia, &tres
Perfona.
P Ofteavenit ratiohominis, 8c videt neceffario quod i
illeDeusfuit, vnus folus Deus , & non plures dij.
Nam fi duo dij effent, ex hoc fequeretur neceflario quod
àmbodijeftentfuperfiui&diminucij fimul 8c femel.Nam
primus foret fuperfluus| quia fecundus fufficeret, alter ï
C a P . X X IX .
De tribus gradibüs contemplations Anima.
IGicurpoftquamftabilieris cortuumin reóta Fide, firma
Spe, 8c perfeda Charita.ce; erige furfum cor tuum
in altilfimam contemplationem noftri Creatbris. Sed
anima cua vellet fxpe videre Deum per contemplationem
: in fiia natuta, fed non poteft. Et tunc reuertitur
ad (èipfam, & facit de leipfa gradus per quos poffic af-
cenderead contemplationem diuinam: itavt primo pof-
let videre 8c refpicere fuam nacurarU interiorem8c por
fteanaturam quae eft fupra illam. Scilicet ficogitatio fua
fit per corporales imaginationes diuerfimode difpcrfa,
tunc feipfam ferutari non poteft in fua propria natura.
Quotenimmails cogitationibuseftdu&a, totmalisob^
ftaculiseftimpedita. Primus gradus contemplationis eft,
quod anima reuertatur&recolligatfe totaliter infra fei-
pfam. Secundusgraduseft, qupdipfafevidearqualisto-
talitcrcolleéfa. Tcrtius gradus eft, quod anima fe le-
uet vltra feipfam , & nitatür refpicere fuuin gradum in
lua natura interiori. Scilicet, ad cognitipnem fuiipfius
non preteruenire, quoufque fucrit inftruóta , refrenare
quamlibet imaginationem corporalem , terrenam , &
non cceleftem. Et quando venit ad cor fuum aliqua dele*
datiovifus, auditus, guftus, odoratus, mitus, vel
Biblioth. Vet.Pat.tom.ii. H h
9 H 1 I