D e . V ITA C H R i s t iA N K.Sedcum illenontam
vitam Chrißianam pr&ceptis formet, qttamquemad-
modum illa cum Chrißo in Deo abßonditafit-, oßendat,
idque trium facramemorum v t & virtutepotifßmum,
Bapttfmi, Vncitonisßue Confirmations, & Euchari-
ßtxyveriusfuitßmpUciterfDE Vita In C h m sto
inferiberefecundum verba gracafcilicet. FuitCabaß-
ta s virillußrü, cuius honorific* mentie in hißoria lo-
annis Cant acutem noßra lib. 3. cap. 73. & gg.vbiSa-
ceüij curator ,ßue Prafeftus nomtnatur, qui a Curopa-
lataübro dcojficialibuspalatij Conßantinopolitani, &
offidüCMagna Ecclefisfic defiribitur. o mxi^lx (fubau-
dldfäuv) Kggtruvmt xxJoAixxs ixxKy/nccf, n> ökxsä^jov,
cui ius eft, in Eccleiias Cachölicas > & res iacello-
v um, id efl, rerum adfacraaades, & facella pertinen-
tium. Eiujdem oratio in foeneratores in eodem codice
Bauaricofequebatur,multo emendatiorprofe£lo,&Ion-
gior,cpuam Anguß*jupenonbus annis e ft edita. 'uam
ß legermt ißt,qutfernerundo homines occidunt (ßc enim
Cato Genf or ins, tnterrogatm quideffetfasnerari ? quod
hominem,tnquit,occidere) quid ampliuä nefaria impro
hitatifuapr&texant, non habebunt. Occurrit enim, (fi
confutat i Horum rationes vniuerßu.
IN D E X L 1 B ROR VM.
L ib. 1. Vîtam in ChriftoperdiuinaBaptifmifacra Vnftionis &
Communionismyftertaconftitui.
II. ouem et vtilitatisfruiïum, diutnü Baptifma conciliet.
~ III .Quam et vfditatem facrum vnguentum ,fiue Chrifma
conférât.
Vf .Quam et commoditatem pariat facrofancta Comunio.
V. Ad facroruni, diuinorumque myfterirum abfolutio-
nemaltare etiam neceffariumeffe.
VLQuo patto eam à myfteriis, Saçramentisvé acceptant
conferuare opurteat.
O r a t io contra faneratores.
N I COL A I CAB
A S I L S
CD E V I T A I N C H R I S T O ,
L I B E R P R I M VS.
Vitam in Chrifto per diuina Baptifmi, facra Vnctionis & Com-
mtmioms myfteria conftitui.
I t a , quam in Chrifto traducimus,in
_ hoc laculo cnafcicurilla quidem, &
Jlyhicinchoatur; verumin future perfi-
citur abfoluiturque, cum nimirum ad
ilium extremum diem peruenerimus.
Acnequeprafenshbcauum, iftucde
quo loquimurvita genus integrecu-
mulareque in animos hominum introducfere.j&inlerere
poteft: neefuturum, nilihincprincipiumduxerit. Nam
nunc quidem caro tenebras offundit; & quaindenebula
corruprioq; exiftk, incorruptionem non poilidebit. Vn-
de Paulus hifee vinculis exfolui, & efle cum Chriftove-
hementer fibi conduccre arbitrabatur. Dejiderium habens,
inqiiit, diffoluf&effecum Chrtftoymulto magis,melius. Ventura
autem vita quos a facultatibuS & fenfibus ad ipfam ne-
cellarijs defertos acccperit,ijs beatitudinem nullam afferet;
fedin fceliciilIoimmortaliqjmundo,ipEmorcui,&
in feel ices habitabunt. Nam lumen quidem exoritUr, &
folpurosemittit radios, pculus autem turn non forma-
tur.Et odoris fragran tia large copiofeque efFufaimplet o-
mnia, at nares, fine olfadtum qui non habuerit non eum
hincaccipiet. Ita myfterijs cumfilio Dei amicosillodie
eodetn cognplcerejfed ipfos amicos eius etiam cum auri-
bus eoaduenireneçeflèeft. Necenimillic primumami-
citiam dabitur coniungere, & aures turn demum aperire,
veftemqi nuptialem conficere, &aliademum comparar
re,qu£è Iponlus ille requirit: verum iftorum omnium offi -
cina eft quod hie aetatis degimus.Quibusporro ifthæc no
fuppeditauerint, antequam décédant, ijs nihil cu vita ilia
commune erit.Telles Hint qninque virgines fatuae^ & Vo-*
catus ad nuptias;qui quoniarn inftrudtiïïo venemnt, nee
ill* oleum amplius, nec ifte veftemacquirere potuerunt.
Omnino, interiorem hominem, nouum,& qui fedun-
dum Deum creatus eft,mundus ifte parturit;ijui hie fidlus
formatusq; & itaperfedbus, in ilium perfe<ftum, & nullo
fenio fatilcentem mundumgeneratur. Quemàdmodum
'enim foetum, quâdiu materno claufus vtero in tenebris,
& in no die viuit, natura ad Ipiritum in had luce ducedum
adornat, atq; ad vitam quæ ilium exceptura eft, tanquam
ad cahonem, lèu regulam quandam conformât ; ita fan-
âis quoquevlu venir. Et hoc eft, quod Paulus Apoftolus
ad Galatas feribens ait: Ftlioltmei, quos iterum partürio,donee
formetur Chrifius invobii. Veruntamen infantes nondum
nati vitam hand rion cognolcunt rät bead de fiituro fecu-
lo multa etiam in hoc &culo prænofcunt. Hoc ideofit,
quod illis vita hàç frui nondu contigit, tametfi certb con-
ringet. Nec,enim adhucin locjs illis vbi delitentradius
lucis conlpedlus'eft: nëc eorum aliud quidquam'i qiiibus
vita hæc noftra n ititur ad luftentatiir. At nobifeum aliter
res habet: quibus vita quam exlpedlamuseumhad quail
colligata, & comrnifta eft , & illius loi etiam nobis beni-
. gne illuxitjCoelefteque vnguentum in regionibus graueo-
le’ntibus effuliim, & panisangelorumhominibusquoq;
impertituseft.
Quaprbpter non folum in lirai, ac præp arari ad vitam
illam, lediam lècundum eandem etiam viuere, &agere
ikndtis ho minibus inhaemortalitate concéditur. Appréhendé
vitam aternam, inquit Paulus epiftola ad Timotheü,
Et alibi,vi«o autem tarn non ego,viuit vero inme Chrifius.Et di-
uinus Ignanus.Aqua viua[aliens in me,intus mihi dicit,veni ad
Patrem. Et alia complura,quibus refertæ furit làcræ liters.
Super omnia vero, cum ipla vita lahélis femper affutura
prömittitur.(£f«,ihqUit,^o vobifeum fum omnibus diebus,vf-
queàdcbfummationem feculi) quidaliud^nili hocipfum nos
cogitare & colligere couenit?Haudenim cumleminavi-
tæ per terras Ipàrlïflètjignemq; & gladium mill fletj ftatim
abfcellitjhominibulq; leminumadfrugem perducendo-
rum, & conferuandorum, ignis a'ceeden di,gladio, vtendi
curam reliquit: led iplèmetpraelènsadell, operas in ftobis
velle & perficere.vt Paulus ait. Etignem iplemet aecedit,
&admouet;& gladiuirç ipfe tenet. Ad fummam,»ecfecurU
gloriabitur abfque eo quifee at in ea ; & quos deled t, qui fol us
eft bonuses nihil boni euenire queat. Cçterum lâhdlis fê
nonaffuturum tantummodo, lèdetiam apudiplbsman-
furum,&(quodinfignius eft)mänfiönem apud cos fa<ftu-
rum Dominuspromilit.Quidmulta?etiam illis ira aman-
terrcopulari & vhiri icribitur,vt vnus cum iplislpiritus ef-
ficiatur. Qui enim adh<eretDeo,vnus Jfir it us eft cum ea.Similiter
Pauli vox ell,^vtfitis vnü corpus,& vnusfp'mtusftcut vocati eftir.
Sîcut autem benignitas Dei inexplicabilis ell,& chantas
eius erga genus humanum omnefn dicédi fäcultatem
fuperar,foli diuin ç bonitati congruens,(ipla liquidem ell
pax Dei, qua exfuperat omnem fenfum) ita confequitur,vç eius
i vnio cum ijs quos diligit quàmlibet vmoridm,quam quis
> cogi ration e percipere poteft, muddspartibusvincar, nec
aliqua comparatione pro dignitate declaretur. Quam-
obrem feripeura pfe’dbûs exemplis dpushabuit, quibus
coniunclioncm illàm ardlilfimam expri ineret, quod v-
num minime lads effet. Et modo quidem habitätorem &
domum inducit; modo vitem & palmitem: modo nuptias;
modo membra & caput, quorum nullum plene re-
ipondet; necenim pervlliun horum Veritatem exadleli-
cetatcingére. Amori & charirati pareineffè &CQiun<ftio-
nem maxime Opotter. Diuiriæ autem chariräti quid tandem
aequari poteft ? Deinde quæ copuladpnem? & vnio-
*• l- L-' 0 ' ’ T V ------™— «-v „ neminprimis'lîgnificarevidentiir,nuptiæfuht,&memcommumcalel.
cebit, & y , audment àpatte fco, ea ab brommcapimqiaptacoagmctatio.Atquiiftaquamplurimum
rimum diftant, multumque abeft vt rem ante oculos po-
nant. Etenim Coniugium nunquam adeo coniugescon-
iugabitj vt alter in altero lit & viuat; id quod in Chrifto &
Ecclelia ccrnitur. Vnde lancftus Apoftolus, cum dixiffet
de mzmvaanxo-tfacramentum hoc magnum ei?,adiecitconti-
nuo ,ego autem dico in Chrifto, & in Ecclejia; oftendens, non
illasiele nuptias, verumhafeepotiusadmirari. Membra
autem cbnnexa quidem funt capiti,& per earn connexio-
nem-atque copiilam viuunt; qua dirupta moriuntur. At
vero ilia mem bra Ghrifto magis , quam fuo capiti con-
iundla videntur, magifquehac, quam ilia cum «apice
commiflura, & coftipage viuere; quod beatimartyres de-
monllranc, qui illua iucunde pertulerunt; hoc ne audire
quidem voluecunt. Nam caput q®dem, iplolcjue artus
cum voluptate poluetunt; a Chrifto autem ne voce qui-
i dem.tenusfeiungi’,diueliiquefiotuerunt;.
I 1. Nondum dixi, quod inprimisinulitatum, & llngulare
eft. Quid enim alteri magis coiungatur, quam ipfum fibi-
Vitarnigituriu Chrifto nonin venture tantum ffeculo
aftuturam, fed in prüfend etiam adefle fandlis, S e cu n dum
illameos viuere atque operari, ex his qua: didta funt
perlpicuumfit; Vnde'autem ita viuere liceat'j &quod
Paulus ait, innouitate vir« ambulare, quidinquam fa-
cientibus Chrillusita coniungatur , & adha:refcat, aut
quo alio nomine res appelianda eft.deinceps diflcremuS'i
Faciendorum itaque aliud a Deo,aliud a ftudio & diligentia
noftra aptum eft: & illud quidem ,obtis eius folitiS
ell.hocnoftram quoquecontenrionemdeliderat,velpo-
tiuS, dnobis tantumpraeftauu duntaxat, quantum gratia |
innititur,necthefeurumprodit}necluCernam iam accen-
lam exdnguit ; cum fcilicet nihil fuperindueimus, quod
vitaaduerfetur, mortemquc progignat. Huceniinbo-
rium omne; &omnis virtushuniaha eoliineat, ne quis
gladium infemetipfum adigat; necfugiatföelieitätem, &
coronami capite excutiat.Qupniam eflehdam ipfam vita
Chriftusipfemetprafens , modo quodam j cui explämetipli
? Et tarnen hæcipiaconinndlioliuë vnio coniun- j nando verba non reperiuntur,in animis npllris ferit.Verfc
dlione ilia inferior & imperfe&ior ell. Beatoriiinquippe 1 enimadeft,&prificipiisviuendiöpemfert j quaipfemet
fpirituum vnufquifque vnus & idem fibi ipfi eft : Saluato- aduentu fiio attulit. Adell autem, non Vt primum vi6lu,
ri nihilominus magis quam fibimet copiilatur, plus enim congreflu,conluetudine nobifeum Oommunicans: fed a-
ilium quam fefeamiit. Quoddicimus,Paulus confirmât, ! liàquadam ratione nieliore perfeéliorequé, fecundum
ioptans anathema elfe à Ghrifto propter falutem Iudao- j quam concorpores, & eiufdem vita participes j &mem-
rum, quo illius gLoria augeatur. Q_upd fi humanus amor ! bra illi euadimus,& fi quidaliud eodem pertinet. Quem-
tantus ell, diuinus quantus fit;, aftimari non|>otell. Si e- i admodum enim benignitatem, qua impulfus inimicoS
nim quimali funt, tantam bonkatem exhibuerunt, quid | adeo dilexit,tantifi|ue beneficiis cumulaiiit, nulla lingua
de ilia bonitatememorabimus? Cum porro amor tam fit | confequatur: &vtproinde coniuntftio eius,, quaamicis
excellens &eximius,ne celle eft etiam conglutiharionem, fuis deuincitur,omnem qua animo informari, aut nomi-
ad quam amantes àdigit, humanum ingenium fic depri- naripoteft,coniunólionem poll fe relinquit:ficite^fc>-
mere, vtfe nec ad finiilitudinem quidem, feu cpllario- 1 dus quo adell,&benefacit,admirarione dignus,&^Hn-
neminuemendamqueatextollere.Sedremàdhuncmo- rimirabiliafoliconuenienseft.Mortemenim,quamxpfe
dum confideremus. ' pro viranoftravereobiit,fignis¬is quibufdam,velut
Cum multa fint, qüib us per vitam egemus,, aère, in- in pidfcuraimitantes irebusipfîs renouât , & inllaurac ; ac
quam, lumine, alimento, veftibus; ipfis natura facultati-
bus, 8c membris, fit tarnen, vt nullius vlum exomnibus
femper,&adoriiniadefideremus, fednunciftud, nunc
aliud adhibeamux; alias älio adprafentem neceffitatem
inferuiente videlicet. Veilem quippeinduimus, quaali-
moniam hon prabet;fed cibum appetentibus,aliud quavitæ
luæ confortes præftar.
Inlàçrisnamqüemyfteriisfepultüram eiusadumbran-
tes, & morcem annunciantes, per eageneramur, & fingi-
mur, &exeellentiflïme cumSaltiàtorë coalefoimus. Hæc
enim funt, per quæ in ipfo, vt Paulus ait,viüimus,'moue-
mur , & lurnus': Siquidem baptilma qùidem elfe, &prorrendum
eft. Lumen ad animam ducendam non facit.Aer fus fiibfillere in Chrifto largitur. Id enim mortuos, perdis
viciffim lumine nobis non radiat. Senfuum & membro-
rum officio nonvfque&vfque fungimor; fed cum ôcu-
lus,turn manusinterdum otiolaeftjCum aufeultare quip-
piarn bportöt. Cöhtingere, feu traélare aliquid cupienti-
bus inanus fufficit;vel odorari, vei audire, veiintueri vo;
le ntibus,mihil commodat ; fed ea miffàad aliamfacultatolque
complexum, primum in vitam intrôducit. Sacra'
autèm vndlio, natum perficit &confummat, adlionem
tali vira relpondenteminferens. Diuina dein de Euchari-
lliavitamhanc &lànitatem continet, atque conferuar»
Partaenim feruare, & vitam rètinere, pahis vita donum
acmunùs ell.Idcirco hoc quidem pane viuimus,vnguentem
refpicimus. At Saluator in ipfo viuentibus fie femper, | -to autem mouemur, poftquam à baptifîno accepimus Vtj
& omnimodis ad'eft, vtquibufeunque ebriim necellita- | e(femus.Ethocpa<5to viuimuSvitaàmüdo ifbq a^pe<£babi-,
tibus confiilat,& ipfis fit omnia, nec alio prorfus fe verte- j liadinalpeôèabile côuerlà,& no quidé loco,fedvita,&vir
re,necaliunde quærerequidquam finat.Noi^nim egent
aliquo fanéli^uodipfe non fit. Générât nimirum ipfos,
& educat, & alit, & lumen ipfis eft, & habitus,^8c fingit i-
pfis oculum femetipfo & illuminât femetipfo, 8c fe cer-
nendum prabet. Et eum fit altor,fimul eft alimentum. Et
ipfeeftqui panem vitædat; ipfe,inquam,ellqui dat,& vi-
tâ eft viuentibus,& vnguentum Ipirantibus, 8c vellimen-
tiim operiri cupientibus. Nempe is eft, per qiiem ambü-
lare poilu mus, & iplà via, 8c infuper terminus Via, adeo-
qued i ue r foriu m.Mem b ra nbs fomus,ipfe eàput.Gertan-,
dum ell?vnacercat. Praclare certamus ? Præfes &afbifcer
certaminiseft. Vincimus ? nioxeoronaeft. Sicvndecun-
que mentern noftram ad feipfiim aduertit, nec ad aliud
i-patiturefFundi, necvlliûs rei amoreimplicari. Etfienim
hic cupiditatés debellauerimus, ipfe easv coercet ac fedat.
Et feuillue eas,ibi eft; feu alio,etiam aliam viam occupât,
tranfeuntefquemanucomprehendit. ( Si afeendero incoe-
/KW,inquit,f« illices: fi defeendero in infernum,ades. Sifumpfero
| pennas meat diluculo, & habitauero in extremis maris : etenim il-
1 lue mamtstua deducet me, & tenebit me dexteratua) ebaiftu
i quodam admirando, 8c fuaui tyrannide ad fe folum nos
trahenSjfibique copulans.&aftringens. Atque hancillam
uendi rationibus commutaris. Nec enim ipfi ad Deum e-
ueéli fumus, nec ad ilium afeendimus: quin ille potius ad
nos venit, & defeendit, fed quæfiti lurnus: nec nosquæfi-
uimus : quia non ouïspaftorem,-nec drachmapattemfe-
milias quafiuit: ail ipfe de ccelo in terrain prolpexic,& in-
uenit imaginem fiiam, venitque in loca, in quibus errâ4-
batouis, quam inhumerosfuftülit , &ab errando Cohi-
buit: non inde homines transferendo : fedintenisma-
nentes & coeleftes reddidit, 8c vitam iis coeleftem imper-'
tiuit. Non iii coelum nos fubduxit i fed ccelum ad nos
inciinauit, & deduxit, ficut Propheta ait, tnclinauit
coelos&defeendit. Proinde per hæc fendla mylleria tana
quam per feneftras in cenebrofum hune muntium fol
iulliriæingreditur, vitamque huic miindo conformenl
morte afncit, ac coeleftem excitât, & lux mundi mûri*
dumvincit ; quod his verbis infînuat : Egovki mandant.
In mortali & fragiliCorpbre ftabilem aternamque vitam
intulit.
Sicutenim in domo quapiàm, illapfo folis radio lu»
cerna cërnehrium oculbs ad fe amplius lion aduertit, ve-
rum claritas radij eam longe vin cens dominatur ; cortfi-
militer in haevita per myfterià futürævitaÜplendôrim;
lo*n.$ tt.
lié vim 8c necéflitatem opinor, qua in domnm fuam ad mifliis,& animas inhabirans, vitarh qüi in cärtie degitur,
conuiüium compulit, quos conuocauit, cum feruo dice- j vincit, pulchritudinemque & claritatèrh mundi nüiüs I
tez,compelleintrare,vtimplsatur domusmea* obfcurat. Et hac eft vita ilia in Ipiritu , qua omnis I
I 4 conciipi^l