A.
Cunt. z.
.Securitas
nunquam
fit fine ri-
imorc Domini.
B
Job. j.
Hit. 17.
G
Ezech. 47.
Pfal.11.
D
Prorfusrequies opulenta,federe feriatum fub vite vera, fir
cu,& oliua:& poft faturitatera variorùm fruâuura,feipfu
mulcere carmine amatorio,ac dicer e:Subvmbrailliusquam
defiderabamfedi : &fruftus illius dulcisgutturi ww.Plane dul-
cis guttur i fru<ftus,de cuiusguftu tarn dulcis erarnpic fru-
£tus.H®cfuntergotabernaculafiduci®,inquib.verus.Ifrael
habitat confidcnter,pafcit & cubat,& non eft quiex-
terreat: & ficut fapientia promitt.it, requiefeens abfq*, ter-
roreabandantiaperfniitur,malorum timoréfublato. Et
bené timoré maloium(ublato,non timoré Domini,ne fi-
dacià ifta Sc fecuritate quam cbmmendamus,negligenti-
arri putes generari,cum non in alio quam in timoré Domi
hi fit fiducia fortitudinis.Timor quippe dum cauet bften-
fam,cuftoditgrati'am,lociimqi feruat fiduciîe,quandiû tibi
confcius non Cs Dominum oftendifle. Inde fit vt non
nifi cafte timeas eum : praeter eum nullatenustimeasalie-
num.Sola ergo confcientia bona fiducia iftam praefumiv
fuaderq-,cordanoftrain eonfpe£ku itfdicis æterni. Qiiis
enim bene fibi de illo promittat, d-quo fe minime diligi
intelligat?Quiautemdiligit,nunquamdiffidk:fcicsquiaf
is quern corda non fallunt diligentes fe diligit,etiam cum
arguit&corripit. Siquidem eruditis qorde in .fapientia,
non aufert fed augetfiduciam patris difeiplina , feientes
{cnptuca:Beatusquicorripiturkpomino:SciF.goquosamoarguo
&cafiigo., Cum igitur exarferitinbfeuiiraeius, beatiom-
nes qui confidunt in eo:quos fcilicet amoris proprii con-
feientia confolatur,quia cum iratusfuerit mifericordiç re-
cordabitur,&:cum dixerint: ConfitebortibiDomine,quoniam
tram es *mbi,ftatim fubfequentur, conuerfus eft furor tuus &
confolatusesme: eo quod non nifi in breui exarletit iraeius,
quam tarn cito placueritconfeffio reams. Merito igitur
benediâum virum qui confiditinDoroino,ligno comparât
Hieremias quod transplantatur fuper aquas: quod qa
ad humorem amoris mittit radices cordis, non timebit
cumveneritæftusiræ&tribuladoriis: fed&iri tempore
ficcitatis cum multo tempore ccelum claufum fuerit, nec
rosnecpluuia gratis fuper earn defeenderit, non erit taraenfollieitum,
quafiDeuseurnproiecerit.Serititquippe
® ftatum informet: quatenus in ipfo nec marcefcat aut
defiuat folium,id eft,verbum leuker aut inutiliter ptola-
tum,nec aliquando vita definat facèrefruftum. Benedi-
dum lignum cuius folium ad medicinam, frUdus ad vi-
tam: id eft cuius fermo gratiam parit audiénti, Sc opus vi-
tam facienti. Ad hoc profedo vosfratres mei,quos carna-
lis generatio vel confuetudö fecülaris planraüerat in terra
inaquofa,in terra falfuginis, diuinagenerado vel mutatio
dexter® excelfi tranfplantauit fuper aquas refediónis, vt
quib. prius propter fterilitaiem parabat u r fecuris Sc ignis,
nuncplantad in domo Domini , inatriis domusDeino-
ftrifloreatis &frudumfaciatis, &frudus vefter mancat.
An non aqusrefedionis fcriptursfpiritus fandi, in quibus
meditamur die acnofte? An non aqusrefedionisjla-
chrymq compundionis,qux nobis fa d s funt panes die ac
node? Annonaquasrefedionis, facramenta&fubfidia
noftrsfalutis, quibus pafcimur&potamur in altari ? In
his fiquidem omnibus quafi quibufdam riuulisfonsfapi-
enti® qui oritur in medio paradifi deriuatur foriS &in plateis
aquas fuas diuidit.Ego, inquitfapientia, quafiaquadu-
ctusexiiudeparadifo. Dixi,rigabobortummeum plantadonum,
inebriabo partus tnei fruttum. Ecce vt colligere poteftis ex
ipfius ore fapienri® parientis Sc plantantis,hortusplanta-
tionum,cftcongregatiofiliorum.N««^#/dcwtw^o5«i<tfw
parerefacio,ipfenonpariam dicitDominus? Ipfe parit,cum
ingenerat voluntatembonam, plantatcuminftituit vi-
tam,rigat cum fenfibusinfundit gratiam,colit cum moribus
adhibet difciplinam; audite me diuini frudus,&quafi
rofa plan tata fuper riuosaquarumftudificata. Mittite radices
ad humorem vitae, ideftamoremterraeviuentium,
non huiusin qua omniafenefeunt & putrefcunt.Non pore
ft arborïacerefrudum qui permaneat,nifi furfum in cce
leftibus fadicèm figat: vt quae furfum funt, non quae fuper
ierram quaerat & fapiat. Qtjbd enim Phyfici dicunt hominem
efle arborem inuerfam , eo quod nerui corporis
radicem & initiu in vertice habeant,ego illo potiusfenfu
interpretor, quodradicem amoris&defideriifigeredebeat
in ccelo, in fummo vertice rerum capite noftro Iefu
feplantatumfide,radicatumcharitate/ttper <tq«4fvif<e,quç Chrifto. Qui illuc radices miferit, Sc de illo fonte aetervit
no,fuccum vitae'& gratiaeiugiter biberit,non timebit cum
venerit aeftus iudicii- fed afferens Sc offerensfrudum que.
fecit plurimum, id remunerationis accipiet, vt floreat in
aeternum ante Dominum, cui eft honor & gloria per omnia
fecula feculorum.
Sermo de eodem III.
DllettusaJDeb &hominibus. Paucis expreflitbonum ac
beatum virum, qualem nimirum conftat diledum
Djpmihifuifle Benedidum.. Paucis/inquam comprehen-
dit fummam perfedionis, plenitudinem gratiae Sc virtu-
tis, fimulque beatitudinem vitae perennis,6c confolatio-
Ezechielemjdefanftuario egredientesviuificant 0-
mnia,&habent in vtratferipa omne lignumpomiferum,cuius folium
non defluit,necfruclus deficit. Cur igitur lignum illud benedidum
aut timeret aftum, autdeficcitateeflet folllci-
tum,cui aqua viua id eft fpiritus fandi gratia vitalem i n oc
culto fuceum fpei & charitatis fubminiftrare non definit :
vnde& folium fit viride, id eft, verbum plenum gratiae SC
veritatis,&ipfum non definat aliquando facerefrudUm
quodcunque opus pietatisfErgrata quideillaverna tem-
peries,pacis Sc hetitiaeidefiderabilis ilia pluuia voluntaria
quam fegregauit Deus haereditati fuae: fed fi ita necefle eft,
adurat omnia aeftus tribulationis,veniant iterum quecun
que prophetauit Hieremias de fermonibus ficcitatis fpirifuper
talis,non tamcn timebit, quern fiducia Domini radicauit! nem praefenjis. Quid enim deeflepoteftadsternam feefecundum
aquam refcdiönis,id e ft gratiam fpiritus f andi:quae
etfi manifefte non pluat,vt fenfibiliterinflaat,occulte ta-
meninteriusviuificatSc fcecundat: quandiuvidel.fidem
propofiti conferuat, adperfeuerandum confortat,ver-
bumqueirreprehenfibile Scopusftabilefubminiftrat. In
huiufmodiveftrafratresficconfolatio,quotiensaliascon
folationes non modo carnales fed & fpiritales*fubtraxe-
rit vobis,non negligentia veftra,fed difpenfatiodiuina.Et
fo r taffe qui de m ilia quam diximüs occulta gratia fpiritus
irriguum eft inferius,quo nimirum Axa no vult efle con-
ten ta,n i fi adiiciatur ei & irriguum fuperius: vt feil, de ex-
celfo effundatur fpiritus, rorent coelidefuper,&nubes angelica
pluant iuftum iuftificansDei verbum, loquensadcor
Hierufaiem. Et bene illud irriguum inferius, quod quafi
ad radices fluens nurtit humilitatem:hocautem fuperius,
quod fefe defuper effundens , fpe & exultatione attollit
mentern. Si 61gp Sc vosfratres ad illud lufpiratis fuperius
irtigupm, laifdabile quidem defiderium: fi tarnen non-
dum ittingitis^mittite radices interim ad humorem,falu-
bre remedium. Qui igitur non prieualet capere Izetitiam
con- emplatiu^^nedi tetur iufti tiam vitae zCbiix: in de rä-'
dices affedlionum impinguet,dulcorct mores, omnemq;
licitatcm îlli, qui à Déo diligi tur ? quid ad præfentem con-
folationemilli, quiabhominibusdiligitur? Illinempe
qui à Deo diligitur,& fi aliquid dee fie vide tur, n on ob aliud
deed,nifi vt nihil ei défit : & fuo, vt putatur, defeftu
petfe&ior fit. Nam virtus in infirmitatepetficitur. Paule, ait
I)ominus'. fufficit tibi gratia mea. Cui gratia Dei fufiicit,
fine damno graui imo cum lucro non mediocri aliquid
gratis deficit, quand o quidem ipfe defedtus Sc i n fir mi t as
virtutem perficit, Sc imminutio cuiufdam gratiæ , fum-
jnam omnium gratiam D ei ampliorem ei & ftabiliorem
efficit. Longe facDomine à feru is tuis gratiam illam quae-
cunque fit, qu^e adimere aut imminuere gratiam tui p of-
fit; vnde videlicetaliquisgloriofiorinoculisfuis, odio-
fiorfiatinoculistuis: N onéftillagratia,fèd ira: illisplane
quibus iratus es dari digna, qUibus propter dolos po-
fuiftitalia,deiiciens eosdum alleuantur, &«lidensvalide,
dum fuper ventum ponuntur. Vt igitur ilia fola gratia
fipequanullusate diligiturfaluanobismaneat, om-
nemaliam gratiam tua nobis gratia fubtrahat, aut certe
gtatiam ytendi fimul conférât .- quatenus habentesgrati-
ara per quam feruiamus placen tes cum me tu & reuereh-
tia, de gratia muneris , gratiam promereamur remunera-
^qu* r<
fedhonis
feriptura
fandta.
Reel. 14.
F
Efa.66.
H
z. Cor. il.
Gratia^ il
laquæ di
uinæ gra
tiç contra
riaeeft, :
pudianda
tork;
Deus cum
jcundtos di
!%at> ! .
I tarnen teci
le dc dilc-
drione fua
certos eile
finite
Cercitiido
noftraquç
ad horam
coualefcic
de fpiritus
confolai
ne,euanef
eit Taper
veniente
toris: Sc quanto quis fuerit gratiofior^tanto tibi fiat gra-
tion Sane mirabili arte j fed mirabilioricharitate pruaens
clementiaclemenfque prudentia D e i, faluti confuluit
humanse: vt cum cun&os diligat,no.n tarnen facile de di-
ledlione fua certos, aut fectiros efle finat : nec ob aliud
magnam multitudinem dulcediniS fuaetimentibusfeab-
fcondat, nifi vt dum feihper cufiodit hu miles, femper ha-
beat amabiles.Suhr enim iufti & fapientes, Scoperaeo-
rum in manu De i,& tarnen nefeit homo vtrum amore an
odio dignus f i t f e d omnia in futurum feruanturincerta.
Moderator nempexjmriium'ficeisdifpenfat gratiam mu-
nerum Sc operum,vt ex quibufdam quse eoncediti conf®-
lationemquoddignifihtamore tribuat: ex quibufdam
quae fubtrahit, fufpitionem ac metum quod odio digni
fihtiniieiat. Confolatur, cum diluculo vifitat: terrer,
cum fubito probat. Nunc mortificat, nunc viuificat:nunc
deducitadinferos,nuhcreducit. Nuncpauperem facit
& ditat: nunehumiliac&fubleuat. EtintantaviciflitU-
dinum varietate tan to certius falutem noftram operator- i
quanto nos incertiores de ea,cum maiore metu ac tremorum
dereliquet eas,& in hbuifllmo fuo erit ir>f!piehs,cum
omnesamici eius fpreuerint eum, pro quibusfpreujtipfe
Deum. Tuncfiet fermo qui feriptus eft : Quoniam Deus
dißip4auit 0fia eorum quibomintbus placent, confufijunt quoniam
Deusfpreuit eos. Primo itaquq omnium ilia quæ prima&
finis eft omnium quærehdaeftdileâio Dei, cuius meritó
digni fimusetiarh ab hominibus diligi : Sc cûlus ftudio
doótifimus, dileôlionehominumqualitet nos oporteat
vti. Cum atirem rem in tuto locaueris, ita fcilicet firmato
àffedtu mentis, Vt non nifi in Deo, Sc propter Deum diligi
vcliS, tuncomniho voloi vt dulccdo morum tuorum,
humilitas obfequiorum, honeftas ftudiorum, ad omriem
te çommendetconfdèntiaih hominum, vt vitro te rapi-
âht affe6tusomnium , teftimonio prædiceris omnium :
quatenus ipfa religio quæ te commendat, iuftaviciflitu-
dine per te conimendabilis fiat. Sic in te quoque filio
âdoppiUo, vnigeniti compiebitut oratio : Vater cldrificà jomn.
filiuni tuum,vtfilius tuus clarificette | dum vidente? élarita-1
tem operum tuorum glorificabunt patrem tutim. Ne-
PfalSz.
Dileâio
Dci primü
quærenda^
ob quam
digni fums
abhomini
bus 'diligi
que id dicimus quod inter dile£tionem D e i, Sc dile-
eicooperamuiv AitqaidemPaulaSjCertusfumquianibtl j ^ionemproximifitaliquisordotemporis, quamuis fit
me feparabitacbaritateDei. SedyerePaulushicerat, non ; ordoaffeCbionis. Statimquippeabinitio Sc illam opor-
ego aut tu , quibus omniä in futurum feruari e x p e r t in - ' tet obferuare, Sc iftam hon negligere : quando nec I
certa. Paulusiriquamhiceratquihocdicebat; cuinimi- Deus fine proximo , neeproximusfinq Deoverepoteft 1
rum & illud dicerecompetebat, Vtuoiamnonego,viuitve- diligi : 'quamuis ordinata affedtio ignorare non poflit, i
roin me Chriflus, qui fcilicet ita tötus in quendam diuinum qua: de duabus diledionibus pr2eponderet^ilteri,quae de- |
cornierfuserataffe&um, vtadhsreris Domino vriUs cum beat alteri formam Sc modum pr£efcribere,finemqueprie-
ipfo eflet fpiritus. Vide tamenkunc ipfum Paulum qui figere. Sedhoc dicimus quodaliud.eft amati,aliud ama- Amare eft
ita modo certuserat alias trepidumacfollicitum Sc cafti-j riftudere. Quod profetftoftiidium ficut periculofeafiu- aliud &ali-
gantem corpusfuum ne forte cum alijs prxdicauerit, ipfe | miturab illis , qui plus vanitate quam charitate blandi
reprobus efficiatur: videctiamcolaphizariaSatana,ne funt: ficpcricjilofenegfigiturabhis, qui plus fuperbia amar1.
forteextollatur. In ipfo itaque Paulo iam tibi eft videre
quomodo omnis cemtudô,quæadhoram confortaturôC
conualefcit de fpiritus confolatione, item infirmitatuf &
euanefeitfuperuenientetentatione. Ego igitur mifer Sc
E/kiaiit.
loan. 15.'
quam fapientia aufterifunc. Quam ob tem beatum di-
xerunt, qui inter vtrumque vitium, illius fcilicet vanæ a-
micabilitatisSCfuperbæfeueritatis, mediam tenere potui
t regalem viam veritatis : id eft ,.vfc vera charitate pleipfa
indignus vita, q u i confolatione, qua fiducia me di- J nus» neeper vanitatem hoc ftudium fedletur, nee pec tugnum
efle amore pnefumam, cui omnia Sc inceriora Sc
exteribra manifeftum odium denunciant? cuius vita,non
tenratio,non militia eft aduerfus peccatum, fed vltronea
feruitus peccati: qui cam mente quam car ne feruio legi
peccati> qui cum prudentia carnis Sc amicicia mundi ,qu£
ambxinimic2funtDeq,f(Edus miferum pepigifle videor;
plane fceduscUm mbrte, padlum cu^n inferno ? Sciota-
men,fcio qui dixit: Delebiturfccduiveftrum cummor-
te,&pa6lum cum inferno non ftabit: quia nimirum ini-
micis Dei nil amicum efle poterit, Sc non mortem,aut in-
fernum, fed omnem quoque creaturam ad vltionem ini-
micorum zelusarmauit.Quambeatusin die illo quicun-
que erit ille dileiftus a Deo, quam laudabiles quibus tunc
lauseritaDeo, quibusdiceteuidentirerumargumento.
WKH V°samid*iieieftis,eoquodfeceritisquapracepivobis. Ethscqui-
Dci mere- prima virtus,iftud optimum grati® munus,praecipuri,
pra?cipii: tiS:vit®firudus: quiabeatitudiniscertiffimum pignus,Dei
wvit^fru-. fcilicetamicitiam promereri,quo propitio poterit homi*
c us- > nialiquisinimicari, fed nihilproficiet inimicus in eo, & films
iniquitatisnonapponet nociereei. Iam verb fi poft hanc Sc per
hancfummam omnium caufamque bonorum, gratiam
etiam illam prbmerearis, Vt dile&us a Deo,etiam diledlus
fis ab hominibus: qu® confolatio eft ilia in miferijs huius
ma^|at*b S uasrequics? quodgaudium? qu®delici®? pr®-
hominib9 ^ert*m fi^idicciisfauoregrati®human«noneuanefccre,
diligi. j fedexardefeereaddiligendumamplius, 'propter quern
Faaorehu diligarisab hominibus. Alioquinnempefialiunde otia-
niano qui, tur, vel alio referatur,quid eft rauor humanus,nifi ventus
noatendic vrens* auracorrumpens vel peftilens, latruncialusfpoli-
nihilpelfi-’ ans>homicidainfidians, cpluberinvia, cefaftesinfemi-
■ ta, mopdensvngulas equi vt cadatafcenforeius retro? Vir
quippe vamis erigitur in fuperbiam, Sc vanitate fenfus fui
velut equo praecipiaferturin ruinam. Huiufmbdi nimirum
ferpens vulnerat & fubuertit veftigia: dum veluti
blandiens capiti, tenera illius facit laudari primordia.
liaud feciis nifi Fallor con tingft h o min i qui aneequam di-.
ligere feiat, diligi nimieaffebtat: & ante quam vel fibi ipfi
amicus efle didicerit , amieosfibi omnes conciliate qu®-
leutius. •
moremdedignetur. Ilia tamen eft vis &natura veri amoris,
vt etiam cum non affe£tat, tamen efficiatfereamari:. , ^ ^ tc 5a
quoniamyeritas etiam fine alienofuffragio facile fead o- 'cum ^on
mnem confcientiam commendat , nifi dira malign® ambiat a-
mentis obfiftat nsquitia, q u ® patata eft finiftre'inter--mari,efHcie
pretari omnia. Ad hunctamen fandtumamoremconci-
liandum, quidam propriumdonum habenr ex D eb , qui
exhilarans facies eorum in o le o , perfudit eos quodam
placore ac riitoregratiofo ,; omnia tam fadaquam di61a
ipforum gratificans in oculis omnium *, cum multi qui
forfitan non minus imo Sc amplius amant, non facile
eandem gratiam intienianr. Ad omnes autem perrinet,
vtprouidentes bona non folurii coram D e o , fed etiam
Coram hominibus, nec confcientiam negligant amore amore fa
fam ® , nec famam fiducia confeienti*. Nam & d e ipfa
confcientiaquomodo tibi blandiri potes, nifi fine querc-
la us inter rratres, imo nifi te rratrem inter rratres in omm
conuerfatione tua demonftres ? Putas enim fads efle fi
nonfcandalizàs? Imo fcandalizas,fi non ®dificas:fi non
teftimonium habènsbonum in tus&foris, quaritumad proxl.
gradum tuum attinet,Deum vbiquegtbrificas. Sane ma- mum, qui
lis quibus non placet nifi malum, quibus Iuftus grauis eft n® çS-flcae
etiam ad videndum fi illis placere tenon finit, port tua 5:
negtigenfia, cum omnes etiam inimicosdiligas, fed ipfo- Galahu
rum i squitia qui retribuurit mala pro bonis , odium
pro diieftione cua ? confolatur te qui ait, Bead eritis cum
vosoderint homines : & illé qui ait, Quia talibus fiplaceret,
Chrifii ferutu non effet. Verum illud miferabile eft malum
, omnique lachrymarum flumine plangendum te
quod quidem fæpîus experiuntuf, non modo prælari,
fed etiam fubdid, quifratresfuos æmulantur Deiæmu-
lauonej quod fcilicet Sc boni, licet non ex ea parte qua
funt boni, bonos inueniuntur odifle. Oderunt corri-
pientem in porta, &inimicihominisdomeftfcieius, ita
vt edam Paului ingemifeat, qubd filiis & amicis inimicus
fadus fit. vera dicens. Ergo Sc ipfe expcrtus eft quod
Comicus air , yeritas odium parit é imo Sc illud qubd
fponfa memorat i Filii tnatris mea pugnauerutit contra
Conrcien-
tia non eft
H
Scandali-
Veritas o-
diumpajic
Cant.