Synodus
Conftanti-
nopoiit de
quaGrèg.
Niceph.l.j.
Synodus
' florentin»
lub Euge-
E Epiftola
Theodori
Studitac ad
Michae’ fP, ■
(mp.hunc
Studitem
cata mportumprofugiunt, ne foris relnfta à fludtibus arque
«ftu mergantur-, fie & omnesab Eccleiiæ hæreticis
tanquam à fluêtibus vexât* àd RomanutirPontificem,
velùti adportum falutiscbnfiigiunt, vbi tranquillitatem
&quietem omnem nancifcantur, nam eolodfideicla-
nes Chriftus apud Petrum Apoftolum depofuit,vt Ecclefiam
totam pafeeret a|q; gubernaret,nec apud ilium tantum,
fedetiam apiid eius iucceflbres,,ipii dicens, & tu ali-
quando corner fus, confirmafiratres tuos-, quæ quidem non foli
Petro contigerurit,fe4 & eius fuccefloribus. Nam Sylue-
fter magnus PapaRomanus poft baptilmum Cpnftantinaomnium
pr£pofitbrumhocpa<fto:C«w nos in vnum con-
uenijfemw venerabilis Impcrij vefiri iujfit, minim i Epifcopi &pra-
paffr i,poft pauca dicit: nos diluimw omnes dubitationes veflras.
Stvero altquiddubitare,vel non er eden videtur veßra diuina ma-
gnifictntia,eiw rei explicätio a Pontifice pieefi poftulanda,magna
&aDeofirmata manus veßra, Vt public* cupida$tilitatis,iubeat
aveteriRoma caperedeclarattonem; vtdprincipio dpatribusno-
ftriseft traditum: ea o Chrifti'inittator Imperator inter omnes Ec-
clèfids Deifummum &fupremum obtinetlocum, cum Petruste-
nuitprimam federn, adquern dicit Dominus: Tu es Petrus &
fuper hancpetram adificabo Eccleßam meam, &port* inferinon
ni, Arij haerefim aboleuit, & ineadem Vrbe Liberihsyac ! praualebunt aduerfus earn, & iterumidenvin alia Epiftola ad
IuliusAthanafiumconfirmararit, &Alexandriamremi- j- Naucrarium , cuijp principium e ft, Non mplebitur quris
ferunt,cum ab Araanis perfecurionem paterejur. Darna- \ Jmea,avocibusauditionis, inquir, teftor nunc coram Deo&ho-
fiusPapaEunomij h^refimConftantiiiópoïiraniPatriar- j minibus, dmfifunit dcorpore Chrifti, &dJuprema fede,apud
chaefundinisfuftulit.Diuus Celeftinusimpij Neftorij & f quam Chriftw depofuitclduesfidet, aduerfus quam port* inferi a
Conftanrinopolitani Patiiarch* hre'teiim per Cyrillüm \ faculonon praualuerunt, nec praualebunt vfque ad confumma-
Theogorum deleiuc.Leo fan&iffimus facrilegamEuty- j" tionemeiw, Imeticorumvidelicet ejfrahataora, fecundqmpro-
chis & Dioicoii hairelim damnauit. M.artinus & Aga- j nujlionem veracis domini, Audisquo pa&oeaeft caput Ec-
tho Monptbelithatüm feeleftarii h*refim yerbo Scope- t clefilrChrifti, cuius Petrus eft primus pr*fes: 8c quo,4
ribus fuftulerunt. Gregorius magnits Dia’ogus impieta-
tem eorum quiimagines oppugnaban;, anathemadjfub-
iecit, deinde póft inpbedientiam & fchiGna, Nicplaus
primus ipfemet Conftantinopolim proredhis eft Phorij
tempore, vttollecet rchifma,quepi cuninon rtfeepiflentj
excommunicationi ab eoilippofiti font. Ppft hurtclun?-
mi Pontifices per temporum vices non deftiteiunpreri-
bere & hortariGrxcosadEccleft^ conueriionem obe-
dientiam, quouiqj epadtaeft fynodijs apudXugctup, uni,
quam Graeci oiftauam vocant,cuiusaudtor exticuGicgd-
rius Papadecimus»& vnio eft lubfecutaSed m in defe-j
cerunt j & iterum lèg^tos Ecclefix receperunti Cogitui’
iynpdusConftanririopolitana cumPaptelega'tis,Ioannis
Becci tcmporjlbus Conftantinopolitiini Patriarchae, & v \
nipnem amp lexifuntj ad breue tempus, obedientiamoftëndçntes
& pace, fed poftea rurfus ad ftium &^.rimumit ^ u o d omnium Ecclefiarum curam gerit Romanijs Ponvomitumreuerterunt.
Sed necrurfnsidefatigatifime Ec-
clefiaeGatholig^prjefides, eosad obtidienpam &pacem
excitare. At illi cum femel obfurduiflent, non parueruntj,
protrada eft igitur res vfque ad nos,afpeximusqudboftris,
pculis, quod multi ante nos Patriarchae & rgges giderei
exoptaruntjnec videmnt.Nos vero videmus beatilT.Eu-l
genium IV .Roman* Ecclefiae Pontificem fummü quan-
toftudipinhociandumopusincubueritjtriremibiwifuf-,
fis&fumptibus, vt hocmagnum vulnus fanatetuc^xielc-
brataqueeft iynpdus ingensacque admirabilis Fertari5&
Florentiaeihugnibus Italiae vfbibus y magria Dodcmim
& fapientum yirorum, frequentia, SeThepldgiaffcienda
acyirtute illufttium. Tandem decretum fancitum eftb^
mni fapientia & ventate confpicuum; qiiod vbique eft
promiilgatum,&.ab pmnibus gentibus receprum. G.r xcl I
Vero, & ex ijs qiii peioris funt condi tionis, vulgares qüi- ;
dam homines & indodiHuipcontradicunt, ac !i quis ra-
particeps decrete»:eontradidt, id non.d dqdriha
proficifcitur,fedab animi prauitate,fi:lfa& ftulcapr^fum-:
ptione,&gloria inani, quam ex vulgi imperitia aqcupan-}
tur, quo<Tquidem decretum, &n o s in manus fumentes f
perlegimus omni ftudioj idqtie toto exanimo verum eifef
credences, adorauim us atq$ amplexatiflxmtis, ynde fum-
miniftrata eft nobis materia reipondendi quinque articu-
lis,quiineocontinentur;quorumextremushiceft dePa-
p^primatu,que nemp mentis compos potcritpernegare. ;
S e c t i o X V II .
ÄT non re,de fen tit inquiunt; quia praeter (Samriumfs
v r>atrum 8c dodorumfententias ea perfcripftr.S fergo
illadiuinafedesnon redefentit, mentitur Cnriftüscum
di^i j coelum& terra tranfibunt, verba autem mea nunquam
tranfibunt, is.enim Eeclefi* pollicitus eft_fe cum ea fore,
&portas inferinon pr*ualituras aduerfus earn. Ideo ne \
Cnriftum mendacem efEciamus ( quod fl yeL cpgitetm
fbIum,eftblafphemi^,ineifentem Dei Ecclefiam eile di- 1
cimus., qp.am rem teftificabatur rurfus iple Theodoriis !
Studites adMichaelem Imperafbrem fcnbens experfpr '
id
hjftorij
clefiaftj,
/ropetiti
■ Giscef
ptaeiii,
** aPu4;
quofda,
EîuHCbi
epift ii
N^.Uctji
Hun quam pm ^ u e ru n t , neque praeualebiint vfque ad
cpnfummationem feculi, hæreticorum efFrænata ofà, fè-
cundum pfomiflîonem veracis Saluatoris ? Si ërgo nun->
quam præualuerunthaeretici aduerfus Chrifti Ëcclçfiam,^
quomodoaudetisdicere eamQrrare ? quæ inerrans à do-
doribus prædicatur. Id etiam oftenditurin tertia fàrida
fynodojin qua allaris ab Apoftolica fêde literis,Arcadius
Epifcopus cum furrexiflèt ad fynodum dixit. Iubeqt veßra
beat undo Reuerendißimi Patres allatas ad vos literds fanât &
cum aioratïonevocati, Coelefimi Papa Àpofiolica fedis Epifcopi,
legiiéx quibus percipere poterit veßra, beatïtudo, quandofiudiopro-
fequitur omttes Ecclefias,eadem& horumfimiliaproieâus Epifcô-
pus prôtulit.Et paulo poft Cyrillus Alexandria! dixiY: liter a
accepta a fanftißimo Apófiolicafedis Epifcopo Romano Cceleßino^
cum decenti honorelegantur.Audis A rcadium & Proiedum j
Jtifex? ob quidnam aliud j nifi’ quia caput eft omnium? I
-Quod yero Cyrillus dicit, cum decenti honore legt quaferipta
funtàcèlefiïno, comprobauerunt Patres aperjendo capi-
pitafi.iaA&;reuerenteraudiendo quædida funt. Inquar-
Ä ra vero fanda fynodo » vtin titùlo diuinæ fçripturæ appa-
ret, taliadida fiant. Vt beatißimus Epifcèpus Roman* vrbis,cu- ’
ius facerdótium fuper omnes antiquitqs effe voluit poteßatem &'
fdcultatem habet defide&facçrdotibuidéterminandi.Etgo quia ^
de fide §c ftcerdoribus determinaridi fecultatem habet,
meritocaput &magiftra omnium Chrifti Ecclefiariim in
'decretofcnbittir', nobis colitur &âdoratur ,atque omuis
ohedientia & öbfèruantii ei àriobis exhibemr, 8c
cxfiib ebitufjdonec irt hac vita permanebimus j recorda-
irdnus-qui.dicit, ofpdite prapofiiünßrU&fubditbßßqteiipß
en-‘fvigfi'tntpqp animabus vefiris, vtrdtionem reddituri, 8c m e-
miniffe cius nunquam ccffabimus in lacris mifTarum pre-
d b& ’ fecundum undorum noftrorum traditiones : ne
ihq.iorum droribus obfeCundantesà firmitate ortho-
do^æ fideiexcidamgs,pro comperto habentés,quod qui
ipfiriorffiibij citur, nunquam faluabitur, fimili modoj &;
qui eiiiSnon meminit, nequqfàcerdos eft,neque fàcerdo-
ns mçrètur habereptsieftatqjn, vt 13. Canon prim*& fecund*
fynodi aperce teftatur,,-habet enim ad verbuig
fie : Rar et tear um zSAaniarum femina in Chrißi EcclefiamJj>atè-
gensqduérfarius, videnp has gladio Jpiritus radicitus euelli : alia
viaaggrejjiv eil fumpta fecum fchifmdticorum infanid, Chrifii
corpus diuidete. Sed & has mfidias fanäd fy nodus anticipans, vn-
decumque decreuiiinpoflerum ,vtfi quis presbyter, yel diaconus
tdnqnam ob' aliquod deliftum fuütn aejpiciéns Epifiogum-.ante
fynodalem cogmtionem\ & caufe difquifitionem ab eius commitment
deficere aufusfuent,&nominiseiùsQn facrismijfarumpre-
cibus feçunium Ecclefiatraditionem non meminent fhunc depo-
çfi:iomfubijcii& facer do tali omni honorepriuari,qui enim inpre-
sbytenordine eii conflitutus, & metropolitanorumprauemt indicium
, & qnte indicium ( quantum in fp eft^ cotidemnat ftium
patrem &Epifcopum, hic nequepresbj ter i dignuseft honore, nec
no?hiî0 b& qui hos fequtintnr ,fi qui faerint ex conflitutisinfi-
crü oramibuc'& M fuis dignitatibus excidant: Monachi vero
velUïci expellantm penitus ab Eccießa, donee relifta cum fehifmaticis
fmaticû coniunftione ad faumEpifcopum reuertantur. Nonne
ex hoçlpco depreheiidis, quod fàcerdotiaabdicat, ne-
que facerdotis nomen vult obtihere.qui mentionem non
faciunt primatus eorum,eotumq Uefedatores, & fiqui
fàcrisfuncordinibusinfigniti profanos iubet eflè? quiiri
fâcris non funt,cuiufcumqueiint condi cionis excommu-
nicar.Refipifcitetandem fratres perDeum refipifeitemec
amplius ram aperteveritati obfiftatis,nec aduerfus pafto-
rès animarum veftrarunvdecertetis, duru m eft enim, imo
vero fàtui & dementis nudis pedibus aduerfusftimulum
cal citrate, nam quemadmodum oualapidibus, fie & capita
veftra, Ecclêfia confringuntur : /<i/>wnamque &petra
fcandalieft Ecclêfia,8c Chriftusipfèilhfèfimilem facit,beams
Paulus itaferfbit, bibebant enim Jpirituali confequenti eos
petrA', petra autem er at Chriftus, hic eft lapis de monte virginali
abfciffus. Chriftus verp ad Petrum. TuesPetm & fuper hanc
petram adificabo Ecclefiam,, & reliqua, ytfæpiusdidum eft.
Ecçe igitur oftenfumçft quod,petra (8clapis Chrifti eft Écr
clefiajqui igitur ineam impingit.lùx in ço norieft} fèdqni
fèruàtpræceptaeius, non impingit, veraluce quæihipfb’
eft illuminante, qu* illuminât omnem hominem vententem in
hunemundum, lux enim veritas eft & cognitio ; acillumi-
nantur ab eaqui vo lu n t,& marient inea..$edqui nolunt
obtemperare, infipientiæ teriebræ eorum oculos obte-
gunt ôç impinsun t , 8j. conter un tur i aé tande m extermi-? j
.nantur, & refponfum fèrent, quod praecepit dominus,
quod ones meæ, meam vocem audiunt, quæ vero meæ
non ftint,vocem meam non audiunti&iupiis rapit & dif-.:
pergiteaSjitaeueniet, & rationâlibus, ouibus,quævbcem
paftoris non'audiunc ; iimpingent enim & labentur in hæ-
re(ès,abfurditates ôefehiimata.
S e c t i - o X V I I I .
QVod ypro non po flit dedpi, vel errare, vel confringi,
vel perireEcdefia;imo: vero id euenire ijs qui eanSTTpaarit jf
oppugnant, oftenfum eft antea multisegregijsargumen-
tarionibiis, nunc efficacius quodammodo per facrum
Chryfoftomum in aure* tubs diuinum Ioannem audia-
mus ex oratiohe in pentecoften, cuius principium: Coelum
hodte nobis fafta eft terra, dicit eriim ibi poft alia multa fic:
Magnoftudto incumbit Detu in Ecclefiam, non parietibwfultam,
fed gratia cuftoditam, propter Ecclefiam conjlitutum eft caelum-,
terra firnyataeft, &mareeffufum, &aerrepletw, paradifweft
plant atw flex tradita, mifii prophet* miraculafafta funt, mare
diuidebatur, & refartiebatur, & rurfus iungebqntur, manna de
coelo defeendebat, dr* ex tempore menfa difponebatur, propter Ecclefiam
Prophet*, propter Ecclefiam Apofioli. At cur tam multa?
propter Ecclefiam vnigenitus Dei film,filius ffominis fa ftus eft,
vt Paulusait, quipropriofiliononpepercit, vt Ecclefi* parceret,
fiM fuifanguinem ejfadit,propter Ecclefiam, hie fibiguis irrigat il-
lam, per eum non pojfuntillius plant* tabefeere, neque folia decide-
re , honeft obnoxia temporum neceffarijs vicibus ^nequetempoh
I inferuit,*fiate quidem folijs vernat, hyemevero nonnudatur, non
eriim temporumfnecefittdtes,fedgratiaJpiritus earn coUtjprbpterea
non euellitur; neque mirum eft earn non euelli. Quot tam inde a
principio aduerfus Ecclefiam bellumgejferunt, cum erat plantarsy
cens,arma aduerfus earn funtjxpeditatit nunc Deigratid & fdn-
ftiJpiritus robore, & Imperator eftpius, & milites, & or,mis ter-
ra fide eft repleta, at in origine eius, in <xor(w,reges impij, milites
irreligiofiob iujfaprincipum, &*qrdebajit, vndiquejtonus & n't-
dor,aer inqttinabatur, damones bdcchabantur, dUbolus fait ab at,
paterfilium abdicabai, filius patrem noncolebat, nqturafeinde-
batur&religio, vbi igitur qui aufifunt aduerfus Ecclefiam in acie
flare} Cumeratplantarecens, nontameniniuriampaffst eft: cum
ccelum attingit,Jperasjllam pojfidebcllare? quando vndecim erant
Apofioli,d nemine fuperatifunuimmo vero vndecim,tot millia Ec-
clejiarum funtexpifeati, nunc cum terra & mare, culta& inha-
bitabilis, regio & vrbs, & omnes fines religionerefertifunt, tunc
fperas ei dominant at tu non potes. Chriftus dixit, quod port* in-
feri non pr*ualebunt aduerfus earn, faciliuseftccelum deleri,
'& terram exterminari, quam ecclefiam extingui. Quis
h*c dicit? ipfe C hriftus, caelum & terra tranfibunt, verba autem
mpa nunquam tranfibunt,8c re<fte,nam Dei verbum ipfb
coelo eft potentius,quia ccelum eft opus verbi,dixitDeus,
fiat verbum luit opus ,excuac bat nat lira nemine
impediente, quoniam ipie Dominos eft naturæ, & earn
immutandi, ego earn fubftruxi, qui coelüm conftitui, fed
proccelo fanguinem noneffudi, pro coelo cnici non fui
affixus, pro ccelo coelcfte corpus nó ^ffumpfi,fed quid di-
co decoelo?apgelorumcorpusnon aflumpfi: ytintelligas
me ecclefiam magis æftimare, quàm cóelum & rerrarn , &
omnem creaturom, & ideo caelum & terra tranfibunt, verba
autem mea nunquam tranfibunt,hciliuszd ccelum aboleri &
terram extingui,quam mea verba intercidere, Qualia fine
verbaeiusin mediumdeducamüs, videamus aninterci-
derint, nonreuocoegoin dubiitm, fèdhæreticisosob-
ftruo,qualia funt verba? Ccelum & terra tranfibunt, verba autem
mea nunquam tranfibunt. quale verbum ? Tu es Petrus, &
fuper hanc petram adificabo Ecclefiam meam, & port* inferinon
praualebunt aduerfus earn,fuper hanc petram, dixit,non in Petro,
non enim fuper hominem, fed fuper fidem Petri Ecclefiam
fuam fiindauit,quid autem erat fidesîT« es Chriftus filius
Dei viu'u Petram vocauic Ecclefiam vndas èxcipien-
tem, fed non concuftam: Ecclefia.namque flifeipit tenta-
tiones;at non fiiperatur^ Quid ergo eft fuper petramhd eft,
fuper confeifionem Petri,non fuper opes.Non lapides ia-
cisînouligna? non fpicula? nequaquam dicit,nó enim eft
fenfibilis ftruôfcura,hæc qualiacunque fint, temporedila-
buntur, confeifionem vero neque dæmones poffunt fu-
perare,teftantur martyres,qui latus perfoffi, fidem non a- .
miferunt,ô rem admirabilem,murus Foditur,& thefaurus
non diripitur,caro abfumitur,& fides non confumitur,ea
eft martyrum vis, fuper petram adificabo Ecclefiam meam, &
portdinferinon praualebunt aduerfus earn. Attendue fedulo,
eos vocatportas inferi, qui mortem pariunt, quid igitur?
in infernum mtrabit, fi in diferimen venerit? vtique, nam
vtportæ vrbis funcingreffiisin vrbem fie portç ihrerni,in-
greffus ad mortem,çur,induit tentationes non prohibes?
nequaquam,vt oftendam vires meas^ fi nemoeam oppu-
’ '’Tmt refpondere: nam fi fiiiifet oppugnata, fuiffet
vtique & expugnata, propterea earn permitto oppu
gnari, ne propugnatorum folitudini, viólori»titulus in^
lcribat^r,& port* inferi non dixit non aggrediëntur earn,
quid ergo ? oppugnabitur quidem, fed non fuperabitur,
flmftnat Ecclefia,fe'dnon mergitur,fed non petit profim-.
dum,excipit tela,fednon a4mittit vulnera,excipit machi-
nas, fed turris non quaftatur. Sed quid dico Ecclefiam? v-
num verbum pifeator locutus eft , & turris fteticincon-
cufta, quot tyranni conati funt hoc verbum a^bolere, nec
potuerunt? fuper petram enim fundata ejLCogica quoriy-
rannij qüót reges diademate redimiti,enfes acuti, ferarUni
dentes, mortesimminentesjfartagines, fiuriiaces, & p hare
tram fuam exhaufitdiabolus, &EccIefi*non pbfuit,
qua nam de caufa ? quia port* inferi non praualebunt aduerfus
ft«»,ipfares teftimonium perhibetjteftatureuCntus expc-
rientia, quopbeilum geilerunt, numeuicerunt? fed qui
bellumgefferuntjfilenrio tranfigimtur Scobliuioni man-
dantur,Ecclefiavero floret, vbi Claudius? vbiAuguftus?
vbi Tiberius? nuda funt nomina, eorum meminitnemo,
nam poftquam Ecclefiam oppugnarunt, memoria eorum
aeletaeft: &Ecclefia fuperfblem refulget. Audifti
verba dmftoris aurei animo 8c cofpore ? aüdifti dDeo af-
flatum'&theologum patrem huric ? feiliCet quod EccleJ
fi§ oppugnatores abolentur & obliuioni mandantur:Ec-
elefia vero floret } &cbntorquent quidem tela pugfiato-
res, at ipfi vulnerantur,cur nam h*c ? quia Chriftus ipfam
firmauit, Chriftus ipfam fuo redemit fenguine, per quem
ccelum firmatum eft, terra fundata. Domini enim verbo
djeit Qaui^, coelifirmdti funt &Jpiritu oris eius omnis virtus eo-
rwTW.Igiturverbo quofirmauit ccelum,firmauitEcclefiam
fuam dicens, fuper hanc petram adificabo Ecclefiam n&am.
Quam petram ?folidam fidei 'ebrifeflione m Petri pifcaco-
ris} qu* firmata manèt inconcufla,'& immota,& inex^u-
gnabilisq quemadmodum 8c ccelum ftat 8c permanet vi
verbi. Ideo in ccelo & in terraEcclefia Dei honorabilis
& fan&aeft, imo vero fecundiim aurëorum verboram 8c ,
fermonumpattern Hunc, ccelo&angelis& omni creatu- j
rapr*ftantioreft, Ideo &iubijcit Chriftus dice Pis, Caelum
<& terra tranfibunt, verba autem mea nunquam tranfibunt, id
Biblioth. Vet.Pat JTom.iq. eft,fa-1