neque in rerum fubftantia eflè poflit,nifi feparetijran^ma
à corpbre, naturalem coniundionem fandi fugientes,
I diflblutionem cüpiuxit, yt eis deftruda materiayliceat
[ eorum, quæ crediderunt, fubftantiam rgcipere : donee
per fummam Déibenignitatem naturalis etiam coniun-
d io diuinius, & excellentius redeat. Atceftatui: autem
hi^ S c quod in teftaméntis à Iofèph patriarcha didum
cfkmomntur peccatoresi & defeendunt in infernum. A t teftan-
tpr item & quæ diebus fingulis in Ecclefia canUntur: v.cil-
lud ; quantum in cceleftibus tbalumis gloriofi martyres exorant te,
Do»M»e. Et,illud: Martyres inclyti,pon terra vos occuluit,fed cesium
fufeepit. Aperts funt vobis paradtft porta,inttSqueaccumben-
tes, lignum vitaguftatis.Et-i\lu$: Sanftorumchow viufontem
inuenit,&portum paradiji. Et illud; quia nuncadfiftisTrinitatt
ftiix, interpellas pro nobis, qui fide, &affeftu memoriam tut ve-
neramur. \ • fe Ui
Et vbiqueomnino fandos àngelisadeflè, Sc congau-
dere, & vna choreas agere confitemur vénérantes, atque
yt pro nobis interueniantprecamur. quod profedo npn
fieret, nifi eflèt communis Ecclefiæ opinio, etiam, ante
fitturam mortuorum refiirredionem, Sandos omnes
bearitate perfrui. Aliasautem miferiomninoeflènt, fjre
pofita fibi bona procul intuentes,prompte ex hac vita, &
cum voluprate migrarent.
Proinae,quomodo conueniat,illorum aliquoinloco
feruatas animas tanto tempore præmijs debitis ftaudari,
quibus Dominas gaudium çt^pum repromifit; quoique
alTumendos ait: vt vbi illeeft,&tpfifinti Sed &poft hanc vi-
fftam cum fide,& fpe viueretur, quæ B. Paulas euaçuanda,
fblamque caritatem perlnanfuram dixit in beatitudine,
quæ in diuina.ipecitlatione confiftit. Atqui neque Domi-
nus id voluifllr,ne,fiipfi quidenx, <qui defaitam beatitudi-
nempercepturifunt, minus digne ad earn percipiendam
fe coparailent , eiusfiimma benignitate vitra mérita fèm-
pèrinundante, nullo hieprohibente, promiflaillis bona
penes fe recondita feruare, moeroriç caufa fuiseffedus,
meririsqueilloshonoribuspnxxans. .
Nam, iifruftrari fine, moerorem vbiq ue præftat, quo-
modo ndnid S an tis moeroris erit. caufa, eoque magis,
quo fine maximo, atque digniffimonon potientur ? fem- ;
per enim cupientes quærent, & non potientes mceie-
bupt. Si enim hie ingemifeunt, vbi peregrinantuta Dq^
mino, quomodo non id etiam poftpræfèntem vitampa-
tientur, f i t illic eis cum fide etiam, acfpe viuéndum fij?
quæ omnia, præterfcripturænormam, præterqueratio-
nem flint.
Porro fi quisD. Paulum obijeiat dicentem; Et hi omnes
Sandi fcilicet de quibus dicebat, non tulerunt repromifiio-
nem, Deo melius aliqu'tdprouidente, ne Jinenobis perficerentur.
S cien dum, quia ho c in [ocO,perfeftianem,dixit anima:,cùr-
p oris que vnionem, quævniuerialiter eritinfixturamor-i
tuorum reïiirreâaone. Nam, iècundum corporis par-
temfandli necdum bead funt : quia ipfum necdum habét
glonficatum, iuxta radonepibeatitudinis anitnæ. Cum
veto talis vnio erit, tunc vtraque pars hominis'perfeftae-
rit. quod ergo dictum eft ; Deo pro nobis meliusaliquidproui-
dente,ne fine nobis perficiantur,^ctfe(XionemfigtdScAt,quzm
diximus, quamque Patribus in fpiritu denuntiatam, ante
futucam reftitutione m non redcuditfinealijs San6tis,dô-;
nec Hierulalerti illa cceleftis, ex his, qui ante Legem,& in
Lege, &innouQ Teftamento funt, impleatur, iuxta ma-
gnum confilium Dei,.&pr£ecognirionem, inefFabilem-
que diipofttionem. >
vQuodrc^, neque puçandumeft, fi modo, quidigni
funt beatitudine: mentis præmijsfruantur, nullamiam
fo re neceflitatem illuftris S alu atoris aduenttô venturi iu^
dicare mundum. T une enim cum aderit mortuorum re-
furreddo, fingula etiam çprpora, iuxta cuiufque animæ
ved fplendorem,vel obfcuritatem,præmi js æquà propor-
tioneperfruentur.Prceterea, quoniam cumcdrporalibus
lineamentis adueniet in gloria,non ficutinpriori aduen-
tu in humilitate, neccftario omnes refurgentes in regno
çuin gloria videbuneeum, quando Sanfti quidem fatia-
b uiltur cum apparuerit eis gloria ipfius perfedbam iam et-
iaiii iècundum corpus coniècuti beatitudinem. Etcon
tra impios, &infidqles in clariflimo triUmpho vincent,
triumphatori procidcntibus omnibus. Omnisenim lingua
confitebitun'&omnegenttcüruabituryCttlefiium, terreflrimn, &
infernorum.
Qui autem Dominum gloriæ cracifixerunt, ob idip-
lummodoilium viderepermittentur,ytarguantur : Vide-
bunt enim,in quernpupugerunt:quique in hoc mundo prædi-
catum non receperunt, ièd in fiio errore permanlerunt,
confundentur., Nnnquam vero corporalia Domini li-
neamenta videre.poflent,uifi St ipfi corpora fua,illorum-
quefeffeâus habere permitterenturpoft refiirredionem,
iuxta cuiusque animæ proportionem,vtfiipradiäumeft,.
quo fado, alij quidem in fupplicium aterhum, alij vero in vitam
aternam ibunt.
DE IG N E P V RG A TO RII.
PEccatorum vero alia quidem mortalia dicuntur : ea
icilicet, quæ animæ mortem inducuht, cuius mors eft
feparatio à Deo. Alia vero, veniaUa, qusSque icilicet ru-
gam quidem aliquam, vel maculam animæ'imponuntj
hon tarnen ita, vtperea æternabeatitate arceantur. Solus
quippeDominus noftra conditione iufeeptafine pec-
catö'vixit; finguli autem hominum alius alijsp.eccatis te-
netur o b noxius. In peccatis enim nati fumus, vitamque
fine peccato tranfire non p^fumus, quantumlibet vir-
tuti ftudeamus.Ecfi enim qhifpiam mortalibus âbftineac,
minoribus tamen ilium nonimplicari, poifibile non eft:
pro quibus quotidie orantes dicimus : Dimitte nobis debt-
ta no fir a : quantumlibet enim quifque peccauerit, minimum
lice t, reatui iiibditur, huiusque fatisfaebio quomo-
dolibet illi perfoluendaeft. Siquis enimmortalibuspeccatis
obnoxius, hinc, fine poenitentia difeeflèrit, æternis
iupplieijs fubdetur. qui enimtdlia agunt, ait Apoft. regnum
Dei non pofiidebunt. quibus vero nulla iam iàlu tis'érit ipes,
refurgentque in condemnationem > in eundem rurfiis
redibunt locum.
Porro, fi quis confeifus, prius qiiam pro peccatis latis-
fiiciat; fiue etiam, fimul, atque cohfèftus fuerit, poenitens,
in quibus peccauit, ex vita diicedat, æterna quidem da-
mnatione liberatur per fitcramentum poenitentiæ, in ho c
enimpcçnitentiæremedium indultum eft: aliterquippe
nullafidutisIpes fuiflèt his, qui in fine poenitent: d^bi-
tam veropeccatornm fatisfadionem perfoluet. Quam
enimhic,.fiueper eleemofynam, aliam beneficentiam,
fiue per ieiunium,& lacrymas,& huiufmodi afflidionem
foluturus erat, iuxta régulas à SS. Patribus pofitas pfo fa-
tisfadione peccatorum. Hanc nifi viuens implere per-
mittatur,poftquain exierit ex vita, réddet, donee per Dei
gratiam, 3c iuftitiam, peccati contagium fibi infit um di-
luens, mundusqueiameffedus, aedignus, quivniatur
Deo, non habens maculam,nequerugam ea beatitudine
fruatiir, ad qu^m præparabatur quidem per poenitentiæ
remedium, & facramentacæteraab æterna damnatione
per Çhrifti gratiam liberatusjaccedere autem prohib eba-
tur, necdum fatisfadiohe débita, iècundum diuinam iuftitiam
impleta.
Si enimj mifericors eft, aepius Dominus, iuftus tarnen
nihilominus eft.Ne que ita eft miièricors,vt eius iuftitia e-
uacuetur.pwwM entminfiatera,&menfura, iuxta I(aia:f ali-
terqueinane eflèt vel confitentibus ab Ecclefia poeniten-
tiamimponi, vel poenitentes tantæièipfos tradere^iïli-
dioni>Si quidem iniqûitateihiuam, ièmel tantum co.rifi-
tenteSjiä ab omni ream liberi efient.At con ftat,quia pec-
cads poenitentiç aftlidionem.ingerens,atq} hic purgatio-
nem breuiorem, acleuiorem quam debea tur, decernens,
talia iniungit. Alias enim qui per omnem vitamdelicijs,
& impudicitiæ dediti.adipfum iam fihem vitæpoeniterét,^
nihilo détériorés eftènt,quam hi.qui pro fimilibus peccatis
diuti fli me in cilicio,& ein cre,& jacrymis vfq; ad finem
perftiterunt. Nihil præterea conferrenc, quæpro defiin-.
dis abEcclefiafieripræcipiunturorationes,& eleemoly-
næ. Pro his enim, qui iam beatitudine potiti funt,orantes
facrificia offerre opus non eft.Quæ enim pro Sandis offi-
cia offerimus j no, vt miièricordiam confequantur,ofteri-
mus ; fed, vt honorantes eos, mediatores pro nobis apud
Deum.
E
PPljk'
XX.
F
LegeS.Tk
in opufe. :
.con t.G ix c
erro res in
B e l l 1. de
p u rg a t. îe|
Gennadiû
pro Cone
F lo r , cap,),
Matth, t, 1
Galat, f.
Exfiat g»
ce Se laiix/
H I
liber à Gih
cis editus 1
contra pu
gator.qué
renebris
quam luce
digniorcm
ante ali- |
uulgauit
Vulcanius
Caluiniûa,
G
t Sap.u.
Deum.vtnaturænoftræprimitias oppOnimus.Pro hisve-
, quirn inferno damnati funt, nullarn Ecelefiaôfatio-
nemfacit.
Perfpicuum igifur,eft, neque pro his, qui beata iam re-
quie potiti funt : neque pro his, qui in inferno damnati
funt : orationes, ac tàlia offerri. Ynde neceflario colligi-
tur jtertium quendamelÇèlocùm j vbi huiufmodi purgà-
tione fa d a , Sc rcliqua fatfsfadione perfpluta, qui funt
eiufmodi omni macula purgâti ad beatitudinem trans-
eunt. Simili vero ratione etiamfiquis feruatis omnibus
mândatisD.ei, ttiortalibusqueculpis liber: paruis vero,
Sc quotidianis, fine quibus vita hominis tranfigi non pOr
teft, obnoxius ; hinc, fine poenitentia, & fatisfadîone de-
cefièrit, in Pürgatorij loco intègre, quodomilèrat, redder.
Eum enim, qui mortalibus femper abftinuerit, propter
minimaifta, Vt, quirarpiflime, flagitiofeque vixe-
runt,in inferno damnari,iuftus profèdo iudex nunquam
permitteret.'Alias enim vitapura nihil à corrupta.differ-
ret: f i, qui fine Vcnialibusculpis elfe non pofiumiis (fumus
enim ho*mines) æque propter ilia , Vt quifque perdi-
tiflîmusôb fceleragrauiflima, cruciabimur. Eûgquomo-
do vnicuique Dominus^reddet fecundum operd jua. Si tôt
fruftralabpres nobis, proillius implendis iuflis afliimi-
muS ? imo vero’, quæ nameftfalutis fpes, fietiamparua
quæquepeccata, quæ velifcvmbra homines fequuntur,
æque, vt mortalia damnantur ? Nam fine ipfis decedere.
folis myfterijs effet coeléfti regrto perfrui. quanquam &
digne pofiè fatisfiiçere, gratiæ eft» His enim qui fn Deum
peccant, quid adprdpitiandum, feu fiuisfaciendum pof-
fèé fufficereîTamé hqminuminfirmitati Condefcendèns,
& magna paruis commutanS,fecündum magftaln mifèri-
cordiam ignofeit» neque EcclefiacontritiOnem, Sc aftli-
dionem poenitentibnsimponente, atque alitetadcom-
munionem factamenrorum cumfidelibusno admitren*
te; is, qu i fer ut at ur corda, & rênes, &pertingitvfquead diuifio-
nem anima,& fpiritut-, minus diligen$,quam ilia apparebit;
concefla, quantum quis, & quomodolibet velit fatisfa-
dione pro péccaris. Neq; tattien iuftum eftèt propterle-
ùem maculam arçere àregno. Sécundum vero, oj»nino
impoflibile eft. Oportet enim, inquic, B. Paulus, Ecclefiam
vniri Chrifto y non babentem maculam, neque rugam. Atque
vtdidum eft , diuinæ munditiæ nihil pxofannm appro-
pinquat : Gregorio item Theologo dicence \pofirefiitutio-
nem fanftis ejfe beatitudinemJpeculattonem S. T rinitatis, qtiato-
tatotiintelligentiamifcetur: quam etiamfolaé, in quit, ego regnum
ctxlorum duo. quomodo fieri hoc poflèt,fi qùa in uni-
maperduraretimmunditiâ.
Tertium autem his, quæ d Ghrxfti Ecclefia pro ânxma-
bus,fiant, fpeiquefidelium coûtrârium omnino eft : hii-
que præterea , quæ à Sàridis in hiftorijs, fèu rçuelariofti-
bus.fèu fpeculationibus:dicunrur,aduèrfàtur. Quæ, cum
multa fin t, fola, qüæ Damafcenus in fèrmone füo pro
E
t S ic M S .
illorum eft, qui per martyrium confummati, vitamque mortuis dixitantc ieiunium quadragefimale, memora-
an^elicam imitati fiint,eorumque,qui magnam oftendè- bimus. In quo vtuentïumplurimisreuelatum, ait, quantum vel
° '■ '.■> i ______ „1 aam/i/liHü nûl/ i v niipc nu*.i\ra A ^ fu n fh û û u rtt. illiscnnferamS-»
f Sic legui
mnt poenitentiam, vtlatro; & , quos diuina gratia præci-
pue iuftificauit.
C&terum, vt fordidàtum vel parua macula, vniri Déo,
& perfrui beatitudine, poffibile non eft • nîhil ënim diuinæ
naturæ profanum appropiriquat. Ira, omni bus péc-
catis expiatum, putare, non admitti ad beàtituoïnem,
cum nihil iam obfiftat, irrationabile fimul Sc iniquum
eft, fcripturæque fèntentijs conttarium'. Sicitaqueinter
beatitudinem, & æterfxum cruciatum tertius locus relin-
quitur, in quo huiufmodi peccata purgantur. Eum vero
locum ignem effe aiunt ; non eum, qui ante faciem
Chrifti in eius reuelatione, vt ait Daniel ; prMédit, & quern
Gehenna ignem feripturavocat. His enim, qui in ilium fè-
mel merguntur, nullaéft emergéndi fpes : led ignis alius,
quern purgatorium dicunt, quodjn eo delidapurgen-
tur, acvelutin fôrnace, quiinilium mittuntur, emxin-
dantur; iftudqueante iudicium extremum. Pofthoce-
him,nullus, qui mundetur erit, vnoquoque proprium,fibi
locum æternevindicaturo. Soium^enimante hociu-.
dicium quæproanimabusfiunt, conterre pofluht. Sed
Sc, fi qui adueniente Domino ad iudicandummundum,
modo fanari poffint, relinquentur : f Omnes enim non dor-
miemus, omnes vero ittflnutabimur : & nos, qui vyiimus, qui re-
fidutfumus,fimul cqmeisraptemur: Deus, vt^ui poffit mortis
, atque illorum regenerationis omnia in momento
perfèqui ; ita&purgationisdolorem, qui multo tempore
duraflèt, breuitercontrahens, reddej iuxra temporis,
dolorisque rationem,vt omnes illius confoedui affiftanr,
omni quidem rnotu, curfuque quiéfcentibus,omnibusq;
facramentis, ac difpenfationibus impletis. Idem vero &
4e eorporibus, fi quern ex hisdolorem quis obuenire velit
propter confortium ad animaminhàc vita, nihil cogitate
prohibet.
Si quis vero huiufmodi pufgationem,iri quibus prçdi-
dum eft, neget, necefle eft,vt confiteatur, vel malum ali-
quod relinquiimpunitum, vel, fidelium Ecclefiam, cum
macula Chrifto coniungendam, vel quæ pro defunâis
fiunt, riihil valçre. Sed primuth illud quidem, & fi audax
didum eftjiniuftuiTi oftenditDeum.Si qüidem diffimili-
ter peccantes eifdem poexxis fubdit : ôç,qui differentervi-
xerunt eifdem dignos cenfet, non eis,qupd iiiftum eft, in
ftatera, Sc pondéré diftribuens. Neque enim fi clemens,
& mifericors eft,fixmirxa in Deo illius iuftitia tollitut.Hoc
■ ériim eft ipfum deftruerc.Eefcriptura vero vbique miferi-
. çordiamiixdieioconiungit. neque, fiindulgens, æterna
[ dam hatione confitentes eripit. Pam etiath poenitentiæ af-
S flidionem , peccatorumq; fatisfadionem collir. Ita enim
Bib hath. Vet, Patr. Tom. 14.
eleemofyna , vel orationes, quapro defundis fiunt, illis conférant-p
vt que illi vexatiotftbus, &vtnculis, dum ifia fiunt, dimittuntur.
N.empe Sc magh.3 afil.xn orationibus, quæ in Pentecofte
leguntur, requiem fperat, & ofàtdôrnfientibus eorum,
quibus continéntur triftîum. Et ompis Ecclefia talia pro
his orans offetr : perfpicuumq; eft, quia non foUirioilem,
ac requiem eoxurn , qui æternis poenis cruciantur, oran-
tés petunt.Hisienim,qui femelilîts fuerintimmerfi,emer-
gendi fewlta^ nullaeft. Alias eos , qui damnati eis funt,
contriftari neceflario piitandum eft : finemque fore, infi-
n'tis cruciatipusputândum. A];, id contra communisfi-
dei pofitionem eft.
Quoniam vero, neque pro his * qui fiint in beatitudine;!
« quippe pptato fine quietiffime firuuntur: neque pro
his,quos ætemus vrget cruciatus, Ecclefia,taliâorat; col-
ligitur ,q uod didum eft, terrium quendam locum purga-
tioniseflè: vbi, quicontihentur per fummam Dei iuftitiam,
eiusque hxiferationem infinitam, his,quibus Conti-
nentur j triftibus eripiuntür : Sc per charitatis opera beni-
gniffimus DeUspropitixxseffedus; poenalem cruciatum
breuipri condudens interuallo , ad beatitudinem eos
transfertnonhabentes maculam,vel rugam.PropterhoC
enim cura pro mortuis fiifcipicur agenda.
Huic pxxrgatiohi B.etiam condnitPaulus dicens; qua-
'lecuiufque opus eft, ignisprobatfi cuius opus affent,detrimentum
pâûétur,hic aütem faluabitiir,fic autem,quafiper ignem. Opera
quidem ardenria dicens facile cohflagràntem incendio
materiam I quam qui aedificauerunr , penitus ardebunt.
Detrimetitiim enim pafïà funt omnia illonim ftudia, &
fine vllo fine torrebuntur. Opera vero, quæ fuperædifi-
cantur,fidéi fcilicet,& quæ permanent, Virtutis dicens o-
pera, qualia iuxta proportionern, funfaurum, argentum,
8c preciofi lapides, qüæ qui perfecerit, mercedem fumet,
fàlutem fcilicet. Sequitur enim,. Hie autem faluabitur. Ve-
rum, &ipfecum dolore, vt fcilicet per ignem tranfiéns,
purgatusque à breuifibi inufta macula. Deiemmeft, o-
mniho fine peccato eflè. Dehominibùsveto, quantum-
uis fint mun<fi, didum eft, quoniam in multis offendimus 0-
mnes:Sc,hemo mmdusàpeccato,nequeinfans vniusdiei.Diâurp
eft autem & apud Malachiam, quoniam,ficut ignis ïnfornar
ce,& velut berbafullonum, confiabit,& emundabit quofdam. •
Et certe, fi Gehennæignem hie vpluit dicere; quomodo
poffibile eft, v t, qui in eum miffiis fuerit, falutepotia-
tur ? In eo quippe nuUaeft falutis fpes. Confiât igiturde
igne purgante,&probante, velutaarumin fornace, eos,
qui in ilium immittuntur, illi fèrmonem eflè. Nam, Ge-
hennæ ignis nequemundabitaliquos, nequeprobabit.
" - E e 1 Quod
tac. js
Malach ).