'IJai.öi.
Èxod. 3 8.
geli femper faciemPattis videntrd me collatum fuecit vel
oblatum.dutnmodo non fiat hæcoblatio de iniquo.Hoc
eft,de male acquifico, vel male recento. Quia-tuDEVS
qui ad Cairn &eius munctarefpicerenoluiftieo quod tibi
prauamuncraolfirebat, non refpicisinoblationibus
iniquorum ,fed illas oblationes dignas te reputas & acceptas
quaefiunt dc fubftantia ilia bonacuiusnon eft pécca-
tuminconfcientia. Et has à me oblationes per fapientem
requitis, d icens; Fili,fi babes, benefac tecum & Deo dignas offer
oblationes. T une etiam acceptabis : Et holocaußa. Meä fcili-
cer,hoceft, nonlolumdemeo, feddemetotofaâà: ;ta
quoque fpirirus dolore, 6c cprpns laboreafficiatUr, 6c o-
mniameainteriora&exteriora , ignecharitatisinflam-
menturpariter 6c creméntur. Namliaecillacfleintelligo
Holocaufta dequibqs tu Domine mihi dicis, Holocaußa
autem tua in conjpeätt meo[tint femper bencplacita 6c accepta.
Poftquametiam in me «dificati tuerintdidtimuri; Tune
Cum auxilio Angelotum 6c confilio Prælatorum quos
vna cum praedi<5fcaSion fuper diétos muros conftitui vigiles
6c cuftodes, omnes animæ meævires, imponentfuper al-
&holocafta& vituloS) fuper altare Cordis mèi impofitâ,
pçrferri per manum fan£U Angeli tui in (üblime altare
tu urn in confpeôht diuinæ maieftatis tuæ , vbi eftiugis
laus , vbi beati qui habitant in domo tua Domine in fæ-
cula fæculorum läudabunt te: ad quorum confortium
nosfaciat peruenireCH R I S T V S I E S V S Filins tous
Dominus nofter qui eft fuper omnia D E V S benediâus
in fæcula. Denique quia te Domine faciente ( quio<
mnia benefacis) inuenit feruustuus corfuum vtoraret
teorationehac, inde'fit Gloria Patri, Ingenito; patri fu-
turi fæculi, patri pauperum, patri orphanorum, patri mi-
fericordiarum,pâh?ifpirituum,patriluminuni,patri fan-
<Sfco , q u i proprio Eilionon pepercitfedpronobis omnibus tradidit
ilium. Hic vere& folus eft pater nofter , a fæculb nômen
eins. Attende ergo pater 6c Domine, attende dé edelo &
habitacùlo fanâo tüo 6c de folio gloriæ tu«, & vide &
vifitavineam animç meç quæin baptifmo plafmâfti,vbi efj:
Domine zelus tuüS &fortitudo tua,qui me non retrahunt
violenter & poenitus à pcccato ? Heu mihi Domine, mül-
titudo vifeerum tuorunfeontinuerunt fuper me. Quare
me errate petmififti deviis tuis, Indurafti cor meum ne
lutum, fador nofter es, 6f opera manuum tuarum omnes
nos. Ne irafearis Domine fatis, & ne vitra memineris
iniquitatummearum:ecce enim omniadefiderabilia mea
verfafuntin ruinas. Nunquid fuper iis continebis teDotibi
taretuum: Scilicet cor meura.quod eft altare tuu 6c meum,
quod tu qui es fummus Pontifex futurorum bbnoium, timerette? Et nunc Domine, pater nofter es, ito$ omnes.
vis fingulariter dedicari : & in quo quicquid boni,de-
uotionis, de intern« dulcedinis habeo ,-à te accipio 6c tibi
oft'ero,& tu mihi. De quo altari fapientiatua dicit ; Obla-
tioiuftiimpinguat altare. Hoc.eftaltare quodNoe tibiædificauit
fpiritualiterinfeipfo , tóllenfque de cumftis fuis J mine, tacebis & affliges me vehementer ? Pacerpeccaui
Rom. 8.
Pfalm.79
F
pecoribusjfcilicetcorporaïibusj&devplucribusfpiritua- jincoelum&coramte , iamnonfum dignhs vocarifiliùs
libuspurificatis 6c mùndis fuper illud altare tibiobtulit j tuus , fed propter tuaminefFabilempictatemfacmefic-
holocaftum. Hæc eft area Templi fanéti tui quod fum j ut vnum de merccnariis tuis. Cuiüs rei gratiafleótoge-
ego; iuxtaquam flat ad cuftodiamdcputatus,H<t- j nuamea ad te patrem Domini mei Iefu Chvifti, dquoin
benstburibulum aureuminmanufua, vt cumincenfomulto ccelo& in terra oranis paternitasnominatur: vt desmi-
orationescoram te Domine fulas cumlachrymis,repr«- j hi fecundum diuitias gloriæ tu« conftantiam & virtu-
femet,hoceft,»*/r4reco»M#«?B & inane ; dcanófcis fcilicet : tem,corroborareperSpiritumfan6tumtuuminintcriore
terrenis affe&ibus vacuatum ; quod tibi fieri mandauifti ho mine. & poteftatem habitare in corde mèo per fidem
ad reponendumeineresmemoriæ noftræ mortis. De hoc qux per dileófcionem tibi beneplacitaoperetur. Tibi au-
altari,amabilis amice ( cuius dicere, eft fa,cere)tu dixifti vt 'tem Patri qui potens es omni%. nobis faeereabundänetr
ignisamoristuifemper in hoc altari arderet; quem nutri- plus quam petimus vel intelligimus, fit gloria in Chrifto
retfacerdosfubijciens perfingulos dies,lignai Defidera- & in Ecclefiadcin omnes generationes fieculi fæcülorum.
te cordis mei,qui ignemidxim interrammtttere, vt arderet, EtFilio , Tuo vnigenito cuiusgloriàm vidimusgloriam
veniftiiyeni,&in hoc altari cotdis mei, tui amorisignem quaii ynigeniti àPatre. Et cumDeumvideritnemóvn-
accende. O fammefacerdos in aternum, & pontifex futurorum quam : ipfe tarnen vidit eum vnigénitùsFiliusquieftin
bonorum veni. Ec ad nutriendum ignem ilium nedeficiat finu Pattis. In quern ego extotocordemeofirmirercre-
inSion,-donec fiat caminus in ilia quæfurfum eftlerufa- do&fimpliciter confiteor: nam qui pon creditineùm,
lem mater noftra , fubijce linguadncentiua ac nutritiua - iamiudicatus eft, quia non credit in nomine vmgcniriFb-
ignemiftum. Primum videlicet temetipfum quies, iis qui | lij Dei. In hocenimapparuit chantas Deiin nobis, qiio-
te apprehenderunt, lignum vit«; lignum ( in quam ) vit« | niam Filium fuum vnigenitum mifit Deus in Mündum,vt
pofitumin medio paradifi: vt ex omni parte currentes ad ! viu^mus per eum, qui fuit obediens Patri vfque^admor^
te,p_ofl5ntteapprehenderc vitam fuam &vitarumvitam: | temCrucis. ' Tu ergoFili D E Iviuivnigenice , rederh-
lignum etiam vit« proferens per fingulos. menfes noftro- j ptor mitndi DEVS, miferêre mei. Tibi enim dédit DE VS
rum-defeftuum,fru£l:usfuQr,exercuatisperdifciplinam, Pater poteftatem omne iudicium facere. Sed fupplîcq
dulciilimos, pacaciftimos, Scfuaues quibusfanâorum i tibi , vt prius mihi peccata mea dimitrasquamadiudi-
anim« reficiuntur fine faftidio & fruuntur. Sècundum candummevcnias , &tunc , CicIudicameDeus , v t d i f ^ ^ ^ + r
lignum fubiiee viuificæ tuæCrucis, quod eft illud dulce ; cernas & feparesanim« me« caufam degentenon fanâa.Tti
lignum per quod aquæ amars in dulcedinem funtcon- es enim quern D E V S Pater.ante Lueiferum in coelis
uerf«: lignUmbenediâum, per quodfaâumeftiuftitia genuitvnigenitum , & beata Virgo Maria feelix mater
de Maligno: lignum exiguum çui fideles homines fuas tua in terris peperit primogenitum , poft quem, nullum,
animas commiferunt, commifi & ego meam quia fidele j In cuius natiuitate fubito fa â a eft multitude» coeleftis
inuentum eft in CommïfTp j eo quod faluæiaôtæfunto- ! cxercitus laudantium Scdicêntium, Deogloriainexcel^
ranesfàluatçanimçperhoclignum.Hæcverefuntduoli- I fis. EtSpirituifanfto, Non faôto, non create, hon ge ni to,
gna in altari cordis mei, nutrientiatui amoris ignem fal-
uificum. T u ergo lolus fine peccati macula facerdos, in al
taricordis mei per fingulos dies fubijce ligna iftavte^* ego
indefaciam, mihi ö'filioy hoc eft, affedfcui meo ; panem vit«
dcintelleäus, vt comedamus&moriamur,ytvidearaTus
&cognofcamus te folum verum Deum & quem mifißilefum
Chrißum, Super hoc altareimpönentomnesanimaerrife«
viresi Vitulost Orationum&laudum, gratiarum a£tio-
num&benediäiopum, charitatis & honoris, fortitu-
di nis &yirtutis. Et ficreddatn tibi quamdiu fuero, meo-
rum vitulos labiorum, a iugo peccati liberatos tua gratia
& folutos. Et quia tu es dominus virtutum , tex
meus & D E V S meus qui & aliaalcaria adhuc. habes,
fupplicfter omnipotentiam tuam rogo vt iubeashæco-.
rann ante di&a ( videlicet facrificium mftiti«, oblationes
fed dPatre & Filio procedenti- j qui ferebàtür inptincï’
piofuperaquas , Qui eft Deus fpirituum omniscarnis,
quilocutuseftperprophetais j quieft ipiritus fapientiæ,
intelligenti« & falutis ; qui rcpleuit Qrbem terrarum, qôi
nos facit gemitibns poftularejqui difcipulos Dei&Domi-
ni noftrllefu Chrifti,feipforepleuit & in linguisigneisap-
paruit fuper eos. O fpiritus lande Dé us qui es ignisnon
'Confumens fed lucens,non c-ôburens fed vrensj vre renés
meos 6c cor meum vt tibi cafto corpore feruiani & pla-
ceam mundo corde. O ignis diuine qui amoresafticiens
6cardorindeficiens,charitas Deus meus,accende me quis
mihidet vtveniasin cor p eu & inebries illud ;■ &obliui-
fearomniamea màla,& ampledar vnü&fnmmübonum
meum q>tu es?mihi Domine miferere, vrloquar cu’m fim
puluis&cinis.Quisenimium ego vtàmari,àme,teiubeas,
■4
& nifi faciam irafearis mihf & mineris ingentès miferias? men dico vobis l hoc eft, Vere vel veraciter feu infallabiliter
Paruane eft miferiamca fi nonàmem te ? O amatpr deus dico vobis quod ita eftficut dico. Et non nunquam |amen
meus qui promittis mihi multa bona fi amen te-,da te fo lu ,1 amen ingeminafti • vt ipfaihgemi natio, maior effet expref-
&fufficitmihi daquodiubes , &iube quod vis:amore j fio veritatis; vndetequieschara veritasquæ non fallit,
amoris tui hæc peto à te; qui es Spiritus fuper mel dulcis, i, exoro fuppliciret vt veritas tua femper in corde meo re-
Tibi ergo Patri & Filio 6c Spirituifando , rrino &
vniDeo,,magnOjimpenfo,«terno^omnipotentiffimo,&
excelfo ; fit dc oratione hac,gloria & iubilatio, laus&gra-
tiarumadio; honor & imperium fempiternum. Sicuterat
inprincipio. Immo ante principiumj quiapriufquam montes
fièrent aut formaretur terra & u rb is, à fæculo 6c in f«-
culumtueft Deusfuper laudabilis & gloriofus in omnibus
fecü\is.Etnunc.Et iam præfcnti clarificatus es in nobis,
quifempepin te.clarus esclaritate quam habuifti antequâ
Mundus fieret, apud te. Et ex ilia claritate quamin me per
fidem corufcafti,&fplenduifti,radiafti,tibi fit gloriajquia
in hoc prælènti nunc,cupiqfequitein toto corde,& time-
re te, &qu«rere faciem tuàm. Ne confundas me ab expe-
datione mea; fed fac mècum fecundum manfuetudinem-
tuam , & fecundum mulcitudinem mifericordiætu« ; &
erue me de furnace peccati,in mirabilibus tuis: & da nunc
gloriam nomini tuo, quia tu es Dominus Deusfolusgloriofus
fuper Orbem rerrarum. Et femper. Quia omnis fapientia
à Domino Deo eft,& fuit fern per,6c eft ante Æuum.
Sempiterna quoque eft virtus tua atque diuinitas ; quæ
cum me poflitdaré in opprobrium fempiternum , implo-
ro tuam omnipotentiam fempiternam vt mihi concédas
potiusgaudiafempiterna. T u es enim Deus fémpiternus,
quicrcafti terminqs terræ , qui nec incipis nec definis;
fed eft tibi gloria. Et infecula feculorum. O rex feculoru m,
immortalis, inuifibilis; quod ætateselapfæ funt ; quod
fecula tranfierunt & quod futura funt, mutabisea, 6c
mutabuntur : T u autem qui dixiftiego fum qui fum; idem
ipfe es in «ternum , immutabilis & oninipotens apud
quem non eft tranfmutatio nec viciffitudinis obumbra-
tio. Licet enim omnia fint ex te & per te & in çe ; nonta-
meu funt^quod tu es, qui eft mutans non mutatus,faciens
nonfadus,mouensfedmanens.. Et cum Beatus Apofto-
lustuusdicat quod nösfumus, in quesfines feculorum deue-
nerunt ; « cernitati tu« fupplico Deus meus, vt in me fiedi ‘
gnerisimplere Apoftolicum iftudverbum , vt feculüm
yelfècularitas qui me Canonicum vel Monachum adec
facit fecularem quod.hocadiedinum totumfuum in me
abforbet&deftruit fubftantiuum , in me taliter finiatur
quod de cætero negotiafecularia me non trahant : fed ex-
emptum a îurifdidione feculi huius ne quam, ad ilia in'fi-
ni ta fecula me facias cogitate: & pofteacum viuis&con-
feffionem dan tibus peruenire ; qui func partes Seculifan-
^ *» ^ feculafeculorum. Didicienim Dominequodiilud
feçulafeculorum, à latino Interprète ponitur pro «ter-
no* 6c quodtepcûtiodicemis fecula feculorum yzdxtctnz
çranfinittit animum cogitantis : 'de h«c funt ilia «terna
immortalia Infinita fecula feculoru, quæ Iitfti poftiftafe-
culapræfentia&mutabiliaimmutabiliter confequentur.
In quibus feculis feculorum, tibi FadoriSeculi , fit gloria
fempiterna. Amen.O De,ushebræorum,-fcire me voluifti
quod, amen, necgræcum eft nec latinum, fed efthebræü:
& propter fui excellentiam translatum non fuit ab Inter-
pretibus vel mutatum , vt nomen tuum quod eftmi-
rafûle &immutabiledefignaret ; vnde très fignificatio-
neshoc vocabulum habere voluifti. Nam quandoque
amen accipitur nominaliter 6c eft nomen , & fignificat
fulgeat, &omnismundana& diabolica falfitas deftrua-
tur. Tertio, amen, accipitur verbaliter, & eft verbum; vt
cumin orationibusoptatiuis:rfwe»,hoceft.)i<tf,ab optnti-
tibus & defiderantibus quod petiturrefpondetur: quod
&Pfalmifta infinequorundam Pfalmorum ingeminaffe
legitur, vbi dicitmfiat,fiat. Et in hoefenfu, in fineprædi-
cft« orationis, mea vota 6c defideria continentis, dico a-
Wîe«:hoceft,itafiat, vt videlicet tibiPatri& Filió& Spiritui
fan 6to, trino&vni Deo, fit gloria in fecula feculorum,
Amen.
D. R O B E R T I
DH SORBONA, QVI SANCTI
LVDOVICI REGIS GALLIA-
rum Clïriftianiffimi Poenitentiarum
OEconomus fuit, Opii-
fcula.
DeConfcientia. DeConfeßione. Iter Paradiß.
DE D. RO B ERTO A SORBONA,
Eceius Libris, per M. D. L. B.
luus Robertas à Sorbona (vel vtalij, à Sorb onia;
aut,àSotbonio)nationeGaUus-yS.Ludouici Gai-
liarum Regis non frater quidem,vt fcripfit aliquis
nuper in Hifioriaperegrinafacile decéptus; ac neque
ex illußngen ire,vt obiter memintt qui defcripfit biftoriam fanât
fimi Chnjitanißimique Regis illius. Sed abeo, accitusprimum ob
erudttionts &pïetatisfamam, fuit illipoflea familiar is & ÓEco*
nonrn Poenitentiarum: Apud optimates quoque & Nobiles, in pre-
i m tnaximo ; tamenitavtreprebenfiabeofi quid peccaffent j face-
rent,dicerent-ue vicifmhberiusqUodil uinremorderet. Sorbonk
■ Parifienfisprimafundamenta turn iaceret,fenfit liberalem Regem,
at confcientufus., niiilto etiam metuentem magit-, qui nifi expreß
fa bac formula', quärum donarepoflum, nunquam quidquam
illifit elargitus : diuino prorfum exemplofiadpoßcrbs tranfufftt, ne
quidnimium effufe ac nïfi in religione maxima, cuiquamdcpUbii-
co donar ent. Eutffeingeniofmplici, at in explorandis & curandis
confcientiarumagntudinibüsacuto & perfficaci tarnen, indicant
tria haceius Opufcula,qua nunquam haäenusnifiiudicio tneo cog-
nitaeuiquam quodfeiam, ex eius Bibliotheca exferipfi nunc print
um.In eorum vno:cuiTitulus eft,de Confeßione,videnpvßitpau-
lo plus aquo,minutim profequutus luxuria fpecies,&Appendices'. A t,
neepuduit Paulum huiufmodiplura dicere(ait ter maximus Cbry*
foftomus)&Medicus,medicos manûsaltïu; immergit vulnenqüod
curaturuseft-,necde hoc argumento habenda Oratione ,fedipfisfa±
âisefterubefeendum: Alioquiïnillorumtrium OpufculorumLe-
äionefenties vtß>cro[o Leâor]Spiritum Deipraeptem:Vt ïamfacile
agnofeas illudlfaia,requiefcere diuinum numen fuper humilem
&contntumcorde:aciammiraridefinasingentes, prudxntia&
doärinafama,viros, nec tot nectantosfruttûsftnritales Regain a-
nimisingenerareiinftitutaveroàRegibus Gymnafia iliumnorni-
nisfplendorent’, quemàpauperculo homme, tantafide&religione
fanótum & terribile nomen tuum , vt cum in A po c a - ! fundata Sorbona Parifienfis, non effe DeiOpt. Max. munerecon
lypfi legitur. Hac dicit amen teftis fidelis & verus quieft fcquutai
principium credtura Dei. A te ergo Domino Deo meo qui
folqs hoc nomen defignaris.; ex totius cordis mei affe&i-J I N C I P I T L I B E R D. R O B E R T I D E
buspoftulo & réquirq, vt propter reuerentiam huius-no-1 Sorbona; de Confcientia.
minis fanóli tui, nomen meum inlibro vit« referibas: & J
cum illis qui cuftodjerunt Sabbata tua & elegerunt quod | T I b r v m feribat mihi ipfe, quiiudicat, ait lob. Hie no-
yqluifti & tenueruntfeedustuum, des mihi in dpmo tua JL;tandafuntquinque. Primum eft , quis eftifte libèiy
& in muris tuis locum, & nomen melius a filiis&filiabus, quem petit lob , &quarepetit; Secundum eft* videre
&nomen fempiternum quod c«tero non peribit. Secun- vbi , & a quo audiendus'eft. Tertium eft, de diuifio-
doaccipiuu /»Mew , aduerbialiter, vtcum tu Deusmeus nehuius libri: Quartum eft de iritroitu : Quintumcft,
quoniam m tetris vifus&cum hominibusconuerfatuses, deexecurione huius libri ■, fcilicetper-Procemij, Traófa-
y5tl^ tet? 'a^*<ld^m.afl,ererey.pluifti pluries adiunxifti, ^4- rus Recapitulationis. De primo i nota quod fi aliquis
E
Matth. 5,
I1.C0R14:
Pfalm.4.0.
F
G
Ifa.6é.
IHom. 6. ins
odThef.
H
óap.t.
Iob.$ iv