muniti, hoftem noftrum Dtabolum impugnaremus. Ipfe
Diabolus contra nos inermis eft, & lolisaftutis fuggeftio-
nibus nosimpugnatvtpeccerous, noncogendo. Beni-
gnus enim corditor noftër, non dèdit höfti noftröprO'
poflcnosvi ad peccatumimpellerè, qüiatahcnimisror-'
cis effet contra nos fragiles , 8c vix pofféfnus fine peccato
fubfiftere, fed tantüm £ermittit nobis euffi mala,per fua-
dere,in noftrö autem arbitrio éft, fivelimus ei conientire.
Infupet præmuniüit nos,poncns inimicitias implacabiles
inter ferpentem 8c hörhihem,vt quidquid fuaderet hobis
nonrecipcrfcmus quafi vtile,fciens quodnunquamdabit
nóbis fidele confiiiam tam crüdelisinimiciis , cui nihil
fuffidt de nobis Citra æternam damnationem noftram.
Cum ergo fuadet nobis £léccatum,qüodammodo exigit à
nobis,vt præftemus ei af ma noftra quibus nos occidat,vel
? t ipfa arma, qux ei præftatnus hebetet & rétundat, v 1 8c
nobis min9 aptâ & vtilià fiant,& minus acüta, & efficacia
ad ipfüm per ea im|>ügnandum verbi gratia: Gum immit-
tit nobis cogitatiories perUerfas , & fuadet ^t malurri fa-
ciamus velloquamur, nonne quàfiaperterèipfavidetur
homini dicere: Inermis füm contra te , non habeovndë
te lasdere poflîm,tiifi tu præftes mihi arma tua,vt te vulne-
rëm,&ocçidam; præfta ergo mihi cortuum ad cogitafcjo-
nes prauas, vei affèiSfcioneS rüalasj & linguamadloquen-
duminiqua, vel mahuS, vel alia membra tuaada&ioneé i
8c opera prauà , quibus le thaïe vulnus in anima excipiais,
&: gratiamDomini Deiperdas, 8c gloriæcoeleftismerito
fpolieris. Scdltds veto eft qüi cöhfcntit ad h * c , 8c 'ddtóna
fua fibimet imputëtpotius, quam inimico fuadènti,qui
morehoftis »hoftiliter teeuro agit.Apoftolus: Nequeexr-
hibeatis membra veftra armainiquitatis peccato- -
C A P. V I.
Qtiod mundus dupliciter nos tentât. t
MVndus etiam duplicitef tentât rio$, fiue offerende
nobis ea, quibus ad fe alliciat honores, dignitatesj
voluptates, curioficates, adulationes, & huiufmodi.-fiue
quibus terreat, vt perfeëutiohes, contumelias, rapinas 8c
fimilia,ytroque modomultos rëtrahitapeo,quos aut va-
no a more fui, aüt malo timbre reiinetin peccato. Diabolus
vero licet in omnibus tèntationibus incentor effe fo-
leat,tamen fpecialiter duabus tèntationibus infeftat nos,
8c maxime inagis probatos in fëruitio Dei, cum aut fidem
véram nobis congtur auferre, & fpiritu blàfpliçmiæ fub-
uertere, &huiufmodicogitationibus nos infeftat, quas !
quafi naturaliser abhorrem9, vt defperationem Vel noffiri j
' occifionem, 8C fimilibUs, licet quandoque ôt aliiS caufis j
ifta proueniant, aut cum mala,fût) fpecie boni perluader, \
quoimprouidos, quosàliternonpdtéftdecipereycaîlidè
fupp^antet, &àbon o deijciat. Er hoc eft; quod irt Pfalm o j
dicitur: Dæmoniummeridianum, veliuxtaApoftolum: J
Angelus fathanæ, transformatusin Angelumlucis.Quia
cum ftprinceps tenebrarum, vt autor malorum,vt aftute
noceat.fimulat fe bonadoccre, 8c quafi lucem oftendere,
vt ad tenebras peçcati perducat.
C a P, V I L
Quod Deusnunquatn tentât in male.
a Eus autem nûnquam tentât in malmquia non læta-
turinperditione noftra , qui omnes homines vult
faluos fieri, fed tarnen quandoq-, diciiurtentare aliquos,
cum aut flagellar eos in præfenti ad profebfcumeorum 8c
aliorum,ficut lob &Tobiam jaut cum probat eos aliqui-
bus arduis virtutum exercitiis, fient tentauit Abraham,iu-
benseum immolare diledum filium fuum vnigemtum,
hæredemdiuina?promiflïonis,vt ofteridcretuf magna dc-
uotioôbedienfiæ Abraham, &,fidei ad Deum,qua necfic
hæfitauit deeiusprômiiîîone, quin etiam impleret,
etiam deoccilbquodpoliicitus
eratei. . muM • ■
C a p . V I I I .
jQuodquajdam cogit at tones nec fugcrepojfumus, née
, vincererepugriando.
HA rum rcntationem quafdam oportet nos maxime
refiftend6iaperare,vtfpiritualia vitiayiram, accidiS,
fuperbiam,inuidiam, quafdam j vero fugiendo nieli9 eua-
dimus, quam pugnando, vt luxuriam, gulam, auaritiam,
licet enim pugna contraeasfit rteceflaria,-fed tamen non
efttutum diucohabitare ferpenti, 8c multo tutioreftca-
ftitaslonge à mulierum firequentiafemota, quam in medio
earum;Facilius abftinemus à delicatis cibis 8c potibus,
vcl ab eorum fuperfluitate, quando non habemus,nec vi-
demus quam cum eis abundamus.Etquiomnia relinquit
propter Chrtftum,& voluntariam paupertatem eligit.mi1
nusinfeftatur à curisauaritiæ , quam qui retinetdiuitiàs
fæculi, fèmper anxius qubmodo eas augeat & conferuèt.
Spiritualiaautem vftia, etfiquandoq; ex fugavideâfttur
quafi remiflius &rarius infeftare,dum deeft occafioimpu-
ghahdi, tamen poftea orta occafione, durius furere folét,
leo diu cathenatusamplius frémit cum fuerit emiffuSi
Tentationes veroepntra fidé, & defpiritu blafphemiæ,6c
finfiles,necfugere poffumus,necrepugnando vincere,qa
quanto plus indignamur nofmetipfos | & difputarous,
cumeis,tanto,magisrefricatur earum rabies & accendi-
turifed non fuht curandæ, nec timendîc,dum no confett-
tiatureis, 8c patienter earum infeftado, quàfi quoddara
Diabolicum füfüraum , lupportetur, quia aliter repelli
I honpoteft. Ndnlolentbonisperieulofæefletalestênta-*
tiones, fedfuntfæpepræfagia futur« amplioris gratiae&
cbnfolationis, & yitiorUmpiirgatrices, &magnimeriti
bperatriçes.Diuinæveto eâftigatibnes humiliter & patié-*
tfertolerandilunt, 8c iuflionibus eiusdeuoteobtempe-
randum, vt & fortes fimus itt fide, & à mandatis eius nun-
quam declincmus; Poffent etiam plures tentâtionum
ftiecies inuenirii ftudiofis, fed ad præfensiftaiufficiant.
Sûht tamen quidam qui fibimet texunt làqueos ten*
fatronum , priufquam teiitator accedat, & quodarn*
modo procurant fîbi vnde teütehtur, & hoc eft incaututhr
valde, vt qui fponte prauas cogitationesverfantin corde,
qü'çpoftmbdû in deleâationé verfæ,&robdraræ,difficulté!
expelluntür. Item qui admittunt fàmiliâritates incau-4
tàs mulierûm,quarumaffeâ:us ita inprimitur cordi,Vt vix
poftea euellàtur. Et ira de fimilibus, vbi primo fibimet af*
fumunt aliqui materiam , vnde poftea occafioUàlitef ori*
-tur eis turbatio, 8C tentatio periculolL Quidam veronott
habentes caufamturbationis,ex fola fiifpitioiie vana fom-
nian t fibimet tentationis procétlàm, & hoc fit aliquando
?n tef pefFeâ è b on os, ihter quos fit cbntentio & turbatio
bon de radice malitræ, fed ex tola vana fufpitioné^ dutii
irterque nullius odi) fibi Confeius éft aduerfus alterum,
nec in tendit eum in aliquo lædere,féd fufpicatur alterum
ergateinuidia ftimulatum intendere,qüomodoeumlæ-*
derepoffitj& eiinfidiari, cum hoc in nullorecolatfe ergâ
eum mer üilïe. Ille veto è contra nihil fibi de his con fcius,
con queritur, quo d ifte fibi iniürietur fine càu tà, 8c in ci pi t
etiam ipfefa&a alterius pohderâre quafi adüerfari|fui, 8c
ficvterqüé inflammatnr odio contraalterums cumneu-
ter alterdm intenderit Itedefe, fed tantum fufpicatüs fit,&
hoc vahé,quod altër eum volüéritlaÈdefe fine câufa.Etita
quandoque grauis türbatiô oritur de modicà Icintilla,
diabolo earn ad magnum igriem rançons 8c odij confiante.
Qui ideo imperfebtè boni di cun tur, quia in eo funt ali—
quatenus boni, quod non inteduntproximo fuo malum
facere, & ideo in eo deficiiînt à bonitate,quod nimispro-
iiifuntjdealio mâlumfüfpicari fine càufa fufficicnti, 8C
in eb efficiuntur minime boni, quod exquacunqj
caufàad odium contra fratrem 8c proxi-
mumprouocantur.
CAP.
F
G
H
C a p . IX .
\Quod tria funt genera religioforum.
T Ria funt genera religioforum. Primi boni, fecundi
melioreSjtertij optimi, hi fignificantur per très fami*
lias Leuitarum Gerfonitas,Meraritas, Caathiras, qui præ
cçteris filiis Ifrael,deputati erant ad cultum fanduarij,fic-
ut Religiofi præ aliis fidelibus in Ecclefia fpecialius vi-
dentur diuino cultui mancipati,differentes tamen habentes
donationes, fecundum gratiam quæ data eft eis, 8c fè-
cundum quod quilibet ftuduerit proficere ad virtutes.
Nam fecundum quod quifque fe habilitât ad gratiam per
ftudium virtutum » iuxta hoc refunditureiinfuturo. Si
fummosin virtutibus fueris imitatus, cum fummis in gloria
collocaberis, fi medios, cumijfdem locaberis,fiinfi-
mos,etiam cum infimis in futuro poneris.Omnes altade-
fideramusprçmia,fed pauci perfeüeranter ftudentâdalta
virtutum exercitia Greg. Sed ad magna præmiapræueni-
ri non poteft,nifl per magnos labores. Non dicit,pergra-
labores,fed magnos,id eft,ad magnas virtutes promo-
_________H ________ W
hoefummumin religionis obferaahtiaelle, & interioris
dulcedinisignari, de veris virtutum ftudiis, quæ irt fpiritu
& mente funr,parum curant. Hi qui in fe ficci funt, & aliis
iniudicando feuerifolent effe, bene amarifero amarican-
tes dici poffunt,& quia medium hic inter extremü & optimum
in ftudio virtutum hâbuerùntftatum, in ereàione
fanâuarij, non poft ipfum, fed ex latere ad Aquilonem
locum manfionisfortiuntur, vbi minor câlor folis&lux
quam in Aqftrali parte fentitur, vt quantum defuit eis de
perfeâo vututum ftudio , tantum défit eis de gloriæful-
gore.
T ertij religiofi,qui & optimi ,defignàri pôffühtper Ca-
af hitas,portabant ipfum fan«ftuarium, id eft, arcam,& al-
tare, & hiënfam propofitionis cum vafis fuis, inuoluta tn
8c cooperta.Hi iuntjqui ftudëtihteriorem hominé fuum,
inquo Chriftus inhabitat,per fidem componere,& ad ve-
ws Virtutes fe exe^cere,& vitia carnis & fpiritus exftirpare,
iram,inuidiam, fuperbiam, accidiam, auaritiam, gulam,
luxuriam, viriliterexpugnare, & his contrarias virtutes
CDrdiin(èrere,humilitatem,charitatem,manfuetudinem,
deuotionem.largitatem, fobrietarem, &caftitatem. Iftæ
enim virtutesverumfuntfan&uariü,& quieashaber.fanuentes,
vel magnæ vtilitatis, 8c fi non fernper magnæ au- j ftus eft,vnde'Caathifç interpretantur,patientes,vel lulli-
fteritatis. Guftata namque vtilitas & fuauitas virtutum,le- ponentes,quia perpatientiam,quæ teftelacobo Apoftolo
mt pondus labo ns. Primum religiofi defignati funtper perfeaumhabetopuscoponuntfe &ordinantadDeum
Gerfonitas, qui m profcaione caftrorum, portabant cor- &ad proximum in virtutibus ficut debent.Prioribus dua-
tinas & te&um tabernaculi& vela,& quæque radu mol- j bus familiisiuflït Dominus dari plauftra, ad fubuehenda
lia, &inereaionecaftrorum ad Occidentem, poft taber- j oneraiua,filiisautemCaathnondeditplauftra quia fer*
Tiacnlum caftramerahanrnr. Tahernarnlnm pnim in nrn.naculum caftra metabancur.Tabernaculum enim pro- o, . . .. •• t . .
feblione per partes diuiium, portabatur à filiis Leui,quia
tofumfimulànullo portari poterat, donee venirentad
locumeleftipnis, vbirequiefceredebebant,ibierigeba-
tur,ôcipficircaipfumprodifpofitione domini cadra me-
tabantur. Tabernaculum eft vitàIefuChrifti,&morum
eius conqprfatio, quam nemo plene in hac vira valet imi-
tando portare, cum ipfi non ad menfuram acceperit Ipiri-
tum faiuftitaris,&fapientiæ,fed omnem plenitudinem,de
qua nos omnes accipimus,fed particiilariter,alius fie,alius
vero fie, dum vnusimitatur eum in hoc, alius autë in hoc,
donee omnes ei occurramus in virum perfe<5tum,in menfuram
ætatisplenitudinisChrifti , vbi quifque locabitur
in coelefti manfione iecundum meritum fuum &ftudium,
quo hic vitam Iefu Chrifti fuerit imitatus. Primi igitur religiofi
funt, qui refugiuntardua &auftera ftudiafànâita-
tis, fed leuiaexercitia fibi affumunt, 8c laxam vitam fermant
, quoàdçorporiscommoda, quantum licet fàluafa-
lute.Quibus fufficit, quodtantummodooaueantàpecca-
tis mortalibus , 8c taies procliues magis funt ad lapfum
peccati, quia fie dicit Gregorius : Illifoli in illieita non ca-
dunt, qui fe & à licitis reftringunt. Ar«fta eft via, quæ ducit
advitam,&alta,&quiincaute,&nimisintrepide^)eream
inceditjcitopedem.inpræcipiriumponit, folent tamen,
î ne irreligiofi videantur,aliquando magnam vim facere,8c
diligentiam habere in exterioribus obferuantiis ôctradi-
tionibushumanisj&honeftatibus forinfecis, ininclina-
tionibus&pulfationibus,in amplis cucullis,6cmanicis,&
huiufmodi ,quæfpeciem religiofi taris exterius repræfen-
tant, vnde Gerfonitæ, qui interpretantur aduenæ, extrema
tabernaculi portabant, teéfum, cortinas, &funicu-
los,quianouiin religione, pro magno habent, prædiëtas
obferuantias ftudiole feruare, quandiu melioravirtutum
ftudianoncognofcunt. Hæcautem,fecundum Domini
fententiam , loquentis ad Pharifieos de minimis talibus
ceremonialibus obferuantiis, oportuit facere , & ilia meliora
non omittere. In ereblione autem tabernaculi,ifti
Gerfonitæ ad Qccidentalem plagam, poft tabernaculum
caftra metabantur, quia hi extrema in exer-citijs virtutum
feruare contenti funt,in futuro cum poftremi$,&fic quafi
in occafu folis, in humiliori gloriæ fplendore locabuntur.
Secundi religiofi defignatifuntper Meraritas, qui interpretantur
amari, 8c portabant tabulas tabernaculi, &
columnas,ôc ve<ftes,&illa maxime quæ dura erant,& media
inter cottinas &fanëluarium.Hi funt qui dUram vitam
in corporali exercitatione feruant, afïligentes corpora fua
ieiuniis,vigiliis,& aliis laboribus corporalibus, 8c putant
uiunt in fàndtuario , & onera propriis humeris portant,
quia tamin humanis ordinationib', quam in caftigatione
corporis permittitur aliqua remiffio, imo iubemur, vt in
talibus fit rationale obfequium nofttum pro loco,& tempore,
ne corpus deficiat fub onere laboris, led in virtutum
-ftudijs nulla remiflio datur, qüia nunquam indulgetuf
nobis vt fimus vitiofi, eiati,immites, inuidi,accidiofi,aua-
ri,gulofi,velnoncafti, & hæc onera propriis debemus
portare humeris,id eft,non côfidere de alienis virtutibus,
nifi & nos pro pofle find earn us , vt has in nobi/metipfis
habeamus, ficut quidam, qui defiderant effe ciim pacifi-
cis„nôn yt exemplo eorum laborent fieri patierites,fedvt
abeisadimpatientiam non prouocentur. Quid prodeft
fanâorum contubernium,fi nolis eos in ftudio famftitatis
imitariîOneraCaathitarumfecundü materiam duraerât,
fed preciofa &fanââ,&interiorafitu,quia ftudia fpiritua-
lium virtutumlaboribfafunt imperfedis adhuc,fed no-
biliâ dignitate honeftatis,& fan<fta quiafandificant,& in-
teriora, quiain fpiritu mentis, & in interiori hpmine. Ve-
lata tn|>ortabant ea, quia dum hic per fidem ambulamùs,
&nonperfpeciem,nondum videmusvirtutum decorem
pure,ficut eft, & inexteriorum operum exercitiis, neceflë i
eft nos ea inuoluere, ram pro noftro exercitio, quam pro f
exemplo aliorum, qui mentem noftram non vfdent,nifi |
per veftigiaexteriorum morum &operura.Dehac tameri !
Familiadefcenderunt facerdotes per Aaron , qui vigilans !
gratiæinterpreratur,quifànduarium reuelatum videre,&: î
contreâare ex officio debebat, &leuitis portandumdi-,
fponerefingulis prout eis congruebat. Ipfi vero facerdo-'
tes no portabant,fed in ereiftione eius ante tabernaculum
adOrientem excubabant.Sicutper Caathitas,virtuofi,irà
per facerdotes côtemplatiui figurantur, & foli virtuofi ad
complationis gratiam prôficiunt, qui pro munerationc ^
ftudij fpiritualis,vnâioné fànâii Spiritus intus percipiunr, '
vtilluminati coeleftiafecretavideant,quæaliisfunt Vela-
ta.Talesiam non laborantin ftudiis virtutum,q> per^labo-
rem portandi fignificatur,quia per fuauitateminterhâîfa-
pientiæ, verfùs eft eis labor in dele&àtionem, eXamore
conditoris. Ipfi vero difponunt onera fingulofUmpor-
tantium,quia intus intelhgendo cognofcütratibnes qua-
rumlibet obferuantium in vita religiofà, quæ quia rudes
ôdmperfe 6ti n on dum valent capere,inuoluuntëâco'rpô-
ralibusaétionibus, & exterioribus exercitiis^ & tradunt
cuique obferuanda, quæ ftatiii eius viderint conuenire.
Vide igitur de qua familia velis effe, vel cuius fpiritus fis,
8c fecundum hocfufeipe onus tibideputatum ,id e ft, fèr-‘
ua régulas 8c viam , qua ad pe-rfeiftionem illius ftatus
i- ■ - -, ' ... Valeas