miles infu Jat: illefinquam) hanc dirimatquæftioncm,&
vtrum tanta tribulatiojtam mira fatigatio,confolationem.
eifubtraxerit fpiritalem,oftendat. Forte caput tôt vigiliis
& laboribus, ab omni hutnore naturali ficcatum, nullam |
producere lacrymamprsualcbat-, & cot obtotprefïuras
li.Cor. 1.4. marcidum , nihil fpiricualis dulcedinis hauriebat. Sed
i.Cfr.im video eumlcribentemquibufdam,cummultatribulatio-| I ne & anguftia cordis, per multas lacrymas ; video eum lu- j
gentem quôfdam, qui ante peceauerunt, & non egerunt
jSffn.11.15. pccnitentiam, video eum gàudere cum gaudentibus, fiere
\x.Cor. 5.4. cum flentibus; audioingemifcentem co quod nolitexpo-
J liari.fcd fuperueftiri. De fpiiitalieiusdulcedine quiddij
' camîcumadeiusfuauiffiraumguftum, etiam qùsfibivitritflft'i1
dcbantur lucra, arbitratur vt ftercora. N onnë mira dulce-
1 1’P- prouocatus ,ad ipfos Chrifti geftit amplexus, Cupio
G*l6, 14. (inquiens)diJfolüi,&eJfecumcbrifto,multoemmmelius}Non-
ne mira Chrifti diledfione debriatus , omnem glori^m
<£fa eft,exequi *, hoc efigaflionibus Chrifti participari,tefte
eodeni legislaturenoftro, quiait, Eiritain monafteriovf-
que ad finem perfeuerarites, paffionibus Chrifti petpati-
entian: participemur, vt regni eius mereamur efle confor-
tes.Hoc ipium & Apoftolas,Sriew(inquit)«jtt0/«4m ficut fo-
cijpafiionum eftis,fic eritis&confoldtionis.Quzm fit autem ne-
cefFariaexteriorishominisaffIi<5ho,manifeftiffime perdo-
cemur.eodem Apoftolo pronunciantc, Etfi exterior homo
noftercotrumpitur,tame is,quiinterioreftrenouator.ldenim quod
in prafentiefi momentanal, & leue tribulationis nofir a, fupra mo-
dum,infublimitate,atemumgloriapondus operator in nobis.
Dcnique Salomon,quibus diuinaconfolariofitinfun-
denda, myfticis verbis dcclitotdiceas.Dateficerammxren-
tibus,& vinumhis,quiamara ammo funt.Eibant&obliuifiantur
egeftatisfua,&- doloris non r tear demur amplius. Aperte his verbis
vinum illud quod lstificat cor ho minis, non ocio dif-
foluris,non diem in cachinnis&fabulisexpedentibus.fed
^ * f prorfris abiurat,N$ (inquitjrw CruceDomini meilefu Chrifiii this,qui amaroiunt animo, repromittitjficeramquc illam.
,Coh6.iz Nonne feruore nhnis charitatis exci’rus, anathematizat quçdepomisnouis &vëteribus,quçin fponfidelitiis fpo-
nonamantes Dommumlefum, Siquis ( inquit)nonamat ^ taconferuat, conficitur,jioncpulantibus6cpotantibus,
dominumnoftrumlefumCbrifium,anathema fitUaranAtha? fed propter anguftias huiusvits moerentibus.&egcftate
Ipfe tarnen dicat, vtrum fine confolationeinfua fit tri- & dolore laboran ti bus, pronun tiat die donanda. Bibant
bulationereli&us, &r quid innoftra tribulatione nobis J (mquit )&obhuifcantoregeftatis fua, laboris videlicet ma-
fperandumfitmanifeftet,ficqueferp»ntinum caput,quod gnitudinèm, diuinaconfqiarioaflerens minuendam. Cui
virus hocnoxiumhumanisinfibilarfenfibus, Apoftolico fenteiuisapertiffimc c o n c i n i t P f i i lm i f t a ,multi-
mucrone confodiat. Ipfius namquc funt h s c , qui fuper todinem (inquierisj dolorum meorum in corde meoyConfolationes
ventrem repit, qui terrain comedit,qui Tub vmbra dormit • tuaUtificauerunt animam meam. Nemo ergo arduam illam
inlöüshumentibus, qui negotiutft ventris & ljbidinis, j viam, quæducitadvitamexhotreat,nemoremiffiorem,
fub colore aftitat fanftitatis. Sic enim facilius fimplices J quam femel 3 biedt, timidainfelicitatc répétât ■> fed ( ficut
quofqueab Apoftolicapaupertate, &euangelicapuritate aitnöfterlegislator) fuftinensnon lalcefcac pec difeedat,
cpgitatexterrendos, fimaiorem diuins dulcedinis gra- feiens quia fecundümulritudinem labooi,quos pro Chrir
tiam in remifliori vita fibisftimerit affuturam. Si fan&ius fto tolérât, confolationes eiaslstificabunt animam lllius,
credant interepulas & vina ,interregalia fercula Sc^ppa- j
rataconuiuia,inter otiofasconfabulatiönes & no&urnas Quaftiocur quidam ampliori dulcedine inremifiiorevita, quam
potationes, madentia lacrymisora próferre: quam in la- ‘
in arâïorêcompungantotï
bore & aeiumna,in vigiliis multis, in fame & fiti, in frigpre
C a p v t . Y II.
& nuditate, & propriae voluntatis mortificatione, in diur-
nafatigatione, in mundi conrcmptu & carnis deipeiftu,
SE d quid eft{ inquis)quod cum aliquanto remiflîus
pallentia ora ficcisprsferre obtutibus.Dicat ergo Paulus,
viuereriv/aginatioribus vterer cibis.poculis paululum
vtrumfuosin præfenti tribulatione, piusille confolator irelaxarer,plufculoiomnoindulgerem,neccorpuslabore,
fineconfolationerclinquat, & hærefimloùinianiiterum \ aut tanta veftium. afperitateattererem, ne filentio canto
pullul an tem, fua auftoritate præoccupet. Perniciofiöfta- j fupprimerër ; itacompungebar, ita afficiebar, ita quadam
men hare hærefisquam Iouiriiani videtur, nam cumilla mentis dulcedinê refölüebar î attune inhacdiftrióUonë
epulasabftincnriææquarit,iftaproponit. ; Jitaaridus&ficçusincedo,vcneeviquidemabQculismeis
Ergo qui maiorem diuin* dulcedinis confolationem, lacrymas valeamextorquere.Et ego quaero dee,quid de eo
incarriisfi]auitate,quam tribulatione conftituuht, Paulum
audiant dicentem ,Benediäus Deus,ér pater Domini nofiri
lefu Cbrtfii, pater mifericordiarum, & Deustotiusconfolationis,
quiconfolatur nos in omnitribulationenofira. Siue ergo ieiuniis
jmaçeremur, fiue afficiainur vigiliis, fiue laboribus attera-
mur,Bènedi<ftus Deus, qui cörifolatur nos in omni tribui
iationenoftra. Et filapidibusobruamur, & fi vinculisa-
ftringamur,& fi cçdamur virgis,& fi carceris tolererri9an-
guftias, Benediäus Deus, qui confolatornos in omni tribulatione
n fira. Frematmundüs, fæuiatmundus,inie&eturodiis»!
aggrediacurmaledi<ft;is,diripiatfubftantiam,commaculet.
famam, Benedidus Deus, qui conlolätur nosin omni tribulatione
nöftra. Vtpofiimus ( ihquit) &ipficon[olarieos,qui
in omniprejfurafunt.Ethicnonhi9,qni in diuitiis & delitiis,
ledhis, qui in oriiniprefiurafunt, fuam confolationem
promittit.Et,nihilquæftionirelinquens,adiecit. Ouoniam
ficut abundant paßiones chriftiin nobis,ita & per Cbrifiumabun-
dat confplatio no fira. Quid manifeftius? Hoc eft plane quod
paulo ante dix imus, duo fcilicet hsec coaequari, exteriores
paft! o nes & interior es confolationes.
Qnisèftefgotam heb es,tam praerumptuofus,vt contra
manifeft-.fiimam veritatem,&Apoftolicam autoritärem,
phyficis rationibusinnitens, communicationem paflio-
num Chrifti contrariam e(lèfpiritui,&fpiritualis,dulcedi-.
nis imminueré gratia, impudenti vanitate afHtmet/’Com-
municare pafiionibus Chrifti eft regularibus difciplinis
fub di, carnem per abftinentiam, vigilias & labores morti-
ficare.alieno iudicio fuam fubdere voluntatem, nihil obe-
dientiaepróferre ; & vtbreui malta compleftar, pofteftló-
nem noftram, quae fecundum regulam beati Benedidi faseftimes
iudicandum, qui cum immani vitiorum gurgite
abforptuSjomnife Ipurcitiae ócimmunditiae trajeret,nihil
prorfus fl agi tij perhorrefceret 5 in tali vita fæpius compun-
gebatur,fepiuslacrymabat, nee folum timoré poenæ, &
peceatorum fuorum recordatione, quod forte nemo mi-.
raretur,fed ét niijo affeftu in amoris lefu dulcedinem re-
folutus, quodamfmccis ofculo ipfum videretur ampleéli?
Quid ergóïHuiufne x mulanda vita,.hi fcótandi mores,
traridendacaroillecebris, membrafubdenda libidini, vc
fimul dülcedineperfruamurïQuis hocdementiflitpus di
xerit ? Nee ego iftaquafiambigua, fed, ficut nouit iple Ie-
fuS jCerta & vera pifónuntio. Noui & ipfe fratrem, qui cum
totadiefiecularibus viris ac fceminisimmixtus,fabulis 6c
potationi vacaucrit,fero rediens monaftcrium ita in lacrymas
acfufpiria erumpit, vt etiam importunis gemitibus
multorum aures compellet,necideo vel modicum ab h u - .
iufmödiiltecebris temperet. Huiufceigitur ipe compun-
éUonis regular is diftriftio deferenda, Sc fimilis eftfeótan-
da {purcitiaï-Cuius non hoc abhorrer apditus?
Quod triplex fit caufaJpiritualis vifitationis.
C a p v t V I I I .
NO v E m M v s ergo, quiahuiufmodi vifitatiö no fem-
pcr fanftitatem oftendit,nam fatpe protiocat/aépe&
conferuar. Eft autem, quantum in praelentiarum oecurrit,
triplex huiris vifitationis caufa. Fit enim aliquando ad ex-
citationemjnonnunquam ad conlolationem, pleruinque
ad prsemium.Ad excitationem dormientibus,ad confolationem
laborantibus, pro prremio ad cceleftia fixfpiranti-^
bus.
MM ïo.n.
'Mutt. 10.4
:Mur. 7; zx
----------------------------------------------:-----,--- --- ----,---- -------------------- rJ. | _____ ZPy
bus.Pnroacrgôexcitittorpcnccs^ccundarefiaclaboran-.uiiisfaam.Primareficiumiit.altcriamianmt.NcmoTrgo
tes;terciahifcipitsfcendentes.PrimahæccompBnaioadjfccundumprittmminud;yifitationisgenU5/i»mmetiatur
(anCtiratcns, qnudrcproblsnonniinquam accidcrcmani-
feftumeft;fedDeqacfecunduraiftud,qaodlicct«ceUcn-
tiusfit, fanâitatetn tamcnprscparat, non oftendit. In illo
enimquafi parturimt,in ifto nutrimr.Sane in hocfecundo
générécrebracoropunâone afliiefadus, crebris forbipiuncnlisdiuiniE
dulcedinis paftns.inilludfnblimiusgtaâu
excellenriote prouehitùty quod noniam debrlem corroborât
& confortât , fed quafi petfeéhtm viclorein, gratis
abundantiore temunetat.
1Iud.c.i. 4.
&il.
MAt.zj.if.
Eecli. 14 .
fanétitatem prouocat; fecundafanéiitatem conferuar; ter-
tiarémunérât. Prima terret contcmnentém,vélillicita ti-
mentem*, fecundafouet & promouet annitentem, tertia
ampleétiturvenientem. Prima eft qûafi ftim al us, àeuium
corrigens, fecunda quafi baculus, debilem fuftentans,ter-
tialeâ:ulus,quictumfufcipiens.Sicutigicurdiuina clemé-
tiaplerrimqueverbo,plerumqueexemplo,nohnunqùam
correptione, aliquàndo etiam flagello, tepide yel perdite
viuentes prouocat ad falutemj ira etiam occulta compun-
6Uone,quam vel timor excitât,vel generat affeélus,aa me-
lioris vitæ ftatuminuitat. Huius autem vifitationis caüfa
bi parti ta eft, fit enim eleâis ad profedtum,reprobis ad iu-
dicium.
C a ‘p y t IX .
Quod primum genus compunâionis, ficut alu quadam gratia
reprobis ad iudicium,&eleâisproueuiat ad
profeftum.
NE c mirandum hanc gtatiamreprobis& ele£tispie-
rumque eflecommunem, cumexcellctioraillacha-
r ifinata,fcr m o videlicet fcientiç.prophetia,genera lingua-
rum , gratia miraculorum etiam reprobis nouerimus imper
tita.Nam &Saulintér Prophetasv&interApoftolos Iu-
àzs.Et multï(inqmt)dicent rnihi in ilia die. Nonne in nomine tuo
figna multafecimus,& tune confitebor illis, qui no noui vw.Quod
vt fimiliter de gratiaCompunâionis videaraus,côpunâus
Balaam. Moriatur (inquitj anima mea morte iufiorum, & fiant
nouifiima mea borum fimilia. Qui propriam quo que peruer-.
fitatem deplorans ait, Dixit Balaamfilius Bear, dixit auditor
Jèrmonum Dei, quicàdensapertos babet oculos. Nihil tamen hac
compun<3;ioneprofecit,quidocuitBalaacponerefcânda-
lum coram filijs Iftael,fornicari,& bibere,& comederede
idolothitis.
Quam fæpe filij Ifrael in eremo,correpti à Moyfe,fleue-
rurit coram Domino îquibus nihil ilia compuftîo profuit,
priftihis concupifcentiis denuorefolutis,Sed &i ntroduéti
in terrain répromifiionis, cum loqueretur illis Angélus in
locofientium, lauaueruntvocem&fléuerunt,&nihilo-
minus pdfthçcaddideruntfacere malum corani Domino.
Quid ludas? nonne compünétus ai t.Peccauitrandensfangui-
nemiufiumfVcrum quam nihil profit perùérfitatëm iteran
tibus huiufmodi compun&io, teftis eft fapiens ille qui ait,
Qui baptizuttor a inor tuo,&iterUm tangit mortuum,quidproficit
/rfttrfrioeÎKfîBaptizaturàmortuo,qui viam fuam omni calo.
re feruoris expertem.vel certe vitiis fopridam aç fepultam,
compunétus déplorât. Sed nihil.proderit talis lauatio.nifi
fuecit fecuta correétio. Porto ele<ftj,quibus omnia coope-
ranturin bonum, huiuimodi côpunftioneexcitântur, nô
adiudicium fed ad profeâum, qui hac ccçlefti vifitatione
pereiti, nequaquam fécüriusin temilfiore vita totpefeut,
led quo maiorédiui nç dile&ionis dulcedine perfcuuntur,
eo ardentius ad fortiora virtutum exercitia accinguntur.
De duplici ratione fecunda vifitationis, & qUod de iftaadtertiam,
qua ceteris excettentior eft tranfitur.
V 1 exeufto tepojie, ftatim vt fudores & agones pro
V / C h r i f t o fufcepetint,ab illo excellentiori côpun 6tio-
nis gçriërc excipiuntur, quæinfirmos fanat,debiles robo-
rat, alleuat defperatos. Ipfaeft confûlatiôgementibus,
paufatio laborantibus, tentatis profeétio, viaticum itine-
rantibus.Quam quidem confolationem illi fibi adimunt,
qui ftatim ad primos fudores refilientes, vèl in priftinum
torporem deuoluuntur, vel viles quafdam confolationes
increbraconfabulatione, velamicorum vifitatione,vel
¥ È Èm
C A P VT, X Ï.
Quidïnfingulis bis vifitationibus Deusoperetur.,
IN primo igitur ftatu anima fufeitatur,in fècundo purga-
tur, in tertio fàbbati tranquillitate perfruit ur. In primo
ftatu operatur mifèricordia, in fecundo pietas,in tertio iu-
ftitia.Mifericordiaenim qriaerit perditum,pietasreforroat
inuentum, iuftitiamuneratram perfedum. Mifericordia
erigit iacentem, pietasadiuuatpugnantem,iuftitia coro-
nat viétoriam. Et reuera quid potërit efîè maius diuin x mi-
ferationis indicium, quam vt ilia fuauitas, ilia iócunditas, i
ilia mira ferenitas,in qua nihil inquinatiimincurrit,animç
inquiriatse adhucgratiamfuas vifitationisimpertiat;necfo t
lüm terrore coneujiar, fed omnia mentis clauftra, feris vi- [
tiorum oblerata, fuap'enetrabilitate perfeindes, foedisadr
hue labiis quoddam fiiaîdulcedinis imprimât ofculum,ac
ineffabili fuauitatc fua blandiatur auettétijcundantéalli-1
ciat,animetdefpcrantem? O DulcisDôjp/^c,quidretribuam pri
tibipro omnibus,quaretribuiftimihilO quamfuàuiseftiû omnibus M Æ *
JJnritus tous! Vere Domine mifericordia tua magna eft fuper me,qui iya/.j & j d
emijîfti manum tuam de alto, eripiens & libérant me deaquis mul- fyd 143]
tis, & de manufiliorumalienorum, qui éripuifii animam meam de i
inferno inferiors, inquoelinxi quandam dulcedinis tuaftillam, &
audiuivocemtoam quafidelongmquo. Quid agis indighe & ;
fordide ? V t quid in his fordibus volutaris in h is turpibus j
deledaris ?Ecce quid apud me dulcedinis,quid fuauitatis, [
quidiocunditatis.
- Anfcelerum tuornmimmanitatedefperas?Sedquiper-
fequor fugientem, rei jciam venientem îQuiauertétem te
freiem tuam à,me,ampledor & attraho,fub alas mifericor
d is mes fugientem repellam .? Et vox tua,Domine,infpi-
ratio tua. ' Vnde enim aninîsdefpefats tanta fpes, nifire
Domine donante, qui miris modis curas infirmirates no-
ftras,formas dcfbf mia nöftra"? Sed iam de fecundo illo fta-
tu quid dicèndum? in quo diuinapietas milerabiliterbpe-
raturiti hornine, vtextencationeproficiat , e^infirmitate
amplius conualefcat ? Et cum omnis animariatutàliterla-
b o res,ten tationesj&dolores réfugiât, tôt cofolationibus
in fuistentatiqnibus animatur,vt non folum fuftineat ir-
ruentes,fed ctiamretandantes prouocefquodammodoac
rcquirat. In quem (fatum ^n éfus ille profëcerat, qui ait, . .
Proba me Domine & tenta me. Etiterum. Probame Domine & „
ftito cor meum.ïn hoc ftatu innumerabilibus çcèlçftium af- ■ ■ ^
feéfuum incentiuis afTuefaéfa mens,paulatim in'illud fub-
limiffimura ac perpaucis expertû vifitationis genus pro-
uehitur,vbi quafdam futurs fus reniunerationis primitias
incipiat prsguftare, cran fiens in locum tabernaculi ad mirabilis,
vfque addomû Dei,&, effundens fuper fe animam
fuam,coeleftium fecretorum neélare dcbrietur,futursque
quietis fu s locumpuriffimis conterhplans obtutibüs, cx-
clamet cum propheta. Hacrequiesn^ainfacülumfaculi, bic pjâl.311.14
habitabo quoniam elegi earn. Sieut ergo in illo ftatu, vbi nulla
prscedunt meri ta, fola operatur mifericordia,ira in ifto,in
quo corónat munera fua,quç tamen èflè voluit mérita no-
ftra,cum nlifcricordia operaturiuftiria.
C a p v t X I I .
cette propris voluntatis libertate conquirunt. Quas çon- ! MpÙM* vifitatione Jpecialiter timor, injicundaconfolatio,
folationum fordes fan élus Propheta conte'mnens, R emit
intertiafitdileftio.
j finqui t)confolari anima mea* Qmd ergo? fine omni confo-
lationereliéfuses? Abfn.MemorfuiDei & deleftatus film. Et
huiusfimiliçer vifitationis ratio duplex. Prouenitcnima- ............ ................
liquando tentatis,ne corruant; aliquando tentandis,vtle-1 quetirriorisadhibëat, proprie tamen ilia ad timorem/ifta
PO R R o n otandum ai b i tro r,quia licet in prima illavitï-
tatiortf, nonnunquam timori dulcedine fuauitatis ad-
mifceat.iAecunda vero?cum fuauitate ftimulùm plerum