D- ^Aëlredi Ser monts
did , fecundum quorundam videlicet conuerfionem
fecundum quorundam auerfioncm , videtur expofuiffe
de quo Moab locutui fit, illo nimirum, qui inftar muri ad.
vocetn prxdicatorum obduruir. Ideo inquit, Vifceramea
fonabuncad murtim cofti Uteris. Habet prxtèrea yehtrem
fandfcus quilibet fpiritalem, ficut ait Ieremias,r«itraw rheum,
ventrem melondoleo.fenfuscordis met conturbati[tint. Sicut
c a ,- quae ventris clauduntutergaftulo, ab omnium oeulis
fcientiaque celantur; fie nemo'fcit hominum quid agatur
inhomine,hificonfcieiniaipfiushominis,quxiniploeft.
Felix anima, in qua, infiar chordarum cicharx, omnia
compofita funt &c ordinata, vbi virtutes virtutibuscon-
ueniunt, 8cextèrioribus interiotarefpóndent. Suntau-
tem yirtutes quafi chordxfpiritales,qux inter duoligna,
foperius fcilicet 8c inferius extenfx, Crucis myftcrium
prxfigurant.Prima omnium chorda Temperantia eft,per
quam homo mortificans membra fua, qux font fa per terrain
omnia Chrifto cohfigit. H xc chorda profundo Crucis
infixaeft, vtinchoansatimorc,grauemfonumcom-
punctionis&confdlionisemittar.Secundaluftitiaapar-
te fuperiori CrUceiii tangit, vt reddens vnicuiquequod
fiium eft, in acucilfimam yocem charitatis erumpat. At
’ cliordaPrudentixin tranfoerfolignb Crucis, inter alias
duas confiftensjvnius fubti)iiatem,;& alteriusgrauitatem,
diferetionis fuaui iono con temperat. Porro chorda quarexecrabilibufqucmyfterijs
demoniorum, refiftereSpiri-
tui fan&o, & diuinum labefaólare propofitiïm. Sed nihil
profccithxcillorum male cauta prouidentia, quiaiam in
omnm terrain exiuit[omu eorum, & in fines orbis terra verba eorum.
Sed & hi, quiMoabiticxcorruptionifedederunt,
cum in explehd.Woluptatibus multumtdmporisinfum-
pfetint, finis omnium mors indicat, quam fruftra, vtini-
que agerent, Uborauerunt. Sedcumfatux virgines, qux
in èxcélfis fuis, fuperbia fcilicet 8c magnitudirie cordis, fi-
neoleo lampades portauent,cum extimftis omnibus, ab
olei venditoribus nihil folatij recepiflent, quafi reuetten-
i tesad lands, pieces porrigunt dicentes; Doinine,Dominc4-
perinobis. Séd quam nihil hacobfecranoheprofecerunt,
terribilis ilia refponfio declarat, Amen dicopobis, nefeiovos.
Exhinc Prophcta oneri finem ponens , Hoc verbum (in-
quit ) quodlocutus eft Dominus ad Moab ex tunc. Totumillud
quod de Moab, vel ad Moab declarauera;, verbum appellat
fermo diuinus. Rcfpondet autem fin is principio;
licquippe cccpit, Onus Moab. Ex tunc ergo, id eft a tempore
quo cccpit loqui de Moab, omniahxclocutuseft.
OftenditPropbeta firmum, 8c verum efle quod dixe-
rat, nee erroneo fpiritu, ficut Montanus delirat, quod
loqUeretur ignorafle, fed Dei repletum fpiritu intelleda
vaticinafle. Qua fcntentia, non inconuenienter inferta,
ca qux de onere Moab prophetauerat, quibus fuerant
ta Fortitudo, longitudirrem Crucis ample&itur, exteris Tomplenda temporibus, myftico fermone declaratdi-
fubfiftendi praeftansvirtutenfj&gratum patientixfonum
emictcns. Vcrqm lingulas has plûtes è latere yirtutum
chordae comitancur, 8c inniultarumchordarumdiuerfir multo.
tatibus, certis fpintalium numeroriimrationibus, in v - c Tria,tempore Ecclefix deferibit fermo Prophèticus,
nam harmonium componunt. ] yocatiönis,Prohationis,Cohfólati©nis. VocataeftApo-
Moab igittirquiinterpxctatiirdepatre, ficut iam faepe * ftolorum prxdicatione, Probata eft Martyrumperfecu-
di*imus,natùralëms quxmenibrisnoftnsinfirtaeft,'{e->j tione, Gonfolata Principum conuerfiöne. In his tribus
cun.dum leges trópolqgicas, corruptionem, vel cos, q u i, temporibus, quafi in tribus annis, ablata eft gloria Moab
fecundum earn viuuntjfignificat. Tunc proinde ad Moab foper omni populo multo. Tempore quippe Vocatio-
venter Prophetx inftar citharxfonat, qu"ando aliquis per- ms gloriofi adnae Philofophi videbantur, quando vix
fetftus, lubricocuilibet vircutumcóncördiam iuadet, 8ç rperuerfiifima eorum doótrma , à viri^Cathbiicis fuerat
difeordiam vitiprum ^opponens frugalitatem luxuriæ, I attentara. At tempore, quoSan&órumpatientiamultis
parientiamirx,pudicidamlibidini,charitatemcupidini. tentationibus probabatur, tanto videbatur eorum glo-
Sed & vnufquifque noftrum, cum in fe vider it Moab ne- j lia maior, quanto tides [6^] Chri fti videbatur expreflior.
fandum extollere capu,c, & membra omnia naturalis ! At vbireges lxculijfalutan tide fufeepta,Ecctófiam Chri-
coîruptelx lcgcconcUtcrej tangatcitharam, & ftiroùlos fti altius extulerunt, ablata eft gloria eorum defuper o-
eius meditatiOnc, vel imiratione dominicx paffionis ob- ' mni populo multo, illo fcilicet, <jui corumerrorefuerat
turidat, & lareritium murum vitiorum, [4^ quiin vfiirn > deccptus. Dicuntur autem hi anni,quafiannimerçenarij,'
confnetudinis obduruir, crucis virtuteprofterhat. Huic | quiaiicutmeccenarius prxftolaturfinem anni, ac'mercç-
ifr, itf.n. p*ofr <fto vox ifta cpnuèniënter aptatur, Venter meus ad 1 dis defiderio omne tempuslongum exiftimat, itafapien-
■Rig ir.ij. Moab quaficitharafonabit, &Mfcera mea ad murumtoäi lateris. tes huius mundi his tribus temporibus,quafi tribus annis,
Hxc elt cithara Dauid. cuiusfactatiflirnUs fpnusfugat dx- J de die in diem deftruólum ki doiftrinam Catholicam cx-
mones, i'ram mitigat, extinguitllbidinem. Felix, qui o- i peâtabànt. Y ndc immundorum (pitituum oraculisfalfi,
ija.16. n.
mnia iiiteriora fua,quafi ventris vifeera Cruci dedicat, vt
aduer/uscamisconcupifcentiasiutonans, dicat cum Pro*
pheta, Benedic anima mea Domino, & omnia interior a meano-
nienfanaHmlm.^equitar,Eterit;cumapparueritqi(odUbora-
uit Moab in excelfisfitis. Tunc certc[jf Jappâruit quoniam fru-
ftta laborauit Moab,quando débellatis,à virisEcclefiafti-
cis,huius (xculi fapientibus.alijs conuerfis,totus inanis’&
vactius appai uit, impleto hoc quod feriptum eft, Vbifa-
piens? Vbiferiba ? Vbi conquifitor huiusfieculi ? Nonnefiultitiam
-fecitDeusfapientiam huius mundi} vnde & prxmifitlrw/*OT
fapientiamfapientium,&prudentianiprudentiumrepWbabo. Et
pulchrefatis, I» ft*rrr^y«tfjnquit, (emper enim philofophi
lc,&fiiblimialoqui,&agereperfe6tagloriantürjquçpro-
fe â o vanitas non paruum cis laboreminduxit, cum cpn-
tra Euangelicam, Apoftolicamque dodfrinam totis viri-
busniterentur.
S éd huius laboris quis finis? Eterit (inquitj cum appartient
quodlaborauit Moab mexcelfisfuis, id eft, cum vidèrent fa-
pientes huius mundi fruftraaduerfus Ecçlefiamdefudaf-
ie, & excellentiam dogmatum fuorum, fimplicitate fidéi
corruifle; ad preces ie laciymafque conuerterunt, quia
dxmonum, quos Deos pucabant, expeftabantfuffragi- |
um, quorum ra«fta venerabanrur. Ait ergo, Ingredieturad
fanftafua vt obfecret, & non valcbit. Deficientibus quippe arguments,
& omnifeientia, extollentefe aduerfus icien-
uam Dei, deftru&aj tentant obfecrationibus & prxftigijs,
certum numerumannofum, quern excedere fidem Chri-
fti non pofle mentiebantur, [7] conftruere pixfumpfo-
runt. Sequitur, Er relinquetur in eoficut racepnuparuus &mo-
dicus,nequaquam multns. Cumfucritfinitavindemia,ficuÉ
rarus invinea reperitiir racemus, ita multisfab ilia fapien-
tia fxculari, EtciefiaftieafalceTuccifis, vix quifquam, qui
earn ptofiteatur, his iam temporibus reperitur.
Sed vt ad nos fratres chatifllmiredeamus, confidere-
mus ilium qui nobis infertuseftMoab,illam fcilicet quam
ex.patre contraximus corruptionem., ipfiulque audorem
8c incentorem diabolum. Eft autem in vnoqüpque noftrum
cogitationum, affedionum, deleftationüm popu-
lus irtultus, quibus fe M cab dominari, quamdiulugge-
fldónibusciusmensillé(5tacönfenferit , gloriatur. .Sédin
tribus annis, quafi anni mercenarij, auferetur gloria Moab
fuper omni populo multo. [8] Habemusenim quafi
cresannosv tres profeduum ftatus, Conuerfionis, Purga-
tionis, Contemplationis. Primus in dolore, fecundus in
tiihore, tercius in dile&ione. Initium igitur noftrx Conuerfionis,
quafi primi anni, exordium clt,vc voluntas mute
tur; Deinde vt confoetudo pelïima lupèrétur,& fic quod
malum eft de(cratur,& quod bonum eft appetatur. Et hie
annus primus, in quo non parumadhuc Moab gloriatur,
cum eius fuggeftione plerumque Sc voluntas repéfeat,
confuetudo prxualeat, 8c malum, quod contra propofi-
tumingeritur, obrepat, 8c bonum ,.guodappetit mens,
perfiË
Pfal. i8.j;
Matt. 154
W0
wm
if*, ic. xj.
Ift.l6.Ur.
In Caput X V I. Ijai# Prophet*. 7 1
perfieere non inueniat.Minuitur (ane gloria eius,cum ho-,
mo perfedteconuerfusadDorainum, init cum vitiisfin-
gular,e certamen, 8c fecundùm ingrediensannum, fatagit
quantum poteftytMoabiticacorruptip, quafi vetnsino-
litum minuatur, & nouuminfolitum augeatur. Habet&
in hoc anno aliquam gloriam Möab, quoniam-licet non
pofiit pugnantem expugnare, vulneret tarnen aliquando
neceflè eft, etiam optime repugnantem. In hocanno
mens fpiritalibus exercitijs purgata,ad coeleftem contemplationem,
& ad feripeurauum tranfit meditatioriem.
Tunc ei incipit virtusdulcefcere, vilefeere vitium, & ex |
quadam dileiftionisinfufione,guftat quam dulcis eft Do- j
minus.' Ju n e auferetur gloria Moab fuper omnipopulo
mulco,ctimquicqaiddile<ftionisitgmundxinafFe«ftipni-
bus noftris, cogitationibufquerefedit, nouxdulcedinis
experiencia euacuatur. Reiinquitur tamen fiait racemus
paruus^c modieus , lex fcilicet ilia in membris noftris, répugnons
legi mentis noftrx.
I Sicut enim yaftatayinea, rarus in ea reperituf racemus,
ita vitiorum multituiiine debilitata, filenecefieeftineui-
tabilis motus refideat, quern plerunque 8cinfantesfirfti-
nent, & fenes vitare non poflunt. Por^Q mercenarij dicuntur
hi anni, quia ficut mercenàrius ad mercedem fii-
fpirat, fic & quilibet conuertidefiderans, quamdiuim-
poiTibilitatem fuftinuerit continendi, miro xftuat deli-
derio,, ipfam caftitatis poflibilitatem , quafi huius labo-
ris fui frudum, expedaps. Sed ôCpurgationis fuæfoUici-
tus, quamdiu vitijs impugnatur* mito modoatentatib-
nibus abfolyi geftiens, requiem illam pro mercede copio-
fiflima prxftolatur.Poftremo,etiam ipfam naturalemcor-
ruptionem faftidiens, rote pudidtix ex omniparteper-
feindi, oraniumque-yirtutum fuaui cate impingqari, x-
ftuanti pebtore afrectat. Poflunc etiam perMoab hypo-
critx defignari, quos in occultis[p] Moabina corruptio
polluit, in manifêfto fidta quxdam honeftas extollit. Ho-
rum anni mercenarij anni font, quia omnia faciunt vt
videanturabhominibus, auditu?i àDomino, quiarece-
! perunt mérçedem foam. Sed cum tres anni tranfierinf,
! quorum primus eft in hàc vita, focundus poft mortem,
rertius vero poft refimeólionem, tunc piofedtp auferetpt
omnisgloria eorum , quando déficiente oleo , 8c à
vendentibus non impenato audiuntà fponfo, >1?«^ rfito
%obif,nefcio vos. Hisigicur, fiatres, de tribusoneribus Baby-
lonis, Phililbjm, Moab, v:cun que digeftis,ftilumfo(pen-
d o , volensea, qux dixfta vei feripea font,ad eiusrefer-
re examen , [10 ] quern in verborum meorum iudicem
cprfeptoremquçdelegi^faniftqmdicOiG- Lundonicnfem
Epifeppum, pro cuius arbi trio vel fixe ipfa delere, vel hie
fobfiftere, vel [ j i ] vitra, progredi propofiii. Interim ali-
quid raeditabimur., quod vtile ent&iucundum, ad ve-
itram xdificationem & aliorum : quod nobis prxftaredi- !
guctur, qui viuit 8c gloriatur per omnia Ixcula fxculo- ;
rum. Amen.
D IVI A E L R ED I
ABB AT IS RIEV
A L L E N SIS
Compendium infequentis opens,
quodinjeripfit,
SPECVLVM CHARITATIS.
C A' p. I.
Vt Creator ametur à fua creatuta.
■ I-h.il dignius, quam vt<]reatord fuaametur
creatura. Igitur ratio,vtaddefiderium con-
ditorjsfoi animumexcitettepefeentem, tribus
inniticur ârgumenris ; noftrx videlicet
neceflicati,vel vtilitati, illius autem digu ita-
! ti. Suadet ratio Deumcflediligendumyquianecefianum
hoc nobis,quiacommodum,quia,dignum. Neceffarium,
! vtcauearnusdamnationemj commodum,vt acquiramus
I glorificatipnem;dignum,quiaipfepTiusdiligensnos,me-
ritoipfiusdile£lionisexigit recompehfationem. Defide-
randus eft homini Deus tanquam bonumfoum, fine quo
necefle eft eum fomper miferumelle; cum quo non poteft
nifi beatiliïmus femper efiè ; qui bonorum noftrorum
nonin digens,pro nobis voluttmiferefie.
O Domine Oeus, quanta intuidiletftione iocunditasl
quanta iniocunditate tcanquillitas, qivantain tranquilli-
tatelècuritas! non eius qui te amat erçat diledfcio, quia te
..nihil melius;non fpesfallitur, quianihilamatut fruâuo-
dlus; nonexcelfostimetur, quianecmodus amandiprx-
fcribitür; non mundialis amicitixdireprrixmorsformi-
datur. In tui dile&ione non timetuf pffenfio, qiix nulla
eft, nifi ipfadeleraturdile&io; nonintemenitvliafolpi*.
exo, quia iudicas ipfius confcientix tdlimonio. Hicio-
cundifas, qua timor çxcludfiur : Hictranquillitàs,qùaira
compefcitur : jiic fecuiitas, qua muridus conteinnitur.
Comparetur quxlo omnibus diuitijsi' omnibus delirijs
mundi,oiqnibus honoribus hoc vnum fàmulorum Chri-
fti,quod mortem non timent. Quid quxfoin mundo io -
cundum? cumipfa eius iocunditas ConTcientiam puiigat,.
cum timorem mortis iheutiat, cum amatoresfuos xternx
damnationi addicat ?
c a p . . i i.
Quodcbaritati nihil dejitperfeftionis,
V A R IÆ L E C T IO N ES.
I. In eo loquitur.C. Cam.In ipfo loquitur.
z. Hoc(inquit)quod.G.Ciim. Hoc(/i«)quod.
}•' HÿcfaitJïenter.C.Cam.Hoc^^w/jventer.
4. Qui m tIuoi confuetudinis.C. Cam. Qui 1fit confuétudinis.
- î ' Appariât quoniam ftuftfà.e.Cam.Apparuit j««OT fruftra.
6. Chrifti videbatur expreflior. Ç. Cam. Chsiitiputaiatur depref
far-
.j. Cbnftruerepr*funipferunt> C. Cam. Conftitturt ptteRimvCt^
runt. ■ • ' " - . •"
8- : Habemus cnim qiiafi. C. Cam. Habemus««/^ quail. •
' Moabina corruption C.Gam.Moeibitane*con\ipu6.
QSem in.yerboçum meoqim iudicem. GÎÇam. Quern verbo-
runi meorum pmttntiarum iudicem.
II, ’ Vitra progred; pro. In. ali. meditabimur quod vti. erit &iucun. 1
ad vd'.xd.&aüoniin: quodnobis,&caetera. C.Cam. Vitra
procedere piovln. abquid aliud quod veltôlt erit,i/;/iucun- '
dum.ad yeftram. Waliqmin atdifîcationèm attintabimus.
C*tera yfquead finemdefunt.
v ' Expticiuntfermories Domini ÂeirediRieuâüis Àbbatis de
oneribuslfaiaPropbeta.
DlligesbominumDeumtmm, &c. O verbum confum-
mans 8c abbreuians in xquitate/ verbum charitatis;c
verbumamoris; verbum dileftionis/verbum totiusper-
,.fe£tipnis. Verbum coiifommahs, cui nihil poteft deelTe.
Yerbuiqabbreuians,in quo pendettótalex 8c propheex.
O Iudxequid tantisopuseft? hieciEcumcifio;hieSabba-,
thum;hic hoftix falutares;hic odoriferum facrilicium;hic
totius fuauitatisincenlum. Tenecharitatem,& nihil ho-.
rum deerir. Charitatem neglige,&mihil horum proderit,
hie plane non carnalis vnius membriampucatio, led to ;
tiusexterioris jnteriorifque hprainis yera, & perfeiftacir-
cumcifio;refecansvoluptatem,extinguenslibidinem,co-
ercehsgulam,cohibensiracundiani;inuidiarnpenitusin-
uertens, omnium vitiorum generatricem expugnansfo-
perbiam. Hxc edaces triftitix ftimulosfpiritaliquadam
luauitate contemperans, fegnacis acidix occurrit languo-
rii H xc auaritix peftem liberalitatisgratiflimo mucronc
confodiens, ab idololatiixvjtioanimam liberal accon^
feruat.
, Quid rogo hap circumcifione perf^ftius > qua vitio-
rum membrarefecantur; corpus peccati deftruitur j pro.-
toplaftörumëxuuies vjllofa deponitur, totaqueantiqux