incerius, quia exterius humillime & diligenriffime lauit.
Internis fummahumilicate & dcuotionc opus mum per-
fecit, Refpice piiffim.umjnagiftrum ScDominum feden?
tem àd men fern vnam, & comédentem ex feutella vna
cuipdifcipulis. Cogita-quam abundanter Chriftus in hac
coéna refecit difcipulprum corda infiindens doârinarum
fluema^Deniqjfermoifemipfis fecit fihgulis verbis ignitis,
quail amons facibuç {cinfillatitem, quern Ioannes Euangeliftacæceris
qudTnlKntantpmDèîTmoKndit, quantum tementas
præfumptûofa & irreueremia inuerecunda. Cogita dein-*
demquis es. Cette homo tepidus, negligens,, vftiofus.
Rcduç ad memoriam qualis fis ex tribus' examinatiqni-
bus præmiffis. Cdgita deindequod quamuis mille annis
tepræparaueris, nullatenus fufficercs ad'Condignam Sacramenti
huius fiimptionem, etiamifomnium Sanélo-
rum mentis gaudères,& Angelorum & hominum purita-
refloreres. Quomodo igitur audesacpedere fine timoré.
aeutius vidés,'&altiùs volans,{olus copio- __
lédefcripiî't. Cogitaqualiteragnum typicum comedit,& finereuerentia, qui yi\ad modicumtempuçtein corde
tibi qitöfliodo verum agnum SeEucliarHHç fecramentum diiponis præparare. Time ne dicatur, Ecce tradenris ma-
manducare debpas figUrauit. Sedfuper hæç omnia men- nus, mecum eftin menfa, fi videlicet fccundumBernaf-
talxbus ocuiis&: deuotiilimis defidériis femperrecogita- dum, fufceptum Chriftum tradis vitiis fuperbiæ,inuidiæ,
r e , & ad.cor tuum reducere debes ipfum excellehtifli- « ôdicdefingulis. Time indigne iufdpere, ne iudiciumti-r
mqm§apiamentorum quQd ïbi inffituit. Mirare C h ill i ( bimandjjccs & bibas. Noh tarnen fit. hie fimor-tariras,
Iaigiffimattimunificeritiam,&huiusSacramentiprofun? vt defiderium penitus excludat 6c deuotic»nem tollat.
dim mam dignitatem.' At dum hwus digniffimi 5 acra-
menti fads memoriam yjn mentem tibi: yenianç omnia
quai Chriftus pro tégeilit'in carne.Hoc enim eft quo d ait:
Hæc quoriéfcumque feceritis in mei çriemoriam fâcite,
eorumfcilicetquæprotc gefliin carne, quod propterte
r homo fumfaâus, pfopter te amariffime & multapaffiis,
propter te tandem crucifixus. Verum quia tibi per tot ar-
duas&difficiles afceftfioneS gradient! adhuc multa refiât
via & magnus afcen(us,hiccibuseft fumme neceilarius in
hac via qua gradiaxis, Vnde .& nofrien'fiinjpfit, v t viaticum
appellerai Bernardus : Corpus Chrifti ægrotis eft
medicina, peregrinantibttsdieta, debiles confortât,vale,
ntesdele<ftat,'languorem{ànat,{ànitatem fèruat,fit homo
manfiietiorad correptionem, patiéntior adlaborem,
ar dentior ad amorem, fàgacior ad cautela4i>ad ôbedien-
dumpromptior, ad grauarum a6tionem;deuotior. ideo
neceflè eft tibi yt frequenter te-ad lâcram huius Sacra-’
mentipraépates communionem. Nam ficuthiccibus be?
né & digne fiifceptus,magùam & multanj c^ufert animæ
gratiamfita ,male diipoiitis, rriaiorem infère culpam 8&
mortem, non lui culpa * led yitio re cipientis. Sunt enitii
frequenter çffe6bus Sacramentorurn fècundum dilpofi-
tionem accipientium, v t ad bonumivel admalum cooper
rentur. Vt.äutem ipfiim dignepoffis iufeipere in tribus te
I debes exerceré ad huius Sacramenci dignam fiifceptior
mem requifitis , qu? fimt corporalis munditia , puntas
cOnfcienri£e,& deuotip aiftùali's.Çprporalis munditia,in-
fcerdiim eft de eohgruo, interdum vero'eft necefiario te?
■ quifica fecunduni quötdcorporalis immuhditiaeft diuer-
fa , Sc {èçundum quod habet variant caulam & originhm,
: Puritasautem cohfcientias iplàeft cibi pfæcipue & ante p-
‘mmaheceffiiria. Idepq;- aqtexeuerenHi huius Sacramen-
ti fiimptionem, maximp debés teipfiim febundum pri-
mam & ïècundam txaminacipnem difeutere modo fupe-
rius pôfitp, & fie ad contritiöncm exefeere öc^ad-eörn-
pundioiiem inflammare, vt icilicet dolcas de peCcatis
commis,corde,ore,& opere,& infuper-de his'quæ fice?-
re omififti. 'A&deindeeo modo, quo dictum eft, aè^édé
confeflbrém & confitere peccata tua, præcipue gcàuiora,
iè d & poteris confiteri peccata tua notabilià , communia
&ignorata. Tértiodepesteexcfccreadadluàlemdeup-
tionem,quæ videturin duobus confiftere,vtadfiimptior
nem huius Sacramenti, feilicet timorem&;reuerentiam
habeas ,.atq*,infuper a<5tuali amorey^ionis ad Chriftfim,
& defiderio mouearis. Igkurtibitimpriridacatreuefen?:
tiäm adducensinterriiVobtutibus huiusSacramenttprb-:
fundiffitnamdignitatem, & digniffimam & metuendam
profunditatem. Itaque vtreuerenpiamHuius Sacramenti
& dignitatem: irttelligas, &Ç nön infenübilisfine timore
accédas, diligenter aduerte quis eft quem iumis, quis ffs
qui fumis.Sumis enim eum quem Ioaqnes Baptifta'tangere
tremifeit, quem Petrus Appftolorum^ripceps â le ex?
pulit , præ formidine ei noaaudensappropinquare, di?
censrExià me DominCjquia hom^eccatorfiim.Ipfe que.
ïumptùrus àccedis, adorantdöminatiönes., tremiîhtnp-
teftates.Ipfe ifté quem fiimis,erit iudex tuus,&êiustriDu-
ftaliiudicandus-aftabis. Ipfeeftiri Ciiius manus anima ma
hinc egrefla deüeniet ab eo prout meruit receptura. V ide
igitur quanta reuerentia debeas acçedere. Attende
Nam panisilîe iecunduni Auguftinum, quærit efijriem
-hominis interioris. Ynde necefle eft te etiam habere de.-
fîderium& amorem : Multis autem modis poterisdèfî-
derium tuum infiammare erga huius reuerendi Sacramenti
fumptionem. No nn un quam debet affedfcum tuum
infiammare am or vnionis -Chrifti,'vt Chriftum adtefie-
pius venientem , mentis-^ffedfcu & intimo poffis cordis
rui defiderio amplexari. Nonnùnquam vçro trahere débet
aftedfcum tuum fanitatis internæ defidenum^ v t cum
te vides^concupifeentiis & paffionibus plenum * & te-
ipfum in te défiçientem, & perficere non yalentem, tan-
quam medicrim piilfimum ad te introducas Dominum
Iefum, cuius nomen dicitur Iefiis, id eft, làluator. Non-
nunquam del^et âccendere defiderium tuum confcientia
delidomm. Çum énim fentis te grauibus peccatis Deum
offendiflè, atque legis Chriftum hoc Sacramentum in re-
miffioneni peccatôrhm inftituiflè, non eft mirum fîad i-
pfius infîammaris fufeeptionem. Item debet trahere af-
feiftum tuumamor.&compaffioproximbrum, vtfcilic.ee
perhanc hoftiam poffis fiicèorrere viuis& defondlis,&
fie de multis fimiîibus. Pro-marori autem defiderio tuo
infiammando$ & èxercitando popes diligenter ex vita
Chrifti reuphaere, quômodoipfè dolbrés & infirmitâtes
bniniqm defiderantium,adorantiura,&in fe credenrium
tulit , & infirmitâtes omnium iplè portauit. Siquidem
mulier aecedens retro & hûrtiilicer j fed & .cum fiducia,
tangens eius fimbriam * eft fiinata. Peccatrix pedes eius
olculans, eft mundata. Chananæa, düm importunelè-
quitur,exauditaeft. Leprofi accedentes, curatifimt. Dae-.
mpniaçi, paralitici, & cuncta naturæ monftra, dum accédant
& crédunt , {àlutem conlèquuntur. Nam virtusde
illbçxibat, & lànabat omnes. Publicani ÔC peccatores accedentes
, veniam prpmerentur, neceorum conuiuium
delpexit. I^itur çum-fèCeris quod in te eft »^cum reuerén-!
tia& timorefeum defiderio pariper & am ore accede
ransdemfimta0 èî-pietace, Cum etiam ad huius Sacra-
metiti ftimptjpnem dilpofueris te, debes tein-memoria
paflipnis Dominicæ düigentius exercere. Inter prsedi-
«^ps autem duos atfedlus, timons fcfticet & amorisflu-‘
«ftpat mens 8c exercitium deuotomm, ce aliqui quidem
magis ad ei us fumptionem ar de nti defiderio anhelant &
firequentius accedunt. Alij timoré & reuerentia fiuius^
Sacramenti terririy.àttendentes Sacramenti dignitatem
&propriam vilitàtem, periculumq; indigne fumemium,
naagls (e retrahunt, &,præ formidine ab eius fiimptione
iè cùpiuntelongari. Verumvrerque affedlus recommen-
dàndus eft, &interdum ex defiderioaccedere, interdum
ex reuerentia dimittere laudabije eft, pro loco & tempo-'
xe opportunis. Et fecundum Auguftinum vniufcuiufque
co ni cicn tiæ reli n que ndum eft quod faciendum vide tu r. '
Vhum tamen omnibus indubitanter lècnrum eft , vt
fcilrcet nec ex reuerentiàdefideriunx&lpem exclitdamus>
nec rurfum èx lpe & defiderio rélmquamus reuerentiam
& timorera'iièd inter Vtrumqjaffeiftutn medij fluctue mus,
aliquando plus de vnohàbences, aliquando plus de allo.
Aic enim beatus Gregorius : Nihil .enim nobis lècurius
quam fut» {pefemper timere. Affeiftus camen amoris abfb-
lute loquendo excellir. .Sed quodabfbluce eft melius, in
çdù fit & eft multis periculofiuSjmagifque timendum.
C ap VT
C ap v t XXXI I .
DePaßioneDomimca9&detribusinquibushomodebetfe
exercere circapaßiotiem Chrißt.
■ Adam ad montem mirrhæ. Et tu homo deubte fi-
montem mirrhæ, idêfti aiparitudihem poenitentiæ
-per carnis mortificarioôem vis arriperë, atque per timo-
rem & {pem ad montem Spalcfenfionem puritatis vis afi
eendere,nihil tibiytilius quam Vt nohnunqiiam mirrliam
primam de morte faluatoris tui ftudeas eolligerc. inde è-
nim tibi mirrhaamara timoris prælêruansi putrefadione
vitiolæ deledatiôriis, dum- vides Dominum tuümafeen-
diflè montem nfirrh^iduft,iuôn^mÇalûari$V0l mâgni-
tudinem poenæ, propter peccata tua fiiftinuiflè. Inde tibi
nonnunquam è contra Ipes & deuotio & vnguenta pte-
ciofiffima timoris., amöris^gratitudinfSvCöippaffionis, &
huiufinpdi emanabunp Igitur Vc-tè labor non terreat, a-
maritudo non deiiçiat,{pes trahat, deuotio alliciat, grati-
tudo, amor, 8c compundio coganc. aibendere montem
puritatis,prius vadë {pecülando'ad Ghriftùm,qui npn in-
eongruepoteftdicimons^i^irrhæ propter amaritudinem
paffionisacerriihæ. Dè'bés afftem primo adïpfiim ire,de-
uote paffionem fuam veliit mirrham;primam viuâ'citer
colligendo 8c c.ordi tup dmprirnendo. Et hoc fit dum
Chrifti paffionem circumfpeçté, morofe,' & deübte ru-
nfinas,diligentetad literam {aU'fecundUrarfenfum verbo-
rum {peculandor Secundo debes ad Chrifti paffionem
tanqùam mirrham ire &C indé ali qua ad tiïam vtili tatem
trahere, fiue medicinam contra viunêrapaffiQnum',fiue
ekempla virtutum. Tertio debes ad ipfum ire, & ex ilia
■mirrha prima îiiencem cuam ad deüotionem perungëre,
8c amorem inflâmmare, 8c teipfiim promptiim efficere ad
{entire, 6c ex cadem torqueri, qilanto lènfiis illius hominis
fuerint viuaciores. Chriftus autem natura Viuaciffi-
mus, & complexionis dignitàrenobiliflîmus exntic, id-
eomaximamfuftinuitpoenalitatem vitra quemuis alium
hominem. Vide ergo, fi eft aliquisdoloïiimilisficut dolor
eius. Cogitaergoù tibi vel alteri tenerb homini in-
tolerabilisefletpoeua, caput.fpinisperforari,totumcorpus
acerrime flagellari, &c..quanto magis Icfii Chrifto
nomini:& Deo fuir illâ p oen a graui flima in natura fila n o-
bili & délicataf "Seèundo CnriftuS patiebatur tantum
quantum voloit." Nani, fecundum Euangçliftam^ lefus
turbàuit {éipfüm non paflîa, léd ipfe {èipfum. Item ob-
latus eft, quia voluit. Sed quia Chriftus.pâffionem fuam
affiimpfit pro fetisfa«ftibne originafis criminis, quodtan-
tum fuit, vttorum gérius humànumiuftitia originali fpo-
liârpt, &ip{âmnaturam infîcëret, & æterqa beaticucune
{poliarét. Et item aflumpfit paffionem &.a?brtem, vt.ipfe
eflèt hdftia fufficiens pro omnibus hominibuS, & quia
Déi perfeda finit opéra, yidetut omnino quod; Chriftus
aflumpfitjïiortem. amariflimam., Vnde Ieremias : O Vos
omnes qui tranfitis pér yiâm,vidéte fi eft dol or fimili^ fie?
ù t dolor meuSjâc li diceret, nequaquam : imo dicunr do-
<5tores,quoddolox!eius & paffiô fuir adeo^cerbiflimus 8c
afïliôiiqus.j quod exçederet dplores omniumhominum,
quosab initio fæculi paflifimtvelpafluri. Prætereâ tertio
non inodiéum auxit Chrifti dolorem, quod hanç paffio? '
■ ne m à tali pop ulo fuftinuitj cui tôt hënéfi cia con tulit, euf
merito dicère potuit : Populemcus, quiàego Deus tuus,
quidprb te facere potui & non fècirtu vero quid mihi pe-
ius rependeré po fles', quam quod acerrïiîlam m ortem in-
flixifti ? Vnde propterea comgatiens huic populo ora-
bac : Si poffibile eft, tranfeat à me calix ifte, id ell, âb hoc
populo infligendu.s, vt quidam fimûi vpluerunt. Sed &
paffio'Chriftifuitin omnimenïbro, in.omni fenfu. Maqmniuin
toleräntiaih;,tribulatibnum^. Vt autem Chrifti i nusgratiofi^jerfararfe. Caput fpinatum, totumcorpus
paflionemad literam deuojqrelegere Valeas!& etreüm- flagellatum, &c. fieüt pores perfirvgulacurr^nsftudfö-
lp,e$:e dirigeie, feire debes quod talis meditatio paffionis}’ fius perferurari. Item eius paffio fuit opptobrioliffima
Dominicxiimpliciter^dliteram, id eft , fimpliciterfaCta j derifione, confufione, fcandaio , (putatione, capitisye-
&gefta, & pcenalitates Chrifti in paflionc* confiderare, l lätione pleniffima, vrnunquamfimile'iegifti, & hoc ex
-maximeinducitcompaffionem 8C deuötionem ad Chri- maxima inuidia Pharifigofum. Item vt melius amaritu-
ftum ex compaffipne. Vt autem melius compaffionein pdinem paffionis Chrifti fentias , ;hoc habe pro regula, Vt
deuotiouem ex huiufmodi meditatione elicias , debes
funtmbpere hoc quöd prius di£lum eft attendere,vtfem-
per Chiifttun quo lucidius poteris vnam perfbnam con-
cipias.,'quem DeUm & hominem e(Te& fuiftè pondùbi-
tes. Cum igitur legis Chriftum talem poènam fiiftinuiflè,
velfîc&Jîcrelponaiflè, vel taeuifle , cogita femper & in
.çqnceptu fie iorma, vrno|neri Iefiis tibi Deum & homi?
nemrepræfentet Cfitiftu01 deüotius & lhaiorire-
uerenna alpicis,multoque amplius compatieSis.Si enim
humanb' alfeClu brato animali coitipateris ftitenfe aflli-
«Stö, quanto magis compatereris Chrifto, fi eum non fo-
lum vt homiheinpiiffimUm, dulciffimüm, mitiflimum,
nöbiliffimum , amantiffimum ,gratioftim& decorum
in cqnceptu affiimeres, verum inluper vt Deum omnipotentem
, metuendum, reuerejidum, adorandiim grea-
torem & iudicem tuum,mentis tuæ ocuiis repræfentares,?
Secundo, vt v. hrifto amplius Compatiaris & pcenalitates
eius meduliitus artimam tuam gladiô dblbris tranftierbe-
rent, debes Chriftum in quauis peena conftitutum,.non
{blum relpîceré, iquäfi exteritis m.mmo dolore affliCfcum,
fed etiam füinmopere eum diligentiffime interius cer-
nere omni dolore rëpletum, & abfyntlfio vniuerfie ama-
ricudhiisiiu briamm. Primo igitur quotfes legis aliquam
pöbnalitätem, vèl aliquod opprobrium Chrifto illatum,
ïionpèrilludita accipiàs Ghriftum paffiim& fuftinuiflç^
ficûtfi alius aliquis Homo per èahdém peßnam fuftinuif-
fe t, fed indicibilicer aliter 8c ampliüs vitra OiiUiem hominem.
Cuius cauläs debes in Corde (diligèntèr çollï-
gere 'i quoniam funt mulrum ad compaffiönem^moti-
uæ-& induCbiuær Igitur notum êft tantum prîècîfe' v-
huniqüemque aliqua pcêiiâ fenubÜi torqiieri & affligii
quarito plus allquis feriluüni iflàm pcènam tariqüamfiquoties
Ètiangelifta ponit abfolute aliquani poeuarfi
Chrifto infliôtam-, adde tu in corde valde vel maxime
velfeueriffimey See. vt verbi gratia^Pereuffit eumferkùs
Pontificis, cogita tu valde grauiter,ficüt dubitim n on eft*
quamuis certum g- adum pércufiionis vel aftîidlic/nis
feire non poteris. Aduertc iiunc etiam & diligenter iri.
corde çolloca cauiàs àffliiftiontirn & dolorum interno-
rum Chrifti, quæ forfitan fenfibilem pcenam piæcclle-'
banc. Hæc autem incerior aflli6ti(#iteebat primo ex fer-
uido'Chriftizelo pro humano g en ^ J|iian d o% Pro quo.
tamen ad maiorçm partem palsipnem ffiam vidçbat in^
fruôtuofem & inutilem , licet pro omnibus diet fuffi*
ciens & fuperabündans, non autem efficiens propter ma?
litiam multorum. Item ftabuic maximam cofnpafsio-
nemctimfuàmatre benedida omnibus kmaritüainibus
repleta. Item grauabatur interior poena Chrifti ex ftiife-
rationeludæorum. Itemexdolofedifcipulôriim,,&;peC-
caco præcipue ludæ. Item ex noftrà c^citate & ingrati-,
fudinç, pro qüa& fleuit fuperIerulàlem', dicens : Sico-
gnouiflès& tu, &C. ECce nunc piô odtilo telpice ChrW
ftumin paffione fua coiiftitutuni. Lege eius paflionettî,
& refpice eum npn {olum exterius affiidum , fed inferius
exteriuCqUe toturndqlorofiim, totum afflidum ,&ama-
riffimis doloribus repletum. Ec-Valde mirandüm eft, fi,
ita refpicis Dèum ô^llorainém affiidum, tatttis tribiif .
lationibus cirÇundatùm,& npfi mouèris afteduoia coitt=
paffione. De fecundo autem i quqmqdo tibi vtiljtèr pâfe
fionem:Ghrifti affiimere debes ad-frudum 8c vtilitatem,
ad imitatiônem fcilicèt virtutum, .vel mgam viriorüm,
debés iiinimô conaminfe ad hoc affediim &
tuum dirigerè, vt in omnibusgeftis, verbis & rejpötifiör
nibus, Chrifti quæ in hfftoria' legis paffionis Domimc^
bi inconueriiëntem fentit.‘ Sed 6ç iterum nön eft du- {entire poffis-, quomodo Cnriftùs fe habuit mteriüs Sc
biumfehfîtsâlicdiùshomirtistânroplüs& citiùspoenâni eXteriils, quomodo lùdæi, Pilatus & Herodes , Maria