D .Rob er tide Sorbona
! A
Pollucio
noâurna
ex caufa
quadra-
plici accidie.
Ecclefip.
P faim. S.
tunTmulieris, in vigilando(Et hoc dico propret noaur-
nas pollutioncs ) pcccatum fit contra naturam. Nota
quodnoftutapollQtio quatuor de caufis fit: «tduobus
modis eft pcccatum -, Sc duobus alijs, non. Ptimaelt;
fi ex tut pi cogitationevigiliarura otituriUufio mraente.
patetoccafio reams lui i fciticct , à qua radrce, ilia m-
quinatio ptoceffit -, quia quod cogitauit fciens. hoc promût
nefeiens. Sccunda caufa eft quando oramno 8c vl-
tratnodum rapimur appetitu gulx in filmend« alitnen-
tis.vtcrapula& ebtietate, Sc.dcircohumorumrecepta-
culagrauantur . tuncenitn habet animus ahquemrea-
tum Tertia caufa eft . ex illulione drabolt ; quando
menti dormienfis offeruntur imagines qmbus natura
mouetur ad pollntionem mentis j 8c h o c , vr expergi-
feentes de iliis imaginibos cogitation« inordmatxexe-
ant6cconcupifcant : Sedficnon eft peccatum , mfrde-
iedatio vel confenfus fequatur. Tarnen confitendnm
eft quia ignotatiu qua caufa accidit. 8c quia dicit Gregorius
quod bonatum mentiumeft, ibiculpam cogno-
L r e v t i culpa non eft. Quarta caufa eft .e x naturx m-
fitmatione vel fupetfluitate : Sc hoc noneft timendum;
quia in valde fobtiis , 8c ieiunantibus in pane 8c aqua,
hoc accidit : Tarnen bonum eftvt homode hocconh-
teatur,licetpeccatu'm non fit. De hac materia fads habe-
tut à Gregorio Sc lfidoro, feptimadiftindione partispri-
San&i, nifi vno modo : fcilicct. nifi velis reftituere dam-
numfpiritalequodfecifti , quia non dimittitur peccatum
nifi reftituatur ablatum. Vndedebetis fociosve-
ftroscrahere adbonUm : 6c, fi non ecflHem, poteftis tarnen
, pares vel meliores. Nec dico quod idem faciatis
demulieribuscumquibuspeccaftis , quiapericulofum
eft vos iterum eas vifitare ; led pro éis alias animas refti-1
tuatis : beneenimfeabfpluitadebito , qu ip ro ob o lo
denarium reddit. E t, fi hoc non vultis facere, vos non
eftis vereconfeflus. Item : vultis eflè fiîluus ? Domine
confeflor, volo. Non habet ius in Paradifo, qui non vult
tantum facere pro Deo quantum fecit pro diabolo : fed
vfque nunc feruiuiftis diabolo , 6c alios.traxiftis ad tale
malum,& ad diaboli feruitium : fimiliter, portaftis eius
figna,&oportet quod eadem Deo faciatis ; iuxtailludad
Romanos.
Humanum dico vobispropter fragilitatem carnis veftra, vtpeut
exhibuiftp membra veftraféruire iniquitati ad intquitatem, ita
exhibetevosferuireinfanftificatione. De Magis dicitur, quod
reuerfi hint per aliam viam iri regionem fuam. v nde ficut
fapiens medicus pi ft curationem acceffionis , febris
Caufam lab orateradicare ,ne vlteriusinualefcat :fic,à vobis,
omnis tàlis occafio debet expelli.Contraria autèm in-
uicem fe expellunt, & contraria contrariis curantur. Vfide
defiderium bonum permanendi in gratia ? non poteft
; & i vnde Verfus ; Crapula,premeditatie, Iangor, I eflè in voluntate quin mores & geftusexterioresmundamzecap...«^ .— ------- - . « , „ - r , . -
& humor abundant, Jnfomnis mqculant, extrema define culpa.
Si peccator dicat, Domine , nefcio plurapeccata luxu-
riaemecommififle : Confeflor dicat; Amice, adhuc font
infinita,fiuemultaalia, fed diabolus vfque nunc tedu-
xit verbo coram tuis foci js. Tuncquscrat: dixiftivnquam
tutpiavelaliis? Si peccator dicat: Domine;ljc:confeifor
dicatitotiësluxuriatuses,qiiotienstudixifti,& coram
quot, & ( quantum in te eft ) grauiffime peccaftt; grauws
"quamfi Templumbeatae Virginiscombuffifles. Namil-
lud non eft hominum, nec ecclefia Dei diciturmfipro-
pter contentum,fcilicet propter congregationem Fideliu:
homo Vero dicitur templum Dei proprie, in quo habitat
Matth,i,
F
norem mutentur, qüia, qui hçc re tin en t , defaçili recidi-
uant. His'præmifliSjadhibendafuntremedia: v t ,f iprimo
per amorem ad poehitentiam trahi non poflïnt,fàltem
per timorem ad earn reducantur, quia propheta : A timoré
tuo concepimus, &peperimus Spiritumfanftumfalutis, feu con-
tritionis. - , y
Item confeflor quærat; Amice , yellesefleleproiusi
peccator: non,Domine, pro toto mundo. Confeflor: val-
de ergo fuiftis fàtuus quia naturale eft quod qui cognoue-
rif mulierem cum qualéprofus rem habuit, leproitis effi-
-ciatur, & propter hanc caufam,mille fa£tiflint leprofi.Si
noro oYc iu u iu iu in - ___r __t , I peccator'dicatDominevinhoccafu,benecauimihi,quia
totaciuitas "v ù d è Apoiftolos; Aanlfiitisquamam templum fecifocium menmpriascognofcctemalierem : Confef-
DàU„ftumefquodefiinos.&StiriM[MausPethubitatinve-\1qr:ceiKjnhoc,petiaùoRàmtpeccÆs,qmimzmot-
■ talispeccaticDmmififtis.Primaminvobis.fcilicetiuxu.
modisriifpcidetliilaiwDoiwi»«!. Itempdfimusreparatusi rixifccandam, infocioquem peccarefcdiftis; rertium
efles fi omnia tempi* Ciuitaris^arifienfis corobuffiflis.- eft perditio , quia focium, veftrum ( quantum in vobis
nuanto maeis quipetignem luxnri* cotda multorum eft) perdidiftis:&fie malccauiftis,quia melius fuillet, vos
‘combuffifti quantumihtèeftîvndefapiens, Eloquiitmil- , leptofumfhiire.quamalterumiftotumperpettafl'e.nam,
UmquufiiMlxurdefcet. inroorte,leprafinitui8cnoBCülpà,nifipetpoenitentiara
lfa .l6.Vt;
Item ConfiriToc debet dicete : Amice, fuifti vnquam ' tetminacur. - .
ofculatus roulieres i fie , Domine : Gonfeffbr quxtat v - ! |Item,lepra, folum corpustnficit non ammam;led cul-
tturainordinate. Quomodoinordinate? Domine. Htc pa,animaminficit8ccotpus , 8cfie plus nocuiftis vobis
caueat fibi, confeflor, nedefcendatadfpecialesmodos quamfocio,8cplusdecepit vosdiabolus.
ofculandiinordinate : ficutnecdefcendendum eftada- - Item,lepramorbuseft8ccorruptionatur*,quxcorpus
liquod peccatum contranatuSm , ne occafionem det vt inficit,8C ficut dicunt medici, quanto plusduratjplusinfi-
cotruat in peccàtum. Seddicat; quandoinMiffa, pax -citffempereniminualefcitivnde , hxcinfeaioinfu&in
fumitur, homines tenent dauium os. Item confeflor de- corpus mulieris.fempetcrefcit, Sc itapluspoteftinficete
betquxrere- Amice, pofuifti vnquammanum tuamfu- -iliumquivlrimocohabitatcumilla muliere quam ilium
permulietesinotdinatcî fipeccator dicat : CJuomodo quiprimo.SiergoctiftodiuitvosDeus,vfqueriuBC,deC(;-
inordinare Î non defeendaiconfeflor, fed dicat : poteft tero caueatis vobis, quiain magno periculo fuiftisin cor-
tangiraulierfinepeccato , fientponendo manum fuper poreScanima, 8cmagnaftultitiafuit,quiapronihilode-
humerum,vel(uper brachium,poteft 8calibi tangiinordi-. diftis Paiadifumimaioretiaro.quam fi Rex Franciæ.regnû
nate * j fuuradaretpropitta. Si forte, Peccator dicat: fi in tanto
Item.vbiiquætit de loco : vttum in loco facto, velnon ; pericuio fuqmulto fortius mullet qu^ infc corruptionera
facro; quia gnmius pec catumeft,in facto loco quam in a-j leprae admifit, 8c citius debet infici lepra, quod vidoin,ns
lioifimiliter.vtruminoccnlto. C8i»g««r,quxritdeiocie- eiiefalfum.Confeflor: Amice,nopeftficmaromedicidi-
tateifcilicet, qui8cquotfueruntfocijpeccati,8cquorum cuncquodmulicthabetintrafe , pelliculasSc folliculos
fuifti occafio.Vnde confeflor debet quserere, An de locus (fcilicc t in matrice) qui in fe retinçnt illam maffam cofru-
fuiftivnquamconfeffus!Si peccator dicat,Domine,non, ptam , Screfiftuntneinficiaturtqtum corpus, fed inter
quidadmedepeccatisaliotumî Imocertequia confcius j omn.es partes corporis , inembrumviritenerrimutneft,
cis fuifthvnde PiàImogtaphus:^fracc«it»me» ( id eft, à pri- ! Sc idco, contingehsillam maffam ; corruptatn, citiffimi
uatis8cproptiismeispeccatis) mimi<tmeDomm,&ub<t- ! inficiturj8cperconIequenstotumcorpus:vnde ; finou
litnispaneferuotuo. ' elict interims nec Paraddns, tamcn debeus vltare. Item
Item confeflor, cum quot fociis, Scquxeotumcir-1 aliarationeqUiahomo, cumcoicu, multum abbteuiat
cnmftantix: fcilicct, vtrum cafti vel corrupti ; ordinate
velnon , 8c alia hniufmodi. Non tarnen nominenturd
peccatore foeij. Di.at etiamconfeffgr: amice, d e ifto
! peccato non pofltimteabfoluete, nec Papas nccomnes
vitam, ficut dicuncmcdici, &Philofophusinlibrodc
morte & vita. Item j quibufdam accidic ex nimio coi-
tu,fiepiifitnc , tanta capitis debilitatio quodinfani, vel
quafi alienati funt. Vnde audiui.quod quidam Scholaf
Opufcula. ' m ]
ris venir ad quendam Confeflorem Patifienfem prope ilp o fto lu s ; pbommbusplacerem , firms Chnfit nm cjfrm:
Pafcha,8c co rammultis fcho larib usafliftentib usc lama- I4e ft,p lacc re ve llem i.fedeffeferuum Dci, nonperditu
uit:. DTTo mine jn.pe#r.o HD aeno ,dàlurndiiuarcieis Î TmS s*e f rini l C ro\ rni rfae ffTlii nonnne . RR e- m il n n r m/M-.nla T - — —. . - ; 1_ -1 . « 1
fpondit confeiTor: Amice ^ non pofliim modo, quia alias
vosnumquam audiui, neepoflumvosbreuiterexpedi-
rejled iftos quos alias audiui& me expeétaucrunt, opor-
tetme prius expedire. Tuncillemultuminftantercoe-
pitclamare: Domine j proDeo, audiatis the ad minus
vnum folum yerbum. TuncConfefl’orilibenter, Atille:
Domine*, tantam debilitatem capitis fentio quodfcrein-
fanio ; &confiliumquæfiuiàMedicis , necaliquidmihi
profuit: vnde ; non credo quöd poiflm peruenice domum
meam prius quam infeniam -, Sc fecurioreflèm fieflem be-
neconfeflus -, modo faciatis voluntatem veftram, quia
plus non pofliim facere, tiinc confeflor conuerfus adafli-
ftentes; dixit : pro Deo placeat vgbis difterre donee au-
dierimiftum Clericum, quiainfirmuseft, Sc non poteft
differre : & hoc fatis oftendebat facies cius, quia pallidus
eratirifa c ie ,&exanimatus. Tunccoepitdicere Confef-
•fionèm fuam, de maxima incontinentia fua, node & die.
Tiincconfeflbr expofuiteicaufam fuimorbi j & h o c fi-
gnumdeditei,quod in mane cum iacueratcum muliere,
plusdolebatcapite. Ecaddidit Confeflor; non efle minifi
per mortale peccatum. Item : amice , habetisami-
cum quemquam ita charum vt fi coram hominibus in
pleno fqro vos vocàret ribaldum ci non irafeereminiî Pec
cator: nonDomine. Confeflor: ficirculusponaturin
medio tabernæ, fignum eft quod ibi vendatur vinum : fimiliter
, circulus capillorum mitrain capite, corrigiafe-
riara, noduli argentei ; chirötecaeinmanibus, fotulares
ftridij&aliahuiufmodi, funtfignalafciüiæ: non tarnen
incirculoeftobolatavini, nec in corrigia ferrea eft luxuria.
Si dicèretur de àliquo quifufpenderct circulumino-
ftiofuo&haberet oftium cellanj apercum, quodvende-
ret vinum , &indeirafceretur: quid diceretisdeillo, &
maxime ; fi circulas circa domum fuam vndique ponc-
returî Peccator .-Domine, reputaremeumfaruum.Con-
feflor ; Amice, fic poteft dici de vobis, quia fignà luxuriæ
portaftis, Nec enim dico quod propter ilia ruiftis luxu-
riofiis, fed clamâftis tabernam diaboliin vobis. Nam
forma quae exterius eft,eius quae interius e ft, praeco eft.Et
Sapiens -, Am'iäus corpora, riftts dentium, & ingrejfus hominise-
nuntiantdehomine: EtPhilofophus ; Voces,funtnotepaßio-
num,quafuntinanimo. Fatua enim vfque nunc fuiftis, qui
rum fi Medici ignorantes caufam illam , non curârunt j oftendiftis vos vfque nunccoecatorem &c lafeiuum, nec
eum: adfimilitudinemmulieris ( de qua in Euangelio) fuftinuiftis vt vos aliquis fic nominaret. Tunc inrerroquaepatiebatur
fluxumfanguinis, & totam fubllantiam
fuamexpendebatinmedicis; quamfolus Dominus cura-
Uit. Tuncprimocognouit, feerrafle^ &qusefiuit a pon-
fefibre quod remedium poflit adhiberi. Tunc eonfef-
fo r : Amice; equus iuuenis debiiitatus i quando bene
ciiftoditur j conualefcit, &reiumitvires;fedequusanti-
quus nunquam: vos eftis adhu c iuuenis, caueatis vobis, 8c
eftote quietus in camera veftra, &defiftatisabhuiufmo>
diincontinentia Veftra; & Dominus pergratiam fuam,
vos fanabit;& fic fa61 um eft.itera ex coitione cum mulie“-
re i tot ius corporis debilitatio fequit-ur, & non eft mirum;
quia vrtia plena aqua porre61;a ad ignemy ex ebullione
equamefFunditj&paulatim totaconiumitur, & vltimo
frangit SCjcrepat : fic luxuriofushumoremfuum naturalem
effundit i ardens igne luxurise. Nam de luxuriofo di*
gans, dicat Confeflor; Amice; vfque nunc, diabolus te-
nuit tabernam fuam in vobis; vultis ergo quod Deuste-
neat fuam in vobis; Domine; fic. Confeflor dicat: Amice;
iuftumhabetis_, aliternonefletisbeneconfefliis.O-
portet ergo quod figna humilitatis, 6c contraria priori-
bus, pörtetis; & ftatim, fignum diaboli toilatis.-Hrfcenim
eft annun.iatio dexter a excelfi, ficut dicitur in Pfalmo; Sc hsec
eftdo&rina£uangelij. Nam tres Reges quasfierunt Dominum
: & cum venerunt per Herodem ('id eft; glorian-
teminpellibus,quaefignincatmundum)amiferuntStel-
lam ; per quam, gratia fignificatur. In hoc; oftenditur
quodilli qui pellibus vel apparatibus mundi gloriantur,
gratiamperdunt. Etfequitur, quodilli, dimifloHerode,
Deum inuenerunr; quo inuento, per aliam viam reuerfi
funt in regionemfuattk Similiter; fiinueniftis Dor
citur, quod pr* nimia laecätitate.torus ardet, & quod i- V minum in confeflione ; oportet, vos per aliam viam ince-
ta difloliitus eft qüod guttam non tenet : Quotient ; quae- j dere. Et quia multi nolunt ficfàcere,neç tantum proDeo;
fisdenumero | dequoconfidetandumeft; quia homo, U4ço perdant Dominum, nec Dominus in ipfistemanet,
pro quolibet peccato mo'rtali obligatin' ad mortenvæ- quia figna fua amiferunt ; faciatis igitur iuxta confilium
ternam. Etdebetpeccator, diligenterferutari confcien- j Ayoftolidicemis',ficutpoztauimusimaginemcocleftis,See. Et
tiarnfuam; ficut bonus marefcallus, pedem equi clau- | ibidem, abomnifpeciemalaabfiinete y os, hoc enim vobis necef-
dici : Quia Apoftolus; Modicum fementi, totam maffam fariume/î.Namin fignisdiaboli müdanis,peccaftisfaltem
corrumpit. Et Gregorius ; Peccatum quoi per poenitentiam I occasional iter, ßc'fatueamando ; vnde, oportet quod ea
non deletur,moxfuoponderetrabitàdaliud. Debet ergo Con- expellatis&fic in eispuniamini. Namin libro Sap. Per
feflordicerepeccatori,quod tenetucfideliterfacerepof- quaquispeccqfperhac&torquetur. Item ; omnis beftia,per
fefuum , ad inquirendum fingulapeccata : necplusexi- j naturam, feruat fein eflè in quantum poteft, Eteftiriber
gitDeus i quiabenecognolcit fipeccatornon reuelabit. ! neeflè, pernaturam ; fedluxuriofus deftruit vtrumque
Cür ; quæritde caufa : vtrum,videlicet ex modica tenta- ! per luxuriant fuam ; vnde infipientior eft omni beftia.
done, vel ex magna .* vtrum pretio, velnon;&vtrum Quod autemfuumefle deftruit, patet ex prædiâtis. Dicij
incitationefociorum velaliorum, velnon ; & fic d e a - j enim Apoftolus ; Quifornicatur, in corpus fuum peccat : Erin
liis : ôdécundum maius rootiuum ad peccandum , iu- pfalmo iAdnihilumdeduäusfum.Similiter fuum bene eflè
dicatur peccatum maius vel minus. Quomodo; qusritde
qualitate peccati : vtrum videlicet cum magna libidi-
ne ( id eft; improba voluntatej vel modica; vtrum cum
magno contemptu Dei vel mandatorum eius , vel mo-
dico : fic enim peccatum intenditurfic remittitur. Ita
etiameftfaciendumdealiismodispeccati. Quando, quae-
ritdetempore : vtrum(cilicecinfeftodie, Deovelalicui
San6to, dedicato; vtrumiritemporeiciunij , vel alio:
vtrum in quadragefima, vel extra. Et ficut eft furiofum,
luxuriam fuam facere coram altati, fic & earn facere in
tempore fando .* Et minus efletpeccatumcomederecar-
nes in Quadragefima, quam rornicari in Quadragefima:
Nam Epifcopus vel Papa pofletdifpenfere cumali-
quo, vt Carnes comederet tu n c , fed non vt luxuriam ex-
erceret. Item, confeflor debet qua:rere *. Ornauiftis vos
vnquamin. diebus feftiuis aut aliquo tempore facro, vt
coram mulieribus vel hominibus tranfitetis , vteispla-
ceretis ? Domine, fic .* fednonintentione alliciendieas
ad peccatum. Confeflbt: Amice, grauiterpeccafti, quia
Eiblioth.Vet.Pat.Tom.i}.
quia infamis cfhci tur dc gratiam Dei perdit. Item confef-
io r ;. oporret quod vos diligatis bona, vbicur\que; &in
vobis & in alias & mala omniafugiatis ; taiis enim fiunt
naturae ; quod fi bona diligatis, venient ad vos ; fi mala fimiliter.
Sic igitur eradicandum eft iilud peccatum luxuriæ,
quantumeunque fieri poteft. Sequitur de Auaritia.
Domine; emibladuminterra , vtibi lucrarer panem
meum; confeflor; Amice; quomodo hoc feciftis ; vfura
poteft ibi efle Ipeecator; non credo, Domine j quia Preibyteri
fic emunt;fed diftiqguunt presbyteri ; fi ematur ad
menfuramcertam, vfura e ft; nonautem» fipureematur
quodeftinherba ; & h o c , propterpericulum; quia ibi
poteft efle damnum ficut lucrum ; vnde bonum eftmer-
cimonium. Sedcontrahocquæritur; primo, fidaretur
pecunia ndfl tempore emptionis , fed tunc primo cum
recipereturbladum,inAuguftofcilicet; Schoefieretde
paCto : habereturne pro tanto ? Si non ; dicendum, ibi fu-
ifle vfuram : maxime cum aflerat venditor, fe libenter de-
difle vitra fortem tempore Augufti, 6c periculai omnia in
K k j . fevo-
! i
Gai.i.10.
Hibitüs
iadex la.
fciuijE.
F
Eccltiy.
Pfi.76.11.
G
.Cor 15.4s.
Th'fi.iz
Sap. II.17.
R h7