*atrefou
e r c c .
pore agnoui.Cumque nodtis medio le«5tul o iacen tis adfi-
fterent ,fubito ccelitusluxemifla, omnein illius cellul*
fpatiü impleuit: & fplcndor tat* clariratis cmicui t, vt cor-'
daàffiflcntium inçftimabilis pauor pei ftringeretiarque vc
poftipf* referebant,omne in eis-corpus obrigefceret,&in
lubito ftupore remanerenc. Ccepit namq; quafi cuiufdam
magnæmultitüdinisingredientis (onitusaudiri^oftiumq-,
cellul* co ncu ti,ac fi i ngredien tium curba premeretur, ac-
qae vc dicebanc, intrantiü mulritudinem fentiebant, fed
nimictatetimoris&luminisviderenoopoterant,quiaea-
rumoculos,&pauordepreflerat,&ipfatantiluminis cla-
ritafrcuet berabat. Quam lucem procinus miri odoris eft
fragarir ia fubfecu t a,i t a vc earü ani mû, quas lux emifli ter-
ruerac, odoris fuauitas* reficeret.Sedcumvimcharitatis
illius ferre non poflcnt,ccepit eadé Romula afliftentemSc
cremencem Redeptam fuorum raorum magiftram blan-
da voce confolarr,dicens: Noli timere mater, non morior
gloriofiffimaregione refo nan t organa fan&orum, & Ati-
geli decantant hymnum, Alleluia ante fedem Dei : in qua
gloriofiflima Regina coeli Virgo Maria in vero corpore eft
percnnitercufiliocollocata. Iplosetfandos Angelosle-
gimusapparuifle Patrib. multoties iq afliimpto corpore;
vceftilludAbrahæqntresviros, AngelosDei, adfede-
fcendentes vidit, &vnumadorauit:^Iacob ludabatur
cü Angelo vfq; mane. Quod fieri non poflet,nifi a flump ta
natura corporeamedianre.Et Raphael Angelus cüTobia
graditurinitinerejqui hominis officio omninovidebatur
perffidi.Vn vero h*c corpora fumât, vt inuifibiles Dei mir
niftros videre,vel audire poflimus, & eorü beneficiis vifi-
bilicer përfrui, Hifpaniarü Dodor nobis infinuat, dicens.
Ifidorus. Boni Angeliad minifterium falucis human*
deputati funt,vt curas adminiftrent mundi, & regant om-
nia iuflu Dei. Angeli corpora|fc quibushominibus apparent
de fuperno aèïe fumunt rolidamq; fpeciemexccele-
; PfdL l8.J.
m0^ ' r ? Um<1’hoCCrebrodiceret,paulatim lux»qfoerat I ftielementoinduunt, per quam humanis obturib.mani-
emifla,fubtrada eft. Sedjgpuifubfecutus eft odor, rema- j feftiusdemonftremur. Quodetiamin cosleftibus Deum
fif.hcque dies fecunduSHtius tranfiir.vtafpera fragr*. i laudent,ibidem B. Dodor Ifidorus teftatur dicesjLaudes,
uamaneretodoris.Nod^itUrquartaeiufdem magiftra . hoc eft,alleluia canerecanticumeftHebrxoru: cuiusex-
(uam iterum vocauit; qua veniente viaticum petijt, & ac- pofitio duorum verboru interpretadone cofiftit, hoc eft,
cepit. Necdum veroeadem Redemptavel alia eius difci- lausDei. De cuius myfterioloannes in Apocalypfirefert, <
pula a ledo iacentis difceflcrant,&fubito in platea ante e- | Spiritu fan do reuelante,& vidifle & audifle vocem ccele-
iufdem cellulxoftium, duo chori pfallentiumconftitue- ' ftisexercitus Angelorum,tanquam vocemvalidorum to-
runt:&, ficutipfxdicebant,fexusexvocibusdifcreuifle: j nitruorum,dicentium alleluia. Ex quo nullusdebetam-
pfalmodix cantus, dicebantviri,&fceroinxrefpondebat.: bigerehoclaudis myfterium , fidignafide&deuotione
Cumqjante fores cellul* exhiberentur cceleftesexequix, 1
Angelisefleconiundum.
fandaillaanima carne foluta eft. Quaadccelum duda, j ltemidcinepiftoladeinrerpretationehuius vocabuli
quanto chori pfallentium altiusafcendebant,tantoccepit : facratiflimi,il//<?/«wJrfasD«interpretatur,&etiamincom-
P(almodialeuiusaudiri,quoufque&eiufdemPfalmodix prehenfibile,fiue l*tum refonare vidctur.QuiafandiAn-
ionitus,&odorisfuauitaselongatafiniretur. > geli&fpiritusiuftorumcumlxtitiaincoraprehefibililau-
Itemidem. Vnxvenerabilis Valentius.quipoftinhiac ) dantDeum.Animasergohominum&Angeloscflenatu-
Romana vrbe mihi,ficut nofti,ineodemq; monafteriop- | raineorporeos,&nobis inuifibiles profitemur.Miniftrare
ruirpriusin ValerixProuincia, fuummonafteriumrexir. autemaflumptiscorporibus& Deumlaudarefonoravo-
In quo dum Longobardifxuientesveniflcnt, ficuteius j cequotiefcunquediuinxvoIuntatiseft,nonnegamus:at-
narratione didici, duos eius monachos in ramisvniusar- que iterum ilia deponere corpora , &infua fimplicitate
borisfufpenderut. Quifufpenfieodettfdiedefundifunt. perfiftere. Verutamenpoftcommunero omniumhomi-
Fado autem vefpere vcroruraque eorum fpiritus Clarisil- num refurredionem ahimx alixadgloriam , &ali*ad
licapertilq;vocibuspfallerecceperunt,itavtipfiquoque poenaminfuiscorporibus, inquibus, fiuebonum, fiue
qui occiderat, cum vocespfallentiumaudirenc, nimium malum egerunt,dum viuerent,perpetuoperdurabunt.
miratifcerrerentur. Quas videlicet voces captiui quoq; o- |
mnes,quiillicadcrant,audierunt:atqueeorum Pfalmo- •; Anperditornm culpa etiam fcetore &ternaliterpunianttir. Petrus
di* poftmodura teftes extiteruntjfed has voces Ipirituum 1 beatifimum Patrem interrogat dicens. j
omnipotensDeuSjidcircoperdngerevoluitadaurescor- ‘
porum^vtviuentesjquique in carne difcerent, quia fi Deo j T ) Vtamusne hoc audoritatate facri eloquii pofle mo-
ieruireftudeant,poftcatnemveriusviuant. Luceclarius j A ftarivrculp*carrialiumfcetorisposna puniancur.
conftat, efleprpbatum lufficienterefleveramvitam poft Gregorius.Poteft-Namquelibro Geneieos atteftante
mortemcarnis .• &(andorum fpiritus voce ionora non- ; didicimus,quiafuper SodomitasDominusignem &iulnunquamlaudare
Deum. r phurpluit, vteos&ignis incenderet,&foetorfulphuris
Con liderandum igitpr eft folerter, quanta fit dulcedo j nccaret.Quiaenimamoreillicitocorruptibilis carnisar-
cantusPfalmorum,& laudumapud Deum: & quanto fiat j ferantfimulincendio& fcetore perierunt, quatenus in
viciniores homines his fandifc exercidis fe gerentes fuper- j poena fua cognofcereht, quia «tern* mortis fcetoris fui fe
norum ciuibus:cumin ccelcftes fpiritusperafliimptacor- deledatiomtradidiflent.
nr*ric « l i / n i . n o. 1_____ : _____ /■
jz.14.
Defim l
'.1.ÇJZ.
poris fpeciem aliquando in pfälmis &hymnis voce (ono-
ra harmonia dulcifli ma laudant Deum. Sed dieet aliquis;
Spiritus cum fintincorporei,&fonus non nifi corpore habet
fieri in illaregione fpirituum,cum corpora ibi no finr,
impoflibile eft aliquid mi corporeum refonare. Ad quod
refpondemusdcontrariis argumentumfqmentes: Si da\
natorum fpiritus in inferno-fcetore&igne corporeo cruciä
rur, profedo fpiritus &anim«iuftorumaliquibuscorpo-
ralibus gaudiis iocundantur in ccelo, maxime cum nullus
fani capitis negare poffit Dominum noftrum IefumChri-
ftunv& gloriofiflimam genitricem eius Virginem Maria
in veris &glorificatis corporibüs fuper omnein altitudinc
cosli confiftere,atqüe a fandis angelis & beatorum fpiriti-
bus fuppliciter venerari.Quanta in lllis beadffimis ebrpo-
ribusinenarrabiliseftcorporeaclaritas, vbiillifplendidi
foies cundailluminant.Eftnamqj fohuftit'u Chriftus, eft
folinnocentu gloriofiflima mater eius : in quo foie Dominus
pofuittabernaculumfuum , vt tanquam fponfus fol
procederet de thalamo folis vteri virginalis,Quata ibi dul
«edoïQuantaglbria ? Quot laudescaleftium ciuium ca- |
nentium organo fazmßimo-,Alleluia ? Inillabeatiflima & !
C a p . XIV.
Contra eos qui dicunt animasfanftorum ad loca vbi eorum qu'te-
[cunt torpor a e l ad Ecclefias Chrifli nunquam conuenire.
GRegorius. Adhucfuperfuntaliqui, quiTheodo-
rum Ecclefi* bead Petri Apoftoli,vbi facratiflimum
illiuscorpuseftpofitum,inhacvrbecuftodem nouerunt.
Cuius narrationeinnotuitres, qiiæei contigit valde me-
morabilis. Quod quadam node, durti eitiusad melio-
randaiuxtaianuam lumina furrexiflèt, ex more ligneis
gradibus fub lampade pofitisftabat, &lampadis lumen
refouebatj tuncrepentebbatus Paulus Apoftölusin ftola
Candida deorfumin pauimentoc6ftitit,atquedixit. Col-
liberte,quarecidüs furréxiftiîquo dido ab oculis afpicie-
tis euanuit. Sed tan tus in eum pauorirruit, vt tota in illo
corporis virtus deficeret: & per dies multos de ftratu fubr
furgere non valerer. Quainreqüididébeatus Apoftolus
feruiendbusfibi voluit,nifi præientiafui refpedus often-
dere?Quia quid quid pro eius veneratione agerent, ipfe
____________ hoc 1
l.Dial.c.i-
B
hoc pro mercede retributionis,fine intermiffiohe femper
haberct. . . . .
Petrus. Mihihocnontamapparetmirum , quiavi-
fuseft, fed quia is, qui eum vidit, cumfanuseflet, *gro-
UUGregorius. Quid fuper hac re miratis,Pefre?Numquid
nam mente cxcidit, quia cum Daniel Prophetâ màgnam
illam ac rerribilem vifionem vidit, exquaetiam. vifione
contremuit,protinus adiunxit.Et ego elangiii,& *grotaui
per dies plurimosjcaro enim ea, qu* funt fpiritus, capere
non valet, & idcirco nonnunquam cum mens hùmana
vitra fe ad videndum ducitnr,necefle eft, v t h oc carneum
vafculum quod ferre ralenti pondus non vàlet .infirme-
tur.
Hoc quoque quod in quibufdam libris moralium bea-/
ti Gregorij loco pr*fationis reperi, ad hanc qu*ftionem
probandam ihducere dignuduxi.Sindaluindus Gottho-
rum Rex in Tolctanâm vrbem Synodale decretumXXX.
Epifcöportim cum omni clero mirifice anno regnifui,
quinto indicit celebrandu.HicTaionem CæfarAùgufta-
mimEpifcöpumordinislitteratur*fadsimbütiira&ami-
cUmfcriptürarurrlRomam adfuam petitionem pro refi-
duis libris Nloralium naualiter prorigit deftinatum. Q^i
dum à Papa Romano de die in diem differretur in longu,
auafi in archiuo Romana Ecclefi* pr* multitudihe qfitü
facile nequaquam reperiret libellum.Dno perno&ans,&
eiusmifericordiamadveftigiaB. Apoftolorum principis
depofcens,eifcriniumin quo tegebatur ab Angelo manet
oftenfum.Qui mox fe Papa vt vidit rcprehenfum,cum ni-
ftiia veneratione ei adiutorja tribuit ad confcribendum,&
ïdifpaniseumtrânfmifitadrelégendum. Quiahocex B.
lob libris exppfltum retentabänt folü quod à B. Leandro
HifpalenfiEpifcopo fuerat adttedum, & olimhonorifice
deportatü. ReqUifitus vero 5c coniuratus Taio Epi fcopus
à Papa Romano, qUo niödö ctveridice fuiflet librotü locus
me prtfa
tio titu At
is burbarii
prifefert.
t neq, n
tiogAtniM
tic&conflet.
oftenfus*hocilli,poftnimiadeprecationem cunimia
alacritateeft faflus. QUod quadam noifte fe ab oftiarijs B.
Petri Apoftoli expetiit elle excubium. At vbi reperit hoc
iirtpetratuiftno&is medio,cum felamentisnimiisanteB.
Petri Apoftoli locum deprecado faccrctcernuu, lux cçli-
tus etuifla itä ab inenavrabililumine tota Eccleftaéxtitit
perluftrata, Vt nec modicum quide lucerent Ecclefiç candelabra,&
fimul cum ipfo lumine v na cum vocib.pfallen-
tium, &lampadib.relampantium introire fan&orum ag-
mina.Deniqj vbihorrorenimio extititterritus,oratione
ab cis compléta, paulatim ex ilia fan&orum curia duo de-
albatifenes grefluminea parte, qua Eps orationi dege- \
bat.coeperunt dare perpendulum. At vbi repererunt pene
eumiam mortuum, dulciter falutatû reduxerunt eum ad j
propriafen(um.Cumq;abeisinterrogaretur,qobcaufam
j tarn grande excitaret faftigium, vel cur ab occidente pro-
peranstam longum peteret nauigiû,hoc&hocab eo qua
fiinfcij relatüaufcultant öper*pretiö. Tuncillimultise-
! loquijs confolatum ei opportunu, vbi ipfi libri tegebatur.
!oftenderuntlocum.Igiturfan6liillirequifiti,qu*eflctsa-
dfcorum ilia cateruaeis tamclaro cum lumine comitantiû
refponderunt, dicentes: Petrum efle Chrifti Apoftolu fi-
mulq*, inuicem fe manu tenentiü,cum omnib. luceeflori-
busEcclefæinlocoillo requieftentibus. Porro& ibire-
requifitifuerüt qui Dni eflent,qui cûeo ta mirabile habe-
batcolloquium. Vnusexillisrefpödit, feeflê Greg, cuius
& ipfe defidêrabat cernere librü. Et ideo àduenere, vt eius
remunerarent tam vaftum faftigium,& audum redderent
longiflimum defiderium. Tunc interrogatus fi tandem in
ilia fanéfca multitudine adeflet fapiens Auguft. eo quod i-
ta lib ros eius fieut & lpfiusS. Gregorij femper ab ipfis cu-
nabulis amaret legere, fatis perauidus, hoc folümodo re-
fpöndifle fertur.-vir ille clariflimus, & omni expeftatione
gratiflimus Auguft. quern qu*ris,altior à nobis cum con-
tinet locus.Certe vbi ad pedes eorum ccepi proruere,vni-
usab oculis eius hoftiariis 8c ipfis territis fimul cü lumine
di^o euanuit vir ille famftiflimus.Vnde & ab eo die cü£Us
in eàdem Apoftolorum Sede venerabilis T aio éxtitit glo-
riofus, qui ante defpicabatur vt ignauus.
His duobus prædi&is exe mp lis nianifeftepatet fanfto-
JHblioth.Vet.Pat.Tom.\$.
rum animasad loca vbi eorum quiefcüht corporafre-
quehteraccederé,vr voVabeo fuppHcantisinibi poptili o f
ferant:&fibi fideliter'feruientib.cöferat pbftulata. IQuod j
ét, in höraDominici corporis & fanguinis facrificij adfint'
fpiritus beatorum -, Organum Spiritus fa'nfti beatiffimus!
Gregorius fuauiter manifeftat, dicens Gregorius. Pcfan-,
dumeftq?tütiorviäfitVtbonum quod qüifqipoft(mórté'
fuam fperat agi per älios,agat dum viuit ipfe per fe.Beatius
quippe eft liberum Cxire, q poft vinculalibertatem qüi-
rere.Debemus itaq;pr«fens fieculü, vel quia confpicimüs
defluxiïïèjtota mente contenere,quotidiana Deo lachry-
marum facrificia,qüotidianas carnis eiüs & fanguinis ho-
ftiasirnmbläre.H*c namqjfingulariter vi^ima ab xterno
interitu animam faluat,qu« illam nobis mortem vnigeni-
ti per myfterium reparat: qui licet refurgens a mor tuis ïam non
moritur,8c mors-ei vltra non dominabitür,tarnen in feipfo
immortaliter,atq;incorfuptibilitervehienspronobisitc-
rüin hoe myfteriofacrsobiatiohisimmolatur,éius quippe
ibi corpus fumitur,eius caro in popülifaiutempartitur:
Eius fangüis non iam in nianus infideliüm,fèd in ore fide-
liüm funditur. Hinc ergo péfèmus quale fit pro nóbis hoe
facrificium, quod pro abfolutione noftra paflionem vni-
geniti filij femper imitatur. Quis enimfideliüm habere
dubium poflit inipfaimmolationis hora ad SacerdötiS
Vocem ccelos aperiri?In illo IefuChrifti myfteriö Angeló-
rum choros adeflè,fummis ima fociari,terra cceleftibiiun-
gi,vnum quoqj ex vifibi]ibus,atq; inuifibilibus fieri.
Ifidorus Quädo vnigenitus Deifiliusfubpanis&vini
fpecie offertur Deo Patri a (acerdore, firmiter credere debet
quifquefidelisfupernorumadefle fpiritus beatorum,
quorum déuoto & huniili minifterio facrofanélum hoe
perficiturSacramentum:Et^cerdosinfacratiflimocano-
ne fuppliciterpetit,hocfacrificiü per manusfandi Angeli
in fub lime ante cöfpe&um diuin* maieftatis deferri,alio-
quipreces&facrificium,minime fupplicaret. Quisaütcft
ille Angelus jiifiillemagni confilij,dequo dicit Hifpaniarü do
<ftorIfidorus.Vbicumq;infacrisScripturisproDeoponi-
turAngelus,nonPatcr,non Spiritus fanótus,fed pro incar-
nationis difpenfatione folus filius intelligitur.
Item idem.Licet panis tranfubftantietur in Chrifti cor-
pus,Stvinuminfanguinem,efttameninvtroq;totus&in-
tegerDeus&homo Chriftus. Integer Chriftus in calice
panis viuus qui de caslo defcendit, totus fumitur in vtro-
que,qui totus eft in fiumentibus fingulis & in maieftate fua
integer regnat in ccelis.
Cauteigitur cum timore & fide mentis & corporis mü-
ditiaad tantumSacramentumdebentaccedere Chriftia-
nijfacerdotes etiam &altaris miniftri ab omni crimine de-
bent efle mundi,femper ante mentis oculos pro po n en tes
quodin confpeótu Dei & fandtorum Angelorü huius fan-
AiflimiofficiumperagantSacramenti,vtfècuri & l*tidi-
cant cum Propheta: In conjpeftu Angelorum pfallam tibi. Pel-
lant odium ab animo, & difcordiä-Quia, vtait Gregorius
pater pi jflimus, Munus a Deo non accipitur, nifi ante dif—^
cordiaab animo pellatur. ffupplendum cftj adfalutem;
qüia qui indigne fumit, iudicium fibi manducat & bibit.
Item Ecclefi* magnum luminare Gregorius. Penfan-
dum eft, cum omnis culpa munere fbluatur, quam grauis
eft culpa difcordi$,pro qua nec munus accipitur.Quia verbfandtorum
fpiritus eflè in Ecdefiis Dei frequenter lucq
clariusfacris audoritatibus demonftrauimus , quod et-
iamp'ereosdiuinaprouidentiagubernetmundumproxi-
-morum gratia oftendamus.
Ifidorus- Singulxgentes prxpofitos-Angelos habere
credunturqucd oftenditurteftimonioAngeiiDaniclilo-
cyicm\S)Egó,\n<\mt,verit,vtnunciaremubi. Sed Princeps regni
Perfarum reflitit mihi.Et poft alia. Non eft', qui me adiuuet, nifi
Micbaelprincepsvefter. Boni Angeli ad minifterium falutis
human* deputati funt , vtcurasadminiftrent mundi, 8c
regant omnia iuflu Dei.
Item idem de malis Angelis. Quotiens DeuSquocun-
que flagellohuic mundojrafcitur,ad minifterimn vindi-
d*,apóftat* Angeli mittuntur. Qui ramen diuina potc-
ftate coëtcentur, ne tantum noceant quantum cupiunt.
item ibidem. Omnes homines Angelos haberepro-
4.DM/.C.53
\pftd: IJ7
4 dial.c.
Matt. 5
fzCor.u.
ifDia.c. I
Defitm.bo-
no.li..c.u.
Dan. 10. ij.
Ó*ii.
lfiior.lt. :
dejum. bo-
no C.1Z.
X 3 bantur