
opulenriæTïï^ë^üod Chriftus pröprerenSTifëttîtutiô-'
ncm fàdus cft vijis, pauper & milcr. Iren? fi vis ce dcSèn-
delte ad cordis puritat*m,& ad excrcitia virtutum, lege a-
perramfignaCulum feptimum quodeftvirtuslau i.ibilis,
& iixuenies in morte Cnrifti quam fit virtus prëciofà, foe-
ciofà&Fruduofà.Preciofe, quia Çhriftus ante voluit per-
I dere vitam temporalem quam contrariari virtuti. Spëcio-
fe, quia in contumelijs relucebat. Fruduofà, quia vnus
perfedusadusviitutisinfernum fpoliauit > cccliim ape-
ruic,perdicum reftaurauic.
C A P V T X X X I X .
De refurreäione Dominica.
TErtiaautem die C hriftus vidor mortis refurrexit, &
nos refurreduros raonftrauit. Si igitùr Chrifto patio
fuifti compaffus, nunc refuigenti congaude. Cogita
deuoresqualiter anima Chrifti ad internum defeendit,
quidibi egit,de gaudio fândorum pacrum, & triftida dæ-
moniorum. Cogita de timoré euftodum. Cogita de cu-
ftodia Angelorum, circa tepulchrum quorum nunc re-
tertur vnus folus tedere, nunc ftare, nunc fuper lapidem,
nunc in fepulcfoo,nunc duo Ôc hidiuerfimode,perquod
oftenditur mulritudo Angelorum circa tepulchrum &
varia viiîtatio mulierum. Cogita quomodo amorôcdeû-
derium Magdalenam & alias foeminas frequenter coge-
;bat eurrere & tepulchrum Dominiyflltare. Cogita de va-
rijs Chrifti apparitionibus. Cogita de dulcibuseius colloques
cum difeipulis. Cogita cur Chriftus in.Galilæa
voluit apparere , niii.vt tu de béas de, vitijs tranfmigrare.
Vndepafchadicitur tranfitus. Sed & in Galilæa,id eft,
tranfinigradone & mutationecorporumnoftrorum , id
e ft, in rçgno coelorum Chriftum videbimus poft generalem
refori;edionem. '
C A P V T X L .
€>
Deglortofa afeenfione Chrifti.
POft quadraginta^dies refurredionis afeendens Chriftus
in altùm,capriuam ditxi t cap tiuitatem fândorum
pacrum. Medicare de gloriofaproceflioneafçç.ndentium
cum Chrifto. Nam tenbri tequebancur, Angeli vèniëptes
obuiabant,& tune inter te quæftionés illas ror matjan t,de
- quibus Efaias : Quis eft ifte, qui afeendit, Ôcc. Cogita de
triftida Apoftolorum & gaudio. Cpgita de Angplis re-
. deundbus & Apoftolos confolantib us. Ditee & tu âfcen-
dere ad ChriftUm,fed per aicenfionespriusdidasvt relin
quas hicyiuum, quia nullum virium afeendit cum fid-
\ uatore,vt dicit Augu.
C A P V T X L I.
De miftionefanâtJpiritus.
àd tèrtium graduai àfcendiflem, inueni quem diligit anima
nieâ. Itaque in primo mundifoncupifcentiadeferi-
tur. Intecunaomensfiiperius fubleuatur. In tertio qui-
efoit in Deo quiéta. Nee tamcnpqtes quo d aliquam ifto-
rum graduura vfque adfummum vclperfedumin hac vita
poflùmus afcëndcre. Nec enim in bac vita poflùmus o-
mnes côncuplfcentias expurgare, cum neque ipte Paulus
perficere inùenit,id eftjperfedionëm, quç eft iri non con-
cupifcere fecundum Auguftinum. Sed nec quam diuvi-
uimus poflùmus omnès afFediones fiirfiim leuare, quin
aliquid remançat in terra. Corpus quodcorrumpiturag-
grauat afomam , ÔC deprimitterrenainhabitatiofenfum
nmlta cógitantem. Sed multo minus poflùmus tam parati
&idoneifieri, vt*poffimusiugiterDeoadhærere. Quo-
niàmquamdiufomusincorpore , peregrinamur à Deo.
Sed ifti font gradus&profedus , quibus noftra fragilitas
afeenfiones debet difponere, & fuccefliue quantum potent
proficerc ateendendô.
C a p VT X L I I I .
De tribus quibus fuftentatur &promouetur jpiritalis afcenfto 3fti-
' M licet leftionc>meditatione}& or at tone.
VErum quia non eft htëmanæ frjgilitatis cordis fem-
perinfiftereafeenfionibus, 6c fpiritualibusaffedio-
nibus de exercitijs & difficile eft ateendentinunauam de*
teendere| nifi. habeatin quo fatigatus requiefeat, nifi ci-
büm tecum habeat,quo mftencetur in viaJLde'o ficutfupe-
riùs defignatis tribus deteeniibus triplicem pofuimus dite
çuffionem.pro ipforum defcenfuûm pleniori*habefida
noritia : Ita iam eteda fcala afcenfipnum tria aflignemus
fuftentamenta-, irt quibus requiefeere valéas fadgapus ,
"quibus poJfis teréficere deficiétem in via.Suncautem triai
ifta, ledio, meditatio, oratio. His tribus innititur &per-
ficitur omne fpirituale exercitium.Hçc font quodammo-
do cibus in via. Quqniamficut Deus dédit corpôri pane,
vinum3&c.adfuftentationem Iuam,ita præmiflatria con-
tulit Deusammæ in haeperegrinatione pro fiia refedio-
ne, vt dicit Auguftin. Ledio au^em magis pertinet adpri-~
mura ateenfionis gradùm, qui in timoré perficitur. Nam
le6tiofecundum Hugo, ad incipientes pertinet » qui vti-
que in primogradua timore concipiunt, parturiunt,
{piritum telutis. Meditatio magis foedat ad fecundum
gradum,id eft, proficientes, qui iamledionibus inftrudi
fciütteeumin corde fuo deambularc. Oratiovero qUam-
uis ad omhes fpedet ateenfus » præcipuc tarnen & propriç
ipfis congruit , qui in tertio ateenfionis gradu inçipiunt
Deo adfoprere. Êftenfm oratio hominis Deo àdhærentis
affectio,&familiaris quædam & pia allocutions ed videa-r
mus quo Æodo* ifta tria nos in afeenfionibus præmiflîs
promouenV& adiuuant Ôc fuftentant, fi débite dirigantur
& difcretc aflùmantur.
DEinde de coelo Dominus in linguisigneis mifit (pi—
ritum iandum. Vide quomodo deinceps fùetunt,
Apoftoli confortati ôc in charitate fundati. Meditare cür.
Spiritusfandusinigne, curinlinguis, & cur in vtrifque
fimul,& curinalijscreaturisapparuit, ÔCftude proprietäres
taliumrerum in te habere. Cogita effedus&dona
; fandi Spiritus, ôc mul ta il milia circa Spiritus tendi mite
fionem.
C ia p v t X L I I .
Qupdperfeâe in hac vita nullum depramiftis tribusgraii-
bus pojfumus confummare.
Stis tribus gradibus ad pùritatem cordis ÔC charitateny
afeendimus. In primo uqùidem Deum quærimus,ted
nop inuenimus,^.feruidam videlicet charitatem. In te-
cundo circumeuntës plateas cceleftis Ierutelem ôc in ta-
bernaculo eius ofterentes hoftiam vociferationis roagni
defiderij, inueni un t nos vigiles qui cuftpdiunt ciuiratenij
fandi Angeli fcilicet, quos per fpem & defiderium con-
templamur^ed neceftibi quiefcendufti,fed adhuc afccn-
denaum.Paululum^inquitjCumpenrahfiflemcos, id eft,
G a P VT X LIV .
Oaaliter facralectio adiuuat & fuftentat afeendentes, & qudli-
urfie adprofeiïum ftnntalem crdinanda &
dingenda. .
î Giturtimore percuflùs&compundionedepreflùs,aFAfedu
quoque&defiderio afeendendi inflammatus le-
dionem tibi arripe ad tuumprofedum, ita vidctiçct vt te
temper ad afeendendum admoneat, ad proficiendum
hortetur , vt quiequid legis adafeenfum puritatis & cha-
tftaris tibi proficiat, vel viam afcenfos per fanda. opera ÔC
exercitiaoftenderidq, vel aftedum tuum ad^teeQden-
dum inflammando , timorem incuriendo vel per fpeni.
fubleuando. Itaque vt quidam ait Chriftiano Ehilofo-
pho,ledioadmonitiodebet eflè, non occupatio.. Hoc
autem fàcile fietfi fecundum do.drinam Augqftini, ini-
tium cum volueris legere ut timor Domini, fi Videlicet ti-
morintenrioncüi & aftedum tuum regulet,yt non nifi
protedùm quasfas fpiritualcm ad cotais püritatero,&^ûc*
ut ille tendus Antoniüs,de q^oretertGregorius in 4.PialogQl
n " ' i r * r” rri^ riamvgtbmam- y d aet‘im<:° m‘ Primumtft. vianCTumode quibuldam rtilibns ir.a-e
piîoéüotusînquiras.quacenuspèthocexcitataraçtisnu
mardeicat » & imï deferens ad çoeieftia boha rendat. Sane
vt ribi lectio pr9 fpilitûali afeenfit fit fiuâttofa'. milita
fiinttibiattendenda^vidblieetqnidlegis, quando legis,
quomodo legis, & adqoMlegiKQjbj4 legis. Nonenim
quælegesomniaquamuisetiamvtilia «que ptofidunta-
?eeadenti. Vnde illammra'iptufaràmledÜonibiismagis
debes incutnbere, quæ tuufh qffe6tum ma:gts inflatumant
adIpiritualèm p tofe aum& .aîcenfiim, quant quæinre-
bus^diffidlibuj& curiofis illuminant mtelfeauro&a-
cuunt cutiofitatem, fient funtmateriae difputabiles. Lc-
dtio « iam diffiedium fctipmramm nott.teficit aqimuni‘
tenefiorein, fed nonnunquamftangiteiusintentionein.
Ulos autem libras pnedpue debes legere, qui vel inljiuüt
te de motibus, de extirpatione & natura vitiotiim, de ex-
erdtijs vitturani& fpirituali profeau, vel.itlbsquiin te
augetit deuotionem*de inHamniant affeetnm ad Chri-
ûutn Se ad coeleftia. Et fi intetdum aliqs iegetis, quamuis
ex caufa-ftatim deBêsfedire âd materias deuotionis.Qu#<
le enimhabescontinuumftudimninfctipmijs, talemti-
-bi formas affeduro, taie fentire, & tafia fepe metjitaris.
Secundo debes attenderp quàndo legis.Jteûio cnimvt
iitfrUdnofa, non debet elle ex abrupto & cafufortuitô,
fedtempote 8c hoc fixo. Hdhtopræcipuedebetdiligen-
teranlmum exfecta ledione reficere ,,y t hàbeat vndeto|
i fois exercitijs ,cum mèlius non occurtit, memoria occiir
1 petur. Itaque ledio non nos retineatin te occüpatos, fed
vlteiiüsdirigatad deuotas meditatiônes ôc fpirituâles o-
rationes ,& i llæ foadulcedine&affe&ione dirigantvlte-
rius in opus ôc feruent de.ledlabiliter opérantes. Tertio
debes attendere,quompdoJegis.Sunt enim qui in librum
i ex toto ante perdurant antequam itîcipiant. Alij nunc v-
num foliurrtftudent in principio, ftatim deinde aliud foj
fium in medio vel fo fine, & ne çafùaliterpercurrant. Fa- ;
ftidientis aütem ftomachi, vtquidamàft, eft multa degu-
ftafe, quæ vbi varia font ôç diuerfainquinant , non alunt.
T u verö integrum librum tibi elige qui propofito conue-,
nj^t, mores informer, deftorionemaugeat, quëm timor
Domini , v t didum.eft, præëedenteà principip vfque ad
finem congraadeuotione & débitafeuprpntia debes ftu-
dere. Quarto dçbes aduertere ad quid velpropter quid
iegis.Et certe principalis iutentio,tua,ficut in omnibus ex-
: -eraitiis débet ëflèpuritas cördis nonyànitas, non tantum
vt fcias,fed multo minus vt teiaris, fèd vt tibi prpficias, Ôc
f alijspïo ràomodulo.DebesigiturvçimmediatiuHediio-
rie^n ad pùritatem referas femper aliquiddeledioneex-
i trahere quod rao propofito conueniat, quod memoriam
[i occupet, quod te ad proficiendum admoneat, vtfisani-
-j malfnundumquodeonfoeviitruininare. Sed&aliosfru-
; I dus potes in leétione qu,ærere, y^fdliëet n i» c legepdo,
» nüncoran.do,ouneoperandpcxercîtiayafi?s,.^: tædiiim
i mentis deuites,& ita te teneas ftabilôm.S tiide ergo in ora-
j nibus quæ confoeueris exercere deledtarionem aliquam
I ] jnuènire. Deleâ:atio eriim feruat opêrantem in opeire. T ir ;
.mein omnfous tædiummentis; Et hic'dëbettibi eflevnus
: -in omnibus finis , vt toferuesperfetteraptem deleâabili-
1 _terin tuis operationibus & exercitijs., Item vt leâtioriem
J >immediatedirigasad putitatem, fæpiùs ledtionem oratio
intertumpat,vt de ledioïie formes â.fFedum,& de afte<ftù!
I -futgas adorationem. Hæc de ledtioue.
C A p V t X L V},
De modo meâitandi.
MEditârio v e ^ dicitur, cum eà qu$e legifti vel audi-
fti, ftpdid^uminatione in corde tpo diligenter^
j pertradtas, ôc per ea aftedümtuum cirça aliqu'od cerium i
j inflammas vel illuminas intèlle<ftusn- dtaque afeendens,/
i .&iamiii/peproÊciens,frequehtéiincôrdcramina,ptæj
cipue ! m te ad prófeótum iuuant puritatis, quæ timorem
incutiunt vel augent amorem. Vt autem medifàv
-tioriestuæ tibi fint' teu6feuo.(æ, ôc vt faciliter aflueteasfio-
: -nis m editationibusduo debes diligenter çohfiderare.
'''iiblioih^èt.Patr.Tom.i^
rijs proüideas ,qliibus intérims profi Ciatj ôc fraâuote 0C-
cuperar. Siquiaém | vt aiutit fanéli | anima tua eftfiçut .
mola, quicquideiimpôniturmqlit> ûnilimporiitur, fe ^
confomit^, ôcVariis ôc ôciofisimpljcaujr* Siautemriil ccr-
ticvel detèj:mi»âti, ad quod ytilioribus non occùtrèntp
busrecurias, tibi præfigas,néCeflè çft té quibuslibet rébus
pccurientibuS aditum in te piæbere. Tadle enim cot
tuum quibuslibet oCçUrrentibus àdhæret> fi non intern?
fe aliCui fit afoxüm. Sëd & fi fotfhabeàs,aliquid ad quod
’ recurris, fæpe proponis dëuote meditari, & aritequam
occuttat vnde mediteris, périt propQfituitijVollinms ne-
gligitur, ôcturfos iiieidis ociofa.' Q u«eautem materiæti-
bifint vtiliores adrriedirandum & proficiùnt tibi âdate
cenfom, fupetius andiuifti. Sunt enim memoria pecea-
tiorum tuorum, merporia raortisyextrèmi ïudicij, pcena-
ram inferhalium, memofo coelëftls gloriæ, bcneficio-
rum,Dei ôc paflionis. Dominica:, öcfv quä Huiüunpdi.
Has etiam medfrationes tecündiim tempora poteris va-
riare,illas aftüfoendo qitç témpori cdrigruürit&pfo tempore;
deùociommâgis deterulünt jy t tempqrë qùo për-
agijtdr vel recpfitùr in Eëclefla mëmoria Dominick pai(-
fidniâ,tù te Ecciefiæ conforma mèditâtiofiés tibi fornians
amaritùdirium & pafoonum Chrifti. SicFacito jk iria«
lijs feftiiiitatibus præcipuis Ècclëfiæ, .vt cîrcâ matèriam
fofti veirïètur tuum exefçitium, iuxta confilium B. Ber-5
nardi. Secundum e ft , quod. licet homo omni teïnpö-
re , oinni hbra,pro foa fragilicàte niti debet, Ytanimam
foani rep;leat fanétis meditationibus & fpiritualibus, ac '•
deùqtisaffeét:ioriibus, confilio tarnen beätiHieronymi,
’debet fibiipfihomo aliquashqras deputare , quibüsfin-
gulàriüs animam exërceat feopendoquodanimodo fpi-
ritifoi,& incaiefaciendo ad fpirituale aefidèrium.Àd hoc
-àutëm fecundum Hieronymum maidmé conueriienseft
hota matutina. Hac enim hora homö mâgiS eft fobrius,
& ad fpirituale exercitium melius, difpofitus, & necdiim
inuDlutusiÄiridanistumultibus. Hac igiturhoiahomo
debet præcipue niti, y t fe excitet in aliquam deuötibnem,'
quqniam fréquenter homo per totam diem in.talidefi-
deriofemanèt ad quale fedëmane excitauit. Tune enim
homp fomnib conamine ftudeat aliquam deüotionem
aDofoino pétére, vel per deuotum exercitium ipte ftudeat
in córde producere deuoris meditationibus fe exer-
ceridb & fepræparando ad-matutinas foas legendas vel
decaiitandas. Similiter faciat de vefpere antequam yadat
dorfokum. Tune enim in horrore yifionis no«ftürnæ,
quango foletfopor cæteros hominespeeupare, ipte dili-
gentius ftudeat, venas diuinrfufiirrij percipere orans Dominum
póft quötidianatn exarpinâtionem quam tune fa-
éiurasift, vtindulgeat quæ male egitj &gratias agat de
his qüaçiaudabiliter adimplèuit. Sed & contra timótem
nodurnum, tune acrius Der affeduspuroS, per orationes
deuotak fe armabit.Et fi fàCram fcripturam tune legeris,fit
ledio tüa præcipue de materia aliquadeuota , non deye-
. teristeftamenti hiftoria,ficutcönfulit beatus Bénedidüs.
Qupd diitem di&um eft de meditationibus,vt certis tem-
poribusfingulariusexerceantiir,ididem multum ëXpedit
inólimibus exerciriis., vt fciasquando vnumqüodquèfis
. arreptur'us,& quandpad aliud te VërfoniSjVt habeas tempora
orandi ^tempora legettdi, Tt omniafiant ördiiiate.;
i Vhdebeatus Augiiftinus: Optimaeftgübernatiovtom-
. niafois témporibus diftributagerantutexordine, nëani-
mum humanum curbulentis implicatiofiibus inuóluta
perturbent.
C < t p v T , X t V I . *
De or at tone & modo orandi.
ORationem vero quocurtquèpergis, ybicünque fue-
ris, in domo , in agro iptem tecum fome, ad ipfam
fempéchabe refùgium & recurfiini.'Debes autem circa o-
rationem quatupr attendere. Primo de aftedu orationis,
quafom videlicet orandi debes afledum induere, & qua-
lëm modum orandi aflumere. Sepundo quales pratio-
T neSjbre-
H