D
Hier. z.
Spiritus aflumuntur, ammaduertantquidafferütifed per-
teÄa vt arbitror eft ex pacre entiura produ&io, vna& e a -?
dem numero fili j & fpiritus ad êa producenda ojperacioj
neqj aliaeft illius,alia horum;namtum hx pueriles qux-
ftiones locum habuiflent. Sic ergo & hic euenit, perfë$a
e ft, Sc magis quamperfe'&a eft ex patre Spiritusfen&i
proceflio, vna & eadem numero eft ea,qux eft ex eodem
filio proceflio,non alia ,8c alia,& aliter,necinferdum ea
qux eft ex filio,interduip eä quae eft ex patre.'fed firriUl
S e c t i o -XI.
Epilogue prinii capitis. ■
V T Os igitur hisfiiàfi rarionibus^ritati ceffimusjmùl-
1^1 tum valérèdîcentes eis qui litigartdi, Sc contradicé-;
di ftudioloquunturj benegnari,qüod;nön aliundeipes
nobis felucis èmiCabit.quàm vniéndo nös veritati,8cmécadem
xque,cum vna & ëadem numero potéftatè Vtetqj lioribüs parendo. Rogamus aüfémVos, vt éadem chari-
prodneat. Poftêa diuini IoannisDamafceni dico, verba tate,qu?driobis cortfcriptafunt videatis,atquë inteiliga-
rurfum deorfum,vt in^ilubiliaobiiciunficum ille bëdtus tk qu a nos ea expofuimüs,reftarir etiam alia, qüx dicunt
dicit., Ex filio {piritumnondicimus , necrtóshegamus i),quiveritatirepügnant, nulliustamêndignaéxiftima-
dafiiftuiuiddicére: neque hoé omrtino indubiumreüo- tionis.Sedmultöplura,&meliora.abiisquiMtiiaflerunt
camüs: ho«enim dixit ille diuinus do&oi?;'»Qtt <juia iïoö afferuntur: rtofqtfè etiam alia multa & neceflaria addere
fit- fedquia noh diciturpropterhxretlcoS, huidfimife potuiiremus>veritatijpatröcinantes,&abfurda quxab eis
dicit fentuagefimo feptimo capite;: Chrifti genitrieenl aduerfusnos^Oncluiaruntireprobare. Sedbxcfatisefle
vircrinem fenéfcam non dicimuS, in aliötra&atu dicit: ld- arbitramüi, nifi quis litigare, SC temere cohtëndére ma-
eo Deigeiutdcemyirginemfen&am prxdicahius, perih-- > luerit.Écce igitur oftenfiim & dèmóriftratumeftjvcVires
dè aC De urn proprrïe, Sc vete incarnamm exeagenuerir, nolfetulerunt# clarefimul', &manifefte, quod Spiritus
nam, Chriftumpeperifte noriigrlotamus, quii Chriftltul fenótus j qui a ïiobis Coljtür, nort Iblum ex pati'ë, verum
gehuit.,SedquiaimpiusNeftöriusadeuertendumidver- etiam ex filiöpföcedit; & a filio habet efle fieptü patre,
bum ^düp eam Deumpepcrifle ëxprimimuS, eadidiópê periam allata teftimortia,&fenjentias fan6torum,partim
abufus*eft , non Chriftigénitricem , fedéxprxftantion * expatrë,&filio,cumarticuloagerte clamantiumrpartim
eamappellamus: ; : . ' j ex'patrë_&filiofiriearticillo : nartim ex patre p^f filium
Vides vt~Chrifti genitricem virginem larnftam agnp- ' cuiri articulo,tuiTi a patre per filiUm fine artiOulö &ex am-
(bir, nondicittarnen,fionquia Chriftumnongénuerit, bobuseflèritialiter: & ab vtroqde:8iexfilioêft:&ëxfilio
ifed quianori dideur, nam rerum quatdam nöfifiint ,fèd emanans: &per eumprodien^& profluitab e o : & ex éo
dicun^ur: quxdamfiint»'atno^dicurituriqüasdam verö i Ipiritüseft:& proflüdftsnatutaliterab e o : & exedipirat:
neefiSt,necdicunturjquxdamvcraqüëfunt, & dicimr' &fijiiisfpifitummittitjquxömniafubftantiamrfan&iffituhquippe
cühi ficutihiç apertiifimedeclarauit^ propter
Heftorium,& eius fietlatQres, Chnfti genitricem non dis
cmiuSmon qüianpn ftf^ic St propter,Bunomium,qui ex
folo filio fpuitum efle didebat, Ex f i l ^ mqiiït, fpiriÊUm
nondiqimus,neque ex fpiritu. Præteip d iâ io ,g c , aptid j
Grçcos principalem caulam fîgnificatiqualém e Jfe filium'
yel mundi, vel^pldtUs faxidti CaulamnoFi èft dicère^ Le-*
circo patres-deuitant in eef diëtionem,,ex, pfoferië s ne
prindpalis eiFe cauiacredatur;léd di£tiône,pér, li^èriti as
vttintur,qui ordihem dénotât. Icéircobeatus hic, per fi;-'
lium , magis ad ordinein téipiciens, dicit, di£tiènerri,ex,
in patre ytendo^vtyham qftenderet cauiam principalem
3eitatis,&crëatü^çp^attem. Poftea^^diui Dion^fij äudloÄtaternaddUcuntjSQlqsfpnslûpereiîèilùalisdëitatis^
patér
eft,inquït,ia(ftantes.QuqrnodofiliüsSpiritusraniftifo^
eiïè^demdnftrabicur, fi patrem taturfiforttemeffe làndus
isdixitîSed in hoc çççlëfixdottoréS primum incurertt A-
çhanafium,& Bafilium,qui dicünt aperte filiüm ëtiara
Spiritus fim&i fontem elfe, nam.laCetAthanàfiüSirt libfb,
aduerlus A rrianos^ïlud piàlrpi enarransrApud té foUSeft
ÿit^Seiebatdnqui^pater videlicé^apudie habens fil’ium
fontem Spiritus fanéti.Bafilius verb libto fécurtdcf âduër-
, fits Eunomiümfcribit : QuidigiturnqS, qUqm'odo'i'n^è-
nitum patrem, genitum filiuni confitendo, lecundum i-
pfum eflé contradiéboném v id im u s ? quid dicèmus?
quod b ohi patris bonus eft filius.ex luminevero ingenito
lumep effulfit fempitemum : & éx vere vita viuificans
ptoflaxit fons : & ex'virtute, quæ per fe eft, Dei virtusde-
promptaeft: Et rurfûs': idemfonsyitæfiliUsinqiutVham
ad patrem dicit DauidiÀpud te eft forts vitæ, & rurfus alter,
prophet^ de Iudæis dicit, Me dereliqùcrunt fontem
aqux viuæ : viudVerd aquâ Spiritus (andus appéllàtur.
Deinde rtequenos filiumdicimus föntemefl'eprincipa-
lem,vel exfeipfo habere, vtfons fît , fed eX pâtre : pateré-
nim fplus fons eft fiipereflentialis deitatïs : |uîa ex alio
fqnte non profluiff quippe qui ex alio non habet vt
fons fit : quia prima .ei ntulà caulaeft Vt fit foni , fed filio
piçereft. Acpater fons eft^evtgenitor , & vt pirodü£tor,
indèpatérfimpliciter'omnis emananris deitatis fons eft:
fiîius îpfius lp|ritus tantum, & pater non ad hoc fons eft,
âdifludautemëx fonte,filius ad ^tiritum fons eft,ad
» patrem aùtem ex fiinte. Iraqüe â nobis hoc v
ficutiréliqua, re&e intelli-,
' v gitur* g • '
mi fpiritüs ex pâtre fimul, & filio demonftrant, nortam-
pliuSergo irt poftefitinreprehenderepospoteftis , quod
ex igrtoratidne, ôcinfcitia huiclânélx lynodo nos fitbie-
cërinius s imhao exquifite gnari aüétoritatum diànélis â^-
latàrunijdüântumquè pericülïilfipendêat iis,q üi patrum
dogmata iequi riolünt, qüodque extermfiiatur quifyno-
dum rtOri feqüitur, bono conciliO nos'confilioïubieci-
rrius.Hçc igitUr cecurrlenica làrt(ftâ,& magrta iÿiîodus di-
uirio nufd, St curâ béâtifllmi Eugènij Papæ,& pij Roma-
nprurri Ihlpératôns ïôafiiiis Pal^ologi Florentiæ congre-
gata, mâgnifqüë lummaribus, & illuftribus theologis re-
fêrla,antiqôorumpatruin di<ftispër{}enfîs, & vtpar erat
eorflprobatiSjdecrêcumreligianisplenum tulit, & quin-
qüe articulps qtibS lanciuit nobis tradidit, non aliquid
notti,& exaliorum fententra. irttrodttxit,neqqe ex fe ea in
medium protulit : fed ex facræfcripturæ teftimoniis de-
prompfit, arque plftrimorum Sanélorum Doétorum ec-
cléfiæ oriehcaliam , fimul & occidentalium perleétis
theologicrsexpofitionibus tradidit: nofq; euftodiuimus,
& cüftodîmus,& feruabimus, vfqi ad fenguinem & mortem
pro his t^tqüam olthodpxis, & pâtrum vocibns eX-
éultis depugnârtâo. Quia igiftir primam veftram açCti-
fetioném fubuenimüs,& quæ maiôris momenti eft caetera
quæ hanc fequuûtur, fimul fiibuerfa fiint : Vt capite de
corpore ^îblato, Ufetum corpus mortuumfmanet : nec
nos reliqüis refpondere oportebat,quia hæc fimul cum
primapèrieruiit. Sedvthiç nofterlaborparatus fitomnir
bus qui ecclefiae parefé voluerint , adremondendum ijs,
qui nosaccufant, quod ob infeitiam nos Latinisadiunxi-
mUS, reliquis^tiam'debitamféiponfionemâdiungamus:
vtper omnia cognofeantur nps iniufte traducere, quod-
qtie veritatemquærimus, & pacftti fequimur : hec volu-
nfus fempiterno ignî oblationes Coaceruare : immo eas
reiiciïrius, vtàb illo igné veluti pij liberemur ,nec à iudi-
ce dicent^ùdiamus, difeediteà me,' quiagloriam hbmi-
m\m dilexiftis fiiper gloriam meara,nefcio vos: vride prç-
ftat noseum fequi &ecclefiarti ipfius, aceiulHefn qüoqj
\ veftigijsinmti,qua'meorumdifi:eptàtionibus,qui
falfafiiafionedücuntur>qüi facræ teftimo-
nio fcripcuræ.ftulti&inanes
reüincuntur.
dkSék
ï
S E Ç V N -
S E C V N D I C AP I TI S I N D E C R E T O
C O N T E N T I P R O B A T I 0 ,
S e c h o , 1 .
Dc myftico videlicet t& fan fto facrificio,qnod in azymo &
fermentato ortbodoxe, & vere Cfmfti. Dei
Corpus confic'ttur.
D fecundum nunc decreti caput accedi-
Mcw,inquit,i» fanttas,&imntacuUtas manus fufcepiffet. Et au-
reus ille lingua lomnes,jimpto ^«e,inquit,ac ne fingulos,
enumerem, omnes yno prefacroe claflis doétores fic aflê-
ru n t: ex quibus oftenditureosazymum nonrépudiare:
quoniam m verbis his exaóle noueruncytrumque com-
prehehdi. IccirCo ecclefia nullumdifcnmenintercedere
arbitraturinterfermentatum,&a*ymum, dummodo ex
tritico confeétus fit panis: & propterea^latuit dicens, nil
alitid ad facrificii vfiim offerri qüam ex tritico panem, fe-
cundum yerbumDomini,qui fe frumentófimilcm facifi
Nifigranumfrumcnti cadens in terra mortuum fuerit, ipfum fo-
mus, Vt conuenientem relponfionem af- j lummanet:fivero mortuum fuerit,multim fruftumaJfert.Sic Sc
feramus : in quo nos inciifatis ydicentes, j Chriftus moriens,omnes ab inferno hberauic,& vitis fru-
qüod qui Ecclefia feqüuntur, ea quae funt j <ftus eiufdem verbis oftenditur: ego fum, inquit, vitis vera,
afférunt j, de quo fandae fynodi dccretum * iam non bibam exgenimine vitis buius refurrettionem fumfigni-
ad verbum itapertradat, Iteminazymo,fiuefermentato ficans. Ex hoe ergo liquido^ oftenditur, non poflènos vti,
partetriticeo, corpus Chrifti veraciterconfici: Sacerdo- ; neqjhordeo,neq^auena,vei alio femine,quéadmodum
telquein altero ipfiim Domini corpus Conficere debere, ! neque vino éx alia re conflato, ficera, yel melle,yel lade:
vnumquemque fcilicetiuxtaecelefiaefiuaefiue orientalis, fedexvite fecundum verba Dpmiili.Reliquum igitureft
fiue o cciden talisco nfuetudine m. In his verbis aperte ca- vobis oftendere ,q u id id fuerit, quod. E)oininus , fecit
tholicae fidei confeifio demonftraturqus nihil exiftimat cum tradidit hocmyfteriun^: azymuin ne,, yel fermenta-
intereife ,iiinpane Fermentato vel azymo Chrifti corpus turn ? quoniam;ex nemine dodorum depreheditur aper-,
conficiaturrfeaidfolum reipiciens,vt adfit materia,iacer- tejquodn^m idfuerit,vt antea patefecimus. Vos quiqem
d©s,locüs,intentio, & verba, itadecernit,perinde ac ea dicitisfermentatum idfuiflè , cumduemïne iandorum
tantum ad myfferium ceWbrandum necefiaria fint, non idaccipiatis>noS'yeroazymumdicentes,,adodoribiisid
ad efie folum,& fieri,fed etiam ad bene eife. Quod fiquid fumentes dicimus.Qupd irafe habeat,patet:in primis eu-
ex iis defuerit, putat confici non pofte corpus, & fan- angeliftaMatthams dicit capite vigefimo fexto,:primaau-
güinem. At his quidam obiiciunt, mortuum facrificium t temdiedz,ymorumaccejferuntdifcipuliIeJudicintes, vbi vis pare-
Latinos'celebrare, & ludaifmum faperein azymo facrifir mus tibicomederepafcha ? atlèfus dixit: itein ciuitatem adqaen-f
cando, quia fcilicet fermentu antea non apponunt. H or- 1 dam,& dicite ei,Magifter dicit,tempus ineumprope eft, apud te fa-
tamUr igitur & nunc vos, vt cüm patientia termonem-no- ! ciopafcha cum difcipulis meis. Etfecerunt difcipuUficut conftituit
ftrumaudiatis,& pura cumconlcientia,nondolofevel jllislefus,érparaueruntpafcha.DmusvcroÈMangeUda.M.^ï
S'iMgt/iJU.
ftulta cum præfump tione confideretis,vt veritatem noflè
polluis, nec temere, & inçonfiilte digladiantes litigetis,
nos impudehter infimulado, quafi abfiirda, & impia fen-
tiamus,quireda,& verafentimus : quippe quioecumeni-
cæ iynodi fententiæ fübiieimur , quæ nunquam errauit.
Præterea diuinorum & fandorum Patrû traditiones fir-
miter ampledimur, Sc intégré tenemus fimul, & capefli-
mus:eorumq; pia dogmata,& feripta prædicamus,nec li-
bros eos corrumpimus,neq; ex noftro ienfu loquimur, Sc
fententiam noftram comprobamus.neq; eorumdidade-
prauamuSjVt in fermonis progreflii declarabimusicunda
vero quædicimus,à feeds feripturis, non exnobis depro-
mimus:vt vndequaque nofeatur nos concordiam, &-ve-
ritatemquçreremolentes Chriftum,quivnuseft,diuide-
re, vt hune Græcum-, alterum Latinugi voce mus, neque
noui teftamenti, id eft,fendifacrificij my fterium, duplex
efle dicimus ità vt Chrifti corpus bifariam partiamur,
.huncfermentatum,azymum alterum appellantes ,fed v-
trumque corpus Chrifti efle confitemur, St Chrifti corpus
prædicamus : vnum Sc idemefle exiflSmahtes ,quam-
quam varie ap.udvtrofque cpnficiatur. Quodautem in-
iuria Romanam Ecclefiam carpitis, quæ in azymo confi-
cit:& nos,qui verum Chrifti corpus confitemur,Deo fier
tibreuiceroftenfiiriaccedamus. *
S e c t v o II»
PRimum quidemàvobis petimus, iftide idaccepiftis,
ferrhentatum fecrjficari^portere, non azymum : à
Chrifto ne, qui hoc myfterium primus infticuit, arque
tradidit, an ab Apoftolis,velà feeds Ecclefiæ dodonbus,
qui poftea fiicceflèrunt ? oftendite nobis vndc id acce-
piftis. Atid vel multoadhibitolabore non poteftjf : nemo
enim ex dodoribus hucufque au fus eft dicere : fed
fimpliciter pane & vino fecrificium Confici debefe omnes
aiunt:ante omnes euangeliftæ,& beatus Paulus ,nam
quoties comederitis panem fe««c,euangeliftæ dicunt, Sc biberi-
tts calicem, beams vero Paulus, ego 4fte/>i(inquit)4 Domino,
quod & tradidi vobis,quoniam Dominus Iefui,in qua node trade-
batur accepit panem. Et beatusIacöbusHierofolymoruin
primus hierarcha, fic inquit: Magnus Pontifex, & magifter
nofter Chriftus beus : node ilia, in qua adpaftionem addudus eft,
accepitpanem. Etpofthosdiuus, Sc facer Bafilius, <;««/ ƒ>«-
cusdidt:prima die azymorum,quandopafcha immolabant, di-
cunt eidifeipuli eius, quo vis eapius, & par emus tibi,vtmanduces
pafehai & mitt it duos ex difcipulis eius, & dicit eis: Itein ciuita-
tem,&occ$rret vobis homo lagenamaqtubaiulas,fequimini eum:
& quocunque introierit, dicite Domino domus, quia magifter di-
cit,vbieftrefedio mea,vbipafchacum difcipulis meis manducem?
& ipfe vobis demonftrab'tt unaculumgrandeftratum, & illicpa-
rate nobfrcomedereiPafcha, &dbierunt difeipuli eius, &pqraue-
runt pafeha. Lucas vero euangeliftafacundiflimifsfic ait:
appropinquabat autem dies azymorum, qua dicitur pafeba. Et
paft pauca;mif autem dies azymorum,in quo oportebat immo-
laripafeha,mifttque Petrtim & loannem dicens, euntes par ate no*
bispafcha,vt comedamus, & cumdifeeftijfentparutteruntpafeha.
Gonfidera ergo fedulo quo pado accedunt, &quidpe-
tunt, vbi vis, aiunt,paremus tibi Gomedere pafeha ? nam
vefpcre illo oportebat eos comedete , vt euangelifta: di-
cunt, hic primadie azymorum y alter prima die azymorum,
quando immolabant pafcha.Qualifnam eft h^c prima
dies Azymorum , quam treseuangeliftaiconcorditer
pr«dicaht ? hanc nobis aurea lingua deflarac,'dicit enim,
homilia 81. in Matthaeum, primam azymorum efle earn,
qux praiceditazyma: nam ivefperafeniper numerare Iu-
d®t confueueicunt: & huius mentionem Facie, in qua ve-
fpere pafchaiinmolari oportebat ;qilippe qui quirita feb-
bati acceflerunt, 8c hanc ille ante azyma vocat., tempus
dicens quo 4Cceflerurtt: filter vero dicit : venitautemSt
diesazymomm.inquo oportebat immolari pafeha,venit
(inquit)id eft prope erat $ in foribus aderat, velpera: illius
merttionem feciens, quia a vefpera incipiebant: ideo v-
nufquifque addens dicit quando immolabatur pafchai
S e c t i p I I I *
HAi>es*gltut quod hanc diem dicit ante azyifia ,qua
vefpere pafeha immolari oportebat,ae liquido c f i -
ftat, qubd tempus erat pafch*ris illud. Iccirco ex euart-
geliftis, hic irtquit, ieftereautemfado difeubuit cum dmflld*
dm difcipulis fuis. Ille verd, vejpere'autemfado.venitxum duo-
decim:tevtmscumfadaeffethorddifcubuit, & duodecimApo-
ftoli cum eoi Proptcrea feftinantes ad magiftnini aceedunt,
qiiia in foribus erat j quafi dicentes, hora appropinqua-
uit, ihqualex iubet abiicifermentatiim a nobis;: Ergo
die nobis Vbi apparatus ifte fieri <lebet, quia adeft hora
Chyfift,