«renier .Volens prætereaSandt&sProphera inter veteris no-
uique Teftamenti præcones fubtili exarainatione diftin-
guece, iftos vt vocem in prædicationeexaltenthort^tur.
Noftis populo huic Indaico vt carnali, & nihil niftterram
fapienti, terrenam felicitatçm fuifle proraiflam* j ] panis
vinique copiam, lattis ac mellis abundantiam fecundum
ifa.1.19. \ illuà ySivolueritû&audieritismc, bona terra contedetis. Etil-
lud, Si ambulauerttis in mandatuDotnini adharentes ei, difper-
det Dominas omnesgentes hits antefacümveftram. Omnis locus
quem calcauerit pes vefter,vefter erit. Etin AmosPropheta.
CeloJf},i.
• I./MJT.l.IJ.
iô*!?-
Muth.j.z.
Prophetia, vei miraculis, plurimi abutantur, &Pröphe-
tiaBalaam, & miraculi lud * facile comprobatur. Maxime
tarnen argumen to nobis eil illa terribilis in Euangelio
Saluatoris fententia, qua dicit, Multi venientin illa diedicen-
tesjionnt in nomint tuoprophetduimus,&in nomine tüo mifltdfi-
gna fecimusi & tune confitebor Ulis,quia non noui mR Eia Fratres
enariflimi, semulaminicarÜmata meliora, humilitatem,
pacientiam,charitatem. Hase certe meliora,quia vtiliora;
nonenim humilibus, non obedientibus [ u ] noninui-
cem in charitate diligentibus dicet Dominus in illadie,
ComprehendsaratormeJforem,&calcator vuamittentemfernen. I Non nouivosj quod feimus eurrt mqltis prophetanttbus.
Et multa his fimilia. Non igiturexaltabant vocem qui &miracqfafacientibuseflcditturünn. Nullus itaqbhVeftrum,
fratres, ideo fe pure t Deo föihus acceptum, quiafc
nön vider miraculisgloriofum,fed fecundumtria ilia quæ
diximus,quam diuinis fit gratus nfpettibus,nihil hæfitans
metiatur ; nam Superbis Deusrefijfo. humilibus autem dat grattant,
Sein patientix vefira poßidebitis animas v eftras -, &,lnhot
cognofcent o trines, quod difçipuli e fis chrifti,fi dileäioriemhabuc-
ritis ad inuicem. Santti igitur Apoftoli, yirique Apqftoïici,
quos ad debellandum atrium Fortis, Chriftus mißt in
mundum,ypcem fuam quadrifariedicimusexaltafÏe,Re-
gni Dei praedicatione-} bonûrum coeleftiùm promiffiöiie;
i îgitur e
terrena promitteban t, qui iacentiin imis populo,quæ ima
funt prædicabant, qki temporalia, amaptibus tempora-
lia, præmia proponebant. Exaltatur autem vox eorum,
quos Chriftus noui Teftamenti Euangeliftas conftituit;
qui coeleftia defideranda, terrena veto docent eflefper-
nenda; qui nihil mercedis fuis promittuntauditoribusin
præfenti, imohiclabores&*agones,in futuro coronas &
præmiapolliccntur. *
Exaltabat [4]plane vocem Paulus cum diceiet,Quafur-
fum funt qualité vbi Chriftus eft in dexter a Deifedens yquafurfum
i.Cw.4.17.1 funtfapite,non quafuperterram. Etiterum. Idquod in præfenti
eftmomentaneumérleuetribulationisnofira, fupra irimodumin
fublimitateaternumpondus gloria operatur in nobis. Santtiffi-
mus quoqueEuangeli(|a Ioannes vocem exaltans,& qua-
fi filius conitrui fuper Babylonem terribiliter inconans,
Nolitejinqaitidilïgerethundumynefyeaquainmundofunt. Et,
Mundus trunfit&eoncupifcentia eûuTrimus etiam Euangeli-
cægratiæ£ 5] prædicator Ioannes Baptifta,nonàregnater-
reno, fed à coelefti fuæ prædicationis famplit exordium,
exaltansvocem&dicens, ?oenïtentiamfi^cpxix)agtte,apprp-
" piriquabit enim regnum coelorum. Exaltat itaqué vocem qui
prçdicat fpirituâlia,qui loquitur diuina,qui promittitcce- !
leftia. fixaitatevocemJeuate manum. Leuantur manus ino-
ratione,leuanturinbona operatione, leuanturin miracu-
lorum exhibitione. Irtçumbit quippe prædicatoribus, yt
pro ipfis,quibuspr£edicant3orent,primumvtaudiant,de-
indc vt credantVpoftremo vt ipfaiîde ac Bonis operibus
perfèuerent. Incumbit illis nihilom^nus vt his, quæ d q-
ccnt,noti contraria faciant,vtmenSjyox, manulque concordent
in tentione, fermone, aâioné.
lac. 4. g.
Luc. 21. i;
loon. i j :
j y
Luc.jh.ti
AS 5.12.
Poflunt Ôcin maniiumleuatioheea, quæ per manus A-
pbftolorum fiebant figna,& prodigia in piece non [ô'J inconuenienter
eontemptu præfentium j intentione futurorum. O quam
pulchri, (upermontes virtutum, pedes,id%eftafFe<ftiones‘i
euangelizantium pacem bonæ voluntatis hominibus,
propter bona coeleftia, terrena fpernentibus/ Pulchri fane
pedes,quibusnec(altempuluisadhæret, fedvelutpofita
in peluim aqua,ab i pfo Çhrjftoabluitur, aut in ipfos,propter
quos contrahitur, ipfo Domino iubenteexcutitiir.
Quicquidenim prædicatores.vel prælatiéx occafiorièof-
ficij fui.terrenarum aftedionum pulueris contrahunt, vcl
abipfa charitate, pro qua contrahitur, Chrifto opérante
diluitur, fecundum illud, Chantas operit multitudinempecca-
torum\ vel certe in ipfos,pro quibiis laborant, fi fuerint in-
grati, vel inobedientes,excutitur, vt totum non prædica-
t ori, fed i p fis potius i mpute t ur.
, His omnibus diligenter confideratis, breui epilogo
fenfum litteræ explicemus. Vox Prophetæ, vel certqyox
Dotîiiniper Ptopnetam ad Apoftolos, Super montemcali-
ginofum leuatefignum. Ac fi diceret,Contra Babylonem,id
eftmundum, quimonseftpropterelationemyCaligino-1-
fus propterërroremi figrtum fidei, & Dominicæ palfioni$
leuate, vthumilitate Çrucis, mundi fup erbia d cb el le t u r,
luminc fid e i, errorumtbnebrædepellantur. Néçinvno
idloco, aut in vna fiat regione, fed exaltare vocem ,v t in
aDccipi ,hi(que prænunciacu^ y^erbis, quod ^
inEuangeliolegimus,Dominopræcipientecompletum; [ ompemterram exeatfonusvefter, & in finésorbisterræ
Matt.10.7. Ifèlfinquitaddilcipulos)pradicdtedicentes,Appropinquabitn- 1 vefbàveftra. Vtautemdo<ftrinav€ritatishbentiusaudia-
gnumcoelorum. Heiceft quoddixit IÈûas,Espakauvocm. Et j turjfaciliuscredaturjdeuôtiusrecipiàturjleUate manum»
D
Philz.zi.
■ Ofu$. t.
addidit, lnfrmos\j\curate,leprofos mandateJamoneseÿciie.'Et
inde Vropheù.Leuatemanum. Sed nec inconuèniens erir,
vt credo, fi eleùatiorr manuum, vel yocis çxaltatrone,re-
dapræfiguretur intentio, quæ fi fola pèruerfa fuerit, & in
inferiora declinans; & verba 8c opéra' 9^qùantumcun que
vidcantur fubliÀiia,à[8]Deo iudicabuntur iacentià.Nam
hi qui non fnicere, neque ex veritate Dei Euangelium
prædicant, fed ex occafione, de quibus ait Pâulus. Dîmes
quafuafunt quarunt,non qualefu Chrîjli, ôcHuiufmodiDomino
VônziCAS. lefu Ghrijto nonferuiunt fedfuo vtntrX,nec vocem exaltabant,
nec manus leuabant , quiaquicquidfublimefonabatin
verbis, quicquid in miraculis [qjj emineb at altum, profe-
&o totum vüis, & peruerfe intentioin infima deiieiebat.
rioJVnde & Propheta,Ervi#i7»^ fuas declinabant ih profun-
dùm. Salutaris quippe hoftiaeft veritàtis prædicatio,carnis
affli(ftio,pauperum re creatio,alîidua & intenta oratio.Sed
has certe vi&imas déclinant ih proFundurh, qui relida
intentione coeleftiùm præmiorum,eas adhæc infima præ-
fentium cofttorquentcommodorum. y nde Dominus in
Euangelio, Videte ne iuptiamveftram facialis coram homini-
buSyVtvuleamini ab illis-, ôc estera.
ItàqueqÜi prædicationis ûfEcium, yel Prophetiæ donum,
vel gtatiam miraculprum, veloperaiuftiriæ, vellu-
men fciënrïæ in vanitatem humanæ laudis,(velinauari-
tiam turpis quæftus expendunt > nec vocem exaltant, nec
manusleuant, necpræmiacoeleftia, fed ætérnafupplicia :
expedant^Nam quod etiam donisillisfublimioribus^tij
Pßtl. 18 J»;
vt quod verbis docetis, miraculis confirmetis. ' Quæb-
mnia implela funt, quan do difçipuli profeftipradicauetunt Mdre.ic.v,
vbique, Deo coopérante, & fertnonem confirmante, fequentibus
figniSf Poteft legi St ita. Vbs prædicatores verbi D ei,
afcçndite de ville ad montem , de littera ad Spiritum,
de earnalibus cæremoniis le g is, ad coeleftia facratncn-
ta Euangelii; St ita in monte illo caliginofo, in quo eft
D eü s, id eft, in fcrjpturarum feientia pofiti, leuate fi-
gnum, & vocem. V el ita. Vos, quos lublimia prædicare
H
præcipio, ad fiiblimia mente confcendite, vt in monte
contemplation^ difeatis, quod in mundi huius valle do-
ceatisi St in fublimi, adipoe fcilicet, St côntemplatione
locati, leuatefignum , Crucismyftériaprædicando; ex-
altate vocem, non terrena fed coeleftia promittendo ; in ;
omnilocoleuantespuras manus , pro eis, qujbus.præ-
dicatis, orando,, vel bona opera reda intentione exer-
cendo ; & ità mûri Babÿlqnis Crucis'aculeo penetren-
tur , & fpolia eius ditipiantur ^fiacque quod in hoc ipfo
Prophetifcriptumeft i LatabÊflturcoram te,ficutquïlatat}-Jfit.9.}.
tur in tneffe,fient exultantviftores captafroda, quando diuidunt
fpolia.
Et ingrediantur 'portas duces. In his quippe omnibus, quæ
didafunt, iperiunturp'brræciuitacis, duces ingrediun-
tur, quotum vnus de ipfarum portarum apertioneglo-
riatur, & dicit, Oftium mihiapenum eft magnum, &4uitkns,
& aduerfarij multi. Ibi quippe portæ Babylonis clau-
fæ reperiuntur à ducibus, vbi omnibus infidelitate &
mali*
■
1 ■,
1
A
1 Aft. ij. 4.^
l a
malitiaôbferatis,vei:bo Dei ad eomm corda nullus patet
acceflus ; vbi vox prxdicatoris auditur quah puliamis ad
oftium led dodlrina veritàtis non recipitur. Talesvtique
erantlùdxi, quibusPaulus dieebac. VohKOpmttbttfnmum
annunciareregnum Dei, fei quon'um repiilitis mdignos
vosiudtcatistterntv'tu.iwcomtrtïmtirad Genus. Sed&tlb
oftium clauferanr ducibusiftis, qui audientes Stephano
Domini I e s v gloriam pcædicari y continuérunt aures
faas.Dicuntur[i}3 fane ipfi prædicatores duces verbi,quia
Dei verbum auditorutn cordibus introdueuntj quia curie
portas ciuitatisingreffi funt, quando fufcepti à Gentibùs,
confttudæde ipfisEcclefiaé.redtoris ac diicis nomine prç-
fidebant. ■ • .
PofTunt etiam per pôttasipfa fidei facramentà mtelli-
gi -, necefle quippe eft vt fides præcedat, deinde introitùs
pateatintelleà:üi; Tuncautem did poflunt duces ingref-
fi, quando per fidemaudicomm quafi in eorum eprdibus
fufcepti-, altiorisacfecretoris doôtrinæeislumeninfun-
dunt; Sed St primitias credentiùm portarum nomine di-
gnasexiftimö, perquas.adcæterosconuertendos, Apo*
fteli faciliorem habuerunt accefliim, St in ipfam armis
rriuniti coeleftibusingrefli funt ciyiitatem. Hinc credo di-
xifle [14] Àpôftolum Oftium mihiapertum eft magnum & eut-
dens, & aduerfarij multi multitudo quippe credentiùm
quafi oftium eran t, per quais in ciuicatem confufionis
Paulus intromiflus, contraaduerfàrios, quorum nonpa-
ruus erat numeriis, copiam Habuitcominusdecertandi.
Etin hic omnibus onusintelligitur Babylonis,fecundum
quodfuperiusèam diximus.per Chrifti aduentum, fepa^
ratione mulcorum effé fubuerfam. Sediam fermonihuie
finemfacimus, neinhacparteveftris profeôtibus feruire
cupientes, alia exercitia æque vqbis neceflaria impedire
videamur. Præcedat autem fërmonem craftinum[ij^ oratio
, quodeaquæallëgoricædiôfcafunt, expofidone tro-
pologica repetere poffitnus, vt[i^]iaâto fundamento bo-
norum operum fuperponatur ftruôhira,ad laudem & gloriam
tibus quidemonuseft,hisautémquifaluifiuntvtilé,grâ-
tumqjleuàmeri; Quid enim i fratres rnei,tâmonero(um
amantibus mundum,quam Cruxîin [*JCruce commen-
datur gloriæ contemptus, quam illi appetuntjcommeda-
tqr carnis afïliâio; quam vehementer réfugiunr; coh\mc-
datürpropriç carhis mortificatioiquam deteftantdrjcom-
mcdaturnuditas.&rerum temporaliumexpoliatio,qua?n
execràntur.Sed Ôcnos,fratresiquantûro reliquiae Babylo-
nis[3]0caipant,oneratCrux,ficutquc,tidianise1xperime-
tis edocemur rinquatumenim carnis deledatfiiauitasiin-
tantum eius torquet affli(5tioj& quatum honor gtarus eft,
tantum vilitàs eft onerofai & -quantum elëuat àdulatio,
tantum[43deijcitdetra<ftio.Siverô[5]diùitiæafFe6fcantur,
paupertas affligit-,& fi dulcis videtur libido, difficilis cafti-
•tasæftimatur. Hinc eft, quod multi difcipulorum Chrifti
£6]aüdientesCrucis myfterium abierunt retro, &iam cum
illo non ambulabät. Demus proinde operam fratres mei,
vt quicquid de reliquijs mundi in nobis eft, à noftris cordibus
Domini noftri Icfu Chrifti, qui viuit St régnâtia fæ-
culafæculorum.
V A R IÆ L E C T IO N E S .
I. Vtvbicumque terrarum.c.cam.Vt vbique terrarum.
z, Dicant, Dominusfàluatoroofter. o. cam. Dicant,faluatorno-
J 1er.
3. Panis vinîquè copiam. c. amiPanis videlicet,vinique copiam.
4. Ëxaltabac plane vocem.c.cam.Exaltabatfane vocem.
j. Pr*dicatoripannesBaptiftà.c.càm. Pradicator Baptifta Ioannes.
d. Inconuenienter accipi, hifque. c. cam. Inconuenienter intelligi
hifque.
7. Infirm os curate,leprôfos. c . c am.lnfirmos curate,mortuos fufeitate,
leprofis.
8. A.Deo iudiçabuncur.c.cam.^4 Deo tarnen iudtcabmtur.
s 9. Emmebat altum,profedo totum. c.czm.altum eminebat, totum
S profeâo.■
10. Vndcf&propheta. c.cam. VndePropheta.
H. -Prophetia velmiraiculis,c.cam. Prophetia fcilicet & miraculis.
U. Non inuicem in charitate.c.cam.Non y» caritate inuicem.
i}. Sabe ipfi pra:dicâtores.c.câm.S<J»« Pradicatçres ipfi.
14. Apoftolum. Oftium mihi.c.cam.ApoJlolum.Manebo Ephefi vfqs
ad Pentefoßett.Oßiitm enim mihi.
15. Oratio quod ea.c.cäm: Oratio quo ea.
16. Iado fuudamento.c.cam. laâofidei fundaments.
- Sermo Quintus.
ME m IN1 s s E debetis fratres cariflimi,dixifle nos ca-
ritati veftras,animam peffimis paffionibus vitijfque
confufam,Babylonis nomine conuenienter intelligi. Babylon
enim vt feitis confufio interpretatur. Etquid tarn
confufum quam animailla,[i]quam nüc fuperbia eleuat,
nunc iradeuaftat, nunc tnftitia contrahit i nunc luxuria
inquinat, nuncguladehoneftat^ Talis quippe anima mos
caliginofusdici poteft ,5 quicunque enim tales funt, ocul*
eötum caeca quadamcaligineobducuntur,vtinter lumen
virtutum , & tenebras vitiprum difeernere non valentes,
illudfugiant,iniftis deleótabiliteryolutentur. Huius Ba-
b ilonis onus Crux eft,quae iam elcuata per orbem, pereü-
. Biblioth.Vei.Pat.Tom.il. - ... . “ “
extrudatur,&[7 jomnia fi fieri poteft Babylonis de-
leantur veftigia^ vt eXperiamur quantum fit in Cruee du!»
cedinis,quantum fecuritatis St gloriæ; Amorem enim park,
quo nihil dulcius; martyrium ,quo nihil fecurius; con-
temptum mundi, quo nihilgloiiofius.
Super montem caliginofum leuatefignum. Ad Angelos, çre- i
d o , voxiftadirigirür, quos Dominus animarum nöftra- |
rumiüflîteflècuftodes,vt cordibus eorum,quos adhuc |
mundus deleâat, vel ternptat, recordationem Crucis im- 1
ponant;& fingulisvitijs,quæanimamvelveftant, velim- :
pugnantjfingulascrucisvirtutesopponanr.Hiluntadmi- Hebr. 1.14.
niftratorij fpiritus, in minifterium miffi proprer nos , qui
interfuntplallentibus, aififtuntorantibus,legentibus&
meditantibus aflunt. lfti fe fpiritibus immundis oppo-
nunt>illecebras mundiluadenrbus, exemplum Dominicæ
pallîonisobijciunt -, mencemira inflammarevolenti-
b us,Dominicæ patientiæ bonitatem proponunt;elatione
illis, vel fuperbiam immittentibus, humilicatc nobis hu-
milis lefu fuggerunt imitandam. Ideofratreschanflimi,
ftatem Ecclefiacumreuerentia&timoré, &date honorem
Deo,& habece gratiam his Beatis,St amicis vobis fpi-
ritibus*,ne forte aùt leuitate vëftra,aut aliqua contra inui-
cem indignatione c’flenû difeedant, St fie ad corda veftra
nequam Angelisliber præbeatur acceflus. Felix atiima,
quæ inter pfallendum, in ipfius, de qüo pfallic, accendi-
turdefiderium ; excitatoqueaffeétu, obortifquelachry-
mis, ipfos, qubs in fpiritu fentit efle præfentes,all oquitur;
filiàierufalem nuntiat e dilefto quiaamoretangueo. Quamlæto
putasvultu, quam hilari vo~e beati ilii fpiritus refponde-,
rê videntur, Ecce ipfe venit fattens in montibus tranfiliens collesî
conuerfique ad ipfum , iam iamque dile<5tæ fibi animæ
propinquantem. Ifta eft, inquiunr, fpeciofa inter filias Ie-
rufalcm.
. Infelices St miferi ,.qui adinftar fpinarum St veprium,
talem animam indifeiplinatis fignis vel vdeibus pungunt;
nec folum ipfi, tantæ aulcedinis experces, tradun tur, dæ-
monibus illudendi , fed etiam miniftri Sathan effe<5ti,
quantum in ipfis e ft, eiusiaculis&perfecutionibus alios
exponunt. O quam deleâabile fpedaculum immundis
exhibent fpiritibus, qui huiufmodi funt | qui vqcem
fuam, iinguam fuam, osfuum, poftreipolpfum cor fuum,
totiufque nodislaborem à fancHflîmis Angelorum ma-
nibus , qui omnia iam fufeeperant tetnplo illi coelefti in-
ferenda , & in confpetSiu D ei diuinis imponenda altari-
bus, infeliciter auellunt, St ficbmniadæmonibus immolant
St non Deo : vtmereantur au dire, neomenias veftras,
fabbata veftra,facrificia veftraodiuit anima ntea,faftafunt mihi
molefta. O tu Sanbtaanima, arnica D e i, fponfa Chrifti,
habicaculum Spiritus San£ti, patienter taies fuftine -, vefi
impugnant,nonexpugnentj&fitrahünt,honpertrahant;
necficte,âuertantàte,vtconuertantadfe ; Vtte faciant
fui fimilcm, St illis, qui tibi aflifttint, diflimilem San <5tis,
fed potius glorietur de te (ponfus tuus St dicat, Sicut hlm m
inter jpinasjicarnicameainterfilias. Iraque fratres chariflimi,
quicunque Spiritales eftis, cum talem aliquem videritis,
nolite indigna ri illi , led potius oratc [8 ] pro eo. ali quando
familiäres amicosveftros , beatosqui vobifeum funt
- B a Spiri-
Ifai. 1.14.