ZibA.de
fummo b
ne.c.vU.
Luc a Tudenjîs
quendo tcftatus eftTQuod plerumque contingitiuftîs, vt I
in motte fua fanftorum præcelientium vifiones afpicianti I
ne ipfam mortisfux poenalem fententi&m. pertimcfcant:
fed cum eorurn menti internotum ciuium, focietas often-
ditur,à carnis fuç copula fine dolotis & formidinis fatiga-
tione foluantur.
Ifidorus. Egreditur de corpqre cuiuslibet iitfti anima
cum formidinc poenie , nifi vifîone coeleftium certa fpe
glorix foluererur. ,
GregotiUs.NbnnunquamomnipotensDeustrepidan-
tium mentes quibufdam ptius rcuejationibus roborat, vt
in motte minime pertimefcant.
Ifidorus. Quidam e le â i in ipfo fuo finehilarefcunt, æ-
ternorum contemplatione bonorum.
Ecçe quomodo teftes veritat is conùeniunt in idipfum.
Sed dum quorundam iuftorum animas non folum fine
dolore,verum etiam cum hilatitate exite à corporib. probant
m eft euidenter,fummopere caueamusnecefïè eft,ne
quorundam iuftorum, quotum animæ dif&cultate ac do-
lorc egredi videnturà corpore,fan6Utatem cordibüs fim-
pliciü deleamus, & iuftos contradicant omnino cflè quorum
m terminus clauditut cum dolore.Ne veroeosoc-
cafione huius rei periclitati aliquatanus permittamus.
Lib. 4. dialog,
c ZO.
Eod.li.c. 13.
ç
|&*£47-
j.Reg.c.iy
D
Contraïllos qui dkunt animas S anftorum, antediem iudicijadu-
lum non euebipnec animas mi-quorum ad infernum
deduct.
HAcquæftion&'Petrus beâtiffimum Patrem intcrror
g a t, dicens j Noffe velim fi-nunc ante reftitutio-
nem corporum in coelum recipi valsant animas iuftorum.“
Q
Grégorius.Hoc necde omnibus iuftisfareri poflumus,
nequedeomnibusnegare. Nam funt quotundam iuftorum
animæ qux à coelcfti regno, quibufdam adhuc man-
fionibus differuntur. In quo dilationisdamno quid aliud
innuitur jnifiquoddeperfeâaiuftitia aliquidminus ha-
buerint. Ettamen luce clarius confiât, quia perfeétorum
iuftorum animæ moxvt huius carnis clauftra exeunt , in
coeleftibus fedibust-ecipiunturiQuqd & ipfa veritas per fe
acteftatar, dicens ; Vbicunquefuerit corpus, illüccongregabùn-
tur&aquila. Quia vbi Redemptor nofter eft corpore, iliic
proculdubiocolligunrur & animæ iuftorum. Et Paul us
diflolui defiderat,& efle cum Chrifto.Qui ergo Ghriftum
Lib 4. Dia
hg.c.z^. £
fahune
peritiflimum medicum animarum Gregorium ad in coelo efle nondubitat, nec Pauli animam eflèin coelo
medium reducamus. knegat. Qui etiam de diftblutionÂui corporis,atqueinha-
Gregorius.Styendûm eft, quiaaliquando animæ naeri-j bitationepatriæ coelêftis dicir. Scimusquoniam ftterreftris
turn non in ipfo fuoegreflu oftenditur: goft mortem vero domus noftrabacus habitafionis dijfoluatur, quod adificationem.
certiusdeclaratur.Vnde& fanâi Martyres ab infidelibuis | babemmd Deo domüm non manufaäamaternam in coelis.
crudeliamultaperpeflifunt,quitamenadoflàfuamortua Pètrits. Siigiràrriüncincoelofuntanimæ iuftorum,
Luc.17. }■
Philip, r.z.
,Cor. j,i.
fignis quotidie çlarefcunt..
Item idem. QuidâinMarforûprouinciavitçvaldeve-
nerabilis Diaconus fuit, quem inuentum Longobardi,tequid
eftjquodin die iudieij pro iuftitia fua retributionem
accipient? .
Gregorius. Hos eis nimirumcrefcitiniudicioquod
nuerunt: quorum vnuseduéto gladio caput eius amputa-. nune animarum fola, poftmodum vero etiam corporum
uit.Scd cum corpus in terram caderet, ipfe qui hune capi- j beaticudine pérfruantur, vt ipfa quoque carne gaudeant,
te truncauerat, immundo fpiritu correptus ad pedes eius in quadolotes pro domino,cruciatufq*,pertuleriint.Quia
corruitjVtquodaroicumDeioecideritjinimicoDeitradi- j modoanimarumtantummodo, tune autem animarum
tus oftendcret.Ad hæc Petrus beatiffimum magiftrum in- firoul&corporum gloria lætabuntur. . ' . -
terrogans,dicir:Quidefthoc,quæfote,quodomnipotens Petrus.’ Quia cum fuperius di&umfit effe iam fan&o
Deusficpermittitmori, quos tamen po ft mprtem, cuius I rum animas in coelo, reftatproculdubib', vtiniquorum ■
fanâitatisfuerint,nonpatiacurcælari: Gregorius. Cùm | quoquëanimas elfe non nîfi in infemocredatüt, &quid
fcriptumfit : lufiusquacunque morteproeoccupàtusfuerit, iufii- j de hacrehabeat veritasignoro.
tiaeius non auferèntur ab eo. Eled i qui ptoculdubio ad pet- j Gregotius. Si efïè Sandotum.animas in Ccelofacri elopetuamvitam
tendant, quid eisobeft, fi ad modicum du- quij fatisfâdione ctedidifti, oportetvtper omhiacredas
re moriuntur î Et eft fortaffe nonnunquam eorum culpa, effeiniquorum animas.in inferno, quia ex retributione
licet minimaiquæin eadem morte debeat réfecari. V nde | internæ iùftitiæ,èx qua iam iufti gloriantur, neceffe eft per
f it , vtreprobipotéftatemquidemcontra viuentesacci- ! omhia,vt& iniufticrucientut. Namficuteledosbeatitu-
piant, fedillismoriehtibushbcineisgrauiusvindicetur, do lætificat, ita credi neceffe eft quod à die exitus fui ignis
quod contra bônos poteftatem fuæ crudelitatis accepe-1 reprobosexurat.
runt. Sicut idem carnifex, qui eundem venerabilem Diaconemviuentemferirepermiffiiseft,
gauderefupermor- G À p . I I I .
tuum permiffus non eft. Quod facta quoque teftantur e- I
loquia.Nam vir Dei contra Samariam miffus, quia per in- Contra eosqui ïgnem infernalem dicunt incorpàreum : & quod
Dialog.
17 Ö* zg.
G
obedientiam in itinere comedi t,hun c leo in podem itine-
re occidit,fed ftatim illi c feriptum eft:Quiafiettt leo ïuxta a-
finum & non comedit leo de cadauere» Ex qua re oftenditur,
quod paccatum inobedientiæ in ipfa fuerit morte laxa^
tum. Quienim occedendiaufumnabuit, de occifi cadauere
ignis cor por eus rem incorp or earn tenere
nonpoßit.
GRegorius. Si viuentis hominis incorporeus fpiritus
tenetur in^corpore,cur non poft mortem,cum incor
comedendilicentiam non accepit. Quia is, qui cul- I poreus fit fpiritus, etiam corporeo igné teneatut? In vi-
pabilisiti vitafuerat, punira inobedientiaeratiamiüftus ! uentequolibet , idcirco incorporeus fpiritus tenetur in
ex morte.Leoigiturquipriuspeccatotisvitamnecauërat. corpore,«quia viuificat corpus. Si fpiritus incorporeus in
euftodiuitpoftmodum cadaueriufti. Hue vfque beatus hocteneripoteft, quod viuificat quare nonpoenalitèr,&
Gregorius.
Ad quam etiam fententiam confitmandam dicit Hi-
fpaniarumDo&or Ifidorus; cumanimatfidelium acerbe
aut immature Cü labore nimio& moleftia egrediuntur de
corpore,de illorumfalute non eftideo difperandum,quia
amaritudine ipfius moleftix deletur culpaalicuius excef-
fus, vel negligentix.
Gregorius. Plerumque de culpis minimis ipfefolus
pauor egredientes animas iuftorum
purgat.
ibitfeneaturvbimortificatur ? Teneri autem per ignem
fpiritumdicimus, vt in tormento ignis videndoatqj fen-
tiendopuniatur. Ignem namqueeoipfo patitur, quod
^idct:&quia concremari fe afpicit crematur : fieque fit vt
rescorpbreaincorpoream exurat, dum,ex igne vifibiliar-.
dor&dolor inuifibilis trahitur, vtperignemcorporeum.
mensincorporeaetiaincorporeaflammacrucietur. Quä-
uiscolligere exdictis euangelicispoftumus , quiaincen-
diumanima non folumvidendo*fed etiam experîédopa-
tiatur. Veritatis êtenim voccdiues mortuus in infernum
diciturfepultus,cuiusariima,quiainigne teneatur, infi-
nuat qui Abraham deprecatur dicens : Mitte Latium, vt
intmgat extremum digiti fui in aquam & refrigeret l'tnguam
meam, qui a crucior in bacflamma. Dum ergo pecoatorem di-
H
Eod.l.c. V,
^ I uitem damnatumvcritasigrijbusperhibet,quifnamfâpir
B
I ______ _________ ' ______ L iber j
Li. 4 Dialo.
C.4I.& 4u
ens reproborum anima?, teneri ignîb. neget ? vel quifnam
fapiens,fpiritus apoftatas à coelefti gloria deiedtos efte cor
p0re0S dixerit? Et certe veritas reprobis in fine didturaeft:
Ite in ignem aternum, quipraparatus eft Diabolo, & Angeliseius.
SiigiturDiabolus,eiufqjangeli,cum fintincorporei;cor-
poreo funt igne cremandi, quid mirum , fi animæ etiam
antequam recipiant corpora , poflunt çorporea fentire
tormenta?Petrus.Patet ratiomec débet animus dc haevlterfus
quæftione dubitare.
C a p. I V.
Contra eosqui dicunt infernum ejfe in fuperiori parte aeris ■ .animas
&ineo& damones crucian ; eoquodjitibi cir*
cuius & dominium maxime ignei
elementi.
PEtrus de hac quæftione beatiffimum Patrem interro-
gat,dicens:QiçfQte,quiapaulofuperiusfermodeio-
cis poenalibusinferni verfàbatur, vbinam Infigrnum efle
putamus *,fuper terram hanc, aut fub terra efle credendus
eft? • - . • f
Gregorius.Hacde re temcre definire nihil audeo.Non- Ï]
nullinamq; in quadamterrarumparteinfernum eflè pu-
tauerunt. Ali j vero hunc fub terra efle exiftimant. Sed tamen
hoc animum pulfat, quia fi idcirco infernu dicimus,
quiainferiusiacet. Quod terra ad coelum eft, hoc efle in-
fernusdebetad terram. Vnde&fortaflè per Pfalmiftam
! dicitux.Liberaftianimatn meamexinferno inferior's. {
Item Hifpaniarum Doctor Ifidorus in libro Étymô-
logiarum titulo deinfeviotibus:Gehennaeftlocusignis&
fulphuris,quern appellari putant à valleidolisconfecra-
ta,quæ eft iuxta murum Hierufalcm,repleta olim cadaue-
ribusmortuorum.. Ibienim Hebræi filiosfuosimmola- :
bant dæmonijsi& appellabatur locus ipfe Gehenô.Æter- I
ni ergo fupplicij locus vbi peccatores cniciâdi funt, huius i
locivocabulo definatur. Duplex autem eft gehenna, & i - !
gnis&ftigoris.Infernusappellatur,eo quod infra fit.Sicut1
autem (ecundum corpus, fiponderisfuiordinemtene-
ant, inferiora funt omnia triftiora. V n d e& in Grxca lingua
<* JV appellatur infernus, eo quodnihil fuaue habere,
vel refopare perhibetur. Sicut autem cor animalis in me-,
dioeiuseft.ica^nfernusinmedioeflèterrædicicur. Vndc
& in euangelio legimus, Incordeterra. PhHofophiautem
diCun t,quodinferi pro eo dicuntur, quod animæ hinc ibi
j inferantur.
*37
Pfa. 85.13.
liba+Ety-
mol.c.vlc.
D
'Li. 4. Dido,
I Li.9.in lob.
<•♦ 7 . " '
[ Matt. 13.30
Contra eos qui dicunt , qnimas peccatorum in inferno aqualiter
cruciàri, mali intelligentes iliud quodlegitur : In inferno nul- j
la eftredemptio. Quia etfi nulla redemptio ibi eft,
tamen pro qualitate minorum crimi-
num aliquaeftremiftio.
B Regorius. V nus quidem eft gehennæ ignis, fed non
vno modo omnes crucianturpeccatores. Vniufcu-
iufque etenim quantum exigitculpa , tantum iliic fentiec
poenam.Nam ficut in hoc mundo nib vno foie multi con-
liftunt, nec tamen eiufdem folis ardorem æqualiter fèn-
tiunt :qqiaalius plus æftuat,arque alius minus : ita & iliic
i.0 vno jgne non vnus eft modus incendij. Quia quod hie
diuerfitas corporum, hocillic'agitditierfitaspoenarum,vc
Sc ignem non diffimilem habeant, & tamen eofdem fin-
gulosdiffimiliter exurat. Et in alio capitulo expbnésillud
eu*ng,elijiColligiteZiz.ania>&Jigateeaperfafciculosadcomburendum,
àicii\ Meflores quippe Angeli Zizania ad comburendum
in falciculos ligant,cum pares parib.in tormentis
fimilibus Codant, y t fuperbi cum fuperbis, lux rjriofi cum
luxuriofis,auari cum auaris, fallaces cum fallacibus, inui-
di cum inuidis infidèles cum infidelibus ardeant. Gum -
ergq fi miles in culpaadtormehtafimilia,duCuntur, quia
eosin locis poenalibu&Angeli députant quafiZizaniorum
fafcicuiosad comburendum ligant.
r IM otus. Sicuttalciculi lignoruta ad eobuftionemdc
fiulih us colhganrur : ita in iudicij diefimilisculpircos
luisfiratlibusumgct, vtcxiquopccna conftringat qüafi
intalciculum | quosaftiofimilesfccitinmalumTSicntvnmiquiiquefamStusin
futuro indkiopro quantitate vir-
tutumglor.ficabiturqta &vnufquirq; impiusproquanti^
tatefacinotum condemnabitur. Nccdccritin fupplicio
tuturodamnatlonisotdci/ediUxtaqualitatemcriminum
ducretio ent pcenarum , Ptophcta wftanre. TibiDomine
mtjeric9rdiaiquia rtidesfirtgulis[ecundum operafua.
C a p . VL
Contra iltos, qub Origmem [eqUrnes dicunt animat impiorum
t ‘<T‘tM’ ionpunm,feimifericordiaDeialiquanioapma
[aluari, &eoscumSanais, infermrcfolutisdolori-
buspertnnitcrgloriari.
ÖRegorius.Conftat nimis & incundtanrer verum eft,'
quia ficut finisnoneftgaudiorum bonorum: irafi-
nis non erit totmentornm malornm.Nam enm veritasdb
cat.-Ibuntimpij in fupplicinm sternum, iufti autem in vi‘
tamaternam. Quia verum eft quod proqiifit.falium pro-
euldubio non erit,quod minatus eft Deus.
Petrus. Qmdfiquisdicat, idcircopeccantibus xrernampeenam
minatus eftjvceosapeccatorüperpetratione
compefceret? Gregorius. Sifalfum eft quod minatus eft*
yt ab iniuftitia corrigeret ‘, & iam falfa eft pollicitusvt ad
luftitiam prouocarer. Siquis lioc diccre, vel infanus prx-
fumatPQuod fi minatus eft, quod noncratimplecurus.du
aflerereeum cällide minantem volumus, fallacem quod
dtcinefaSeft,praedicarecompelUmur.Pcttus. Scire velirti,
quo modo iuftum fit; vt culpa, qua. tfi fine perpetratatft’
finefinepuniatur. Gregorius. Hocre<fteoiceretur,fidi-
ftridlUsiudextloncorda horainumfedfa<ftapenfaret. I-
niquienim ideo cum finedeliquenint quia cum fine vi-
xerunt; nam voluiflent vtique fi potiiiflent fine fine viuere
vt potuiflent fine fine peCcare.Oftehdunt enim quiain
peccato femper viuerc ciipiunt , qui nunquam deiinunt
peccare dum viuunt. Ad magnam ergo iuftitiam iudican-
tis pertinec, vtnunquam careant fupplicio,quiin haG vi-
ta nunquam volueruric cafere peccato.
Ifidorus.iEternum quidem critiniquorum fupplicium,
quja dc vclleipforum eft,vt fi in xternum viuerent & peccare
poflentjin xternum peccarent. Er qui permutatione
gaudent vitioröm permutatione pa'tienturcormenta, vc
modoflammisexurantur & modofrigoribusniuiscruci-
entur,vbi fecundum fermonem euangelicum erit fletus&
ftridor dentium. Alternatio vero fuppliciorum maiorem
cruciationem illisaugebic fine fine dolorum.
C a p . V I I .
Contra illos qui dicunt, ignempurgatorium noneffepoft mortem;
nec 'aliquantpeCcatipoenamanima-
busdimitti.
GRegorius. De quibufdam leuibus culpis efle ante iu
diciiim purgatorius ignis, crededus eft pro «0 quod
veritas dicit: Quiafiquisin Spiritum fanäum blafpbemiamdi-
xerit,neque inbocfaculo remittetur ei^ne^ in futuro. In qua fen^
fentiadaturintelligi,quafdam culpas in hoc fxculo,quaf-
dam yfero in futuro pofle laxari. Quod enim de vno nega-
r ur,co nfequc ns i n telledus pater, quia de quibufdam c6-
cedicur. Sed tamen vtpraedixiVhocdeparuisminimifque
peccatis fieri pofle credendum eft. Sicut eft affiduus,ociö-
lufquefermo, immoderatusrifus,velpeccatum curxrei
familiaris,qux vix fine culpa, vel abipfiV agicur,qui culpa
qualiterdeciinaredebeant, fciunt:aucingrauibusrebus
error jgnorantix; qua: cun£ta etiam poft mortem grauat,
fiadhucinhaevitapofitisminime fuerint relaxata.
Ec in alio capitulo idem. Si culpaeinfolubiles non fuerint,
ab abfolucionem prodefle etiam mortis vi&ima fa-
crasoblationis poteft-Sedfciendumeft, qufa illis facr* vi-
dimae profunt,qui viuendo obtinuerut,vt eius etiam poft
L.i.ilefum-
mobono.ca.
3i-
Pfa. Ci. iy.
Lib.a. Dia-
\logrC.43- &
dein ceps.
Matt.z j .
4 6.
G
iob.z4.19.
4 Diahg.fi
39-
Matt.iz.yz
4. Dialog.
ÎS