ÊMfiîT-
•».13-
■ LXX.
M.XX.
i.t 38.17. T LXX.
D
Ikid 9.
cam alTumpto mco temperamcnto, &in corpore mortem
fuftinèns, meam quöque animam ab inferis, vt cete-
.....Domini,& pofuit me in medio campi: & hiceratplenus
offium homipum : Sc rircümduxit me fuper, ea pergy-
rumin circuitu : & ecce multanimisfuper faciem campi,'
arida vehementer.1 Et dixit ad me t Fili hominis,fi viuent
oflàhæc ? Et dixi: Domine Domine tu noftihæc. Et dixit
ad me; FiU hominis Propheta fuper oflaifta ,Scdices eis:
Offearida, audite verbum Domini: Hxc dicit Dominus
oflibusiftis : Ecceegoaffero fupe* vos fpiritumvitæ, Sc
dabo fuper vos neruos, & inducam fuper vos carnem,
rorum, vindicabit, pro quo& Ifaias fecit. * Refurgent
mortui, &expcrgifcentur, quiinmonumentis, Scl^ta-
buntur, qui funt infterta. Prxnuncians publicämrefarre-
dtionem princeps Chriftus Dominus, exmortuis fedtus
eftprimogenitus.v '
Lxtabuntur, inquam, qui funtin terra: Rosenim, qui
a te.ftnatio eft. Et quis alius autem ros medicina eft nq- *, . - , „ , - r . .
bis quam fecribaptifmi aqua, vnde expiamur, Sc illu- j & exccndam fuper vospellem, &dabo fpintum meum
ftramur? Terra autem impiorufecadet. Impiorpm terra,\ invobist&yiuetis.&cognofcetis^uoniamegolumDo-
rebus terrenis delenita vis & naturaeft, quseTpretis diui- minus. Eiprophetaui, heut praecepït mihi, bttaaaelt:
__j.jflïs i Deo feparata, cum infcrorum principe habitarceft
damnata: qux Sc Deum hominem coramprxfên-
tem neque agnouit,neqüe adorauit.Nató Chriftus in terns
, & apudnos homines agens, non omnes omnino fer-
uauit, fedeós qui fe Deum agnofcerentacprofiterentur.
Ita & apud inferos, fe agnofcentes, atque y t Deum vene-
ratos, fofpitauit, in vitamque reftituit.: qui id minime fe-
ciflènt, eos cum Orcinis fpiritibus reliquit. Itaque Sc Da-
uid fic effatur. Conuertantur peccatores in inf&rnum, omnes
gentes, quaobliuifcunturDeum. EtperEzcchielcmmortuis
aitDeps: * Ecceego aperio memorias veftras: & redur
camvosdefepulchrisvefttis, popule meus, dcintrodu-’
cam vos in terram Ifrael:& cognofeetis quoniam ego fum
Dominus vefter; cumaperuero fepuichraveftra: ytedu-
cam defepulchris populum meum : Et dabp fpiritum
meum invobis, &viuetis. Quin & Orci direptionem,
& vaftitatem prxuidens clamat Dauid : Deus confer et den-
teseorum in ore ipforum: molos leonutn confringet Dominus. Et
lob. * Tibi Domine aperiuntur mem porras mottis, Sc
ianitores inferni videnteste rimuerunt. Ifaias: * Domine
cum ego prophetarem : & ecce commotio : & acce-
debantoflainuicemad iunduramfuam, Etvidi: &ecce
fupçr eancrüi,& carnes oriebantur, & afeendebant fuper
ea pelles defuper:& fpiritus non eratin eis. Et dixit ad me:
Propheta fuper fpiritum,propheta fili hominis,& die fpi-
ritui: Hxcdicit Dominus: Âquatiflh^ fpiritibus veni, &
infuftla in mortuos iftos, & viuant. Et prbphetaui, ficut
præceperat mihi. Etingreifus^n eos eft fpiritus, &vixe-
runt : Öcfteterunt'in pedibus fuis, congregatio multa ni-
mis. Etlocutus eft Dominus ad me, dicens: Fili hominis,
oflà hxc omnis domus Ifrael eft:&ipfi dicunt,Arida fa«fta
funt oflà noftra : periit fpes noftra : aiflbnuimus. Propterea
vaticinare, & die : Hxc dicit DominuS : Ecce ego ape-
rio memorias veftras: & reducam vos de fepulchris ye-
ftris popule meus, & introducam vos in terram Ifraeh
HocEzechielis vaticinium compleuiflè meum Iefum,do-
cetEuangelifta, inhxcvetba-.Etecceterramotaeft, &petr&
fcijfz funt, & monumento aperta funt, & mult4 corpora fancto-'
rum, qui dormierant, furrexerunt. Etexeuntes de monumentis
poH refurrectionem eins, veneruntin fanäam ciuitatem, &ap-
*paruerunt mult is. I faias quoque oftendensHierofolymam
poftexcidiumrurfumilluftremfuturam, facr'am audlam
thefauro, Deihominfs lefufepulchro clamat :rAperientur
porutu&femper : dieacnofte non claudeniur, vtintroducantad
te fortitudinem gentium, & reges earum, qui adducendi funt.
Gentes enjm & reges, qui non feruienttibi, peribunt, &
Deus glorificabo te, laudabo nomen mum, quoniam
fecifti admirabilia, confihura antiquum verum: quiapo-
fuifti ciuitates in tumulum,duitates munitas,vt caderent
fundamenta earum , ciuirates impiorum ih asternum *
vaftabuntur: propterea benedicertibi populus pauper,
&duitateshominuminiuriamfuftinentiam,* te timen- I . . . . a
tium. Fuifti enim omni ciuitati humili auxiliator : lm- [ gentes folitudinc dpfolabuntur. Videos vt de Chnlto
pios, opinor, dxmones vocat, oppida munitiOrcire- vaticiniümfit2Quaeenimgens,autquirexHierofolyma:
giam,&mortisdomicilia,a quibus inopes, & non pïenifr feruiuit, aut fuppiexaccidit? Addit: EtglonoUbamadte
fimi moribus cum virtute coniun&is detinebantur, ac | venietmeyparijfo, &pino, &cedrofimul, vtglorifceturlocus
poflidébanmr.Inop?senim font omnes,qui virtutis opes fanclus meus: & locum pedum meorurn glorificabo. Explica-
nonobtinent. Itaque vates gratulabundus, non Orcb [ to ,quodHierofolymamaneret, beneficio, aperit & au~
folum a Chrifto direpto, fedetiammünimentiseiusfun- 1 toremj quafidiceret. Cumin pinu & cedro, ac cupreüq,
dimseuerfisait: fuifti auxili^or omni ciuitati humili, id | ex quibus fabricataeratcmx, Deum hominem Idurn vi-
eft, animscontritx, quod & Dauidprpfitetur: Corcon- | deritis,ram ab eo hxc omniafient. Ac videte foperiorum
tritum & bumiliatum Deus non defpicies. Nam "Chrifto ad 1 ex iis , quae fequunmr, fententiam: Etibuntadte timen-
inferos defeendente» nor? fanaotiimanimxtanmmiibe- tes filij eórum, qui te humiliauerunt. Intelligitis.accuvox
ratae funt inde ; fed omnes adeo prius in diaboli errore, &
fimulachrorum cultuferuituteni feruientes,au£fci agnitio-
ne Dei, felutem funtconfecuti: quare & gratias agebant,
Deum laudantës. Iam- & Dei Pattis perlfaiam, hæc flint
adFilium verba: * Tempore accepto exaudiui te, &in
die fàlutis auxiliatus fum tui; & dedi t: in teftamentum
gentium, vtconftitueresterram, &poflideres hereditates
defertas: defertas hereditates inferosiignificans, quçs
omnino defertos atque vaftos habuit Chriftus. Qujn
vt orarionem exploratam redderet, fubiungit : * Dicens
his, quiin vinculis funt, exite, & his qui in tenebris, vt re-
uelcntiir.Ofeas addit,tanquamfe hortarentur &impelle-
rent inuicem dicentes : * Eamus & reuertamuradDomiratam
Prophetx diligentiam?Nam quod didtjhuiufmo-
di eft.Ro«aanorum,qui te pridem afllixerunt,ppfteri for-
midolofi ac trementes modo adte confluent. Et adora-
bunt vefiigtß pedum tuorum, qui * detrahebanttibi, ( & irrita-
bant te. ) Nam tum quidem ob Chrifti necandi feelus
incolæ tui imploratum Romanorum prætoremadinfà-
niam magis inftigatunt : at nime pofteaquam vitaefon-
terniri pedorc fcaturientem tenes : adorabunt vejligia pedum
tuorum qui initabant te. Et vocaberis ciuitas Domini,
Sion fandi Ifrael : pro eo , quod fuifti dereli<fta&
odio habita, Obferuate propheticam mentem. Cum
ob interfedum Chriftum captiuaac deferta fueris» turn
mericomagis Dei vrbs vocabere, quod vitalem mortem
in te Deus homo Icfus doemierit. Et non er at quiauxilia-
I retur tibi rprxter me feilicet, qui in te film examinants. Et
numDcum nóftrumjquiaipfe fecitnos * fanââficabit nos
poft dies duos. Sehtiris Prophetara ? primum diuinam t 4 .
naturaminnuensait: * ipfe fecit nos: turn autemcorpo- I ponam te exultationem xternam, gaudium géneratió-
ralem Chrifti mortem pnefàgtens, poft duos flies, in- I num generationibus. Idem & Dei parens Dauid often-
quit,fàndificàbitnos:iiludo,mninavtprçteritum,hocvt i dens, ait. Ni/ÎDominuscujlodieritciuitatem, frufiravigilat,
futurum : deniquevtvtrunqueoftenderet,audaóterad- J qut cuflodttearn. Etfuges laegentiutn., collauflatiohem ac fi-
dit,: in die tertio refiirgemiis & viuemus cum eo. Eze- 1 demgentilium vates innuit, &diuitias regumcomedes. O-
chieietiam declarans Uei magnitudinem | ac quemad- pes regum, aut ab aliis allata munera, aut confradionem
modum fua iibi paranda refurredione p'olleat, non de- & fimulachrorum eiedionem Propheta fignificat-Ef fetes,
Chrifto modo 5 fed de omnibus quôque cumeo fimulre- » quia ego Dominus,qui faluo te, &quieruate Déus ifrael. Quan-
diuiuiseft vaticinatus. Ceterum qui multos fiifcitarepo- doquidem me,inquit per Ieremiam,beneficiis affedi non
teft,quantomagisfeipfumpoterit?Igiturdiferteclainat. cognouerunt, captiui, & feruitutemultaticqgnofcent.
* Fada eft fuper me mauus Domini : & eduxit me in Iacob vero ita loquitur.'1' Recumbens dormifti, vtleo,
’ ■ & quaff
Dtalogus contra ludoeos.
* hmpfafti I
TuQji .
^quafi catulus leonis : quis fufeitabiteum ? Et de confe-
dismoerore animis feribit Dauid: Clamauerunt adDomi-
num cum tribularentur -, &de neeeßitatibus eorumeripuiteos : fe-
dentes in tenebris & vmbra mortis : vinftos in metidicitate & ferro
, inopiaDeinotitise, ferro fimulachrorum, cultusdu-
ritiæ, Sc ibidem : Portas areas contriuit, &ve£tes jerreos con-
fregtt: & Ifaias velütà Diuinitate ad copulatum cum ea
corpus: Sic dicit Dominus Deiis Chrifto meo: ^appre-
heiidam dexteram eius, Sc exaudiam eum ; ante faciem
eins gentes ,& fortitudinem regum difrumpam : aperiam
anteeum ianuas, & ciuitàtes non claudentur» Ego ante
teibo, Sc montes cómplanabo, portas æreas conteram,
& vedes fetreos confringam. Et de animaruni ex inferis
liheratione ita Nahum: * Portæ ciuitatum apertæfhnt:
& regalia conciderunt, & fubftantia reuelata eft ( fcili-
cet Dei hominis Chrifti) &ancillae eiusducebantur, ficut
columbæ ( animæ fandorum Deihominis Iefu diuinitate
affedæ ). quibus addit Ifaias.Qui hâbitatis in regione,
Sc vmbra mortis,lumen lucebit fuper vos. Lucem appelons
FiÜum, vt& ex Euangeliftadidicimus, experlona
Chrifti dicente : Ego fum lux mundi : quifequitur me, nonam-
bulat in tenebris, fed habebit lumen vita. Quin Chriftus ipfè
per Dauidem velut à corpore ad Deum & Patrem clamat:
Quoniam nonderelinques animam meam in inferno : nec dabis
fanftum tuum videre corruptionem. Agite vero, quid de hoc
Sando cenfetis ? ecquidenim Sandusomniscorrupte-
lam non fenfitî Apage fis. VnuS duntaxat vere Sandus, Sc
I Deo eledus, Sc qui corruptionem non videtit, Chriftus
eft.
C A P V t L X I I .
Chrifius mort uns corruptionem ejfugit.
IVd. Nos quidem neminem hominem mortalem, corruptionem
aut interirionem effugiflè reraur, fin vos te-
netis, doçeripetimus.
Chrift. Inhæc triahumanam naturam partita eft Dei
prouidentia, in fernen, augmentationem, feunutritio-
nem , &inftatum confiftentiæ. Quam ob cauflàm tria
quoque ex nata confequuntrir contraria ; mors, corru-
ptio, interitio.Quæ res euidens eft ex funeralibus,quas o-
bimus,feriaS.Namiumorte fepulturam.-in corrüptela,ter-
tias,quas vöcamus ferias, ïn tertiaquadragenarias obim9.
Nouendiales enim animarum inftauratione excogitatæ
funt. Igftur quidam ante legem, & in lege, Sc poft legem,
ob præftantem in Deumamorem fupra naturam ludat
corruptionem non fenfërunt, mortempaflî.
t Ceterum meus Saluator atque Deus mortem paflus
eft propter corpus, quod ex puro Virginali fànguine, te-
ftandæ omnino humanæ fuaenaturæ, contraxit. Nam fi
ob peccatum iuorbem terrarummors inuafit : expers au-
tem peccati Chriftus eft,non habuiflèt in eo locmn mors,
nifi iufla patuiflet : corniptionem veroautperniciemrie-
quaquam fenfitDominicum corpus, cum rie c fetus qui-
flem Sc corporea yoluptas præceflèrit : neque iri vitiis
conceptus, neque in peçcaris enixus, vt ait Dauid : liquidem
vbi hæc finit , neceflàrio & corruptio & pernicies
confequantur : Seruator autem munfli voleris benigne
humanum genus feruare, vitro fiibiitinteritum, id quod
de fe ipfe teftatur:poteftatem habeoporiendi animam,&potefia-
tem habeo itérum fumendi earn, atque id fadum eft, vt omnibus
omnino Aflami pofteris,quantum in eo effet,libertärem
quæreret *ipluta corporis damnationc, inipfo cor-
pote extinda morte.
Cbriflum poïl refurrettionem ediffe ,& in calot
dfeendiffe.
Chrift. De his fane meus Seruator certam fehtentiam
dixit. Nam maioribus yeftris quærentibus eum de qui-
bufdam feptem fratribus,qui omnes vnam vxorem duxe»
rant, vt fratri fernen excitàrent fecundum legem, cuius ex
feptem effet, in refurrediorie ? Erratic, inquit, nefeientes
Scripturas, neque virtutemDeii in refurrettione neque nubeut,
neque nubentur, fed erunt ficut Angeli Dei incoelo. Ceterum
quod dubij feire quæritis , quo pado poft tefurredio-
nem comederit, facile atque expforate ex iis quæ tenetis,
&quæftionemexpediam, Sc fcrupulum diflolüam. Ni-
mirum vt epulata eft fàndaTrinitas, inuitata ab Abraha-
moPatriarcha, vt eius facultatesabfiimpfit ignis, cum
quidem folidas hoftias diffecuit médias, Sc in frufta rede-
git: aues non diffecuit,fed coelitus ignis delapfus Confiim-
pfit : quemadmodum Sc Eliæ memoria cum itteendia-
rias vidimas,&ligna,& aquam in ferobe Sc humum lam-
bit ignis. Iamvero vtin coelos afeenderit» &immortali
Patri dexter fedeat, rurfumque in carne iudicandisviùis
àc morrais ventürus fit, Prophetæ hic quoque, non ego,
vobis prodent veritatem.lgitur Ifàias Chrifti,cum Corpore,
afeenfumvidens, Sc rei magnitudinem ftupens ac de-
mirans,clamat * Quis édifié,qüiventt de Edom, ruborveftium
deBoforïficformofus tny?o/rf? Intelligitis vateî Cum in Chrifti
humanitatera intueretur, rUborem veftium eius, Sc de
Bofor, dixit, quod erat carnis* At vbi in diuinam naturam
perfpicaces mentis oculos reiecit, ait, fic fotmofus in
jlola ? T um autem vtapertiorem orarionem redderet, velut
à Deo homine, addit: * Ego quiloquor iuflitiam ,&iu-
diciuntfalutaris. Iuftitiam (loquor) vt qui adhominum
fàlutem homo fadüs fim, quiàfimulachris abfiftentes,
Sc iis præftitam religiönem atque honorem ad verum
Deuni tranftulerunt. Iudicium falutaris , vt qui DeuS
exiftens, ominibusventürusiudexfim, vnumquemque
pro fuis fadis remuneraturus.Cui fentenriç confonant ilia
Däuidis : Spectofus forma prafiliis hominum. Et iterum:
Deus iudex, iufius ,fortis r & pattern. Sed Ifàias volens infii-
per apertiffimç oftendere, nequaquam alium effe, qui de
coelo defeendens, pafliis Sc fepultus inferos fpoliaflet, &
alium qui è terrain coelos eueherettlr, intenogationem
facit ad Seruatorém : Quare rubra funt veßimenta tua, &
indumenta tua ficut de calcato torculari, * pim percalcata ? *
Quare ergo eä rubrum indumentum tuum, & refitment a tua
ficut calcanttum in torculari ? Atque file quidem rogatin
hunc modum, imitatufque Chriftum Dominum, quifi-
bi ipfi & facrificus, & fàerificium fuit, rogans refpon-
det, orarionem fingens, quafi ille refponderet. Ergo ait:
Tonular calcaui folus, & de gent thus non eft vir mecum. Nam
vt ei tempore paflionis rioh opus erat duodecim legio-
nibus Angelorum ( poteràt enim vel folds fe propUgna-
re,& mortem effiigere,fivoluiffet,quantüuis human um
quiddam loqueretur: Pater mi,fipofiibileefis tran feat a me
calix ifte : vertintamen non ficut ego volo, fed ficut- tu ) itahic
quoque torcular Calcauit folus, nulliusègentibus opus
habens. At in afeenfu, quod idem * Ifaias rurfum teftatur
, ‘decies centena millia, Sc millies centena millia
feruilitereiminiftrabant. Deinde Chriftipræpotentiam,
rerumqué geftamm magnitudinem miratus ihfert : *
Non legatus, non Angelus, fed ipfe Dominus faluauit
eos. Zacharias : Hæc dicit Dominus : Ecce die venit : &
ftabunt pedes eius in die ilia fuper montem oliuarum.
Pedes vero Dei nominans, non aduofàm, quæàpedi-
bus manat, Dei facultatem intelligit, quemadmodum
Dauid earn, quæ à manibus proficifeitur, manus ap-
pellauit his verbis: manus tuafeceruntme, &plafmauerunt
me ', fed edrporeos p'edes fignificauit, nameam obrem,
j &diem, &Oliueti montem commemorauit, vthuma-
nam & velut circumfcriptam Chrifti naturam indicaret.
Dauid quoque Chrifti à mortuis refurre&ionem, ac
poft earn in coelos afeenfum, & eius quafi reftitutionem
m t ä k
Pfat. 7.11.
/A *3-1 ' tu.f
vaiialeA
in integrum volens quam liquidiffime oftendere, in-
Vd. Quam obrem vero, quouepadto Chriftum rediui- terfe dubitantes copias coeleftes xnducit: carmenque
uum, &incormptum, nequeiamcaducisegentemci- ^ ^ «a «ühnftfirtnrni» dererens
bis,rurfum comedi(fe,ac ip coelos aflumptum dicitis? Itan’
homines quoque poft refucredtionem publicam epulati
in coelosdenique confcendent?
Bibli0th.Vet.Patr.T0M.14.
per interrogationem fimul ac refponfionem detexens
lie effatur: Attolliteportasprincipes veftras, &eleuamini porta
aternales,&introibit rex gloria. Igitur hiafeendentem cum
corpore gloriofiim Deum confpicati, Sc infolenti fpedfaculo