xdeprenàcs.
forte.
Contra Waldenßs.
cundumhocipfiuspnus^iitfilia.quamiplefilius. Vnde (mortaUpcccaturti.. Tuncamsra'ctucifiëïnKfiÏÏusBe^
irifiimdimnrnidiimfniHftpYrt-MfiiVn Trpm.niiîindnnre-florroll«.».'...ipfum di cunt fadum fuiiïe ex creatura,Item>quando prç- _n.______ i rn- • . . .
dicauit Iefusôc attraxit alios, tunc primo acceflit tercia
perfona, fcilicet>Petrus vel Andrcas;hoc fecundum ipfos
eftTripitas,quæeftincoelo. Etadhuius imitationem, &
in nomine huius Trinitatis orantnon fine Trinitate per-
fonarum, quam faciunt intra fe. Vnde,qui fenior eft in fed
a , 8c alios traxit in fedam, ftat loco Patris in otatione:
tradas,ioco filij; qui cooperatus eft,loco Spiritus fandi.
Ottlibenfes errant in multisarticulisfidei. Et primo in
Trinitate.Dicunc enim, quod Trinitas non fuit anteNa-
tiuitatem Chrifti; fed tunc primg Deus pater habuirfi-
lium,quandoIefus , ( quem dicunt filiumfabri, fcilicet
IofcphjCarnalem, ficut ego fum, carnal is filius patris mei)
Verbum prædicationisbeacæVirginis Mariae fufcepit.Di-
cunt enim, quod prædicando rraxit cum in fedamipfo-
rum; & ficfadus eft Filius' Dei, credendo ; qui ante
fuiffiliUs carnalis 8c peccator. Sic verbum caro fadum
eft,quando cor carnaleDominilefu mutatum eft perVer-
bum, fc. Virgo genuitfilium, Virgo manens poft partum;
alio modo non credunt Virginem genuifle Dei filium.
Quandb vero prædicauit per mundum Dominus Ie-
fus; acceflit tertiaperfona fcilicet beams Petrus , qui co-
operabatur ci prçdicando,&ab eis trahendo.Ipfe ergo eft
Spiritus fàndus, qui cooperator fuit filij. Hoc,fèçundum
ipfos eft Trinitas, quæ eft in coelo. Et ad huius imitationem
formant Trinirates fuas in terris, dicentes; quod nemo
poteft venire adregnumccelQrum,nifiinueniaturin
aliqua Trinitate;: fed, quod fit veÎPater, vel Filius., vel
Spiritusfandus. Eft autem Pater ,, qui aliquem trahit
prædicationefuainfedam : Filius, quitrahitur;Spiritus
fandus.qui cooperatus eft trahenti, cófortando tradum,
vtin feda per maneat.
Inhac itaque Trinitate perfoharura oportet eoscon-
uenire, quädocunq; volunt orate,Ôctunc,fcilicet Pater,in
medio duorum, filius ad dexteram parris,Spiritusfandus
ad finiftram patris. Pater in primo loco, fiue altiori, filius
in medio, dignitatefcilicet, Spiritus fandusinnouiffimo
flagellatur,maletradaturvelafiligitur,veloçciditur;tunc
moritur filius, quatenus aliquis ipforumi caditin mortale
peccatum, vel redit a feda: refurgit autemj>erp.oenitèn-
tiam. Ad hteram de paffione,refurredione, & cæteris ar-
ticulis nihil credunt. :
In Sacramentisomnibus errant. De Bàptifmo enim dicunt,
quod nihil valeat, nifi quantum valeant meritaba-
ptizantis. Paruulis vero non prodeft ,nifi fuerint perfedi
in feda ilia. Item dicunt, quod Iudæus poflit faluari in fe-
^bfua fine Baptifrào. Çonfirmationem dicunt bonum
efle,fedintelligunt, quod bonum fit confirmatum efiein
feda,de confirmationcEcclefiæ nihil curantes.Item,corpus
Chrifti dicuntefle purum pancm. Corpus autem proprium
appellant verum corpus Chrifti,De poenitentiadicunt,
ficut didum eft fupra. Tamen in fe auftere viuunt,8c
graues pcenitentias agunt. Multi quoque ex eis alternis
diebusieiunant. De indulgentiis autem, quae fiunt per Ec-
clcfiam & clauibus, non credunt.Item,décimas non dan-
das dicunt elle Sacerdotibus 8c Clericis ex debitoofficij..
Dicunt enim, quod de officio deberent viuere,ficut faber !
8c futor.de fuo officio viuit, non magis æftimantes offi-
, cium faeerdotis,quam futoris.
J DeOrdine êc Extrema vndionédicunt , vtfupradi-
dum e ft.De matrimonio dicunt,quod matrimonium lici-
tum.cft, 8c bonum, fi velint continenterviuere : fed opus
carnale coniugatorum damnant. T amen fi quæritur, an
liceattalibusgenerarepueros,dicunt,çpfîc; 8c intelligüt
dcfpiritualigenerationeperprædicationem.Itemjde hom
ici di o, iuramento & men daci o d icunt, vt fupra didum
eft. Item, fcripta Pajrum non reçipiunt dicentes ; quod
quatuor Euangeliftæ fcripferunt vtiliter,quia in cordibus:
fed quatuor alij inutiliter; quia in pellibus. Primos quatuor
fcilicet, qui vtiliter fcripfèrun tjinterpretantür,Matthäum,
Lucam, Marcum,Sc Ioannem.Iftos,dicunt recijîf-
endos; Scipfieos recipiunt, fed tantum moraliter expo-
nunt. Alios quatuor dicunt, Hieronymum, Auguftinum,
_Tj- w . „ , — . —Ambrofium Sc Bernhardum. Hï 1oUrJ.uUmII1 ifLcrriippttaac coonntteemmnnuütt,,
S B Hl rres vocanrurproKimi. Quandoergo qaïntur & ipfos dicunt damnatos, prater Bernhaidura ; eo quod
ab ahquo lpforum, quis eft cutis proximus, mtclligituc de ipfcconuerlusabetrore fiiofit, & ialuatus , vc infi di
ms.qutlecumfteteruntmordine Trinitatis perfpnarum.'cunt. r
Hisfignis defendeseos. 1 Seda Catharorum diuifa eft in tres partes, fiuefedas
KT meffeineC^ C? atUsft-'P rinciPaks- 9a* “™P«n>iTocanturAlbanenfcs:fccun-
cundum eosi&itaDeusnon eftcrcatocmundi.S.qusera. ;di,+ Ca«f,«a,iijfj:tertij.Bagnolenfes. Ethiomnesiujarin
cur,quomodoAdamdtcatur Prqcoplaftus}dtcunt.qupd Lombardia.CatenveroCathari.fiueiintinTufcia.fmcn
fLUtpt.mushomo,qutfecundumeospetcreationemDei Matchia.velinProuincia.nondifcrepantinópiniónibus
ex prædicatione, wiuua creatus fun, qui primus fecitvo- ddiaixCatharis, feuab aliquibuseorum. Habemigimt
luntatem Del credendo (eâx corum. ocsCathat,opinionescomLn.es,.„qubuscocorlnt
Attende, quomodoexcaecauiteosmalitiaeorum, qui
nefeiunt,quid dicant,ponentesimpoffibilia.Omnesenim
profitenturordinemfuumimitatorem fedæ. Quqmodo
Dominus Iefiiafuit primus filius Dei,cum aliquiscreden-
dotantum efliciatur filius Dei, ficut etiam feipfos filios
Dei dicunt? Item jfuppofito, quodlefusfueritdefeda
ipforum, ficut ipfi dicunt, quomodo adhuc potuiteffe
Adam primus; cum fidesfit exauditu »auditus autem per
Verbafidei?Beata ergo Virgo, quæ prædicauit ei Verbum
fidei, neceflàriq prius credebat. Ergoipfapriusfiliafuit,
quam ipfelefus filius fuit. Ergo Deus pater prius habuit
fi liam,quam filium. Item, fi Adam fuit primus homo,qui
fecundum voluntatem Dei natuseft perfidem ; quomodo
Iefus fuit primus?
Item, refurredionem corporum negant: Sciudicium
extremum dicunt futurum eüe, fed vitara æternamfpiri-
tuum non nègant. Iudicmm extremum dicunt futurü efTe
tunc, fc.quando Papa Sc Imperator ad fèdàm eorum con-
uertentur.Tuncenim tollétur de medio oés,qui non fue-
runtdefedailla J 8cpofteainæternum viuent,cum maxi-
ma tranquillitate,tn nafcentur homines 8c morientur fic-
üt modo. Itemoranesarticulos, quifuntdehumilitate
Chrifti,expomtnt moraliter, nihil credences ad literam.
Incarnationem Verbi exponunt, ficut dixi fupra.
De paffione dicunt, quod filius Dei fufeepit crucem
verafide,veraconfeffione,cqmmuniconfilio>hoceft,veram
poenitentiam, fiue vitam ipforum, in quam non cadit
De Jilt*
Catharork
legeftrmo
»es trfidt-
cirri Ekbtr,
Presbyters
Tom.2. Au
äxrij ad
Bibliothek
SS.Patrun.
* Goncor
denies.
Numà
Concord*
Lombardi*.
& proprias, in quibus difeordant. Communes opiniones
omnium Catharorumfunt; videlicet, quod diabolusfe-
cerit hunc mundum,Sc omnia,quxin eo funt. Item,quod
omnia SacramentaEcclefi^,fcilicet SacramentumBaptiC |
mi aqua; materialis,8c Camera Sacramenra,nihil profint ad
falutem,8c quod non lint veraSacramenta Chrifti,Sc eius
EcclefiaSjfed deceptoria 8c diabolica,Sc Ecclefia; maligna-
tium. Item,communis opinio omnium Catharorum eft; '■
quod matrimonium carnale, Temper fueritmortale peccatum
Sc quod non puniatur aliquis grauius in futuro.
propter adulterium- & inceftum, quam propter legiti-
mum coniugium. Nec etiam apud eos quifquam grauius
puniretur.Item,omhesCathari negant carnis refurredionem
futuram. Item credunt, quodcomederecarncs, oua
vel cafeum, etiam in vrgente neceffitate, fit mortale peccatum.
Item, quod poteftates feculares peccent mortali-
terpuniendo malefadores, vel h^reticos. Item,quod nemo
poflit faluus fieri,nifi peripfos.Item, quod omnespar-
uuli etiam non baptizati non leuiusaternaliterpunian-1
cur,quam homicidae Sc latrones. ■ .
Sedin hocdiflentmnt Albanenfesdicemes.quodnal-
la creatura bom Dei peribic. Item, omnes negan't Purga-!
totmm. Item, eftcommunisopinioomniumCathato-1
rum,quodgt;auiterpeccaret,quicunquc occideriet auem
aliquam a minima vfque ad maximam •* & quadrupedia, a
muftelavfqueadelephantem. Seddecaeteris animalibus
nonficintelligunt.
*Reine-
rus, feu
Rcinerius-
Cathari adinftar fimiarüm, quaeadus hominis imitarl
conantur, quatuor habent Sacranienta, falfa tarnen; &
inania, illicita 8c facrilega; qua; fünt,manusimpofitio,pa-
nisbenedi&io, pcenitentia Scordo. Defingulisperotdi-
nemdicamus.
Manus impolitic vocatur ab eis confolanientum, 8c fpiri-
tualebaptifma, fiue baptifma Spiritus fan&i, fine qiio,fecundum
eos,nec peccatum mortale dimittitur,nec Spiritus
fandüs alicui datur, fed per earn folummodo ab eis fa-
dam,vtrumq; confertur.Differunt tam6 in hoc ab eisali-
quantülum Albanenfes: dicunt enim,quod inahusibi nihil
operatur , cum ipfaa diabölo fit Creata fe'cundum eos;
vt infra dicetur, fed fola Dominica oratio,quairi ipfi dicut
tunc, 8c quod vtrunique heceflariüra ibi requiritur,videlicet,
8c manus impöfitio;8c Dominica bratib.
Eft etiam communis opinio omnium Catharorum;
quod per illarn impofitionem manub 8c bratibncm DoÎnfæcülô
remàneritibus. quia diciint, vfuram nullu m e fie
I; E
ReinéiruS
ï^.s'nnis
cumCa-
rharis ver
ficus;
peccatum. Præterea dicb,quod in XVILànhlsjqüib’ ,héu,
conuerfatus fum bum eis; non Vidi aliquem éi eis orâré fe-
creto febrfim ab aliis, aut oftenderc fe ttiftem de peccatis
fuis, feulacrÿmari, vel pëtcuterèpcdùs fuüm, 8c dicere;
Deuspropitmefio“mihipèccatori ; fiue àliqübd hüiufmbdi;
qübd effet fignum cûntritibnis.^Iunqüam fetiàm ifnpföi'
rant patröciniuth Àngelbrum, vel Sândôiùm j feu É.Vir-
ginis,neque fe muniuiitfigno Crucis.
Sequitur de cqnfeïfione Cathàfbruih ; quaïisfit; 8c
quando ipfi earn facia ht, 8c quibus confiteantur. Confef-
fio eorum haec eft : igo fum coram Ded & vobis adfaciendum
cohfefiohm , âdponendum toteîn culpam de omnibus peccatis
meis,qud funt in nie vfque modo, & adrecipiendum de èis omnibus
veniàm d Deo & avobü. Fit etiam iftà eohfcifib publiée co-
ràm omnibus, qui fibi funt congregati: vbi mültoties funt
centùm 8c plures viri Sc mülierës crederiteséofumCatha-
|Q«ômo:
'dö Cathâ-
ri confite
antur.
minîcam ; non fiât âliqüa rethiffio peccàtomm,fi illi, qui- ii.E f didam cbnféffionem facit qüifqùe eorum, qüàtido
bustuncmanusimponuiit; funt nine in aliqùbmbrtàli1 recipitdidammanusimpofitionem; 8cfeciteamprîhci-
peccàtb. Fitàütémhicmàrtusimpbfitib à dubbusadmi- pâlitetPrælato eorum;tenentîCodicemEuangéiiorüm,
nus; & non folüm àFrælatis eorum; fed êtiam âfubditis; vel totiusnoüi tcftamenti,ih pedôrë fub.Qui fada abfo-’
8cih neceffitate,à+ Gathâràbusi . ,, . , ; lütioné, ponit diduih librum fupër capüt ipfius; 8c ali j
Fradib panis eft quædam benedidib panis Cathafb- Càthati, quiàdfuht, iuam dextèram ; ihcipietidb ténfè-
rum, quàm ipfi quotidiefaclunt tàm in prandib ; quam in qüenter brationeis fuàs.
Ccena.Fitautèmhæcpànisfradiotalimodb-Cümégteffi ‘ Quatehüsàütëih quis éoriihi câditin'pêccàtiim carnis;.
funt ad ihenfam Cathari,. fiue Catharæ, tune ftàhtës o- vélin aliqüod,quodfit.fëcundum opiniones eorum mot-
mnés dicunt Pater nófter. Interith,qui pribrëft prbe^effibne taie: poftquamrecëpit didammanus impofitione , opor-
vel ordirie, tenens panem vnühl vél plurëï; fieriëceflèeft tet èùm confitériillud peccatum tantum,8c alia,8citërüm
admultitudinem; quæ forte ibieffet, 8c dicendo; Gwfw recipëfemaniisimpbfitibhëmfecréto âPrælatbfub,8cab
DominimpfiU^(^^fitcttMVmhibiunobuiÉta.ngii paneni j Vnoalio cüm eb ad minus. Vnus pro ‘omnibus loques alta
fiue panes 8crdiftribüit bmnibus difcumbëfttibüs,nôri fo- j voce, bmnibüfqueinclinàtis ad terram ; fcoràin Prælatb
lum Catharis, fed etiath çredentibus fuis,àdùltërantibus; f tenëote librüm circâ pedus fuum, djcir, ifos venimus cor am
latronibus 8c homicidis; Vëruntàmetr Albahenfesdi- j Deo & vobis > confitendo peccàtà noftra-, quia multumpWaumus
cunt; quod panis ille corporalis non behe<iicitür,nec pof- ; verho & opéré, in vijione)cogitationè,&C huiufmodi. Vnde ap-
fit recipëfe bçnedidionem aliquam; euni ipfe panis fît ! paret manifeftë ; quod brimes Cathari fine, cbhfeffione
creâtürà(liabbii,fecundùméoSi8cinhoc difteruhtàcæ- j mbriüntUr in peccatis fuis; Ethoc modo ipfi confitentur
teris omnibus., qui dicunt ; quod pàhis ille vére benedid- tantum femel in tnènfe; fi commodepoflunt;
tur.Nemo tâmen.ex eis eredit;quod ex ill'o pane cötïficia- I Sequitur de fatisfadionë Catharorum. Vbi videndum
tur Chrifti cof pus; _ Jcft,fiCàthatifaciàhtbpètafuàprofâtisfadionepeccato-
ToenitëntiààutemCatharbrüm omnium proculdubib i ruih/qu& priufquàm profitenturfùamfedam, commife-
eft falfa,vanà ; deceptofia,8cvenenofa,ficut confequenter ! funt. A d quod breuiter diço ; quod non : licet ignoranti-
oftèttaittir.Ttianamquerequiruntur in verâ8cfruduofà | busforte hoemirabile videatur. Namjfiequenteroranr,
pcertitenfiajfcilicetcôrdiscontrftiojotisconfefiio,8cope- !ieiuriant, abftinentque omni tempore à carnibus,ouis,
risfatisfadim Ego autemFrâter^Rinhérus;olimherefi- j cafeoque: omnia videntüropéra fatisfadotiapropecca-
atcha, nunc, Dei gratia; facerdos iri ordineFratrum Præ- \ tiseorum; de quibusfæpe inanitergloriantur. Sed eft tri-
dicatofàm,licètindignuSidicbindubitartter8Cteftificor j plex error in eis, qui facit, prædida opera nonefTefatisfa-
coram Deo,quia nô mentior,quod illorum trium non eft dôrîa:PrimUs eft, qp chipa 8cpoena tqtaliter huiüfmodidi-
aliqüod inter Cathatos, fiue in poenitentia eoEüm. Erro- • -
ris namque venenum, quodbiberün t , ex antiqui fçrpen-
tis ore,non finit eos de peccatis fuis habere aliquem dolo-
rem. - -
Hic autem error quadruplex eft. Primus videlicet eft,
quod pro aliquo pëccato non dirainuacur æterna gloria.
Secundus eft, q> poena inferni impoenitenci non augeatur.
■ Tertiuseft , quod ignis purgationis nemini referuetur;
Quartus, quod impofitione manus culpa 8c poena à Deo
totaliter relaxaturmon enim minus punietur infans vnius
diei,quam Iudas proditor: fed omnes funt æquales tam in
gloria, quam in poena, ficut ipfi credunt. Exceptis tamen
Albanenfibus, qui dicunt; quifque reftituetur in gtadum
priftinum,non propriis tamen metitis:8cqubd in veroque
regno, Dei fcilicet 8c Diaboli, alij maiores funt alijs. Dico
etiam,quod muhi ex eis, qui infedi funtmemoratis erto-
ribus, fæpe dolent, cum recolunt, quod non repleuerunt
libidine m fuam tempore,quo non fuerunt profefïï hære-
fim Catharorum. Et hæc eft caufa, quare multi credentés
tàm viri,quam mùlieres , non riment magis ad fororem
fuam,8c filium fiue filiani ,fratrem nepte,confànguineam
8c cognatamaccedére , quam ad vxorem 8c virutr» proprium.
Tamen alijexeisobhprribilitatem achumanam
verecundiamfortafte ab huiufmodiretrahuntür.
Ptobatut etiam manifefte,quod non dolent de peccatis
fuis, quæ ante ptofeffionem fuæ hærefis commifëtunt,
proeo,quod nullircfticuunt vfuram,furtam,velrapiüam.
imp reietuant ea, vel potius rclinquunt filijs,8c nepotibus
mittitur per eorum mahus impofitionem 8c orationem,
velperorationem tantum, feenndum Albanenfes,ficut
fupra didum eft. Secundus error: quödDeus nulli inferr
pcenampurgatoriam, quam penitus effe negant, neque
temporalem, quam a Diaboloinferri putant in haevita.
Hasc eft etiam caufa, quare ipfi non-iniungantpeeniten-
tiamabftinentiaealicui,nequeinpcenitcnriam, neque in
remiffionem peccatorumfuoru. Tertiuseft, quodomnis
homo tenetur neceflario facere ilia opera, tanquam prae-
cepta Dei.Ita enim puer decern an norum,qui nullum vn-
quam mortale peccatum commiferat, antequam fieret
Catharus, punitur ficut fenex, quimulto tempore nun-
quamdpeccatoceflauerat. Non enim grauiuspuniretur
Catharus aliquis apud eos,qui biberet toxicum,voleqs fe
ipfiira occidere, quam fi pro morte vitanda comederec
pullum,de confilio medicine,vel in alio cafu neceflitatis:
nec etiam in futuro grauius puniretur fccudum eos. Idem
etiam dicunt de matrimonio, ficut fupra didum eft.Itera
eleemofynas paucäs,velnullasfaciuntextraneis,nififor-
te propter fcandalum vicinorum fuorum vitartdum,
8c vt hqhorificentur ab eis. Paucas etiam faciunt fuis pau-
peribus,8c eft duplex caufa:Primaeft,quod fe non fperant
inde habere maiorem glotiam in futuro, neque fuorum
veniampeccatbrum. Secundaeft, quod fere omnes aua-
riflimi funt,8c tenaces.
Sequi tur de oration e Catharorum. Hanc maxime putant
neceffariam efle, quando ipfi mmunt cibum, vel pö-
tum. Igitur multi ex ipfisdixerunt infuisinfirmitatibus