Si puerhebrsuscs, fex annislcruies, liber egredierisin
feptimo. Sex tibitribulationesfuntcontradefideriacordis
&quinque partitam fenfualitatis corpores volupra-
tem, fed in his fex liberaberis a (eptima, non quidem ne
veniat, fed nenaceat,'netangatte malum. Vcniet quidem
mors, ipfa enim eft feptima tribulatio , fedfomnus
eric diledo Domini .* & ecce hsreditas eius erit ianua vitar,
erit initium refrigerij, erit fandi illius montis fcala_,
Sdngreflus in locum tabernaculiadmirabilis quod fixit
Deus,& non homo. Infeptimaitzqne, noytangette malum.
Malum vtique triplex quod eos manet in feptima, qui in
fcxtribulationibusdiflimulant perfede interim liberari:
necin fex ex hydrijs purificantur ad liquidum, vt eichibe-
antur in nuptijs fponfi.non habentes maculam neque ru-
gam. Manet enim cos horror in exitu, dolor in tranfitu,
pudor in confpedu gloria: magni Dei. Vndenobisifta
diffimulatiofratres mei, vnde hxc tam pernitiofa tepiditas.
vnde haec fecuritas tpaledida ? Quid feducimus mi-
feti nofmetipfos ? Forfitaniam diuitesfa<Stifumus, forfi-
tan iam regnamus. -Nonne oftium domus noftts horri-
bilesillifpiritusobfident ? nonne exicum noftrum larua-
le sills facies prsftolantur i Quis ille pauor erit o anima
mea, $um dimiflis omnibus quorum tibi eftprxfentia
tam iocunda, tamgratusafpedus, cohabitatio ipfa tam
fan voluntate. Quod fiitaomnium oculiin nos .* noftri
quo m odo abier unt, aut quare loli ip(i recefferunt à nobis
? A dextris fiquidem & à fini (Iris tan to ftudio circun-
fpedi,foli nofmetipfosne.gligimusintueri, neeverentes
deceptatorios, nec adminiftratoriosreuerentes fpiritus.
Meexpeftant, inquir, tup, donee rétribuas mibi: Sc item, Me
expeftauerunt peccatores, vt per derent me- Hinc mihi gchen-
na,indeparatur corona, & inter hanc atqueillam medium
nugari liber, ofeitare d eledat, vfqueadeo nectrahor
defiderio,necpericuloterreor, neccupidusplane, nec
pauidus in quibus magisfuerat ncceflarium perniciofi (lime
infenfibilis ad vtrunque. Exurgamus aliquandofra-
tres, necin vanoaccipiamus animas noftras, pro quibus
alij canto zelo, vcLin bono vigilant vel in malo. Non eft
tes parua > quia fic infedancur hoftes, ciues fic prsftolantur.
QVod diuerfis nominibus Deum, nunequidem pa-
P/at.Hj.
ibid, il 8.
trem, nunc magiftrum vocemusautDominum, non
illius fimpliciflimx e fiends, Sc omnino inuariabilis naturae
diuerfitas vilain caufaeft, fed affedionum noftrarum
multiplex variatio fecundum diuerfos profedus anima:
veldefedtus. Videntur enim quxdamanims fub patre-
familias agere,qusdam fub Domino, quxdam fub magifamiliaris,
fola egrediens in incognitam penitus regio- ; ftro,quædamquoquefub pâtre, Sc nonnulls cum fpon-
nem, occurfantia.tibi cateruatim ruere deterrima ilia ; fo : vt cum proficienribus, cum immutatis, immutari 8C
monftravidebis? Quis tibiin die tant* neceffitatisoc-
eurrèt ? quis tuebitura rugientibus prxparatis ad efcam?
quis confolabitur Kquis deducet ? ' Filioîïmei memore-
mur hæc noftra nouiflirpa, ne peccemus. Nam & per
ignem nobis tranfeundura eft , Sc vniijfcuiufque opus
qtiale fit ignis probabit. Ibiibiaurum noftrum verrecur
ipfe videatur, quiiuxca prophetam quidem mutât creatu-
ras, & mutabuntur , licet idem ip(e fit, Sc anni eius non
deßeiant. Denique quid in alio Pfalmo idem Prophet a
adipfumloquatur, attende : Cumfanäo, inquit, fanftus Tfidm... i;
exit, & cum viro innocenteinnocens eris : & cum e ledo,
eledus eris : atque.vt magis miremur, & cumperuerfoper-
in fcoriam, ibivniuçrfaimpuritasreuelabitur, ibi veritas j uerteris. Et quemadmodum ficimmutetur, imo fi mutet
ipfe accepto tempore quod nobisinterim datum contem j immutabilis ipfe (ecutus adiunxit. Quoniam tu popu- ^ .
nimus,iuftitiasiudicabit. Quid veroillicomnesiuftitiae f lumhumilem faluum facies, & oculosfuperborum h u -1
noftrsnifi paniius menftruatsreputabuntur l Quicquid miliabis. Ac vero quoniam non prius quod (pirituale,
paruipendendonunctranfimus,palpandotegimus, dif- . led prius quod animale, deindequod fpirituale; viden-
fimulando negligimus:quantoilliccruciatu vindexflam- j tur mihi interim conuerfionem noftram quatuor præce-
ma confumet ? Vrinam magisdaret quis nunc capit/meo dere ftatus, vnusfub nobifipfis, très fub principe mundi,
aquas, &oculismeis fqntemlachrymarum. Fotreenim i huius. Eft enim anima (ub feip(a,cum propriam fequitur
non reperiretignisexurens,quodinterim fiuens lachry- f,yoluntatem,liberrateperniciofa gaudens. Hie eft filius Luc‘ lS'
madiluifiet. Iam vero poft ignem ilium, putasrefiduum j ille prodigùs qui portionem paternæ fubftantia? qusé (e
aliquid inuenietur in nobis, aut tantum erit, vtaudea- contingebar, accepit: ingenium fcilicec memoriam, Vi-
musillud vultui maieftatis offerte,aut eius fie aftâre con- res corporis cstcraque fimilia bona naturae, quibus non
fpedtui ? Quis ille pudor erit, qusconfufiopoft beneficia
tanta, tam cepidos,tam imperfeâos,tam vacuos appa-
rere,anre faciem Domini Dei noftri ? Fugiebat Adam ,
vtabfconderetur ab eo poft vnius vtique pomi vetitigu-
ftura. Quid nos poft tanta tiagitia, poft tanta facinora fa-
ciemusj Quandoab.hac purgabiturconfufione oculus
cordis, cui nunc operam dare negligimus, vtirreuerbe-
rata acte veri illius iolis radios valeat intueri? Sicutfluit cara
àfaeieignis, fic per earn peccatores à facie Dei. Ingrediatur
itaque putredo in offibus meis, Sc fub ter me (cateat, vt
requiefcam in die tribulationishuius feptima:, Sc in ea
nontangat me malum.. Malum hoc triplex eft, horroris,
doloris,pudoris. Foelix fiquidem anima quæfiducialiter
ini mi cis fuisloquetur in porta. Quid hie aftas cruenta be-
ftia ? nihil in mefunefie reperies. Fcelicior cuius opus non ar-.
ferit, quemfuperædificaftèaurum, argentum, lapides
pretiolos examen illud i nueniet,foeli ci (firn us qui fine vlla
nubeconfufionis,reuelata penitus facie, Domini glori-
am fpeculando, ineandemimaginem transformateur,
Sc fimilis erit illi yidens eum fieu t i e ft, vtique fuper omnia
benedióbus, Sc laudabiliS, Sc gloiiofus in fecula.
S Pefîaculumfaftifumus mundo, &angelü & hominibus. Ita
plane &malis, 8c bonis pari ter. lllosenimfollicitat
inuidiæpaffIo, iftos compaiho mifericordiæ, vt in nos in-
ceffàn ter intendant. Illi quidem defeâum noftrum, illi
profeâum defiderantes : nimirumin probatione fumus
interparadifum ôcinfernum, interim fratres mei velut inter
clauftrum,&feculum conftituti. Diligenterconfide-
ratur v a inque quid agimus : vtrique dicirur : O fi ad nos
tranfeat, incentione quide m diffi mili, led non difpari fordiuinam,
fedadfuam vtereturvoluntatem,eflètque tan-
quam fine Deoin hoclèculo. Eft auteminterim homo
lub (c, cum propris fatisfaciens voluntatinecdum tamen
pofiidetur àvitijs&peccatis, quoniam quifacit pecca-
tum,iam non fuiipfiusferuuseft-, fed peccati. - Iam tune
ergo proficifcitur inregionem longinquam qui prius qui-
dem lepararus erac, fed nondumelongatusà pâtre. Accepta
fiquidem portione lubftantix, fatftus eft fiiiiuris : 8c
quamuis receflerit ab au âo re , proximus tamen fuit quâ-
diuab opéré non receffir. Hocautemtandiufir, dumli-
citaquidem,(èdexpedientiapro fua fequitur voluntate.
At poftquamrecefferitdlèiplodeclinans, fcilicec inpec-
catum, iam tunc in longinquam vere proficifcitur regio-
nem : quoniam ab eo quiiumme 8c fingulariter e ft , nij
hillongiuseoquodnullomodoeft, nihilque remotum
magis ab eo a quo&per quem , &inquofiintomnia,
quam peccatum quod nihil çft inter omnia. Porroiu-
ftum diuins v ltionis iu did u m eft, y t fugitiuum pa tris fili-
umafter fibi vfurpet in feruum, vnde & profedkus in longinquam
regionem vni ciuium legituradhxfifle, quem
ego non alium quani vnum ex malignis fpiritibus intelli-
gendum puto : qui pro eo quodobftinationeirrcparabili
peccant, &tranfierunt inaffedum malitis & nequicis,
iam non funt hofpites 8c aduens, fed quad ciues & inha-
bitacores peccati. Quid eft atitem quod diciturciui ad-
hsfiffèpauper adoleicens, &peregtinus : nifi quod fii-
üûs eft fubditus illi î Denique quemadmodum adhæfe-
rit,fequentiamanifeftanr. SicenimHabes, adhxfitvnici-
umm regionis illius, & mifit ilium invillampafcereporcos. Et no^-
[) « quodfamis neceffitate, maligno dicitur adhæfiffe.ficut
ficlfracl temporefamis dicitnÉdefcehdifle ïn Æ'gÿptutfi.
PericUPericulofaplane&
perniciofaefurieSj qu s liberos adii-
ciat mifers feruituti, (ubiieiat operibus luci 6c lateris,por-
cisaflociet, imoconftruoseffefaciatporcorum. Vnde
autem egeftas tanta ei qui diues aduenerat,, Colleéfciç ni-
mirum omnibus q u s dè parerna fubftantia in fuam acce-
peratportionem ? Exeo finedubio quod prsmiffum eft,
diftipafiè bbnafua , viuendo luxuriole cum meretrici-
bus,propterea ccepit egere. Porro per meretrices iftas car-
nisconcupifcentiasintelligc, ciftn quibusqüisviuendo
luxuriofe,di(fipatbonanaturs, dumeisahucirurad vo-
luptatem. Hincvtiamdiximusègeftas perniciofafuccer
dit, tefteferiptura : quodnonfatiatur oculusvifii, necauris
impleturauditu. Mittitur e^gopafeereporcos, corporeos
fcilicet fenfus,q.uïvolutabro lùti &fpurcitiisoble6kantur.
Et vide ne forte hi fine porçi, quos eie«5ki ab homine, ma-
lignifpirniis intrant. Eieékum enim àrationalrnoftroid
eft meute : peccatum fenfibus corporis hsret,tefte Apo-
ftolo, qui mente confentiat legi Dei, carne vero legi pec-
21J \
quafip emiuuscft, cotum'feilicctqnipar
uuliadbacm Chr.ftolac concupifcunt, utrauam fub ma-
giftro& pxdagogoviuentes. ldnempe maxima conuc-
mtnomcm.qu! mmituittfi forte in confolationibo
busme-
dicanqmslanaaelachrymarum.pfalmodiix, & c esteroproxmus&
* i
ram huiüfmodicccperintdclc<äati, quafi pueriliter timet
nc* magiftium offcndantnevapulerjt, neftaudentntmu-
nuiculis.qiiibusfoleteosconditorillcbdnignus allicere.
yaiunt qui ptouident Dominum in cotifpcflu fuo fem-
pcr.&commouentut, fi vel ad hrnamabcfficomietrit ■
neciam fermliter timent fupplicia, fed tanqnam patuuli
mctimntplagas virgarum, apptehendentes difciplinam
magitrn,ncquandoirafcatur& pereäntde viaiuftaf ne
dcuotioms gratia fubttahaturj&moleftaeis omnia fianr.
Laborant radio qnodam& quafi vapulent intus in anima,
amantudine fcilicer eogitationum. l i r e enim ver-
bera funt quibus caftigat paruulosfu os Detis.qu* melius
experimentodignoicimus quamfermone : vnde&ipfe f e t !
cati,quæeftin membrisnofttis: vnde & alio in loco./ria D i m i n » i l M Ä__m___T_l_r_a__o_f i .3.. ^> r r.. n
emmtiMdMntftmmebomm. hoceftincamemea. Quid 1 Unmmttm &c V i f i J L in m:
tam en a g en d Le ft, cumf,ceieaiabhominePdrroïïn-| ^ f ' m? l,,rateseoru" ’ :. &
habitantfpurcifpiritus : nifiquatrendaremeÜalachry- ! quafiinfantilixtate ficviciffimfneefdïmr'A''— '’ ^ 1'n &
roarum.currendumadaquas,quitum abundantia male ; mini&difciplinamagiftri,vtnuncinifto nûm^Mo fta"
viuidaradixpeccati(uffoceturineis! Quamuish*com- tu fefe inueniat n „ i f .„ :. fill.- ;. 2 - a , , !
nimodapeccatiextinflio, finipotiusreferuandavidère- óblèruare In d e e f to ^ o d n o u c ll^ d h '"^ 'l'gf T ' h- C !
tur. Hæcin excurfu quodam funt didfa, vr proinde iua- : ,
billsinuentus efthabirator. Veruntamencriplicitermihi ° ' -*•1 -
videntur efle homines fub ,p rincip4e-- t-e--n-è--b-r—arumi : primum
quidem,necvolentes nec nolenres: quod conuenithis
qui necdumhabent voluntatis vfum,fent tamen vafairs
peroriginale peccatum, donee alligato forte vafa eius di-
ripiatfortiorper facramentumadueniens ; verusvtique
Moyfes qui in aqua veniq necin aqua folum, fed in aqua
&fpiritufan(5ko. Secundovérovolérttes., cumiamVo-
luntarie peccant. Tertio quoquenolentes, cum iam qui-
dem rejjpifcere vellent, nifiquod peccati confùetudine
miferabiliter obligati, iuftd Dei iudicio, qui in fovdibus
funtfordefcantadhuc. Inquotertiofhmlaboraflcyide-
turprodigusillefilius. Qui vere prodigus nimis, quoniam
non rnodo fua difliparat, fed &feipfum fubiecerat
mifersferuitoti. Infcelix venundatus fub peccato cum
adfe conuerfus ait : t Quanti mercenarij in domo patris
mei abundant panibus, ego autem hie fame pereo ? Si
quis expèrtuseftin femetipfo facile credo, in his verbisa-
nimum miferabilem recognofcet. Quis enim confuetu-
dine obligatus non fe feelieem reputaret, fi datum effet ei
tanquam vnumex his quoiin feculo tepidos videt viuentes
fine crimine, mini'^ietamenqusrentes qusfunum
funt fed q u s fupef te«am ? Quanti, iuquit, mercenarii in
domo patris mei abundant panibus, id eft confolànturin i'nnocentia
fua&fruuntur propris confciencis bQno : ego autem
hiefame pereo, id eft, infatiabiliter crucior peccatorum
defideriis Sc affe6fcibus viciorum ? Poteft tamenintelligi
quod neefamepanis, nec fiti aqus, fed fame & fid diaiui
yerbi (quam &Iudxsprophcta minatyrj fefe perhibeat
laboraffe. Et hsc dixenm, pon quod ira fit, fed quod ita
fendat miler humiliatus fub peccato. Non enim glorian-
turconfcientis teftimonio , quotum fecularis & meree-
naria intentio eft, fed peccatorum foediratecompunâ:us
fanât film um reputat.quacunque ex caufaalcerum videat
innocentem. pacme, inquic, tanquam vnum ex mercenariis
* " r 'i?CCe hiciam primus eft ftatus quo fub Deo ccepe'runc
efle homines , qui tanquammcrcenariifub patréfamilias
yiutint. Hi funt quos in feculo videmus, aut nullo aut
ex!guo ddfiderio sternorum, velut fub mercede feruire
Deo & abeo terrena petere qu s defiderant. Iam vero in
leCundo ftatuincipit efle fub Domino qui tanquam feij-
üùs cateerem dnict & metuit, ne fubigaturpeenis : in quo.
fane ftatu conuerfto eft, exitufquc à feculoac vits inerdi-
tus. V nde Sc legis, Principiumfap.entia, timor Domini/ Et
alius quidem propheta, A timoretuo, in quit, concepmm &
oartunutmuA Ibiritutu u • _ . i ■ . J
Efa. 66.
- RH . - omnia fiquidem
nmoreftneceflariuSjquonimirum peccàtapoflîntprste- '
ritadelere, cauerefutura. Timor enim Domini, vt aitferi- £ccl- x-
ptura, expellitpeccatum fiue quod iam admiffiimeft,fiue
quod tentât intrare. Expellit fane, illud quidem poeni-
tendo, hoc refiftendo. Sed quoniam aréka &arduaeft
via quxducit ad vitam, tanquam paruulisin Ghrifko ps-
dagogus vobisôfilii,acnutriciuseftquidoceat,deducar,
roueàtvos, &tahquam alludat paruulis, acblandiciis
quibiiHamconfoleturnepereatstasinfirma. Propterea
nonego,fed magtsEcclefisprinceps Sc pallor vos admo- !
net, Quafimodogenitiinfantes rationabile & finedolo lacc*n- j S :
CUpifcite : ita fane vtin eo nequaquam permaneatis fed
crefcatisin felutem. Qupdalia quxdam feriptura mani-
feftiusloquitur fic : Gaudetegaudio omnes qui’lugetis fuper
hauddubium quin fuper Hierufàlem , de eafi iui-
demloquebatur, vtpoteminï à lade & fatiemini abvberibus
confolationiseius: &cumauulfifueritisd laite, epuleminiab in-
troitugloriaeius. Ipfe eft ftatus filii iam robuftx statis, qui
fub parre viuit, necla&e iam potatur, fed vefeitur folido
cibo,oblitusfaneqnsretrofunt, in quibus feruilisocu-
lus in amaritudine morabatur, fed ne ipfa quidem prs-
fendaconfiderans, nec paruas paruulorum confolatio-
nes captans, magis autem exkendens fe in interiora, ad
palmam fuperns vocationis, in troitum fiiturs beatitudi-
nis, expeâanybeatam fpem & aduentumgloris magni
Dei. Euacuauitcnim qus erantparuuli, nec circa huiufmodi
fuauesquide fed nonperennescogitarioncs hade- ' U
nusoccupatur. Sèdquiaiamprofecitin virumperfedum
in his qus patris fun t oporter eum efle, fufpirare ad hsrtdijatem,
fcdulaq;circaeammeditadoneverfarriNunquid
enim mercenarium eum,quis sftimer, qui paternsinhiat
hsredirari.camq; toto affeducxpedt&expedat.quani-
miriim filii mercedem efle mercenarii propheta reftatur?
Cum dederit, inquit, diletttsfuis fomnum, eccehareditas Domini
filiimercesfruftusventris. Inueniruf tamen altergradusfub*
limior Sc affèdus dignioriftojcum penituscaftificato corde
nihilaliuddefideratanima, nihilaDeoaliudqusrir,
quâDeum ipfum. Crebro fiquidem didicitexperimento
quoniam bonus Dominus fpérantibus in fe, anims qus-
rendipfum : ita vt iam ex,affedu cordis atq; ex fentenria
c\umeti\\nàdePCa\mo:Quidn.mibiefiincoelOy&àtequidvoluifuper
terraiDefecit caromea&cormcu,Deus cordismei&pars
mea Deus in «ferww.Neq; n.fuum aliquid,non foeliciratem,
non gloria,non aliquid quicq tanqpriuato fui ipfi9 afnore
& ^e^ c*cratanima quseiufmodi eft*fed tota pergic inDeu.
p^tariiiiiiiHf^inriiiiiyrfbira.Hmcgratbiiiertiusadmodum i vnûq,ciacperleâûdefidériueftivr,nrmil,iràrg .m r .v ;!:
cubi