äificatione & honore, & non in pafiméàtfiderq- _
Sciendum au tern eft quia eil c afbras car nalis, caftitas
fenfualis, caftitas fpiritalis. Captas carnahseft, fi homo
voluntatem fuam ab omni illicitacoinqumationecohi-
beat; caftitas fenfualis, fi membrorum omnium tendus ab
omniillicitadeleaationeconcineaci-caftitasbimuahs,li
omnes aftediones immundas, coguationelqueimpuras
àcordis fui oculis abigens, eas, priufquamcainemafte-
dumque petftringant, eiiciat. Eia chanflimi, carnali illi
populo cui [8] cainaliafapiebant, temporalis quædam
fandificatio indicebatur, illam, qu * folius c^rniseft, a
membris tantum inferioribus libidinem ateens : nobis
non modo ilia præcipitur, fed omnium infuperfenfuum
caftigatio facratiotilege imponitur, v t mundemur ab. o -
mni mquinamento cainis ôc fpititus, & fie m nobis petfi-
ciatur fandificatio ,‘nonvnum corporis noftumembrum
caftitatislegibus lubdens,- fed omnes interiotis, exterio-
rifquehominisfenfus perpetuofibi.iurefubmittens. Itaque,
fratres, nonfinamus tempus fub negligentia præter-
ire.fed infpiciamus diligenter fi quid impuritatis adhuc in
oculis fu.fiaures vanis[9]noxiifquefermonibuspolluantur,
fi manus mundæ, fi defecat* nares, fifermofandus.fi
tempetantior guftus, fi vultus leuitate vacuus, incclfiis
I vanitatej & fie omnia, quæfuntfàndificationi contraria,
! refecemus, vt odor quidam fuauiflimuS de fingulis mem-
4. bris noftris.fenfibufque procedat, & fie holocauftum no-
ftrumpingue fiat. Inde adfpiritalemillam, qu * caetens
excellentioreft, confcendcn tés, omnes affedus, motuf-
que eordisnonfolumabomni immunditia, fed, quantum
fieri poteft, ab omni peruagationelafciuavendice-
mus: & fie exteriori interiorem pudicitiamfociantes, v-
num Deo faenficiumexvtnufque coniundione libemus.
Felix, Felix qui fiue manducet ,fiue [10 ] bibat, fiue aliud
quid faciat, omniain gloriam Be i facit, faridificatus vti-
que à Chrifto, & fandificans.[i*] femetipfum Chrifto, vt
fandificatus in veritate, cceleftium mandatorum fecretis
communieet, vnnseffedusexiliis, de quibus dicit, Ego
mandant fanclißcatis meis.
Sequitur foftitudo , qu* in tentationibus neceftaria
eft: neque enim petfedjo ilia iandificationis ita indiru-
*forte vn- pt£ jn haCpotetit vitarçtentari, vt nullis,*inquam tenta-
qu*m. tionibusinterpoletur eius ferenitas. Verum ficut [iz] Do-
! minus Deus nofter.eo tempore quo pacatafunt omnia &
! tranquilla,dulcis, &amabiliscernitur, &iocundus j ita
1 cum nos vel tentationibus carnis, vel dxmornim exponit
fuggeftionibus, vel mundihuius affligit moleftiis, vel at-
teritpptfecutio nib us [13] durus quodammodo videcur,
! & iratus. Et felix qui in hac ira eius fords fuerit, nunc refi-
ftendo, nunc pugnando»nunc fugiendo, vt non infirmus
| inueniatur, aut dcbilis vel confentiendo, vel defperando.
Itaque,fratres , qui[fef]non fortis inuentus fuerit in hac i-
I ra eius, non potent exultare in gloria eius. [ 5] Siigilur
tranfierimus perignem Scaqua'ini ita vt nec igftis iricen-
derit,nec aqua fub merferi t,cuius hxc gloriaeftfNunquid
! rioftrà, vt in eanobis exultandum fit quafi innoftia ? Ab-
fit. Quam multi [16] exultant, fratres, cumlaudantur ab
hömimbus, de Dei donis gloriam propriam captantes, &
in Dei gloria non exultantes, qui dum quxiuntquæ fua
1 font, non qu* lefu Chrifti, ôcquæfuafuntamittunt, &
! qu* funt lefu Chrifti, non reçipiünt. Exultât itaquein
gloriaC htifti,qui non quierit gloriam fuam fed]i7']Chri-.
( fti, intelligensinnullo efTe nobis gloriandum, quand©
! nôftrum nihil eft. Sic ergo in fingulis hominibusçiuitas
! Cpnfufionisobruitur, fîcaftitàsexpellatluxuriam, forti-
, tudotentâtioneseuincat, humilitasvanitatemexcludat.
Habemus præterca fandificationem.ex fide & facramen-
I tis Ghriftiifortkùdinem, ex charicate Chrifti, [18] exulta-
I tiünem, in fpe proroiflprum Chrifti. Agamus itaque
qnantpm poffumus, vtnos fides fandificet, charitas corroborer
s fpes laetificetin Chrifto lefu Domino [ip] no-
ftro » cui eft honor & gloriainfxcula fiecuio-
rum.Amcn.
V A R IÆ L E C T IO N E S .
> i. Sicuc Prophetice.C.Cam. Prophetice.JicHt.
X. Adpà'rcem profilait.' C. Cara. Prafud'u ndpatrem.
J;'. Perlècutiouibus ecar.C.Carii.IJeriècunonibus/«e^?.
- 4 Etclcfiam non.C.Catn.EcclefiawjÎM*» non.
J- Agudfce.C.Carij. jtgnouijfe.
6. Ira ipfius,exultantes. C. Cam.IrarV//«^,exult.
7. ' Nam cum fihis aliquando.C.Cam. Namfitiu cum aliq.
8. Carâîiliafapiebant.C.Cam.CarnaliayoI<ifapiebant.
9- Noxiifque. C.Cam:Nfxüfve.
io. Bibat fiue aliud q. f.0.1.gloriam Dei facit.C. Cam.Bibat,yîueau-
diat.fiueloquatur, ûa.q.fo.i. gloriam Chrjïi facit.
il. Semct'plum Chrifto.c.c a m . Chriflo. 1
11. Dom nus Deus nofter. c.cam.DàmintunoJler,
13. Durus quodammodo, c . cam. Durus nobts quodammodo^
14, Non fortis inuentus f j eri t. c . c a m. Nonfutrit for tu inuentu*.
ij. Si ig.tur traufierimui. cVcam. Si ergo tranfierimus.
i o. E xul tan t fia très, c um 1 audantur. c .c am .Fratres exultant, quando
laudantur.
17. Sed Chrifti intelligent in nullo eflcnobis.&c. c. cam. Sed gla,
riant Chrifti,intelligensin nullo nobis30 c.
18. Exultàtibnerainfpe é.cajfi.Exultationemf*fpe.^:
19. Noftro euieft.c.cam. Noftto cuius c A.
Sermo Septimus.
IN verbis Prophéticis, quae hofterna die tradauimus,
fèquiinturifta,quæhodiecumchatitare veftrafufcepi-
mus e xplananda. Vox multitudinis in montibus quafi populo-
rum frequentium, vox fonitus Region & Gentium congrègata- i[a.\y\.
rum. Pr|muâi[i3quærendumcuius voxiftafit, Prophet*
an Domini ? Deinde , vtrum præcedentibus iententi*
continuarione coh*réat,an alterius Prop htti* fit voxifta
principium, quam d (uperiori diuerfitasfentenriatum di-
fiungàt i Mihividentur verba ifta Prophet* exulcantis,
& in quendamfe mentis iubilum pro his , quæinfpiritu
viderat , attollentis, qu*fuperioribus fie conuenire ma-
nifeftumeft. Cetnens quippepoft perfecutionis diutur-
na, açdura [3] diferimina, ad Chriftum Regibus & Prin-
cipibusmundiconuerfis, vbiqueper orbem ChriftiEc-
clefiamcorufcantçm, & in eius gloria exultante m , ma-
guamque Sandoium multitudinem , qui perfecutionis
tempofeinantris, fpecubufquelatuerànt,cummitaalar-
lacitate vbique difcuirere , & verbum Dei libéraiam voce.,
ôc fronte prædicare, poten tefque f*culi, reliquiae Ba-
bylonis fu* audoritatis terrore comprimere ; ex abun-
dan tia cordis in vocem prerupit exultationis.Fox multitudinis
inmontibus.Qaod cum quodam hiatu quafi ad miran-
do, & exultando legendum eft. Videbatur itaque ûbi
Pcophetaipfam vocem prædicantium, & exultanrium,e-
rudientium,& corripientium audirein fpiritu, & ait. Vox
multitudinis in montibus.
M 3ns[4]fignificateminentiam, quianonpotcftciui-
tasableoudiiupra [j]montem pofita , nec vox eius non
audiri, qui loquitur in monte. Itaque régnante per Impc-
ratorcs Ecclcfia, iam non erat'latete in tenebris, iam non
eratinangulisfiifurrare, data nimirum facultate S a rd is
aperte ptxdicandi, & qupfcunque vellent dcdrinaEu-
angelicaerudiendî. Ait ergo. Vox multitudinis in montibus H
quafipopulorum frequentium. Tantusquippe tune erat(’ é3
prædicatorumordo, vt multitudini videretur comparan-
dus. Qupd.fi.per multitudinem populorum frequentium
[7 J velis imelligere multitudiném credentium, rionc-
ritàbfurdum: ]8]vtvidelicet data pace Ecclefiis,&prx-
dicaudi licentia Sarîdis, in voçe exulrationis & confef-
fionisad^p] montes confcendi,:Apoftol orum[ ojfeili cet
& Prophetarum dodrinamt de quibus Pfalmifta, Sufci-
piantmontespacempopulo. Et alias Vundamenta[\i]eitti in mon- pfai. s,6.1,
rifo#j*M##,çiusfciliçet Eccléfi*. tfifunt montes ad quos
leuamus oculos noftros. vt inde veniat auxilium nobis, ;
vt eorum yidelicetilliiminemur fapientia, &erudiamur
exemple. Vox fonitus Regum & Gentium congregatarum. In .
fonitu terror oftenditur , quo eredentes in Chriftum
Reges, imperiali edido tcmpla fubrui ^ confringi ido-
la,facrificiafacrilega aboleri, iuflerunt. Voçem.itaqüe
fonitus,id eft, terroriseortuti fuper Babylonem j Prophe-
tafpiritaliauditn percipiens , Vox (inquit)fonitus Regum.
, Qupniam. autem exemplo Superiorum inferiores,
exemoxemplodiuitumpaupetes4exemplofottium[
iz]debiles, 1 quidemin creatore vnum funt,duoincreatura;ideftna“ J ^
Ç
exemplo Imperatorum Gentes ad fidem funt conuerfe,
adiecit,Et Gentium [13] congregatarum. Quando cpngrega-
t*funt&vndecongregat*? non erat eettevnuslocusv-
bi congrpgärentiir Gentes, vt eilet vox vna omnium,vna
omnium in eademfententia, defiderioque voluntas: &
tarnen congregat* funt, vocat*nimirum ab Oriente, ab
occidente,ab aquilone&meridie^vtinvnaCatholica &
Apoftolica^icclefiaconuenieptes Reges,& Gentesafini-
bus,terr£c!amarent ad Dominum vnanimes,vno ore !au-
dantes, & honorificantesDeum.,& patrem Domini no-
.ftri lefu Chrifli. .Qu* fententia videtut verbis fequenti-L
busrepetita, cum ait, Dominuspr&cipit militia belli venientibus
deterraprocul.
•Matt. 8. il.
Militiam bejli Reges vocat & Gentes,illius vtique bell
i , quoaef debellandum confufionis ciuitatem eiufque
principes, aereas fiil.poteftates, [ 14 ] potentiasRegum,
diuitum gloriam, induftriam fapientium, tandem autem
fidem Gentium excitauir. H*c eft ilia militia qu*venitk
terra procul, ad eius dilferentiam qu* quafi de proximo
[15] venerat, quam fcilicet ad primum dsmoqico'* vtbis
excidium, jpfeincarne pofitusdeIud*isSaluatore|ege-
rat.In proximo enim efTeVidebantur,g«or«w efatteßamen-
tum,& legislation obfequium,&promiffa> quorum patres, & ex
quibus Chrifiusfeoundum Qz6\carnem\ In proximo erant, qui
vnum Deum colentes, & fub facramentis futurxincarna
tionis Chri.fti viuentes, eodem fpiritu fidei, quo nos eyfm
iam fadarn,illivtiquecredebatttfuturam. Gentes longe
erant,fine lege, fine fide,fine Deo in hoc mundo. Longe
erant quibus dominabaniur vitia,aquibusexulabantvirthres,
quibus fpes nulla cosleftium, nulla expedatio futu-
rorum.Vnde conncnientetzit.Venientibusdeterraproculidc
terra fane, tertenis fcilicet luteifque bperibus, de terienis
aftedibus&cupiditatibus, de mundi huius defideriisÖc
inquinationibus. Sane quod ait, PracepitDominus militu
belli, vim diuin* virtutis &grati*pr*cepti nominefiy]
cömmendat, quia inelfabili motu interius Gentes exci-
tauit vtaudirenr, illuminauit vt crederent, monuit vtve-
nirent,recumberentque cum Abraham , Ifäac & Iacob
in regno Dei. Poteft quippcperregnum DeiEcckfiairitura,
& virtus. Ad naauampertinetirnmprtalitas&in-|
corruptio j ad virtutem fapientia & diledio. Hæc in Deo ]
vnumfunc, quianonfuncaliudinDeoiftaj quam Deus. l
Athomoimmortalitatemhabiiit, &incorruptionemfe-
cundum naturamiriqua creams eft, [zo]habuit fapien-
tiam & diledionem, quæ ei fuperaddita eft-, féd quia ipfe
necimmortalitas, nec incorruptio,nec [u ] fapientiafuit,
ideo ab iftis recedere potuic, & effe Deo diflïmilis j & ite-
rnm redire per gratiam,&efleiteium fimilis;
Virtus itaque, & virtutis præmium beatitudo, regio fi-
militudiniselt; vitium, & mifcriadiflimilitudinis. Quia
vero primo fadus eft diftimilis per vitium, vtmeritofa-
dusfitdiflîmilis per roifériam, necelle eft vt primum fi-
milis efficiatur virtute , vt quandoque fimilis efficiatur
beatirudine: quanto autem quifquevitiofior eft,tàntov-
tique eft Deo df(îimilior,ac per hoc tantb longinquior;
quanto autem virtüofior tanto profedofimilior, aeper
hoc tanto vicinior eft. Quorquotyero virtures funt,tôt
funt & regiones ad illam, qu* omnes continet,pertinen-
tesregionemfimilitudinis: quotqùo'tautcm&vitia, tôt
®iones,qu*ad earn,in qua ornnia vitia funt, [zz]per-
tinentregionem diflimilitudinis. Habentquippefingula
vitia, velvirtutesfîngulas,incjhibusfubfiftanr,regiones,
e^ctraquasaut vix, aut nunqoaminueniripofTuntvelha-
beri.Itaque Càfti tas virtus eft, c'uiusïégio Abftinentiadi-
çipoteft, labor quoque & vigilix, maxime autem interior
folitudo. la hac fane regione habitat Caftitas, extra quàm
vtrum poflît inueniri, fingulorum confcientia explorer.
Atfornicacio vitium eft, cuius regio eftedacitas, fomno-
lehtia, otiu'm, [z3] maximè cohabitatio indilcijîlinato-
rum. Sic & Charitas, qux virtus eft, regionemh»bet [z4]
voluntariam paupertatem;&vAuaritia,qu* vitium eft, re-
gionem [ z j ] habet temporaliumdiledionem. Hæc de
cæterisvitiisvelvirtutibus[z<5j facileaduerrereeft. Sane
vicinus eft caftitati, qui coniugij limites non excedir, longe
autem remôtusjqui fornicationibus, vel adulteriis,vel
ftupris publicis pôlluitur. Sie vicinus eft Charitati, qui
fuis l'icenrer vtitur, non diripiensaliena : ficutille longe
remo.tus,quinecfuamifer^corditerdiftribuitJnécab alietelligi,
inquaad[i8]Patriarcharumgratiam Gcntilesaf- | nis abftinet capiendis. His quoque de cæteris vitiisdili
fumpti funt, & abfcifli ab infideliratis oleaftro , in bo* j genterinfpedis&virtutibusjconfiderate quam mnltide
nam funt infèrti oliuam, & participes radicis&pingue- ! longe, quam multidepropeadmilitiam, quamiiuraftk
dim's fa d i, promifIàm Abraham, Ifaac& Iaeobbeatitu-
dinem , ^nius eiufdemque cum cis fidei meritis for-
tiuntur.
Sed & hodie, fratres chariffimi, ad fpitiralem militiam !
quofdam deprope, quofdam de longe Chriftus adducit,
& facit habitare vnius.morisin domo, qu os & induit ar- I
PfdL 67.7. maturaDéi,vt poffint ftarc aduerfiis infidias diaboli,vnde
Eph. 6.11. pfaimiftajDiw«; nunc qui redempti funt a Domino,quos redemit
■ " ° ' ' de manu mmici,deregionibiis congrègauit eos. Suntquippe re*
WaiïÂ. y g\Pncs vicinæ, funt& longinqnæ, de quibus congregati
Luc. ij.13. fuht fandi 3c eledi eius, qui ordinauerunt teftamentum
eius fuper facrificia. Deinde in regionem lônginquam
: profedus fuerat filius adolefcentior, & ibi diilipauerat o-
I mniafuaviuendo luxuriofè. Sed cùmpaterDeusintéllf-
[ gatur, qu o mod o ab ipfo recedere, vel ad ipfum redire po-
tuit qiii vbique eft } Q u * illi regio longinquaeft, extra
! quem nihil eft ? Sed regio longinquadiflïmilitudo eft fic-
J utfimilitudovicina. Itaque cui cum pâtre omnimodafi-
! milit udo eft, ita patri vicinus eft, yt licet non fit pater hoc
ipfum tamenfitquod pater, de qua fimilitudinc dicitur.
\ Qualis pater talis filius. Ifte nec ad patrem accedere, nec
! recedere poteft[i9]àpatre : quia nec fimiliorilli eflepo-
1 teft qui hoc ipfum eftquodille, nec diftimilis ab illo,quia
non poteflaliud efïè quam ille: tion enim ad imaginem Ôc
fimilitudinem patris eft fadus,fed ipfe eft imago & fimili-
tudo patris, de eius fubftantia nonalterius fubftantiage-
nitus. At ille filius,qui non eft natus fed fadus,& fadus ad
imaginem & fimilitudinem ciusi idefti non vt ipfe efleti-
rnsgo Sc fimilirudo Dei, fed vt haberetimpreflàm&cx-
preUam in fe imaginem, & fimilitudinem Dei,&recedere
ppteft,quiapqteft efïè diftimilis, & redire,quiapoteft fieri
& fimilis. Confideranda proinde funt duo qu*dam,quæ
aduenerunt ? Igitur[z7]delonginquovenerunt,quide
fterquilinio vitiorum, ad mqntes confcendêre virtutum,
in quibus vna omnium vox auditnr pfallen.tium [ z S ] in
vnum, vnum infuper defiderantium. Quam vocem au-
diens in fpiritu Propheta, Vox(ïn(\uk) multitudinis in nion-
tibusqkafipopulorum frequentium, vox fonitus Regum & Gentium
edngregatorum. In hac quippe fpiritali militia quidam
Reges funt, quidam plebes: Regesîpii præfunt, plebes
qui obediunt j vel Reges perfedi, plebes imperfedi. Et
Reges populo térrori filrit, ficutimperfedisperfedi fub
ditisprælati,vndeait, Vox fonitus Regum.
Sonet itaque fratres in öre veftro, &in cordibus veftris
gratiarum ad io ,& Yoxlaudis, quinon folurh àvitiis,fed
quod paucis donatum eft, ab ipfis vkiorum regionibus e- j
greflijin thontibusvittutum fubfiftitis, &per hanc Dei fi-
militu dinem, quaminvirtutibushabetis, ad illam, qu* {
adhuc deeft,beatitudinem[zï)]feftinatis. Si vero ad vitia
vel virtutes Reges & plebes placet rèferre, recordamini
fermonis illius, quem in die Dominic* appafitionis ad
fratreshabui in capitule, vbi ex occafionetriumMagd-
rum qui venerunt ab Oriente, de vitiis & virtutibus, ea->
rumque regionibus,ficut potuimus,difputauimus.Quem
qitidem fermonemhuic loeo congruenteraptare poterie
tis, fi Reges, & Gentes, & Regiones, Iter etiam ad Chri-
ftum,àd ea,qu*hicfcriptafuntreferaris.' Nos vero hiso-
miffis,nd ea, quæfèquumur indaganda, arque tradanda
nolmétipfosram oratione,quam filentioreparemus. Ipfe
autem Chriftus reuelet oculos noftros, vt confideremus
mirabilià de lege fua, qui cum Pâtre, &Spiritu San- PfaUu8.1&
d o viuit & [ j o J régnât per omniaixt ula -
iæcuiorum.