4i D. AebrtiiSermonts
Rom.l.14.
i.Reg.U.1
V A R IÆ L E C T IO N E S .
x. Prxgrauari. Vnde infelicicas.C. Cam. Pratgrauati.
pt omes Sc cetera y (que ad,V nde 0 inrol ici tas.
i. Dclercncur. Ne lxteris. C.Cam.Delerentur.fft«ergo onus,Sc rcliqaa
y (que ad, Ne lxteris.
j. PalTus fit iniurias Sc infidias.C.Cam.Pa^ÎMfit mfidiat.
4. Sacra produnt Boangelia. C.Gam. Sacra note produnt Euan-
gelia. .
j. Pcrcufloris tui. Vclut pereuflionibus. C. Cam.Percuüonstoi.
Percujforem fmmputabant eum , &quodfubiicitur vfque
ad. Itaque vclut pereuflionibus.
1 6. Inlemita. Sicutigitur ciiit. C. Cam.Infemita. Colubrumeimquidam
Sc quod adiacet tfqae ad Sicut ergo exiit.
7. Suut iocuin,De radice enim colubri. O Cam. Suntlocum. Pottfi
0 per radicem colubri Sc qua: fequuntur, Tique ad. De radiée
enbn colubri.
8. Eritnobis?Verefiductaliter. C.Cam. Entr\oh\iiHiergoprimogenitipauperum,
Sccdi<\\ia vfque zà.Verefiducialiter.
9. Eorum vitam fiticbant.C.C am .Eorum mortem fitiebant.
10. Interficiam. Int crût fame radix eïus quando incénlo C.Cam.
Interficiam. Radicempopuliilliui.Sc cetera vfque ad. Igitur
. interiit Ëune radix dos,quoniam inccnfo.
u. Periit.Poiïunt pontificcs &.C. Cam. Periit. Superfuerunt tarnen
iheodem loco,Sc reliqua,Tfque ad ,PoJfunt etiam.
11. Coi honor Sc gloria C.Caïn.Cui eft honor & gloria.
___Sermovigefimus Primus.
ON v s Philiftiim, quod poft onus Babylonis cum
veftra charitate tra&anduro fulcepimus,, paucis
quidem verbis Propheta comprehendit, qui tarnen fen-
mum profunditate riraltorum verborum materiam mi-
niftrauit.Itaquefratres de Allegotieis raontibus,ad plana
tropologieadefcendentes , adipfiusonerisprincipia re-
deamus,dicamufque perPhiliftijm luperbos quofquein-t
telligi>qui confiduncin virtuipfua, & in multitudine gra-
tiarum fpiritualiom gloriantur. Hi lunt,qui cum Lot e-
greüideSodomis, 8c montem virtutum corifcendeptes,
inebriantür d düabus fororibus fuperbia , & vana gloria,
&ficinfcnfibiliteradturpiorailleóli, etiam in abomina-
tiones peflimas dilabuntur , vt merito dicantur Philiftiim,
ideftcadentespotione. Videat chatitas veftrafia-
tres. Cum naturaliter fihgulis expulfis vitiis fingulæ virtutes
fuccedant,hæc luperbia , viciniorvittutibusquam
vitiis,quantomagisqui(queprofcceric , tan to aduerfus
eum acriusconualefcit.Eft autem multiformis hsebeftia,
quæ vix caueri poteft , extingui aucem in hacvitanullo
modo poteftjquippe cura mors fuavitæ materia fit, indepofitum,&
quotidiettioriformidantem, exitialem inite
conflidura. At fi mortuo Achaziquieuermtincehtiua[?3
libidinum, auaritiæ æftum.iræ impetüm,horrorem trifti-
tiæ,vo'racitatem gulæ,liberalita’ ,tranquillitas, laetitia fpi-
ritalisjfobrietafquefuppreflerit., mox coluber tortüofus
caput erigitvirulentum, aeyeneni fui fiuggeftione anima
innans,primovirtutibusrèdditinanem,, deinde fub ipfo
tu more vitiorum putredinem generans,in ea , qu& fe eua-
fiflegloriabaiur,vitiaprofternit.
Igitur quafi in virtutum culmi ne pofitos, 8c iam n on in
Domino, fed in fe gloriari incipientcs alloquitur lermo
propheticus.Nefeferâ inquiens Philißaa onwis tu, quia com-
minutaeflvirgapereujforistui. Nelæteris Phililtæa,quæiam
potionaris calicefuperbiæ , quae inebriarisvino læticiæ,
quae iam incipis ad inferiora de luperioribus euere« Ne læ-
terisquiacomminuta eil virga percufloris tui. Ifte Achaz
percuflbr nofter eft, cui plerumque dat Dominus virgam
in manu vt percutiat,vt flageilet,affligens tentationibus,
&fuggeftionibusquatiens.Quae quidem virga tunccom-
minuitur , quando ei tentandi poteftas fubtrahitur.j^.]
Veruntamen ne læterisôPhiliftæa quafi iam cualeris , ne
glorieris quafi colubrum ilium yenenolum tuis [)] viribus
extinxeris.Caue proinde radicem eius,quam fi altiusinte
infixerit,geniminatibi peflimaprocreabit. Seit is fratres
quiainitium omnis peccati eft luperbia, quafi illius pefli-
mæarboris radix,quam cofpus peccati appellat Apofto-
lus,quæ multos ex îegenerat ramos, ipfo niiriirum, qui ex
tali radice procedit,lætali humore perfufos. Caue proin-
detueflePniliftæa , caue radicem colubri, quia de radice
colubri egredieturregulusjde fuperbia, Deiconteroptus.
Regulusrex ferpentium eft, & Dei contemptus omnium
potentior vitiorum,quæ tune magis damnabilià iudican-
tur,quando non exignorantiavelinfirmitate, fedpotius
excontcmptugenerantur. Nafeitur autem cpntemptus
ex fuperbia,quia nifi prius mens humana tumuerit, ad fui
creatoris iniuriam non erumpit.Effernen emabforbens valuer
em. Semen contemptus,defperatio eft, quæ confeflioné
excludir,irridetpoenitentiam,làtisfa<3:ionemabiurat.I»»- J
pitu cum venerit'tnprofundum malorum,contemnit:b\a(ipb.emu$ FroM-l* b
inDeum,iniquusin proximum,pernitiofiusfæuiensinle-
metipfum.qui quoniam de venia defperat, vitia vitiis cu-
mulans , ipfidefperationivehementiora fomenta mini-
ftrat.Per volucrem animal pennatum, & celeri volatu fuperiorapetcnte,
fpesfignificatur,perquamterreniscoele-. '
ftia,ætcrnatemporalibüs, humanisdiuinapræponimusj
per quam etiam iam nunc (àluifadi fiimus, & Chrifto in
cæleftibus conregnamus.Hanc itaque volucrem defperaquero&
uftmsAirgàt.quoceEtiusputaturcxUD^a. Incelli- i tio abfoibet,quando auuHispennis , qoibusad cæleftia
EiiisfiTqusedico. Qui honores appetit, manifefte fuper- volatur,anuna deelinat adlnfima, vccontemnensfutura
bit : qui vero honoris contemptu fuperbiara extinxit, pie- j ample&atur terreftria,mhilque vitra defiderct, quæ mhil
rumqueexiplaeim^xtindionèfuperbiens , pernitiofius ! quod vitra fit,fperac.
euanefeit. ‘Cum bonum aliquid tacis,latebras quæris vt I 1 Sed & hoc quod dicitur , Ne Uteris phtlißaa ornnu tu,
fiiperbiam caueas ,ê quam quia caues mox acrius toléras. ; ad ipfos congrue fatis dirigitur , qui minus grate diuina
Hincautemftatres quanta fit eius vehementia , quan-| flagella fufcipiunt , ihprofperitatecftufi, inaduerutate
tumue in capericulum, æftimate , quod mens mortifero J querulofi , quos fauor eleuat, perfecutio conturbat.
hoctoxicataveneno, non nifialterius veneniæquèlæti7 Eia fratres vt ait Apoftolus , Quts eß films , quem non
feri, quamuis minus periculofi,curaturantidoto. Quis e-
nim nefeiat luxuriam sque vt fuperbiam aeternamanims
mortem inferre ? Attamen periculofiorifta,quaevt expel-
latur admittitur ilia. Vix enim fuperbus libidinis euadit
voraginem, quae ei velerroris mercede iufteattribuitur,
velad peflimumilludvulnus fanandum , nlifericorditer
adhiberi permittitur. - Quofdam enim qui euanuerunt in
cogitationibus fuis, dicentes felapientes cum ftultifue-
rintjtradiditDeusinpaflionesignorainiae, inimmundi-
tiam. Dauid quoque cum forte lubditis fibi alienigenis, a-
nimum abinnata fibi humilitate ahius extuliflet, in Beth-
fabee refultans amorem,quafi de ccelo in cxnum ruit, tanto
felicius erigendus, quanto fucratpropriam infirmita-
tem ex pert us.In anno itaque quo mortuus eft Rex Acha2,
faftum eft onus iftud. Quamdiuviuunt in te vitia, quo-
rum incentor eft Achaz, & collo&atio grauis efttibi cum
carne & fanguine, crebraque tibi, licet optime pugnanti,
vulncrainfliguntur, non [ 1] audetbeftia ilia caput erige-
re,non audet aduerfus tumidum & pauidum in procin&u
corripit ? [filflagellatqu'tppeomnemfiliumquernrectpit. Po-
teftitaqiie&ipledici percuflbr, quiperciitit&fanat, mortifiât
&viuificat, deducit ad,infer os & reducit. Ipfc certe
emittitvirgamvirtutisfuæexSion , vt vifitet in virga i-
niquitates noftras , & in verberibus peccata noftra
[7] Magnum eft fratres diuinæ milerationis inditium,
quando tfon parcit in præfenti , quando non mifere-
tur , quando fepit vias noftrisfpinis , & o cd u d itm a -
ceria , vt quærentes mortem non inueniamus , quando
omnes dukedines quibus inhiamus / multimoda
afpergit amaritudine ne inhæreamus. Qqid tu Pfii“
liftæecadcnspotione ? Reple'uit&inebriauitteamaritu-/
dincDominus , potionauit te calice iræeius , &lagittæ
eiusinfixæfunttibi , quarumindignâtio cbibitfpiritum
tuum ? Certe fi irafeeris , fi murmuras i fi indignaris,fi
manumrepellismedici,fipatrisvirgamdeteftaris,phili-
ftæuses,cadenspotione jinderuinam incurrens , vnde
fperare poteras ereiftionem. Væ tibi fi auerterit zelum
luum à te,vt vitra non icafcatur tibi, ficut ad quofdam loquitur
Heb.ïi.6,
I .Reg.z.6.
Ofee.i.6.
A
Ojei-i-H-
ïfd. go. u.
fch ■ ’
In Caput XIII. iftidt Prop h et a.
quitur per Prophetaro , Non pifitabo fuperfilias vefiras cum 1 habcmus^tale^producimus telles j quibus tanto ïecürilis
fuer';ntfornicaUynefefupervxöreWeßrascutiiAdulterauerint.ln- credimus,quantomanifeftiusvidemüsimpleta,quæab|
. 1 ! __^ J a mi . U*. . A. I l .r ... . . «m Tl Cn 1 M.. . XTrtM I n f î, v Ân a . . n J 2 An Ê n 1 Ân .. f l felices ergo funt de quibus conqueritur inPfalmis, Non i. nnî Cîrn T. X* ■ ï
duditfit populus metis legefn meant, & lfrael non intendit nribi,
non audiuit docentcm,non fuftinuit corripientem, iliinc
tebeUes&increduli,[8]hiftciriiuriofi,Vtrobiqueingrati.k
Qua igitur poena pleftentut, quibus pro his aflicientur
tormentis ? Audi quod fe qui tur, %t dimifi Bosfecundum defi-
derid cordis eorum.
plis confiât ante fuiflepræciiâa. Ethæceft inprælèntifi-
dei nqftræ quædam, qua hutritur -, experientià, qiia eà
quæ legimus in Prophetis, ipfis oculis noftrls Vfcra pro-
bamus.
Eft alia quidam in hac vità experiehtia quæ êdehi prô-
bat, & Ipem corroborât, nutrit autem charitatem.vnófcib
fcilicet ilia Ipiritus,quæ nos docet de omnibus, quæquaf-
damnobisruturæbeatitudiniSinfunditprimitiaSjCotno-
ftnimfimulilluminans&accendens j vt videat &c amet,
guftet &intelligatjquando ipfe fpiritüS teftimoniuttl red-
dit fpiritili noftro, quoniam lumus Fili] Dei. Hæ igitur vit-
tutes fi fie pafeanturj fifienutriantur, in cæteris facilius
proficimus, quæ ab his introducüntut; cùm fidéi timor
adhæreat,patienriafpei jcaftitas chàritati. Deinde ti mor
Intelligat charitas veftra frattes mei. Multi pro pecca-
tis fuis cortipiuntur a Domino, affligunturinopia, per-
fecutionibusatteruntur, debilitanturmembiis, diuerfis
tormentorum generibus excruciantur. Qui fi nihilcor-
reiftionis admilerint, fed ficut in profperis fuperflui, ita in
adueifisinueniunturblafphemi, fufpendit virgam, gla-
dium mittit in vaginam, tradens eos in defideriacordis
fui, Vt eant in adinuCUtiones fuas. tunc Utanturcum male paiitprudentiam,patientiafortitudinem,temperantiam
fecerinti & exultant in rebus pefiimis. Talibus ergo loquitur
Propheta dicens. NeUteris Philiflaa omnis tu, quia comntinu-
ta eftvirgaperCujforis r«i. Ne læteris quod d percuflione cef-
faui t , qui ce erudiuit, cuius virga caput fer pen tis exclüfit j
regult venenadepulit, & femen eius peflimum [9] arefe^
citi Ne læterisitaque quia com minuta eft virga perçu Abris
cui, facile enim ex hincinfiget tibi radicem fuarti coluber
tortuofus.Quivtique eft voluntatis corruptio,ex qua
velut ex radice pe Aimaramipeflîmiotiitntur. De radice
cnim colubri egredieturreguliis, ex [ iô j volilntate fcilicet
corrupta dele iftatio immunda | cuius lemeti lunt opecaftitas,
charitas iuftitiam. Per has poftretiio afeenditur
ad lapientiam, qnàfi pèr riuulos ad rontem, in qua fides
tranfitinlpëm, fpes in poflcflîonem, chatitas in plenitt^
diném. T une profeiftofiet quod fequitur. Etpauperesfidu-
ùaliter reqüiefient. Cum enimhumiles quique , qui né*
fciunt in fuis mentis gloriari » qùos pauperes vOcatPrö-
pheta, ad virtutum culmen peruenerint, fidüdaliter re-
quielcent, quibus le non ingeric pes fuperbiæ, & ideo nec
manu peccàtoris moueri poflunt, nec fiiperueniente tur*
bineillidi. Ibi enim, id eft in fuperbia, cecideruntquio-
peranturiniquitatemicxpulfi lune, neepotuerunt ftate. tra
pelfima,quætotum, quod priuS iti anima noftra altUm bi funt Philiftæi câdentes potione, quibus coliiber ràdipyâ/.
jj.iJ.
Matth, j.3.
Pfal.6%6.
C
fapiebat, de inftar volucris pennatæ defiderio «Scaffedu
luperiorapetebat, obruunt&abforbent. SedPhiliftæis,
id eftfupetbis, tali onere depreflîs, quid paupereS facient,
id efthumilesl Sequitur, Etpafcenturprimogenitipauperum,
& pauperesfidüdaliter requiefeent. Hi funt pauperes quibus
Dominus ait,Êeatipauperesfpintu,quoniam veßrum eßregnum
ccelorum. Paupertas ifta lecundum affedtum æftimatur,
non fecundum cenfura,cum abundans diuitijs regnoque
fublimis dicat. Ègo vero tgenus & pauper fum. Sunt autem
quædam vi rentes d quibus incipimus, quædam in quibus
proficimus > quædam in qui-b t&ÉpeÊrfMiéitnur. Prihaaautem
vittutttmüdes, quam fpes cotroborat, charitas rpmune-
rat. Ilia autem fides virtus eft,quæper diledionèmbpera-
tur,cum fine fperemunerationis nemo bene opetetiir. Hi
funt primogenitipauperum, id efthumilium,quinon in
felêd in Domino[ii3gloriantur. «
Hi primogenitinecefle eft vt palcantur, ne deficiant in
fuâm inferit, ex qvta regulus procrcatur, cuius femen
àbforbet volucrem, de quibus adhuc Propheta fubiun1
g it, Et interire faci am radicem tuam fame, & reliquiae tuas [ i i ]
interficiam. T ara fupérbi, quiin fuis virtutibus extollun-
tur, quam hutniles, quiin Domino gloriantür ,ü d c i Ga-
tholicæ, quafi virtutum omnium radiciintiituntür. Q u i
fi fuerit erroris cuiuslibet infedia veneno,quafi radice iam
mortua, coca ilia virtutum arbor quadam atiditatë mlr*
cefcit. Sed quemadmodum,vt prædiximus, in Sahdis Ôc
hum i libus corde, vndione fpiri tus fides palcitut 8c nutri-
tur ,iti& in fuperbis &tumidis,obfpiritalis grariç famemy
facile etiam ipfa fides obrukur,& ita in diuetfos errotes &
blafphemias dilabuntur. Qui enim dixerunt fe elfe làpi-
entes, ftulci fad i lunt, & commutauerunt vetitatem Dei
in mendacium. Aicergo. Et interirefaciamfameradicem tu*
am. Vt quia non mereris gratiam;qua nutriatijr,in aridita-
tem incidat qua moriatur.Er reliquiae tuas interficiam.lntct*
vfeda radice quid ni rami pari ter moriantur, vt pereunte
quod pcimum eft,etiam vltima quæqiie deleantur. FideS
radix, cæteræ virtutes reliquiae; itaque vbi fides corrümpi*
tur,om nés pariter virtutes euanefeunt, quia omne quod non
xjlexfide peccatum eft.
\t/d.i 4-30.
viâ.Pafcunturautemrationejaudloritate,experientià. Ea
enim, quæcredimusvelfperamus, & ratio commendat,
& audori tas confirmât,& experientià probat.Nam quod
dicitur, fides non habet mericum cuihumanaratiopræ-
betexperimentum , dcillaihtelligiturratione, quænpn _ , v
inueftigare nititur, quid credcndum fit vel fperandum, L Quid igitur ? nihil remedij^ nihil fpei fupereft Phili-
fed cercis argumentis comprehendere hoc quod credi-1 ftæis.Eft,fiqaidemfecerintquod(abmngit\it.Vlulapt)rtat
Rom,^8.14. tur, &patentibus oculis cernere quod fperatur. Sed fpes C lama ciuitas. Sed quiahæc nondumairegoriceexpofita
quæ Videturjübneftfpes,&fidesutranfieritinIcientiam, funt, moralem hanc expofitionemnuncinterimdifFera-
fides non eft : fidei tarnen noftræcooperatur ratio, quancém
m m
do ita crcdeticlum naturahum rerum probat cqnfidera-
tio. Verbigtatia,exconfiderationenaturalis mutabilita-
tis creaturae,probat ratio credendumefle,Hoc,quod mu-
tat.ur, aliquando non fuifle, ideo 8c efle ccepifle, nec d le-
ipfo coepifle vreflet, quia le create non potuit, cum non
eilec. Suadcr proinde ratio vtcredamus aliquid quod fic,
nec efle ccepcric, aeper hoc femper extitetit, 8c caeteris o-
mnibus quae funt, dedifle vt lin t; quae profedo omnia
non eflent, nifi multa eflent. Multa veroinvnamcon-
cordiam coriuenirenonpoflenc, nifi vna vniuslapientia
ilia multa rcgcrentur; vnivniuspotentiaeillaomniafub-
derentur. Qredendum quocirca ratio^ocet, qtiodo-
mnis crearu ra voluntati lubditur creatoris aut volens,
aut nolens, aut naturaliter parens. Sed volens merce-
dem, pcenam nolens meretur, cumea, qua: voluntatis
expertia fuuif, nec pcenam metuant, nec mercedcm ex-
pedent, qui« omnia hie creduntur & fperantur, fed in
futuro melius in ipla charitate fentiuntur. Pafcimur 8c
'audoritatc, quando fidei noftrae& fpei, quam in Chrifto
mus. E Verum quia onus Philiftijm, non £i$]] lblum hoc
quod premitur, led fecundum hoc quod premit poteft
intelligi,dicamusPhiliftæosimmundosefle fpiritus, qui
inebriati fuperbia, a ccelefti ilia manfione corruerunt.
Hi funt, qui nos luis fatigant fiiggeftionibtts, tentationibus
premunt, onerant doloribus. Aduerfus hos nobis
eft colludatio, d quibus nonnunquam vulncramur.&
percutimur, quos nos viciflim&pércutimus&vulnera-
mus. Induite proinde vos fratres armatura Dei,vtpoflitis
Hare aduerfusinfidias diaboli Cuftodicc maximam forti-
tudinem ve dram,quam in liar Sampfon,leptem vobis cri-
nes conferuant. Inftant Philiftæi,dormientibusfunesin-
ij ciun t, fed, nifi prius radantur leprem crines, nihil profi-
ciunt. De his funibus ait Propheta, Funes peccatoruntcir-
cumplext funt me. Sed, quia fecit Deus quod fequitur. Et
legem tuam non fum oblitus, in alioPfalmo [14] con fid en ter
proclamât, Dirupifii vincula mea. Suqt autem rçres fîmes
quibus nos appetunt Philiftæi, concupifcentia carnis,
concupifcentia oculorum &fuperbia viræ. VideôSam-
pfon ne dormias, vide ne ocio diflbluaris vide ne merétfi-
Ephefi6.1t. 0 IJ.
tdic.t6.S
Pfid.itS.61.
Pfil.tiyh