vidée : cam mira operatur,imiidêt : curndirapatitùr, irri-
det.Hic.inqüam, hic eft Deus nofter, in sternum & in fæ-*
culumfæculi: ipferegetnosinfscula. Etccceiamprædi-
cantibus Apoftolis, teftifieantibusProphetis, & f i vellus
ficcaturo eft, fed arc* latitudo infufâ eft, & fi cucurbita a*
ruit, Niniue faluataeft, 8c amiffio Iudæorum diuitiæ fada
eftniandi, &fa lusgentium. Adorantomnesregesterræ
paruulum qui natus eft nobis, oranes genres feruiunt ei:
quia fi qui funt qui non.feruiant, vel non fintferuituri,
quafi non fint, fie funt coram eo: gens enira®num
quod non feruierit ei,peribit. Iam tamen videmus & gau-
demus implevum, quod per Efaiam fuerac à pâtre proraif-
! e/m. 4j. fum. Virifublimes ad te tranfibunt, tut erunt,poft te ambulabunt,
tefidorabunt, ttfe deprecabuntur. Et merito, i n q u i t , in te
tantum eft Dew,& non eft abfque te Deus. Vere tu es Deus abfcon-
ditus,Deus ifrael S al tutor. Si Vnquam manifeftius.fiexpref-
fiuspotüitdicilefusDeuSj-nunquam crédit Iudsus: aut
cette fi derogat hæc eifedida delefu, oftendataliumin
quo fit Deus, & qui fit Deus, nec præter éum Deus, quan-
doquidem nec perfonarum T rinitatem fàtetur.vt affigna-
re poffit Deum in quo fit Deus, itavt alius Deus præter
eum nonht.Sed hoc te perfide feandalizat, quodad pie-
tarem sdificare debuerat, quod fcilicet Deusabfcondi-
tus,6c homo oeuhs adhibitus eft, tanquam lutu m ex ipu-
to quod ad videndum Deum cæcum illuminaret.Hoc,in-
quam,fcandalo tibi eft,quGd in infirmitate carnis,abfcon-
ditaeftfortitudoDei, etiam ininfirmitatecrucisabfcon-
dita eft fortitudo hominis Dct, quodingloriusinter viros
afpe&us eius, & forma eius interfiliosnominum, vnde
necreputaftieum, fed p.utafti quafileprofum, &percu(-
fumàDeo&humiliatum: cum Deus poiueri tin co ,in i-
quitates omnium noftrum. Nam&tuam.quoquefufce-
pifiet; fi tu earn vel ad extremum deponere voluifles. At tu
mifer non deponis, fed apponis iniquitatem fuper iniqui-
tatém,fuper fanguinem Prophetarum,fanguinem filijDei
& Apoftolprum.Impone igitur, quandoquidem ira vis,
impone iugum ini quitatu m tuarum tibi & filijs tuis ; mihi
enim iugum Chrifti portare magis fedet, vt mèas ipfè por-
tet iniquitaces. T u porta colligationes im pietatis, fafeieu-
losdeprimentes: ego portera fafcieulummyrrhæ, quem
Maria mihi.colligauit, pannifque inuolutum in præfepi j
repofuit. Vos igitur fratresmei, qui cognouiftispræfepe '
Domini veftri,D ominumque in præfepi,quem Ifrael non !
cognouit, vos inquam quibus Saluator ideo non viluit,
quia mifericors elfe voluit, fed eo vobis tenerior eft in af-
feâu,quo minor eft in afpe&u,cantate & exulrate 8c pfal-
lite: Puer natus eft nobis, film datus eft nobis.De Iudæis qu ide m
eft natus, fed nobis eft natus: quia illis ablatus, nobis eft
datus. Cantate Domino canticum nouum, quia mirabilia fecit.
Notumfecit Dominasfalutarefuum ; adeo vt & afinus de gen-
tibus cognofeat in præfepi Dominum fuum foenum fibi
da&um, quiaomniscaro foenum. Ir confpeduriamque
Pentiumreleuabitiuftitiamfuam, quamIudæusignorât,
velum adhuc habens fuper facie m fuam. Yelumhabet,
quia zelum tenet; vnde nec velum vider, fed inuidet,
quod puer natus eft nobis, film datus eft nobis : nec inuidet
quod cupiat habere fibi, fed quod cupiat perire & mihi &
fibi. Mallet æmula 8c mala meretrix infante m necari, qua
viuum mihi dari: fed iudicium noftriSalomonis, cuius
fermo peUetrabilior omni gladio ancipiti, ferutans corda
&renes,in inuenienda matre non errauir.Date,inquit,Ec-
clefiæ infantem viuum,hæc eft enim mater eius. Quicun-
que enim feeerit voluntatem eius, ipfe mater, 8c frater, &
forôr eius eft. O Domine Salomon tu matrem dicis, ego
an cillam profite o r. Ancilla Chrifti fum : fiat mihi fecundum
verbumtuum. Et quidem matrem amore 8c folicitudine me
præftabo quantum potero: fed condidonis me* femper
memor ero. O frattes hoc no m en matris non eft fingulare
Prælatis, quamuis fpecialis eis incumbat cura maternæ fo-
licitudinis 8c pictatisrcommune eft & vobis qui facitis voluntatem
Domini. Vtique & vos matrespueri qui natus
eft vobis, & in vobis, ex quo videlicet à timoré Domini
concepiftis, 8c parturiftisfpiritumfalutis. Vigilaigitur ô
mater landa,vigila fuper curam recens nati,donee forme-
tuçinte Chriftus qui natus eft tibi;quiaquo tenerior eft,eo
tulgniacenf.
facilius p o te ft penre tibi,qui nunquam périt fibi. Spiritus
fiquidemquiihteèfti fi tibi exdnétus merit,redit ad Deum
qui deditillum.Vigilainquam fuper curam recens na- .
ti,memor quoniam æmula tua dormiéns oppreffit filium,
qui datus état ei.Quç eft enim illa,nifi car nalis anima,qu ç
fpiritumextinguitnegligentia& inertia? huiufmodi homines,
cum religionis amiferint feruorem,ipfius tamen fibi
arrogant gloriam 8c nomen. Inde contentiones carna-
lium adueifusfpiritaies, etiam incapitulis, vbi verusSalomon
inuifibiliteriudex præfidec. Film meus, inquiunt
carnales, viuit, & tuus mortuuseft: ego fpiritum Dei habeo,
tu non habestin me viuit amor Dei,in te mortuus efhdum
fcilicet æmulantur fibi religionis auâoritatem, cuius fpi-
ntuales habent veritatem ; vt fubdu&a eis audoricate,
confiietudinesinducant pro fui fen fus libidine. Et reuera
quidem mater vult æmulæ dari viuum 8c integtum infan-
tem, non iftuidenséi gloriam, dummodo habeat 8c virtu-
tem : fed ilia , nec mihi, inquit, nec tibi fit ,fed diuidatur: quia
nimirum fanditatis fibi cupit retinerehonorem, &alijs
relinquere laborem. Sed non errât qui iudicat, & fiali-
quamdiu diflimulat. Glâdius Salomonis matrem inuenit
cuiadiudicatindiuifum:ficutaffe6tumcharitatis,ficefFe-
âum poteftatisïficutferuorem operandi,fifcfauorem im-
perandi. Vos itaque fratres in quibus fideSperdilè&io-
nemoperans,nataeftdeSpiritu{ando,cuftoditeeam,pa-
feite, nutrite, tanquam paruulum Iefiim, donee for me tur
in vobis puer qui natus eft nobis : qui non folum nafean-
d o , fed viuendo & moriendo formam cui conformetur
tradidit nobis. Memor quippc femper quod nonnifino-
bis natus fuit, nec nifi nobisviuere voluit, neemorinifi
pro nobis: qui pro fè non habuir,vt 8c nos per ipfum rena-
feeremur, fecundum ipfum viueremus, in ipfomorere-
mur, qui viuit 8c régnât per omnjafæculafieculorum. ASermodeeodem
IV.
BCce iam venitplenitudo temporis. Plenitudo ifta temporis
apudPaulumaccipitur, (eu propter abundandam
gratis, feu propter adimpledonem præcedends Prophe-
tiæ, feu propter pleniorem ætatem fideiadultæ. Defin-
gulis videamus. Omnium plenitudo bonorum,Chriftus
Dominus eft: quippe qui omnibusthefaurisfapientiæ8c
fcientiæDeitotiulque gratisplenuseft, imo in quo omnis
plenitudo diuinitatis habitat corporaliter. Videront Apoftoli
plenum gratia & veritatis, & de plenitudine eius omnes accepta
runt : adeo vt nouiflîmus eorum & abortiuus Paulus vas
eleôtionis, de plenitudine quamacceperat, diftèminaret
vbique plenitudinem gratis 8c veritatis j damans ÔC di-
cens, Ecce iam venitplenitudo temporis. Cum enim plénus o-
mnibus bonis natus efièt temporaliter auftor temporis,
quidni plenitudinem attuliflèt temporis ? Cumcoeliro-
rarent defiiper & nubes pluerent iuftum, Saluatorem terra
germinaret, tanta fupernæ benedidtionis vbêrtas quidni
foecunditatem terris omnibus præftaret ? Benedixifti
Domine terram tuam, dedifti benignitatem, 8c terrano-
ftra dédit fiuâum fuum ; videlicet de vno grano frumen-
ti, qu od germinauit aluus virginis, vbique terrarum pullulante
copiofa méfié fidelium. Noloenimhanc plenitudinem
temporis requiras incopiabonorumtempora-
lium,fcd æternorum ; noninprouentuagrorum, fedeoe-
lorum. Si coeli rorant defuper, & nubes pluunt iuftum,fi
terra germinat Saluatorem & iuftida oritur fimul, fi de-
nique oritur in diebus Domini non folum iuftida, fèd 8c
abundantia pacis « foeliciora tempora ne quæfieris, qu an-
do & regnum Dei nihil aliud eft quam iuftida, 8c p ax&
gaudiumin Spiritu fando, quod deillisprocedit. Nam
8c noftrorum temporum ille ftatus iudicatur optimus arque
pulcherrimus,eum,&iuftida moribusimponitdif-
ciplinam, 8c abundantia cum paeequietem vitæpræftat
& laétitiam. Denique mifericoraiaDomini plena èfttérra,
benedixit Dominus corons anni benignitàtis füæ, 8c
campi eius repleti funt vbertare, totius gratis fpiritalis,
quis nifi ingratus plenitudinem neget temporis ? Q u s
Vnquam aureaætas fimile aliquid habuit huius plenitu-
[ Omnium
bonorum
plenitudo,
eft Chriftus.
dim
bfid-i
Scrmo I V.de atiuitate Domini. r6b
dinitemporis, quândopanis Angclorum omnem habens
faporem luauitatis, 8c orane deledamentum, apponitur
etiam iumentis: 8c non folum homines, fed&iumenta
cibo pafeuntur coelefti ? Homines enim & iumentafaluabii
Domme, quemadmodum tn'ultiplicafti mifericordiam tuam Deus*
Infinite multiplex hæc tua Deus mifericordia, vt qui pa*
nis es Angelorum non folum hominum dites acbeatifi-
ces menfas : fed etiam foenum faâusiumentorum repleaS
præfepia. Çonfiteris ô Dominéfapientia mifericors, quia
lapientibus 8c infipientibus debitor e s , vt qui vtrofque
fecifti, vtrifque neceflariam alimoniam procures : & pm
hommes quam iumentà,tamfpiritales quam animales,
fuo quemque gradu 8c ordine falues. Confiteantur igitur
Domino mifericordiseius, & mirabilia eius filijs hominum:
qui& mifit verbum fiiumcarnem^äum, medici-
nam&efçam omnium: vtetiam ineapaces^verbifanentur
tamen & fatienturcarne verbi. Edant itaque pauperes 8c
faturentur, & confiteantur veniflèbeatam temporisple-
nitudiném, quando & in prsfepibias fuis paratum fine fu-
dote vultus fuipaneminueniuntcoeleftem. Nunquid ergo
mugietbos cum ante præfepefic plenum fteterit ? Mu-
giat ', fed p rs gaudîo fpirîtus & iubilo cordis quia prsfepe
Domini fui, imo Dominum in præfepi fuo cognouit. Li-
bet afitem adhuc manifeftius videre; Chriftusveniensè
nem, 8c infidelitatem huius ten io n s noftri: fed reuocat
Ephrf.y.
me de qua (êemonem inftitui fanófca ac beata plenitudo
temporis Chrifti, qua etiam hodie plenius pafcendi eftis.
Co niunófcim tamen currunt,pariterque ferun tur h sc duo
tempora tam diuerfa,tamque adüerfa,tempus fcilicer gratis,
8c tempus malitis: cum tamen nonniti vnum tempuS
inueniatur vtriufque,Si enim modo non efièt tempus gratis
, non diccrctApo(koius,Èccenunctempusacceptabile,êccé
nunc dies falutit* Et iterumfi modo non efièt tempus mali--
tis,non diceret idem Ap o ftolus; Redmentü tempus,quoniam
dies m4/i/«»r.Confiiguntigitur in tempore vno gratia & in-
gratitudo, veluc in iftadio vno. lam olim fiquidem fapien-
tia pugnat aduerfus mali tiam.propter quod 8c mine in h u -,
iusmundidefeenditaream. Pugnat,inquam,nolens vinei
a malo,fed volens vincerein bono malum. Abundabat i- L um ^ ^
niquitas, 8c licet humana congelataefièt, diuina tarnen lad mandi
non frigéfcebat chatitas.Magnus file ardor cbaritas, 8c te- falucem
uera ficiit feriptum eft, äquis multis inextinguibilis: quod ^ cum
cum extremum iam iudicium poftularet multitude) pee- iiam &ec'
catorum, Deus tamen filium fuum mifit non vt iudicaret
mundum, fed vt faluaretur pér ipfum. Cum igitur iam pe- muicicudo
ne confummaca mundi malitia,finemindiceret temporis, mundi fi-
redemptoris aduentus nouam 8c inopinatamplenitudi- nem expo-
nem temporis rebusinfudithumanis. Cum enim mun- *ceret
Iufticix
noftrae im
Dei commietere
debemus.
D
Fides quo-
modo ab
Adultam
xtacem fi-
dei Apo-
ftolus vo
cat plcni-
tudiuem
Ecdiß 7.
coslis quantam plenitudinem temporis aduekerit: quam ! dusconfenuiflet,atquepropeinteritumeflcttemporiss-
facili Sc exiguo pretio omn.e pretiofum comparari pofle tate,fubitoadaduentumcondicorislui,noua&infperata
Sola bona’ decreuerit.Duobusminutis, feu calice aqüæ frigid*, aut ; renouatuseft virtutisiuuentute, fideique quodamiuue-
ivoluntate l certe folâ bona voluntate iam à diebus eius emitur re- j nilicalore.Fides fiquidem cuius primsuum tempus velut
iam, à die-! gnum coelorum, quanquam etiam nune vixinueniat em- J qusdam pueritiafuitin Patriarchis, quiexortifuntprimo
jbus Chri-i pcorem in tanta multicudine diuitum. Prohpudor,etiam ! maneEcclefiænafcentis: adolefccntia vero in Prophetjs,
ft^emitur nos jpg qUj jaj-n emerecoepimus,iamtabulasempdonis j adplenitudiuemdemummuenilisexcreuitroborisin A-
conferipfimus, iam pignus hæreditatis accepimus, etiam j poftolis,quando 8c calotemfus virtutis mun do fpedtabi-
nos,inquam,totiens à pa&orefilimus,acpenecomplaciti lempræbuitintampræclaris atque fortifiimisinnumera-
poenitemus:quærimur,murmuramus,quafi in negotiofi-1 bilium Martyrum triumphis.Hancadultamac plenam cornus
circumuenti , quafi magnum fitillud prope nihil | tatemfideivocatApoftolusplenitudinemtemporis:qua-
quodexigi tur a nobis. Bene de nobis prophetauit feriptu- . do fcilicet hi qui fiibpsdagogolegiserantnihilque à ferra,
Malum eft,malum eft,dtcit omnis emptor,&cumrecefferitglo- j uodifferebantdumcrant paruuli : iam adulti libertatem
riabitur. Annon merito poteritgloriari, quiimmçhfum• filiorumreceperuntpervnigenitumpatris. Qui nimirum
illud & sternum pondus gloriæ,hocleui & momentaneo -vt nulla plenitudo fuo deefièttempori, plenus tarn gratia
tribulationis fu s comparauerit, qui fie pronihilofâluus quam veritate venit: quacenus 8c peigratiamimplerifa-
fa âus fuerit i At nunc quotidianàs hic indequerelas & i ceret legis mandata, 8c pet veritatem impleretindepro-
moleftamurmuraaudias, nialum hoc, malum illud: gra- mifla: adeo vtquicquid etiam vniuerfis retro fæculismy-
ue hoc, importabile illud; quis tanta ac talia fef at ? Ita ne- ftice geftum, aut di&um fuit, totum verius ac plenius im-
mo fere eft qui digne pro mericofuifemæftimànsdieat: plecum fit in hac plenitudine temporis. Nam & hie ipfe
N on funt condigna paftiones huius temporis ad futur am gloriam . dies,totfacramenta,totoracula.quafirecapitulatainbre-
qua reuelabitur in nobis, nifi tunc demum cum coeperit re- ! uihodie exhibuit,vt deeo vere dicipoffit; Confummatus in Sap. 4.
uelari. Tunc plane gloriabitur qui mododetrahit, ac de breui, expleuittemporamulta. Cum ergo tot modis conftet.
pretio fe grauari gemit : cum fcilicet de fo ro ,id eft, de quia venit beata plenitudo temporis, re&e querelasinfi-
mundo hoc vbi co n trad us cele b rat ur huius commercij pientiumSalomon-compefcuit dicens: Nedicas, quid pu-
receflerit, 8c in domum æternitatisfuæ fecumferens rem tas caufa eft quod meliorafuere tempora prioraquam nunc funt?
tantam tantillo emptam, redierit. Homo plane fecun- Stulta eft, inquit, huiufmodiinterrogatio, cum manifefte
I dumcorDeieratille, homo fimplex fine querela, quiab foeliciffima tempora fecerithominibus gratia Dei: ingta-
memores,1 hac arte, imo inertia &infidelitateemptorumalienuse- titudo auiem hominum peffima feeerit ea fibi. O tetn-
torummi-, rat,Dauid loquorqui dice bat; Quoniam noncognouinegocia- pus acceptabile, cui tam beatum,tam aufpicatum initium
fericotdix tionem,Domine memoraboriuftitiatuafolius. Iuftitiæ mes nul- deditdiesifte; quo natus cpnditoræternus, temporiss-
n“’ 1 latenusmemotabor,vtlaboresmeosexaggerem,mérita ternitatem mortalibus nunçiauit. O vere dies falutis
magnificem : potius memorabor iuftitiæ tu* folius, qui diesifte, quo nata falus mundi, feipfam poculum laiuta-
gratis obligafti te mihi promifiorem. In veritate tuaexaudi re mifeuit ægrofis. O fràtres de die ifto loquebatur, ni
meintuaiuftitia, & non intres iniudicium cumferuotuo, qui f i fallor, fàpiens filio fuo : Non defrauderis àdiebono. Etexpo-
volueromeiuftificare^os meunt condentnabit me. Perhocenim, hens quid fit non defraudari , Particula, inquit, bonidoni
inquit, introiboinpotentias Domini, quia fcilicet iuftitiasmeas non te prater eat. Diem quippe bonum, ptoeodicit, quia
non ftatuam: per hoc potentem me facie t ëenuncinproe- datum eft hodie donum bonum , prorfiisdatum opti-
lio,&tuncinregno:quiafernperihfirmitatesmeasconfi- j mum, donumque perfedum, defeendens dpauelumi-
tebor. Cum ertim infirmor, tunepotensfum. Sicutergo pro- nùm,quod quale fit: nemo feit,nifi quiaccipit. Atvosfra-
denter apud Deum caufam agit,qui iuftitiæ fus immemor tresfpiricum qui ex Deo eft accepiftis, vt feiatis quæ à Deo
totum mifericordiæcummittir: fie prudenter emit, quio- ; ftonata funt vobis: quippe qui ex fententia cordium cân-
mnem fidionem atque auaritiam negotiationisfeire re- i tatis;Fi/i«< datus eft «oîw.Fiuus ifte,panis eft filiorum,quide
nuit,qui inuentailia prétiofamargacita non folum omnia j fèipfo hodie beatum ac folemne vniuerfie familiæpatris
fua,fed &feipfum vitro, ac defideranterimpendit. At nos | exhibetepulumi Gratias tibipatermifèricordiarum j qui
tepidi,fidi, ingrati, indeu9ti,voluptatum amatores magis | panem noftrum quotidianum das nobis hodie, tantaque
quam Dei, vix ab illa voee infidelis 8c neqUiffimi murmu- . largitate aperuifti manum tuam ad implendumomnea-
ris malum eft, malbmtflvvalemus compefci : etiam poft- | nimal benedidipne : vt ipfâ etiam benedidione plenum
quam guftauimus & vidimus ficut de muliere fortiferi- ■ i iriueniatureorum prçfepe.Quammiferum,quam brotum
*r°u-iU ptùm eft,quoniam bona eft hegotiâtio noftra. Adhuc fé- ac ftolidum, imo quam fibi nequam & inuidum illud anirebat
me quidamimplacabiliszelusaduerfusingratitudi^ ' mal, quod fefcifto die bono defraudat, vteum particula
_______ _______ Biblioth.Vet.Pat.Tom.if. ______ P , doni
Ecclef.l4.
Chriftus
>anis eft
iliorum.